نخستین بنیان‌گذاران کودکستان‌ها در ایران
کد خبر :
۴۶۳۱۲
بازدید :
۲۸۱۳
نخستین نسل کودکستان‌های ایرانی در یک بازه زمانی ١٠ساله، از سال ١٢٩٧ تا ١٣٠٧ خورشیدی در شهرهای تهران، تبریز و شیراز بنیان گذارده شدند. بررسی اسناد و مدارک تاریخی نشان می‌دهد زنان در این زمینه پیشتاز بوده‌اند. آنگونه که جبار باغچه‌بان و همسرش در کتاب «روشنگر تاریکی‌ها» روایت کرده‌اند، کودکستان خانم خان‌زادیان در تبریز و مادام سروریان در تهران (١٢٩٧خورشیدی)، کودکستان مودب‌الملک تهران (١٣٠٢خورشیدی)، باغچه اطفال باغچه‌بان در تبریز (١٣٠٣خورشیدی)، کودکستان مادام گارکالتلی در تهران (١٣٠٥خورشیدی) و کودکستان شیراز (١٣٠٧خورشیدی)، نخستین کودکستان‌هایی به شمار می‌آیند که در جایگاه یک پدیده نوظهور آموزش و پرورشی در جامعه ایرانی پدیدار شدند. هرچند در سال ١٣١٠ یک بانوی ارمنی به نام برسابه هوف‌سپیان که زاده منطقه چهارمحال‌وبختیاری بود، مدعی شد نخستین کودکستان ایرانی را او در همین سال در خیابان شاه‌آباد تهران بنیان گذارده است. تصویری مشهور از کودکان این کودکستان به جای مانده است که آن را نخستین کودکستان ایرانی توصیف می‌کند.
علی‌اکبر کسمایی، روزنامه‌نگار و نویسنده، زاده سال ١٢٩٩ خورشیدی که کودکی‌اش را در یک کودکستان گذارنده است، روایتی جذاب دراین‌باره به دست داده است. «شاید نخستین کودکستانی بود که در تهران تأسیس شد. باغی بود در بیرون از خندق شمالی تهران که در آن گذشته از گلکاری، سبزی‌کاری هم کرده بودند. آن باغ متعلق به خانواده زنگنه بود و موسسان آن کودکستان که زن و شوهری تازه از فرنگستان آمده بودند، در خانه یک طبقه‌ای همجوار همان باغ می‌زیستند و روزها به نگهداری و پرستاری کودکانی که به آنان سپرده شده بودند، در کنار همان گلکاری‌ها و سبزه‌زارها می‌پرداختند.
هنوز عطر بوته‌های گوجه‌فرنگی را که در زیر پاهای کوچک ما کودکان پرجست‌و‌خیز، له و لورده می‌شدند، با مشام جانم حس می‌کنم. عاشق آن باغ و هوا و صفای آن بودم و گرچه شاید در نخستین روزها که هنوز پنج‌سال تمام هم نداشتم، هنگام جداشدن از پدر و ماندن در کودکستان گریه‌ام گرفت؛ ولی لحظه‌ای بعد، موقعی که پدر می‌رفت و آن زن و شوهر مهربان به سراغم می‌آمدند و کودکان دیگر دورم را می‌گرفتند، اشک‌هایم کم‌کم خشک می‌شد و دیگر بغض نمی‌کردم و بقیه روز، شیطنت‌های کودکانه، مرا و دیگر کودکان را دور از پدر و مادر و به جای آنها دربرمی‌گرفتند».
۰
