سکان پولی آمریکا در دست جمهوریخواهان
نسخه جمهوریخواه جنت یلن به جای او بر مسند ریاست مهمترین بانک مرکزی دنیا خواهد نشست. جروم پاول که میانهدار میدان نبرد انبساطیها و انقباضیها محسوب میشود با رای احتمالی سنا، شانزدهمین رئیس فدرال رزرو خواهد شد. ترامپ در نشست خبری پنجشنبهشب در کاخ سفید، جروم پاول ۶۴ ساله را بهعنوان نامزد اصلی خود معرفی کرد. رویکرد اقتصادی مشابه یلن و پاول، انتخاب ترامپ را در نظر تحلیلگران، به یک بازی سیاسی تبدیل کرده است. کارنامه قابل قبول فدرال رزرو در ۴ سال گذشته با توجه به توقف خرید اوراق حجیم دوره پسابحران، افزایش تدریجی نرخ بهره و تعدیل ترازنامه اوراق فدرال، دلیل اقتصادی و منطقی برای کنار گذاشتن یلن باقی نمیگذارد. در واقع به عقیده برخی از تحلیلگران، جروم پاول، باج سیاسی ترامپ به جمهوریخواهان منتقد و سرمایهداران آمریکایی است. برگ برنده پاول نسبت به یلن، سابقه جمهوریخواهی و سرمایهداری همزمان او است.
معرفی پاول در «رز-گاردن»
جروم پاول در صورت تایید سنا، شانزدهمین رئیس فدرال رزرو آمریکا خواهد شد. وی با نزدیک شدن به پایان دوره چهارساله ریاست همکار خود، جنت یلن، در روز ۳ فوریه سال آتی میلادی (۱۴ بهمن سالجاری شمسی)، ریاست مهمترین بانک مرکزی دنیا را بر عهده خواهد گرفت.
سکوت موقتی بازارها
معرفی نامزد نهایی ترامپ برای تصدی کرسی ریاست فدرال رزرو، از بیحسی موقت بازارهای جهانی حکایت داشت. شاخص دلار پس از آنکه جروم پاول بهعنوان نامزد اصلی ترامپ معرفی شد، اندکی تقویت شد و اونس طلا نیز افت کرد. این تغییرات اندک، نشان از دو سناریو برای آینده بازار جهانی دارد.
پاول، برنده سناریو «کبوتر» و «باز»
برای شناخت بهتر نسبت به تبار سیاسی و اقتصادی جروم پاول و همچنین ارزیابی دلایل کنار گذاشته شدن جنت یلن بر خلاف سنت ۲ دورهای شدن روسای فدرال رزرو در چند دهه اخیر، پرداخت مختصر به نظریه بازی «کبوتر و باز» که دونالد ترامپ با گزینههای رنگارنگش روی آسمان فدرال رزرو اکران کرده بود، حیاتی است.
در یورش کبوترها برای دستیابی به غذا، رفتار محتاطانه و صبورانه این جمعیت، به تقسیم سود منتهی خواهد شد، یعنی هر دوی کبوترها به یک اندازه از این غائله منفعت کسب میکنند. حالت سوم، برخورد یک کبوتر با یک باز یا مواجهه یک دسته از کبوترها با یک دسته از بازها است. در این حالت همانطور که از رفتارشناسی این دو جناح مشخص است، کبوترها عرصه را به بازها میسپارند و برنده این رقابت قطعا بازها خواهند بود.
وجود مشاهدهگران، به نظر بازی را آسان و کمهزینه میکند اما نتایج مطالعات از وخامت اوضاع در حالت وجود مشاهدهگر، با درگیری بازها با هر دو دسته خودی و غیرخودی حکایت دارد. بنابراین وجود مشاهدهگران تنها مساله را پیچیدهتر میکند. بهمنظور بسط این نظریه به سیاست پولی، سالهای متمادی است که دو جبهه پولی در دنیا به نام این دو پرنده به وجود آمده است.
این دسته به علت اعمال سیاستهای سختگیرانه به بازها تشبیه شدهاند. نظریه بازی ضمن تلفیق علم اقتصاد و ریاضیات، بهترین نحوه اعمال استراتژی را در بسته پیشنهادی خود ارائه کرده است. بهترین استراتژی برای دستیابی به هدف، از مخلوط کبوتر و باز تولید میشود، به این شکل که نتیجه بهینه در دوسوم مواقع رفتار کبوتری و در یکسوم مواقع استفاده از شیوه بازها است.
