تغییر چهره برای عبور از مرز استادیوم

فرادید | در کنار همه داستان‌هایی که این روز‌ها صدای مردم را در آورده است، اجازه حضور زنان در استادیوم‌ها برای تماشای بازی فوتبال یکی از پر دردسر‌ترین آنهاست. سالهاست که همه اقشار مردم و حتی وزرای زن به صدا درآمده‌اند که حضور زنان در ورزشگاه حق طبیعی آنهاست و نباید این کار منع قانونی داشته باشد. از طرف دیگر برخی معتقدند فضای مردانه ورزشگاه‌ها که اغلب با صدای فحاشی به تیم رقیب مخلوط شده اصلا جای مناسبی برای حضور یک زن نیست.

به گزارش فرادید؛ زمانی که عده‌ای از مخالفان تبعیض جنسیتی و به قولی زنان فمنیست جلوی در ورزشگاه آزادی تجمع کردند تنها خواسته شان حضور در ورزشگاه برای تشویق تیم ملی فوتبال ایران بود. اما موفق به ورود نشدند. از سوی دیگر در بازی‌ای که بین ایران و روسیه برگزار شد در ورزشگاه آزادی حضور زنان سوری آزاد بود، و این اتفاق به شدت صدای معترضان را در آورد که اگر ورود زنان ممنوع است باید برای همه باشد نه فقط زنان ایرانی.

ماجرا به حدی پیشرفت که جعفر پناهی در سال ۱۳۸۴ فیلمی با این مضمون به نام آفساید کارگردانی کرد. این فیلم در ایران نمایش عمومی داده نشد و همین موضوع سبب شد که آفساید نتواند نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی سال ۲۰۰۷ شود.

«داستان روایتگر شرح حال دخترانی است که حاضرند هر کاری انجام دهند تا بازی ایران-بحرین را برای ورود ایران به جام جهانی ببینند تا جای کسانی را که در بازی ایران-ژاپن جان خود را از دست داده اند خالی نباشد آنهاهرکدام با لباسی مبدل سعی می‌کنند وارد ورزشگاه بشوند، اما تعدادی از آن‌ها به دلیل ممنوعیت ورود زن‌ها به استادیوم دستگیر می‌شوند. سرانجام به دست سربازانی که آن‌ها را گرفته اند به کمیته منتقل می‌شوند، اما در راه به علت برد ایران در بازی با بحرین خیابان‌ها شلوغ می‌شود و دختر‌ها به این ترتیب فرار می‌کنند.»

چرا ممنوعیت؟
حضور زنان ایرانی در ورزشگاه‌ها در سال‌های بعد از انقلاب ۵۷ محدود شد. در سال‌های دهه هفتاد و هشتاد این موضوع با درخواست زنان برای دیدن بازی‌های ورزشی خصوصاً فوتبال جدی‌تر شد و فشار کنفدراسیون‌های ورزشی آسیایی و جهانی برای پایان دادن به این ممنوعیت ابعاد تازه تری به این موضوع داد. ممنوعیت تماشای بازی در ورزشگاه‌ها برای زنان تبعیض جنسی شمرده می‌شود.

نخستین حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران به بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بازمی‌گردد. در این بازی که ایران به جام جهانی صعود کرد، علاوه بر زنان، خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران نیز از تماشاگران ویژه بود.

در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، با ارسال نامه‌ای به رئیس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. این نامه با اظهارنظر‌های متفاوتی در میان مسئولین کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و خبرگزاری‌های خارجی همراه شد.

ولی با مخالفت صریح گروهی از روحانیون در شهر قم نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصمیم خود صرف نظر کرد. احمد خاتمی خطیب نماز جمعه تهران مهم‌ترین عامل مخالفت روحانیون با حضور زنان در ورزشگاه‌ها را اهمیت رعایت حجاب و عفاف دانست و گفت: نمی‌توان تضمینی بر رعایت آن در صورت حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تماشای مسابقات ورزشی داد.

در شهریور ۱۳۸۷ خبر‌هایی مبنی بر این که زنان می‌توانند بازی‌های زیر نظر‌ ای اف سی را تماشا کنند منتشر شد، اما به هفت دختری که برای دیدن بازی سایپا و بنیادکار به ورزشگاه آزادی رفته بودند اجازه ورود داده نشد.

صدای مسئولین بلند شد
زهرا آیت اللهی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده یکی از شورا‌های اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی است و به عنوان نهادی فراقوه‌ای در خصوص حضور زنان در ورزشگاه‌ها تصمیم‌گیری خواهد کرد، گفت: در جلسه‌ای که هفته گذشته برگزار شد، افراد با دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه حضور یافتند. در پایان این جلسه با مشخص شدن پیچیدگی‌هایی که در این خصوص وجود دارد، به این نتیجه رسیدیم که تصمیم‌گیری در این مورد آن‌قدر‌ها هم ساده نیست.

حضور زنان در ورزشگاه‌ها ابعاد مختلفی دارد که نمی‌توان آن را تنها از یک زاویه دید. در جلسه‌ای که هفته آینده برگزار خواهد شد این موضوع به مصوبه‌ای قطعی خواهد رسید. آیت اللهی با اشاره به لزوم رصد زیرساخت‌های لازم برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها تصریح کرد: تجربه نشان می‌دهد که گاهی افراد در ورزشگاه‌ها متانت و آرامش لازم بعد از اتمام مسابقه ورزشی را رعایت نمی‌کنند و ممکن است برخورد‌های تهاجمی تماشاگران نه تنها به مردان بلکه به زنان نیز آسیب وارد کند.

