كشف نخستين محموله روانگردان‌های جديد
به گفته تهمينه باهري، اين محموله كه حجيم‌ترين محموله كشف شده از روانگردان‌هاي جديد در ايران و توليد اروپا بوده حدود يك ماه قبل و در گمركات جنوب كشور كشف شده است.
کد خبر :
۲۶۴۱۳
بازدید :
۹۰۵
رييس مركز تحقيقات پليس مبارزه با مواد مخدر در گفت‌وگو با «اعتماد» از كشف نخستين محموله روانگردان‌هاي جديد NPS در كشور خبر داد.
به گفته تهمينه باهري، اين محموله كه حجيم‌ترين محموله كشف شده از روانگردان‌های جديد در ايران و توليد اروپا بوده حدود يك ماه قبل و در گمركات جنوب كشور كشف شده است.
با اعلام اين مقام مسوول و در حالي كه مقامات سازمان ملل متحد، از ٣ سال قبل در گزارش‌هايی دوره‌اي خود نسبت به افزايش شيوع مصرف اين گروه از توهم‌زاها هشدارهاي چندباره داده‌اند، به نظر مي‌رسد كه مصونيت ايران هم در مقابل ورود اين مواد كه مي‌تواند به نسل چهارم مواد اعتياد آور تعبير شود، به پايان رسيده است.
چنان كه باهری هم در گفت‌وگوهای پيشين خود با «اعتماد» گفته بود كه تا سال گذشته ميزان كشفيات روانگردان‌های جديد درايران به كشف يك يا حداكثر دو بسته از مسافران ورودي محدود مي‌شده است.
باهري در اين گفت‌وگو مي‌گويد: «ما از سال قبل مي‌دانستيم كه اين مواد در كشورهاي همسايه ما شيوع مصرف داشته. پس بايد احتمال مي‌داديم كه به كشور ما هم وارد شود. از چند ماه قبل عكس و مشخصات ظاهري اين مواد را به تمام سازمان‌هاي مقابله‌كننده و از جمله دفاتر پست، گمرك و پليس مواد مخدر استان‌ها، به خصوص آذربايجان غربي - به دليل حساسيت ورود اين مواد از مرز تركيه - فرستاديم تا اينكه يك ماه قبل اين بسته در گمرك كشف شد. »
درخواست باهري از «اعتماد» اعلام نكردن جزييات دقيق محموله كشف شده بود و بنابراين، صرفا مي‌توان به اختصار گفت با توجه به اينكه بسته‌بندي روانگردان‌هاي جديد، معمولا به شكل بسته‌هاي كوچك ٣ گرمي است و نحوه مصرف اين مواد هم مانند گراس است كه هر نخ سيگار پرشده با گراس براي حداقل ٣ نفر كافي است، در صورتي كه اين محموله به دست‌گيرنده مي‌رسيد، حداقل ٢٠٠٠ نفر مي‌توانستند نخستين قربانيان روانگردان‌هاي جديد در ايران باشند.
باهري در گزارشي كه در دهمين كنگره دانش اعتياد درباره روانگردان‌هاي جديد NPS ارايه مي‌دهد، به تعريف دفتر مقابله با مواد و جرايم سازمان يافته ملل متحد UNODC در سال ٢٠١٣ استناد مي‌كند، تعريفي كه بسيار نگران‌كننده است چون هشدار مي‌دهد كه روانگردان‌هاي جديد، به دليل ماهيت و ساختار ظاهري از قيد كنترل‌هاي كنوانسيون‌هاي ١٩٦١ (درباره كنترل مواد مخدر) و ١٩٧١ (درباره كنترل داروهاي روانگردان) هم مصون مانده‌اند اما امروز، هم از بابت شيوع و گستردگي مصرف و هم از بابت وسعت توليد به معضل جهان تبديل شده‌اند.
