بحث بر سر مدیریت شهر: مناظره سردار و شهردار

شهردار امروز تهران بالاخره پس از ماه‌ها چالش و رویارویی با عجیب‌ترین و خاص‌ترین ترکیبات مدیریتی در شهرداری تهران، شهردار سابق تهران را که حالا بیشتر با عنوان سرداری‌اش خوانده می‌شود، درباره توقف جدی خط هفت مترو تهران به مناظره در یکی از دانشگاه‌ها دعوت کرده است.

این دعوت به مناظره صریح که البته در ادامه اعلام آمادگی معاون ترافیک شهردار تهران، از سوی محمدعلی نجفی مطرح شده، چندان با روحیه آرام و مصلحت‌جوی نجفی جور درنمی‌آید، اما وقتی او می‌بیند شهردار تهران از بیرون گودی که خودش برای میلیون‌ها شهروند تهرانی درست کرده، نشسته و اقدامات مهم و عاجل برای ایمنی مردم را «سیاسی‌کاری» می‌خواند، ترجیح می‌دهد آن روی دیگر خود را هم نشان دهد.

محمدباقر قالیباف تا آخرین روزهایی که در مسئولیت شهردار تهران بود، سرش را به افتتاح‌های پی‌درپی بدون توجه به اینکه آنچه افتتاح می‌شود چقدر آماده است، گرم کرد و نتیجه این شد که هفت ایستگاه افتتاح‌شده خط هفت مترو که ناقص افتتاح شده با اعتراضات مردمی و اعضای شورای شهر و وزارت راه و کشور حداقل برای شش ماه با دستور شهردار فعلی تهران که مسئول امنیت و جان مردم است، متوقف شد.

نجفی دستور توقف خط هفت را همان روزهای اولی که به طبقه آخر ساختمان بهشت رسید، صادر نکرد؛ حداقل یک ماه قبل از انتخاب شهردار، اعضای منتخب شورای پنجم در جلسات مشترکشان و رحمت‌الله حافظی، تن‌ها عضو نگران شورای چهارم، بار‌ها درباره عدم ایمنی در بخش‌های افتتاح‌شده خط هفت اعتراض کردند و هشدار می‌دادند.

رحمت‌الله حافظی، عضو اصولگرایی بود که در سه سال شورای چهارم بیشترین مقابله و افشاگری‌ها را در ارتباط با شهردار و شهرداری تهران داشت و درباره عدم ایمنی در خطوط هفت و هشت مترو تهران هم با ارائه مدارکی مستند کوتاه نیامد و حتی این مقاومت به توهین معاون قالیباف در صحن شورا به او منجر شد.

محسن هاشمی، به‌عنوان مدیرعامل مترو تهران، از شروع به کار آن تا سال ٨٩ و حالا که رئیس شورای شهر تهران است، در جریان افتتاح خط هفت، درباره خطرات این خط برای شهروندان صحبت کرد و صراحتا ناایمن‌بودن این خط را هشدار داد و اعلام کرد که به‌محض قرارگرفتن در مسئولیت، این موضوع را دنبال خواهد کرد.

نجفی، اما پس از شهردار تهران‌شدن با روحیه آرام و دور از هیاهویی که دارد، فارغ از تأکیدات کلی که برای دوری از سیاسی‌کاری داشت، بررسی ایمنی در خط هفت مترو تهران را در کنار محورهای اصلی کار خود قرار داد و در ادامه پس از انتخاب معاون حمل‌ونقل و ترافیک از او خواست کمیته‌ای را برای این کار تعیین کند و در نهایت حدود دوماه بعد این کمیته صراحتا نظرش را اعلام کرد و تصمیم این بود که همان هفت ایستگاه ناقص افتتاح‌شده خط هفت برای جان مردم خطرآفرین است و باید موارد مهمی در آن اصلاح شوند.

بر اساس اعلام کارشناسان، متخصصان و بازرسان فنی که بازدیدهای مکرری از این خط داشته‌اند، مشخص شد خط هفت مترو به‌لحاظ مواردی مانند نبود سامانه علامت‌دهی (سیگنالینگ) و سامانه کنترل حفاظت خودکار (ATP)، عدم نصب حتی یک هواکش در تونل‌ها که در تعارض با استانداردهای موجود است، نواقص سیستم برق‌رسانی و عدم راه‌اندازی سیستم کنترلی برق (اسکادا) خطراتی جدی دارد.

