نبردی 1000 ساله که نحوه صحبت کردن را تغییر داد!

فرادید | پیروزی ویلیام فاتح در نبرد هیستینگر در 14 اکتبر 1066 منجر به سقوط آنگلوساکسون ها شد و ویلیام به‌عنوان اولین پادشان نورمن برگزیده شد. در ادامه می‌خوانید که چگونه یکی از معروف‌ترین جنگ‌های تاریخ مسیر انگلستان و دنیا را تغییر داد و برای همیشه نحوه انگلیسی صحبت کردن عوض شد.

سالی که پادشاه بدون فرزند انگلستان، ادوارد خستو، نزدیک به مرگ بود؛ مدعیان متعددی از سراسر اروپا می‌خواستند جای او را بر تخت سلطنت بگیرند. گویی ادوارد که مادرش اهل نرماندی بود، سال‌ها قبل وعده تاج‌وتخت را به پسرعمویش ویلیام که زمانی دوکِ نرماندی بود، داده بود. اما ظاهراً پادشاه در بستر مرگ و قبل از آخرین نفس‌هایش، هارولد گادوینسون ( کنتِ وسکس) را در تاریخ 5 ژانویه 1066، به جانشینی خود برمی‌گزیند.


روز بعد گادوینسون به‌عنوان شاه هارولد دوم در کلیسای وستمینستر تاج‌گذاری کرد تا ادامه‌دهنده خط پادشاهان آنگلوساکسون باشد که از پایان امپراتوری روم به مدت شش قرن به انگلستان حکومت کرده بودند. این تاج‌گذاری بحران جانشینی شدیدی به وجود آورد. برادرزاده بزرگ ادوارد مدعیِ تاج‌وتخت بود اما تازه در دوران نوجوانی به سر می‌برد. شاه نروژ هارالد هادرادا چشم طمع به انگلستان داشت. او با برادر تبعیدیِ هارولد به نام توستیگ هم‌دست شد تا در سپتامبر 1066 به انگلیس حمله کنند. نیروهای پادشاه هارولد مهاجمان را متوقف کرده و در تاریخ 25 سپتامبر در نبرد "استمفورد بریج" کاملاً آن‌ها را تار ومار کردند. در این جنگ وحشیانه هم پادشاه نروژ و هم برادر سرکشِ هارولد کشته شدند.

تنها چند روز بعداز این نبرد، شاه هارولد متوجه شد که بازهم انگلیس توسط مدعی دیگری موردحمله قرار دارد. سواحل جنوبی انگلستان بدون محافظ بود. ویلیام ارتشی نورمنی- فرانسوی با حدود هفت هزار سرباز و سواره‌نظام را به‌سوی انگلیس هدایت می‌کرد و در 28 سپتامبر در پونسی (روستایی در انگلیس) مستقر شد. هارولد دوم نیروهایش را به جنوب لندن برد. اما قبل از ادامه راهِ 250 مایلی برای رؤیایی با دشمن جدید، در میانه راه برای استراحت و تقویت توقف کرد.


این دو ارتش در روستای هیستینگز ( هفت مایلی شمال غربی) در تاریخ 14 اکتبر 1066 با هم روبرو شدند. جنگی وحشیانه درگرفت که کل روز ادامه داشت. هارولد نیروهایش را در موقعیتی دفاعی در امتداد خط الراس مستقر کرد. نیروهایش دوش‌به‌دوش ایستاده و "دیواری دفاعی" تشکیل دادند که در برابر حملات کالوری و موج تیرهای کمانداران نورمن مقاومت کرد. مهاجمان نورمن تظاهر به عقب‌نشینی کردند و زمانی که خطوط ارتش هارولد برهم ریخت، توانستند خط را بشکنند و نیروهای آنگلوساکسون را نابود کنند. با تاریک شدن هوا، هارولد هم جزو هزاران نفری بود که در میدان نبرد مرده بودند. گفته می‌شود تیری به چشم او اصابت کرده بود.

حکومت شش قرنیِ آنگلوساکسون بر انگلستان پایان یافت. ویلیام ارتش خود را در امتداد ساحل و نهایتاً تا لندن هدایت کرد که بدون هیچ مقاومتی تسلیم شد. ویلیام فاتح در روز کریسمس در کلیسای وستمینستر به‌عنوان اولین پادشاه نورمنِ انگلستان تاج‌گذاری کرد.