در گزارش ٢٠١٣ UNODC درباره افزايش شيوع مصرف و توليد انواع جديد اين مواد هشدار داده شده كه: «سال ٢٠٠٩ از مجموع ١٦٦ NPS مورد سوء مصرف در دنيا ١٠٢ نوع جديد بوده، سال ٢٠١٠ از مجموع ٢٠٦ NPS مورد سوءمصرف در دنيا ٤٠ نوع جديد بوده، سال ٢٠١١ از مجموع ٢٤٣ NPS مورد سوءمصرف در دنيا، ٣٧ نوع جديد بوده و سال ٢٠١٢، از مجموع ٢٥١ NPS مورد سوءمصرف در دنيا، ٨ مورد جديد بوده است.»
به نظر مي‌رسد كاهش تعداد روانگردان‌هاي جديد در گزارش اين نهاد بين‌المللي، ناشي از زيرزميني شدن فعاليت آزمايشگاه‌هاي سنتز اوليه مواد موثره به دليل هشدارهاي جامعه جهاني در مورد اعتيادآور بودن اين مواد باشد كه در اين‌صورت، زنگ خطر به صورت جدي به صدا در آمده است. باهري در گزارش خود مي‌گويد كه روانگردان‌هاي جديد به شكل خالص يا آماده شده مورد سوءمصرف قرار مي‌گيرد و سال ٢٠١٦ سازمان بهداشت جهاني WHO اين مواد را با صفت «بسيار آسيب‌زننده» Most harmful معرفي كرده و هشدار داده كه اين مواد هم بايد تحت كنترل‌هاي بين‌المللي قرار بگيرد گرچه كه كنترل‌هاي امنيتي و پليسي براي اين مواد بسيار دشوار و حتي دشوار‌تر از مقابله با مخدرها و محرك‌هاي غيرقانوني خواهد بود.
روانگردان‌هاي جديد، با خاصيت متاثر كردن‌گيرنده‌هاي بيولوژيك (كانابينوييد) مغز، به كانابينوييدهاي سنتزي موسوم هستند كه در واقع نسخه مشابه و آزمايشگاهي گياهان طبيعي داراي خاصيت توهم زايي شديد به شمار مي‌آيند و حتي توليدكنندگان، براي اين مواد هم، مانند مشتقات شاهدانه ماده موثره‌اي با ويژگي‌هاي «تتراهيدروكانابينول» THC ساخته‌اند.
در حالي كه مصرف گياهان دارويي توهم زا در دنيا، سابقه تاريخي و چندهزار ساله دارد، بنا بر گزارش UNODC عمر كانابينوييدهاي سنتزي كه امروز به نگراني جدي دنيا تبديل شده، از نيم قرن تجاوز نمي‌كند. باهري ضمن آنكه نسبت به بالا بودن ميزان سميّت روانگردان‌هاي جديد به دليل تركيبات مختلف براي افزايش غلظت توهم‌زايي دارو هشدار مي‌دهد، تاكيد مي‌كند كه: « اين مواد هيچ كاربرد پزشكي ندارد و صرفا محلولي از مواد شيميايي است كه بر گياه اسپري مي‌شود.
اين تركيبات معمولا به شكل گياهان خرد شده و ممهور به تاكيد بر منع مصرف انساني است. كشورها گزارش‌هايي از مرگ مصرف‌كنندگان داشته‌اند و مشكلات قلبي عروقي، مشكلات رواني و سرطان‌زايي اين داروها در مصرف‌كنندگان در گزارش‌هاي اخير سازمان ملل مورد تاييد قرار گرفته اما اتفاق بسيار نگران‌كننده اين است كه اين مواد هنوز تحت كنترل‌هاي پليسي و امنيتي نيست و به همين دليل، تحقيقي هم بر نحوه درمان معتادان به اين مواد انجام نشده و در واقع، دنيا نمي‌داند كه براي درمان مصرف‌كنندگان اين مواد چه اقدامي انجام دهد.»
