چگونه خشم را در كودكان مهار كنيم؟

فرادید | خشم واكنشى غيرموثر در برابر مشكلات است و موجب اتلاف نيروى فراوان مى شود، بنابراين لازم است كه از طولانى شدن خشم جلوگيرى كرد.

كانن استاد دانشگاه هاروارد مى گويد: «خشم اصولاً زمانى ايجاد مى شود كه فرد خود را براى يك مبارزه آماده مى كند و هرگاه فردى وجودش پر از خشم باشد آن گاه آماده مبارزه با خطرات است.»

كودكان نيز خشمگين مى شوند و خشم در كودكان به شيوه هاى گوناگون خود را نشان مى دهد. مثلاً با فرياد زدن، چنگ زدن به بالشت و اسباب بازى، پرتاب كردن اجسام، مشت زدن و در سنين بالاتر از طريق كلامى كه اين عصبانيت ممكن است علل مختلفى داشته باشد. در واقع عصبانيت ناشى از يك هيجان اوليه است و مواجهه شدن با يك كودك خشمگين كه كنترل خود را از دست داده است با يك احساس ترس يا پريشانى توام است. دانستن علل عصبانيت ما را در راهنمايى كودك يارى مى كند. اگر استعدادهاى كودكتان را كشف و علت عصبانيت او را دريابيد در او يك حس اميدوارى ايجاد مى كنيد اگرچه هيچ شيوه كاملى براى پيشگيرى از خشم در زندگى خانوادگى شما وجود ندارد ولى كارهايى وجود دارد كه شما با انجام آنها مى توانيد شدت آن را در منزل كاهش دهيد.

۱- محيط خانوادگى را حمايت كنيد. ۲- مقايسه ساده يا آسان راحت است، سعى كنيد كه هيچ گاه كودكتان را با فرزندان ديگران مقايسه نكنيد كه اين امر موجب كاهش اعتماد به نفس در كودكان مى شود. ۳-از گفتن جملاتى نظير اينكه «آرزويم اين بود كه تو شبيه فلانى باشى» اجتناب كرده و بيشتر بر روى كارها و خدمات انجام شده كودكتان تمركز كنيد. ۴- به جاى ديدن نكات منفى در كودكتان نكات مثبت را در او ببينيد و مجبورش كنيد كه كارى را بهتر انجام دهد و بايد به كودك آموخت كه وقتى با مشكلى مواجه مى شود فكر خود را به كار ببندد و خود را با ايجاد خشم خسته و فرسوده نكند.

به كودكتان فرصت صحبت كردن بدهيد و به آن كمك كنيد تا احساسش را ابراز كند و راجع به اهميت موضوعى كه او را خشمگين كرده فكر كند و اگر اين پيشامد آنقدر ها مهم نيست ذهن خود را به آن مشغول نكند.

توجه كودك را در موقع خشم به چيز ديگرى مشغول كنيد. مى توانيد به او بگوييد كه در هنگام خشم و عصبانيت تا ده بشمارد تا عصبانيتش كاهش يابد و يا در هنگام عصبانيت چهره خود را در آينه ببيند.

به كودك بياموزيد كه در هنگام عصبانيت استراحت كند و نفس عميق بكشد چرا كه در حالت عصبانيت بسيارى از ارگان هاى درونى فعاليت زياده از حد دارند، تعداد ضربان قلب زيادتر مى شود، عضلات منقبض تر مى شود و تمامى اين اعمال غير ارادى است چون در حالت عصبانيت نيروى زيادى ايجاد مى شود كه مى توان كودك را به بازى يا ورزش هايى مثل تنيس يا به كار مفيدترى مشغول كرد. اگر كودكى داريد كه بسيار پرجنب وجوش و پرخاشگر است مى توان از توصيه هاى زير استفاده كرد:

۱- فرستادن كودك به مهد كودك.
۲- تنظيم ساعت خواب كودك.
۳- محروم كردن كودك از خواسته هايش براى مثال وقتى پرخاشگرى مى كند او را در اتاقى كه ترسناك و تاريك نباشد مدتى نگه داريد تا آرام شود. نبايد گذاشت تا كودك با عصبانيت و جيغ كشيدن به خواسته هايش برسد.

از نظر دكتر كريستوفر سن روش محروم كردن يا توقف فعاليت زمانى موثر واقع مى شود كه با عشق و توجه همراه باشد.

و در نهايت به كودك بياموزيد كه عصبانيت را بايد كنترل كرد چرا كه خشم ممكن است او را وادار به گفتن كلمات و الفاظى كند كه بعداً باعث تاسف شود و خشم ممكن است ساعت ها در او احساس اندوه و يك حس خجالت و تقصير ايجاد كند.