پیروزی ویلیام در نبرد هیستینگر و عروج او به تاج‌وتخت برای همیشه تاریخ انگلیس و جهان را تغییر داد. قبل از فتح نورمن، انگلستان جزیره‌ای درون‌گرا بود که بیشتر با اسکاندیناوی در ارتباط بود تا با بقیه اروپا. از زمانی که نورمن‌ها سنگر خود را در سراسر کانال تقویت کردند، پادشاهان انگلیسی روابط نزدیکی در این قاره داشتند و می‌توانستند قدرت خود را در سایر بخش‌های اروپا گسترش دهند. جیمز لیسی و ویلیامسون موری در کتاب "لحظه نبرد: بیست درگیری که جهان را تغییر داد" می‌نویسند: "بدون پایگاه قاره‌ای امن، بعید بود که ارتش انگلستان شانس خود را در فرانسه یا جایی دیگر به خطر بیندازد؛ حداقل قبل از دوران مدرن."

فتح نورمن آخرین تهاجم موفق به انگلستان است. قرن‌ها بعد، این انگلستان بود که گرایش به تجاوز به دیگر مناطق داشت و شدیداً توسعه‌طلب بود. نقطه‌ای در تاریخ که در نهایت از آن استعمار خود را به سایر قاره‌های جهان از جمله شمال آمریکا گسترش داد.


فراتر از مسائل جغرافیایی- سیاسی، پیروزی نورمن در نبرد هیستینگز آغازگر تحولی فرهنگی در انگلستان بود؛ از قانون و دین گرفته تا معماری و زبان. در ماه‌های بعد از تاج‌گذاری ویلیام فاتح، نورمن‌ها ساخت قلعه‌های بزرگ را آغاز کردند که قبلاً در انگلستان شناخته‌شده نبود. این کار برای تقویت سلطنت جدید و حفاظت از خود در برابر شورش‌های دوره‌ای آنگلوساکسون ها بود. چند ماه پس از پیروزی، شاه جدید ساخت‌وساز برج لندن و قلعه اصلی ویندزور را آغاز کرد. بارون های نورمن با استفاده از نیروی کار اجباری در انگلیس، قلعه‌هایی عظیم ساختند که اطرافشان را دیوارهای بلند و خندق گرفته بود. این دیوارها آن‌قدر بلند بودند که خانه‌های قدیمی آنگلوساکسون ها در برابر آن‌ها کوتوله محسوب می‌شدند. تا پایان حکومت ویلیام فاتح در سال 1087، بیش از هشتاد قلعه حومه انگلستان را فراگرفته بود. بعد از اینکه نورمن‌ها کنترل رهبری کلیسا را در دست گرفتند، ساخت‌ و ساز صومعه‌ها، کلیساها و کلیساهای جامع سر به فلک کشیده نیز افزایش یافت. مانند کلیساهای کانتربری، وینچستر و دورهام.


تأثیر نبرد هیستینگز هنوز هم در کلامِ صدها میلیون انگلیسی‌زبان شنیده می‌شود. پس از فتح نورمن، فرانسوی‌زبان دولت و کسب‌وکار شد. شعار سلطنت بریتانیا بر روی تاج سلطنتی عبارت فرانسویِ "Dieu et mon droit" است که یعنی " خدا و حق من". ویلیام فاتح زبان انگلیسی را صحبت نمی‌کرد و در طول 21 سال سلطنت خود نیز این زبان را یاد نگرفت. به همین دلیل بود که حاکمان جدید زبان انگلیسی را زبان عوام و مردم طبقه پایین می‌دانستند.

مکالمات انگلیسی آنگلوساکسون ها نزدیک به زبان آلمانی بود. نورمن‌ها در آغاز انتقال به زبان انگلیسی مدرن، فرانسوی را با انگلیسی قدیمی مخلوط کردند. نورمن‌هایِ فرانسوی‌زبان کلمات جدیدی را به انگلیسیِ آنگلوساکسون ها وارد کردند که امروزه هنوز هم از آن‌ها استفاده می‌شود.


نام‌های فرانسوی مانند هنری و ریچارد نیز این‌گونه وارد انگلستان شدند، اما همه‌ی آن‌ها به‌اندازه‌ی نام پادشاه نورمن معروف نشدند. در قرن سیزدهم، نامِ ویلیام (نام قدیمی فرانسوی که از عناصر ژرمنی تشکیل‌شده است: Wil به معنای تمایل و helm به معنای حفاظت) رایج‌ترین نام در میان انگلیسی‌ها بود. حتی امروز نیز جزو 10 اسم برتر میان پسران در انگلستان است. اگر پرنس ویلیام به تاج‌وتخت صعود کند، این نام برای پنجمین بار نامِ پادشاه انگلیس خواهد بود.

ترجمه: وب‌سایت فرادید