علاوه بر این‌ها نامه صریح مهندس مشاور که بهره‌برداری را تن‌ها در فاصله زمانی ٥٥ دقیقه تأیید می‌کند، موجود است. اما آیا محمدباقر قالیباف نمی‌دانست که حتی اگر شهردار و شورایی از یک جریان سیاسی مقابل روی صندلی او نمی‌نشستند، باز هم نفرات بعدی لزوما مسئول اقدامات درست و غلط او نیستند و ممکن است درباره مسائل مختلفی زبان به انتقاد و حتی افشا باز کنند؟

شهردار سابق تهران که تا روز آخر سرگرم انتخابات و حواشی بعد از آن بود، لزومی ندید درباره مهم‌ترین مسائلی که برای شهروندان تهرانی مهم بود توضیح بدهد و آن‌ها را از آنچه بر بیت‌المالشان رفته آگاه کند و حالا با همان روحیه نظامی خود در اظهاراتی یک‌سویه، در دانشگاهی که سبقه‌های حمایت از جریان اصولگرایی را داشته و دارد همه اقدامات شهردار تهران را در یک کلام «سیاسی‌کاری» خوانده است.

او هفته گذشته در دانشگاه علم و صنعت توضیحات مفصلی را در باب تئوری‌های نواصولگرایی ابداعی خودش داشت و در این میان به چند سؤال درباره عملکردش به عنوان شهردار تهران ازجمله املاک نجومی و تعداد نیروهایش در این ١٢ سال و خط هفت مترو تهران خیلی کلی پاسخ داد. او گفت: «تعطیلی خط هفت مترو سیاسی‌کاری است، درحالی‌که خط شش همین چند روز گذشته از بُعد کیفیت جایزه جهانی را دریافت کرد».

این اظهارات سردار قالیباف همان روز با واکنش معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران روبه‌رو شد و محسن پورسیدآقایی برای مناظره با قالیباف درباره خط هفت مترو، اعلام آمادگی کرد. او گفت:اگر واقعیت‌های عملکرد گذشته در بسیاری از حوزه‌ها کمتر گفته می‌شود، فقط‌وفقط به‌خاطر این است که اعتماد مردم به نهاد شهرداری که در سال‌های گذشته به حد کافی آسیب دیده است، بیش از این مخدوش نشود.

او گفته است برای مدیریت جدید شهرداری تهران ایمنی و سلامتی مردم و آرامش ذهنی جامعه اهمیت زیادی دارد، در غیر این صورت از همان هفته آغازین شروع کار به استناد مکاتبه وزارت کشور، اعلام نظر محرمانه نهادهای نظارتی و تذکرات پی‌درپی اعضای شورای شهر چهارم می‌توانستیم خط هفت را تعطیل کنیم.

وی افزود: آقای قالیباف لابد مطلع‌اند که معنای افتتاح خط مترو بدون هواکش و سیگنالینگ و پایانه چیست. حتما می‌دانند که قطارهای خط هفت را با جرثقیل از دهانه شفت به پایین رساندند تا این خط به هر قیمتی شده به دست ایشان افتتاح شود. احتمالا مطلع شده‌اند که ما در کار کارشناسی آن‌قدر تأنی و صبوری کردیم که نهایتا در جلسه‌ای با حضور مدیرعامل منصوب ایشان در مترو هم نبود ایمنی کافی در این خط به اثبات رسید و بعد با اجماع کارشناسان تصمیم به تعطیلی خط گرفته شد.

آنچه سیاسی‌کاری بود، افتتاح این خط بود و نه تعطیلی آن؛ اگر ما بنای کار سیاسی داشتیم، معنا و تبعات این اقدام نمایشی به‌راحتی قابل توضیح به افکار عمومی بود. معاون نجفی درعین‌حال خطاب به قالیباف تأکید کرده که اگر تردید دارند یا نمی‌خواهند بپذیرند که افتتاح خط هفت مترو عجولانه و بازی تبلیغاتی با جان و سلامتی مردم بوده است، بنده برای مناظره در این خصوص در هر دانشگاهی که ایشان تعیین کنند، اعلام آمادگی می‌کنم.