میدانداری پاول
جروم پاول همانطور که در گزارشهای قبلی «دنیای اقتصاد» نیز به آن اشاره شده بود، میل شدیدی به میانداری از خود بروز داده است. او در چالش نرخ بهره، نه مانند جان تیلور افراطی است و نه اعتقادی به پایین ماندن نرخ بهره دارد. پاول در صحنه سیاست پولی و اقتصادی همواره نظرات میانهرویی داشته است و کمتر پیش آمده به مخالفت شدید یا همگرایی کامل با یک جناح بپردازد. وی در زمینه محدودسازی گستره عملیات پولی بینبانکی و عمومی فدرال رزرو که خواسته ترامپ و جناح بازها است نیز ضمن اعلام موافقت با اعمال برخی محدودیتها، سایر محدودیتها را غیرضروری خطاب کرد.
«دفتر ملی پژوهش اقتصادی» آمریکا که از اثرگذارترین پژوهشکدههای اقتصادی دنیا است، دو مولفه مهم در نحوه انتخاب رئیس فدرال رزرو را معرفی کرده است. این دو مولفه به سابقه اجرایی و اجتناب از سپردن این سمت به گزینه نامطمئن، مربوط هستند. هر دو این مولفهها را میتوان به وضوح در گزینه نهایی ترامپ مشاهده کرد.
دکور سوابق رئیس جدید
جروم اچ.پاول ۶۴ ساله، جمهوریخواه و دانشآموخته رشته علوم سیاسی دانشگاه پرینستون است. وی مدرک جیدی (حقوق) خود را نیز در سال ۱۹۷۹ میلادی از دانشکده حقوق جورجتاون دریافت کرد، اما مدرک پیاچدی در کارنامه علمی خود ندارد. پاول سالها در شرکتهای سرمایهگذاری بانکی مانند «دیلون» و «کارتیل» در ردههای مدیریتی فعالیت کرده است.
او سابقه حضور در وزارت خزانهداری آمریکا را نیز در رزومه خود دارد. جورج بوش پدر در سال ۱۹۹۲ او را برای فعالیت در سطوح بالای خزانهداری آمریکا به کنگره معرفی کرد. وی با کسب رای اعتماد، در خزانهداری مشغول به کار شد. در سال ۲۰۱۲ و به دنبال تلاش پاول در جهت افزایش سقف بدهی دولتی، باراک اوباما او را در سال ۲۰۱۲ برای عضویت در هیات سیاستگذاران فدرالرزرو معرفی کرد.
پاول در ژوئن سال ۲۰۱۴ برای حفظ کرسی خود به مدت ۱۴ سال، ازسوی اوباما به کمیته بانکی سنا معرفی شد و توانست با کسب ۶۷ رای موافق و ۲۴ رای مخالف، حضور خود را در هیات سیاستگذاری بانکی تا سال ۲۰۲۸ میلادی تضمین کند. جروم پاول در ماههای آخر دوره ۴ساله جنت یلن، یکی از نامزدهای اصلی ترامپ لقب گرفت و بالاخره پنجشنبه شب بهعنوان کاندیدای اصلی رئیسجمهور انتخاب شد. کمیته بانکی سنا پس از انجام بررسیهای لازم، پاول را به سنجش اعضای سنا میسپارد.
تصویر آینده اقتصادی با پاول
آینده اقتصادی آمریکا با ریاست جروم پاول بر فدرال رزرو، به عقیده عموم اقتصاددانان، تفاوت محسوسی با روند کنونی نخواهد داشت. پاول میانهرو که از سال ۲۰۱۲ میلادی تحت ریاست بن برنانکی و جنت یلن در شورای سیاستگذاری فدرال رزرو فعالیت کرده، مخالفت محسوسی با سیاستهای سالهای اخیر بروز نداده است و همه شواهد از ادامه روند تدریجی و محتاطانه سیاستهای پولی در آمریکا حکایت دارند.
در نظر بسیاری از کارشناسان اقتصاد سیاسی، پاول نسبت به یلن، تفاوت چندانی در آینده فدرال رزرو ایجاد نخواهد کرد. بازارهای جهانی نسبت به تغییر رئیس فدرال رزرو، تغییر محسوسی نشان ندادند چراکه پیشبینیها بنا بر شباهت سیاست پولی یلن و پاول از عدم تغییر محسوس بلندمدت (بیش از یک سال) حکایت داشتند.
تخصص او در بازارها، یکی از جنبههایی است که ترامپ تکیه زیادی بر آن دارد؛ چراکه نگرانی از تضعیف بازار سهام با توجه به انقباضی که فدرال رزرو با قدرت دنبال میکند، به یکی از انتقادات سرمایهداران حامی ترامپ در این روزها تبدیل شده است. ویژگی دیگری که پاول را به یک قدمی ریاست فدرال رزرو رسانده، به عضویت او در حزب جمهوریخواه مربوط است.