علی مطهری درباره حضور زنان در ورزشگاه‌ها گفته است: باید برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها، ضوابط شرعی رعایت شود؛ مثلا اگر حضور خانم‌ها برای بازی خاصی اشکالی نداشته باشد، لازم است تمهیداتی همچون جداکردن راه ورود و خروج خانم‌ها از آقایان یا جداکردن جایگاه آن‌ها در ورزشگاه از آقایان و نظیر این قبیل موارد در نظر گرفته شود. در خصوص این موضوع بیشتر مسائل شرعی مطرح است و باید برای تدوین هر آیین‌نامه‌ای در این باره، نظر مراجع تقلید جلب شود، زیرا احتمال دارد آن‌ها با این کار مخالفت کنند.

مطهری در پاسخ به این سوال که پیش از این زنان اجازه حضور در مسابقات والیبال را داشتند و دردسری تولید نمی‌شد، توضیح داد: حضور زنان در ورزشگاه‌ها از نظر امنیتی دردسرساز نیست و صرفا بحث شرعی مطرح است.

زنانی در پوشش مردانه
ماجرای شیطنت دخترانی که عشق فوتبال بودند و با هر ترفندی خود را به استادیوم رساندند چند بار تا کنون تکرار شده است. این دختران که به شدت شیفته فوتبال و اکثرا طرفدار تیم پرسپولیس هستند تا امروز موفق شده اند با پوششی مردانه به استادیوم بروند و توسط عکاس‌ها شکار شوند.

آن‌ها برای رفتن به داخل سالن از رنگ کردن صورت و پوشیدن لباس‌های مردانه تا انجام دادن گریم‌های سنگین روی صورت و ریش و سبیل مصنوعی استفاده کرده اند. با اینکه هر بار هم توسط عکاسان شکار می‌شوند و تا مدت‌ها سوژه رسانه‌ها هستند، اما باز مسئولان نمی‌خواهند در این مورد کوتاه بیایند و به زنان اجازه حضور در استادیوم را دهند.

عناوین مرتبط:

سحر قریشی حاشیه می‌خواهد
در این بین برخی بازیگران و هنرمندان هم به صدا درآمده اند و دنبال گرفتن رضایت برای این اتفاق هستند. گرچه برخی دیگر با ابراز مخالفت بی دلیل سعی در حاشیه سازی برای خود دارند، ولی آنچه مسلم است این است که جضور زنان در ورزشگاه‌ها یکی از حقوق زنان محسوب می‌شود و مخالفت برای این کار تنها راه‌های خلاف و نا متعارف برای رسیدن به جایگاه را افزایش می‌دهد.

چند نمونه از حضور زنان
یک دختر هوادار پرسپولیس که در دربی‌های گذشته نیز حاضر شده بود با انتشار یک عکس از خود اعلام کرده بود موفق شده به استادیوم برود. بار دیگر در دربی ۸۳ توانسته بازی را از نزدیک تماشا کند. دختر بیست و یک ساله دیگر ترسش ریخته و این بار برای تماشای دربی ۸۳ پایتخت وارد ورزشگاه آزادی شد تا اولین دختری باشد که دربی بزرگ پایتخت را از نزدیک تماشا می‌کند.
این دختر با انتشار این عکس نوشته است: «آنقدر به استادیوم می‌رم تا آزاد شه... همین»

آبان ۹۵
هوادار اهوازی پرسپولیس با حضور در ورزشگاه غدیر اهواز به دیدار تیم محبوبش رفت. جالب اینکه او روی سکو‌های ورزشگاه با نشان دادن عدد ۶ برای رقیب کری هم خواند. وی با تغییر چهره خود توانست به داخل ورزشگاه برود و پس از بازی هم تصاویری از خود که کری برای آبی‌ها بود را منتشر کند. او در پستی که در صفحه اجتماعی خود منتشر کرد ابراز امیدواری کرد روزی فرا برسد که دختران هم بتوانند به ورزشگاه بروند نه مثل او که مجبور شد لباس پسرانه بپوشد.

آذر ۹۵
یکی از هواداران تراکتورسازی که همراه با دختر خردسالش از شهرستان شبستر راهی تهران شده بود، موفق به ورود به ورزشگاه آزادی نشد. این اتفاق در حالی رخ داد که پدر این دختر بار‌ها به ماموران گفت که حضور فرزند خردسالش خطری برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند و حتی اصرار آن‌ها باعث شد تا جو مقابل درب ورزشگاه آزادی تا دقایقی تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرد. این دختر همراه با پدرش بدون دیدن بازی به شهرستان بازگردانده شد.

آذر ۹۵
بعد از ورود دو دختر پرسپولیسی به ورزشگاه‌های آزادی تهران و غدیر اهواز، مأموران این بار یک دختر پرسپولیسی را در حال ورود به استادیوم شناسایی کردند. در همین خصوص در ورزشگاه آزادی قبل از شروع بازی پرسپولیس و ماشین سازی یک دختر ۲۴ ساله که خودش را به شکل پسر‌ها در آورده بود تا بتواند برای تماشای بازی تیم محبوبش وارد استادیوم شود در بازرسی بدنی شناسایی شد.

خرداد ۹۶
یک دختر استقلالی که با لباس پسرانه در ورزشگاه آزادی حاضر شده بود توسط ماموران ورزشگاه دستگیر شد.

و در آخر، دی ماه ۹۶
پس از انتشار وسیع تصاویر دختری که در اهواز با رنگ کردن صورت و گریم به تماشای بازی فولاد ـ. پرسپولیس رفته بود، دختری دیگری با یک تغییرچهره کامل در ورزشگاه حضور پیدا کرد و وقتی توسط عکاسان شناسایی شد برای آن‌ها دستی هم تکان داد.