تیم ملی دورگه‌ها
حدود ٢٠ ورزشکار دو تابعیتی در یک‌دهه اخیر در تیم‌های ملی فوتبال، هندبال، بسکتبال، سوارکاری، گلف و... به میدان رفته‌اند
کد خبر :
۴۴۲۶۵
بازدید :
۱۲۹۱
ورزشکاران دورگه یا دوتابعیتی در یک‌دهه اخیر نقش پررنگی در ورزش ایران داشتند و حتما هرکدام از علاقه‌مندان به ورزش چند تن از آنها را در تیم‌های ملی رشته‌های مختلف به یاد دارند. خالی‌کردن نقاط ضعف و استفاده از تمام پتانسیل موجود باعث شده تا حضور ورزشکاران دورگه در ورزش ایران جا بیفتد و در سالهای اخیر رونق بیشتری بگیرد.
این اتفاق شاید در ابتدا با مخالفت‌هایی روبه‌رو بود اما در ادامه به روالی عادی تبدیل شد که تعداد موافقانش از مخالفانش پیشی گرفت. شاید بیشتر این موضوع در تیم‌ملی فوتبال نمود پیدا کرده اما بررسی بیشتر نشان می‌دهد که سایر فدراسیون‌ها هم در این زمینه فعال بوده‌اند.
آغاز یک راه با جواب مثبت فریدون زندی
با این‌که قبل از حضور فریدون زندی در تیم‌ملی فوتبال ایران، در تاریخ چند بازیکن دیگر مثل امیرمسعود برومند، پیر کارلو و لیث نوبری هم به‌عنوان بازیکنان دوتابعیتی در ترکیب ایران به میدان رفته‌اند، اما هافبک خوش تکنیک کایزرسلاترن راه جدیدی را برای نه‌تنها فوتبال، بلکه برای ورزش ایران باز کرد.
فریدون زندی پدری ایرانی و مادری آلمانی دارد که در زمان مربیگری برانکو ایوانکوویچ و پس از درخواست مقامات فدراسیون به تیم‌ملی آمد و حدود ٧سال برای ایران بازی کرد. بعد از حضور او در تیم‌ملی با وجود این‌که شرایط بازی‌کردن برای ژرمن‌ها را هم داشت، راه برای سایر بازیکنان دورگه هم باز شد و امیر شاپورزاده هم جزو نفراتی بود که در همان دوره از آلمان به ایران آمد و حضور کوتاه‌مدتی در تیم‌ملی داشت.
دورگه‌های فوتبالی را بشناسید
اگر بخواهیم بازیکنانی که در کشورهای مختلف با یک رگ ایرانی فوتبال بازی می‌کنند را نام ببریم، تعدادشان از آن چیزی که تصور می‌شود، خیلی بیشتر است. این مسأله قدرت انتخاب بالایی به مربیان تیم‌ملی در یک‌دهه اخیر داده تا بتوانند از بازیکنان دوتابعیتی در ترکیب ایران استفاده کنند.
کارلوس کی‌روش علاقه زیادی به اضافه‌کردن بازیکنانی که در لیگ‌های اروپایی بازی می‌کنند، به ترکیب تیم‌ملی ایران داشت و از همان آغاز کارش این پروسه را آغاز کرد. اشکان دژاگه جزو اولین نفراتی بود که مورد توجه مرد پرتغالی قرار گرفت و درحالی که برای تیم‌ملی جوانان آلمان بازی کرده بود، به ترکیب ایران قبل از جام‌جهانی ٢٠١٤ اضافه شد.
رضا قوچان‌نژاد که البته از پدر و مادری ایرانی متولد شده اما تابعیت هلندی داشت، یکی دیگر از همین ستاره‌ها بود که هنوز هم برای ایران به میدان می‌رود. استیون بیت‌آشور، دیگر بازیکنی بود که از لیگ آمریکا به ترکیب تیم کی‌روش در جام‌جهانی برزیل اضافه شد.
امید نظری، بازیکن ایرانی- سوئدی بود که برای تیم کی‌روش چندباری به میدان رفت اما خیلی زود دوران حضورش در تیم‌ملی پایان یافت. دانیل داوری که با درخشش در بوندس‌لیگا مورد توجه کی‌روش قرار گرفت، تجربه موفقی در تیم‌ملی نداشت. او از پدری ایرانی و مادری آلمانی-لهستانی متولد شده بود.
بعد از این‌که چند سال ورود دورگه‌ها به تیم‌ملی متوقف شده بود، اخیرا سامان قدوس که دارای تابعیت سوئدی بود، تصمیم گرفت با وجود اصرار سوئدی‌ها برای ایران بازی کند و جزو گزینه‌های کی‌روش برای حضور در جام‌جهانی است.
هندبال و یک تجربه موفق
با این‌که از چند سال قبل بحث حضور دورگه‌ها در تیم‌ملی هندبال داغ شده بود، درنهایت یکی از این دسته از بازیکنان به سایر ملی‌پوشان ایرانی پیوست. دانیل کومایش‌نژاد که در تیم مالموی سوئد بازی می‌کند، در سالهای اخیر بارها در ترکیب تیم‌ملی ایران به میدان رفته و هنوز هم جزو بازیکنان اصلی محسوب می‌شود. البته تلاش برای حضور نفرات دیگری هم وجود داشت که فدراسیون در این کار ناموفق بود.
بازار داغ دورگه‌ها در بسکتبال
بسکتبال یکی دیگر از رشته‌هایی است که در سالهای اخیر ورود بازیکنان دورگه به آن متداول شده است. البته اکثر دورگه‌های این رشته در ابتدا در تیم‌های لیگ برتری به میدان رفتند و سپس در مقاطعی به تیم‌ملی رسیده‌اند.