حالا چند روز بعد از این اظهارات، نجفی در اظهارنظری کوتاه گفته است: «پیشنهاد خوب را معاونم مطرح کرده است و من هم می‌گویم برای اینکه موضوع شفاف شود و مردم دقیقا در جریان قرار بگیرند، آقای قالیباف در هر دانشگاهی که موردعلاقه‌شان است حضور پیدا کنند تا مناظره‌ای در حضور مردم و رسانه‌ها انجام شود.

در این مناظره دلایل ما برای تعطیلی این خط و دلایل ایشان برای عدم تعطیلی بیان شود و اگر ایشان واقعا فکر می‌کنند ما از نظر کارشناسی اشتباه می‌کنیم یا خدای ناکرده کار سیاسی کردیم، بهترین راه برای اثبات، برگزاری مناظره است».

حالا باید دید شهردار سابق تهران که در دوران ١٢ ساله مسئولیتش - به‌جز دوران سه‌باره انتخاباتی‌اش - کمترین میزان نشست خبری و مناظره و رودررویی با منتقدان عمومی و خصوصی و رسانه‌ای داشته، حالا برای دفاع از یکی از مهم‌ترین عملکردهای دوره مسئولیت خود چطور به میدان می‌آید؟ و در صورت قبول این مناظره، مناظره یک شهردار با سابقه معلمی و یک شهردار با سابقه نظامی چگونه خواهد بود؟

نگران زلزله نیستیم
شهردار تهران با اظهار اینکه مدیریت بحران شهر تهران بر عهده شهرداری است، گفت: در این زمینه از نظر برنامه‌ای آمادگی داریم. همچنین برای محلاتی که ممکن است بر اثر وقوع زلزله دچار خسارات شوند، برنامه‌ریزی کرده‌ایم.

البته هنوز آموزش برای این محلات آغاز نشده است. به گفته نجفی، در ۱۰ پارک جنگلی تهران امکان اسکان برای جمعیتی حدود ۶۰۰ هزار نفر ایجاد شده است. همچنین ۵۰ هزار بسته کمک‌های اولیه فراهم شده است. افزون بر این‌ها در حال پس‌گرفتن ۱۱۰ پایگاه یا سوله که در اختیار بخش‌های مختلف بود، هستیم که یکی هم در اختیار صداوسیما بود. بنابراین آمادگی نسبی در تهران برای مقابله با حوادث غیرمترقبه مثل زلزله وجود دارد.

تکلیف مصوبه برج باغ در مدیریت جدید شهر تهران
شهردار تهران در ادامه در پاسخ به پرسشی در مورد تخریب باغات تهران، با اشاره به اینکه حدود هشت یا ۱۰ سال پیش طرحی با عنوان برج باغ در شورای شهر تهران به تصویب رسید، گفت: در دوره‌ای ارائه مجوز برای ساخت‌وساز در باغ‌ها ممنوع بود، اما برخی مالکان دنبال ساخت‌وساز داخل باغ خود بودند.

در همین مقطع اقداماتی مثل آتش‌سوزی‌های عمدی در باغات تهران صورت می‌گرفت. این روند باعث تصویب مصوبه برج باغ در شورا شد. وی تصریح کرد: طبق این مصوبه مالکان می‌توانند تن‌ها در ۳۰ درصد باغ ساخت‌وساز انجام دهند. ظاهر این مصوبه خوب بود، اما در اجرا دچار اشکالاتی شد.

زیرا برخی ساخت‌وساز داخل باغ را تا ۴۰ درصد نیز پیش بردند یا به جای شش‌طبقه، ۱۰ طبقه ساختند. متأسفانه در شهرداری تصمیم نابجایی مبنی بر اینکه ۸۰ تا صد درصد باغ را تبدیل به پارکینگ کند، گرفته شد. طبیعی بود که با این تصمیم درختان باغ خشک می‌شدند.

نجفی با تأکید بر اینکه شورای قبلی باید جلوی این مصوبه را می‌گرفت، گفت: در شرایط کنونی شورای شهر تهران و شهرداری در این زمینه توافق کامل دارند. بنابراین این مصوبه یا باید به‌طورکلی منتفی شود یا اصلاح جدی در آن صورت گیرد.

شهردار تهران تأکید کرد: در دوره جدید مدیریت شهر تهران هیچ مجوز برج باغی داده نشده است و سعی شده مجوزهای قبلی طبق مقررات تعیین‌شده اجرائی شوند.