به گفته وي، اين مواد كه اغلب در چين ساخته شده و به ساير كشورها ترانزيت مي‌شود، تركيب شده با گياهان معطر و حاوي مقادير زيادي ويتامين E است تا در صورت كشف توسط نهادهاي مقابله‌كننده، يك پوشش انحرافي نسبت به ماهيت واقعي محتويات بسته ايجاد كند.
باهري هشدار مي‌دهد كه آزمايشگاه‌هاي معمولي در سطح كشور قادر به شناسايي ساختار اين مواد نيستند و حتي گاهي در آزمايشگاه‌هاي مجهز پليس مبارزه با مواد مخدر هم ماهيت واقعي اين مواد مورد ترديد قرار مي‌گيرد. در حالي كه آخرين نسخه اصلاحات قانون مبارزه با مواد مخدر مربوط به آذر ماه ١٣٨٩ است كه صرفا برخورد با روانگردان‌هاي از گروه آمفتامين را موكد كرده.
باهري همچنين مي‌گويد كه بعد از كشف اين محموله، گزارش‌هايي براي ستاد مبارزه با مواد مخدر، دادستاني كل كشور، شوراي عالي امنيت ملي و نهادهاي تصميم‌گيرنده ارسال شده تا غيرقانوني بودن اين مواد مورد توجه و بازنگري قرار بگيرد. شنيده‌هاي «اعتماد» حكايت از آن دارد كه حدود ١٠ سال قبل، متخصصان علم شيمي در ازاي ٣٠٠ ميليون تومان، يك آشپزخانه شيشه تحويل مي‌دادند.
نگراني باهري از فقدان قوانين مقابله‌اي در برخورد با نسل جديد روانگردان‌ها در اين چند جمله‌‌اي كه به «اعتماد» مي‌گويد خلاصه مي‌شود: «هنوز براي ورود فناوري ساخت اين مواد به ايران خيلي زود است. اين مواد اول بايد بازار خود را در كشور پيدا كند كه خوشبختانه هنوز بازارش را پيدا نكرده اما در صورت چنين اتفاقي، كنترل اين بازار و شيوع مصرف، حتي از كنترل شيشه هم سخت‌تر خواهد بود.»
به گفته تهمينه باهري، اين محموله كه حجيم‌ترين محموله كشف شده از روانگردان‌های جديد در ايران و توليد اروپا بوده حدود يك ماه قبل و در گمركات جنوب كشور كشف شده است.
با اعلام اين مقام مسوول و در حالي كه مقامات سازمان ملل متحد، از ٣ سال قبل در گزارش‌هايی دوره‌اي خود نسبت به افزايش شيوع مصرف اين گروه از توهم‌زاها هشدارهاي چندباره داده‌اند، به نظر مي‌رسد كه مصونيت ايران هم در مقابل ورود اين مواد كه مي‌تواند به نسل چهارم مواد اعتياد آور تعبير شود، به پايان رسيده است.
چنان كه باهری هم در گفت‌وگوهای پيشين خود با «اعتماد» گفته بود كه تا سال گذشته ميزان كشفيات روانگردان‌های جديد درايران به كشف يك يا حداكثر دو بسته از مسافران ورودي محدود مي‌شده است.
