نظام پارلمانی؛ شاید وقتی دیگر
در هفتههای گذشته، چند نماینده موضوع تبدیل نظام سیاسی کشور از ریاستی به پارلمانی را مطرح کردند؛ واضح است که در شرایط فعلی این تغییر ساختار به ضرر مردمسالاری است و قابلیت اجرائی نخواهد داشت.
کد خبر :
۴۴۳۹۰
بازدید :
۱۱۱۷
محمدرضا تابش- نایبرئیس فراکسیون امید | در هفتههای گذشته، چند نماینده موضوع تبدیل نظام سیاسی کشور از ریاستی به پارلمانی را مطرح کردند؛ موضوعی که بیشک نیازمند تغییر قانون اساسی از طریق سازوکارهای پیشبینیشده در آن است. در دو دهه اخیر درباره برخی کاستیهای قانون اساسی و همچنین نظام انتخاباتی کشور، مطالبی از سوی مسئولان، احزاب سیاسی و دانشگاهیان مطرح شده است.
اگر قرار بر تغییر قانون اساسی باشد، این تغییر فهرست بلندبالایی را شامل میشود که باید همه در کنار هم مدنظر قرار گیرند. اعطای اختیارات اجرائی به شوراها، تشکیل مجلس دوسطحی مانند گذشته یعنی مجالس شورا و سنا و حزبیشدن نظام انتخاباتی کشور با افزایش اختیارات احزاب، همه و همه مورد نیاز است.
این در حالی است که ملزومات این تغییرات حداقل در کوتاهمدت، وجود نخواهد داشت. در نتیجه تغییر نظام ریاستی به پارلمانی درحالحاضر در کشور ضرورتی ندارد، چراکه همین شرایط فعلی در بحث مردمسالاری و دموکراسی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. تغییر نظام ریاستی به پارلمانی مستلزم بستر قانونی قوی و مؤثر و رعایت اصول دموکراسی است.
اگر موضوع نظارت اعم از هیئتهای اجرائی و نظارت و شورای نگهبان با همین سیستم فعلی دنبال شود، ترکیب مجلس دور از ذهن نخواهد بود و دولتی که از دل این مجلس تشکیل میشود نیز همواره یک گرایش مشخص خواهد داشت. درحالحاضر همین اختلاف سلایق و نظراتی که در جامعه وجود دارد، تجربه دموکراسی و رقابت و مشارکت سیاسی را ارتقا میدهد.
اگر دولت اصلاحطلب بر سر کار باشد و مجلس هم تلفیقی از جریانهای سیاسی مختلف باشد، مجلس دولت را کنترل میکند و اگر مجلس یکدست باشد و شاکله دولت مقداری با مجلس متفاوت باشد، حرکاتی را که باید در جامعه انجام دهد، تصحیح میکند.
اساسا بحث اصل تفکیک قوا که در راستای جلوگیری از خودرأیی قوا شکل گرفته، در ایران با نظام ریاستی بیشتر تقویت میشود. برای تغییر نظام سیاسی، نیازمند ایجاد ساختارهای کاملا دموکراتیک در جامعه هستیم. اگر این موضوع در نظر گرفته شود، از نظر ساختار اجرائی عملکردها بهتر خواهد شد؛ یعنی مجلسی سر کار میآید و دولت نیز از دل آن مجلس بیرون میآید و این مجلس و دولت با هم هماهنگ هستند و تضادی که مانع پیشرفت کارها و امور شود، وجود نخواهد شد.
واضح است که در شرایط فعلی این تغییر ساختار به ضرر مردمسالاری است و قابلیت اجرائی نخواهد داشت. باید اتفاقات سیاسی در زمان خود و بر اساس مقتضیات و امکانات موجود، رخ دهد و هر پیشنهادی خارج از این ساز و کارها، به نتیجه نمیرسد.
۰