نوید نیکتاش، بازیکن ٢٧ساله متولد فرانسه که از پدری ایرانی متولد شده، هم‌اکنون در لیگ بسکتبال بریتانیا به میدان می‌رود. او جزو ١٢ بازیکن اصلی تیم‌ملی ایران در کاپ آسیا بود و به نظر می‌رسد تا چند سال آینده هم بتواند برای ایران به میدان برود. عرفان نساج‌پور، بازیکن دورگه بسکتبال ایران است که در چند سال اخیر در ترکیب تیم‌هایی چون پتروشیمی، ذوب‌آهن، ثامن و شهرداری تبریز به میدان رفته و همواره جزو گزینه‌های مربیان تیم‌ملی بوده است.
یونس لاله‌زاده هم همراه با نساج‌پور وارد ایران شد و پاسپورت ایرانی گرفت تا بتواند برای تیم‌های لیگ برتری به میدان برود. او نیز در سالهای اخیر در اردوهای تیم‌ملی حضور داشته است. پیش از اینها نیز، نفراتی چون شایان ساعی و بنی کوچویی حضور کوتاه‌مدتی را در ترکیب تیم‌ملی بسکتبال ایران داشته‌اند.
دورگه‌هایی برای سایر رشته‌ها
به جز رشته‌های پرمخاطبی مثل فوتبال، بسکتبال و هندبال، حضور دورگه‌ها در سایر رشته‌ها نیز در سالهای اخیر رونق پیدا کرده که البته شاید خیلی بازتاب گسترده‌ای نداشته است. علی خزانبیک، گلف‌باز ایرانی مقیم آلمان از چند سال قبل به تیم‌ملی اضافه شده و این موضوع با اعتراض برخی از بازیکنان داخلی هم مواجه شده است.
فدراسیون هاکی نیز در یک دوره سعی کرد چند بازیکن دورگه‌ای که خارج از ایران فعالیت داشتند را به تیم‌ملی دعوت کند که البته ناموفق بود. سهيلا سهي، سوارکار ٤٥سالهای است که در انگلستان زندگی می‌کند اما از سال ٢٠١٣ تصمیم گرفت با پرچم ایران در مسابقات اروپایی حاضر شود.
در دوومیدانی نیز فدراسیون ٢ تجربه موفق در دعوت از ورزشکاران دورگه و حتی خارجی داشت. لیلا رجبی، پرتابگر وزنه زن ایران در المپیک ٢٠١٦ با وجود داشتن ملیت بلاروسی، بعد از ازدواج با پیمان رجبی تصمیم گرفت برای ایران مسابقه بدهد. او مدال نقره بازی‌های آسیایی را هم در کارنامه دارد. امین نیکفر هم که در آمریکا زندگی می‌کند، در پرتاب وزنه جزو ورزشکاران دورگه به حساب می‌آید اما با پرچم ایران در بازی‌های المپیک شرکت کرد.
در تنیس شاخص‌ترین فرد بدون شک ارغوان رضایی است که در فرانسه متولد شده اما به دلیل داشتن والدین ایرانی در نوجوانی برای ایران مسابقه می‌داد. او سپس تصمیم گرفت تنیس را زیر پرچم فرانسه دنبال کند و به موفقیت‌های بی‌نظیری هم دست یافت.
البته فدراسیون تنیس قصد داشت در سالهای اخیر از آریا حراجچی، تنیسور ایرانی‌الاصل سوییس هم استفاده کند که در این امر ناکام بود. این تجربه‌های ناکام در فدراسیون ژیمناستیک و شطرنج هم تکرار شده است.
میلاد کریمی که در قزاقستان زندگی می‌کند، از سوی فدراسیون ژیمناستیک دعوت شد اما بعد از مذاکرات متعدد با مسئولان فدراسیون به توافق نرسید تا هیچ‌وقت با پیراهن ایران در میادین بین‌المللی حاضر نشود. مدتی هم صحبت از حضور داریوش بهرمانی در رشته شطرنج که دارای پدری ایرانی و مادری لهستانی است، در تیم‌ملی ایران مطرح شد که درنهایت به جایی نرسید.
استفاده از دورگه‌ها، خوب یا بد؟
با این‌که تا چند سال قبل برخی از کارشناسان ورزش با حضور ورزشکاران دورگه در ترکیب تیم‌های ملی مخالف بودند و این اتفاق را دلیلی برای دیده‌نشدن استعدادهای داخلی می‌دانستند، به مرور این قضیه جا افتاد. به نظر می‌رسد استفاده از بازیکنان دوتابعیتی که این روزها در تمام دنیا مرسوم شده، در صورتی که باعث رشد ورزش ایران شود، کاملا مثبت است و موافقان زیادی هم دارد.
شاید نباید موضوع استفاده از چنین ورزشکارانی را به سوزاندن استعدادهای داخلی ربط داد و باید از تمام پتانسیلی که برای ورزش ایران مهیا شده، استفاده کرد. تعداد چنین ورزشکارانی هم محدود است و می‌توان گفت؛ در یک‌دهه اخیر شاید حدود ٢٠ بازیکن دورگه در تیم‌های ملی به میدان رفتند و برخی از آنها نیز موفقیت‌هایی را رقم زدند. شاید بهترین نمونه گلی بود که رضا قوچان‌نژاد در‌سال ٢٠١٣ وارد دروازه کره‌جنوبی کرد تا ایران به جام‌جهانی برسد.
۰