باهري در اين گفت‌وگو مي‌گويد: «ما از سال قبل مي‌دانستيم كه اين مواد در كشورهاي همسايه ما شيوع مصرف داشته. پس بايد احتمال مي‌داديم كه به كشور ما هم وارد شود. از چند ماه قبل عكس و مشخصات ظاهري اين مواد را به تمام سازمان‌هاي مقابله‌كننده و از جمله دفاتر پست، گمرك و پليس مواد مخدر استان‌ها، به خصوص آذربايجان غربي - به دليل حساسيت ورود اين مواد از مرز تركيه - فرستاديم تا اينكه يك ماه قبل اين بسته در گمرك كشف شد. »
درخواست باهري از «اعتماد» اعلام نكردن جزييات دقيق محموله كشف شده بود و بنابراين، صرفا مي‌توان به اختصار گفت با توجه به اينكه بسته‌بندي روانگردان‌هاي جديد، معمولا به شكل بسته‌هاي كوچك ٣ گرمي است و نحوه مصرف اين مواد هم مانند گراس است كه هر نخ سيگار پرشده با گراس براي حداقل ٣ نفر كافي است، در صورتي كه اين محموله به دست‌گيرنده مي‌رسيد، حداقل ٢٠٠٠ نفر مي‌توانستند نخستين قربانيان روانگردان‌هاي جديد در ايران باشند.
باهري در گزارشي كه در دهمين كنگره دانش اعتياد درباره روانگردان‌هاي جديد NPS ارايه مي‌دهد، به تعريف دفتر مقابله با مواد و جرايم سازمان يافته ملل متحد UNODC در سال ٢٠١٣ استناد مي‌كند، تعريفي كه بسيار نگران‌كننده است چون هشدار مي‌دهد كه روانگردان‌هاي جديد، به دليل ماهيت و ساختار ظاهري از قيد كنترل‌هاي كنوانسيون‌هاي ١٩٦١ (درباره كنترل مواد مخدر) و ١٩٧١ (درباره كنترل داروهاي روانگردان) هم مصون مانده‌اند اما امروز، هم از بابت شيوع و گستردگي مصرف و هم از بابت وسعت توليد به معضل جهان تبديل شده‌اند.
در گزارش ٢٠١٣ UNODC درباره افزايش شيوع مصرف و توليد انواع جديد اين مواد هشدار داده شده كه: «سال ٢٠٠٩ از مجموع ١٦٦ NPS مورد سوء مصرف در دنيا ١٠٢ نوع جديد بوده، سال ٢٠١٠ از مجموع ٢٠٦ NPS مورد سوءمصرف در دنيا ٤٠ نوع جديد بوده، سال ٢٠١١ از مجموع ٢٤٣ NPS مورد سوءمصرف در دنيا، ٣٧ نوع جديد بوده و سال ٢٠١٢، از مجموع ٢٥١ NPS مورد سوءمصرف در دنيا، ٨ مورد جديد بوده است.»
به نظر مي‌رسد كاهش تعداد روانگردان‌هاي جديد در گزارش اين نهاد بين‌المللي، ناشي از زيرزميني شدن فعاليت آزمايشگاه‌هاي سنتز اوليه مواد موثره به دليل هشدارهاي جامعه جهاني در مورد اعتيادآور بودن اين مواد باشد كه در اين‌صورت، زنگ خطر به صورت جدي به صدا در آمده است. باهري در گزارش خود مي‌گويد كه روانگردان‌هاي جديد به شكل خالص يا آماده شده مورد سوءمصرف قرار مي‌گيرد و سال ٢٠١٦ سازمان بهداشت جهاني WHO اين مواد را با صفت «بسيار آسيب‌زننده» Most harmful معرفي كرده و هشدار داده كه اين مواد هم بايد تحت كنترل‌هاي بين‌المللي قرار بگيرد گرچه كه كنترل‌هاي امنيتي و پليسي براي اين مواد بسيار دشوار و حتي دشوار‌تر از مقابله با مخدرها و محرك‌هاي غيرقانوني خواهد بود.
روانگردان‌هاي جديد، با خاصيت متاثر كردن‌گيرنده‌هاي بيولوژيك (كانابينوييد) مغز، به كانابينوييدهاي سنتزي موسوم هستند كه در واقع نسخه مشابه و آزمايشگاهي گياهان طبيعي داراي خاصيت توهم زايي شديد به شمار مي‌آيند و حتي توليدكنندگان، براي اين مواد هم، مانند مشتقات شاهدانه ماده موثره‌اي با ويژگي‌هاي «تتراهيدروكانابينول» THC ساخته‌اند.
در حالي كه مصرف گياهان دارويي توهم زا در دنيا، سابقه تاريخي و چندهزار ساله دارد، بنا بر گزارش UNODC عمر كانابينوييدهاي سنتزي كه امروز به نگراني جدي دنيا تبديل شده، از نيم قرن تجاوز نمي‌كند. باهري ضمن آنكه نسبت به بالا بودن ميزان سميّت روانگردان‌هاي جديد به دليل تركيبات مختلف براي افزايش غلظت توهم‌زايي دارو هشدار مي‌دهد، تاكيد مي‌كند كه: « اين مواد هيچ كاربرد پزشكي ندارد و صرفا محلولي از مواد شيميايي است كه بر گياه اسپري مي‌شود.
اين تركيبات معمولا به شكل گياهان خرد شده و ممهور به تاكيد بر منع مصرف انساني است. كشورها گزارش‌هايي از مرگ مصرف‌كنندگان داشته‌اند و مشكلات قلبي عروقي، مشكلات رواني و سرطان‌زايي اين داروها در مصرف‌كنندگان در گزارش‌هاي اخير سازمان ملل مورد تاييد قرار گرفته اما اتفاق بسيار نگران‌كننده اين است كه اين مواد هنوز تحت كنترل‌هاي پليسي و امنيتي نيست و به همين دليل، تحقيقي هم بر نحوه درمان معتادان به اين مواد انجام نشده و در واقع، دنيا نمي‌داند كه براي درمان مصرف‌كنندگان اين مواد چه اقدامي انجام دهد.»
به گفته وي، اين مواد كه اغلب در چين ساخته شده و به ساير كشورها ترانزيت مي‌شود، تركيب شده با گياهان معطر و حاوي مقادير زيادي ويتامين E است تا در صورت كشف توسط نهادهاي مقابله‌كننده، يك پوشش انحرافي نسبت به ماهيت واقعي محتويات بسته ايجاد كند.
باهري هشدار مي‌دهد كه آزمايشگاه‌هاي معمولي در سطح كشور قادر به شناسايي ساختار اين مواد نيستند و حتي گاهي در آزمايشگاه‌هاي مجهز پليس مبارزه با مواد مخدر هم ماهيت واقعي اين مواد مورد ترديد قرار مي‌گيرد. در حالي كه آخرين نسخه اصلاحات قانون مبارزه با مواد مخدر مربوط به آذر ماه ١٣٨٩ است كه صرفا برخورد با روانگردان‌هاي از گروه آمفتامين را موكد كرده.
باهري همچنين مي‌گويد كه بعد از كشف اين محموله، گزارش‌هايي براي ستاد مبارزه با مواد مخدر، دادستاني كل كشور، شوراي عالي امنيت ملي و نهادهاي تصميم‌گيرنده ارسال شده تا غيرقانوني بودن اين مواد مورد توجه و بازنگري قرار بگيرد. شنيده‌هاي «اعتماد» حكايت از آن دارد كه حدود ١٠ سال قبل، متخصصان علم شيمي در ازاي ٣٠٠ ميليون تومان، يك آشپزخانه شيشه تحويل مي‌دادند.
نگراني باهري از فقدان قوانين مقابله‌اي در برخورد با نسل جديد روانگردان‌ها در اين چند جمله‌‌اي كه به «اعتماد» مي‌گويد خلاصه مي‌شود: «هنوز براي ورود فناوري ساخت اين مواد به ايران خيلي زود است. اين مواد اول بايد بازار خود را در كشور پيدا كند كه خوشبختانه هنوز بازارش را پيدا نكرده اما در صورت چنين اتفاقي، كنترل اين بازار و شيوع مصرف، حتي از كنترل شيشه هم سخت‌تر خواهد بود.»
۰
