اهوازِ غبار آلود؛ در روز هوای پاک

گردوغبار نارنجی، در روز ملی هوای پاک، نفس‌کشیدن را برای مردم اهواز، حمیدیه، آبادان، ماهشهر، خرمشهر، شادگان، شوش، دزفول و هندیجان سخت کرد. درحالی‌ که بسیاری از شهرهای خوزستان در هفته گذشته روزهایی آلوده و غبارآلود را پشت‌سر گذاشته‌اند، دیروز در اهواز شدت گردوغبار به ۶۶برابر حد مجاز رسید و زندگی همه را مختل کرد. فعال‌شدن کانون‌های داخلی گردوغبار با وجود کاهش بارش در‌ سال‌جاری، به‌ حدی شدت گرفت که بسیاری از مردم را خانه‌نشین کرد، آن‌هم درست در روزی که به نام روز ملی هوای پاک در تقویم ثبت شده و چنین شعاری برایش تعیین کرده‌اند: «قانون هوای پاک؛ قانون نفس.»

نفس‌کشیدن برای مردم اهواز از آغاز هفته مشکل شد. اخبار کیفیت هوا در هفته گذشته نشان می‌دهد که کیفیت هوای این شهر در روز یکشنبه برای همه گروه‌های سنی ناسالم عنوان شد. روز دوشنبه مرکز کنترل و پایش محیط‌زیست کشور هوای اهواز را ناسالم برای گروه‌های حساس گزارش کرد. روز سه‌شنبه شاخص آلودگی هوا به ١٢٢ رسید و در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت.

این روند ادامه پیدا کرد که روز چهارشنبه مرکز ملی پایش و هشدار سریع گردوخاک هواشناسی خوزستان در پی پیش‌بینی وقوع تندباد و طوفان در روز جمعه و ورود توده گردوخاک عراقی به استان در روز شنبه اخطاریه‌ای صادر کرد.

در اخطاریه شماره ٥ مرکز ملی پایش و هشدار سریع گردوخاک هواشناسی استان خوزستان آمده بود: «پیرو اطلاعیه شماره ٣٢ با توجه به وجود گرادیان شدید فشاری و جنوبی‌شدن جریانات، در روز جمعه شاهد وزش بادهای شدید و تندبادهای لحظه‌ای (امکان وقوع طوفان)، فعال‌شدن کانون‌های داخلی و در نتیجه برخاستن گردوخاک غلیظ و کاهش دید افقی در مناطق جنوبی، مرکزی (به ویژه اهواز و شهرهای حومه)، غربی و سپس گسترش این توده گردوخاک غلیظ به مناطق شمالی استان خواهیم بود.» براساس این اخطاریه، با توجه به تشکیل توده غلیظ گردوخاک در کشور عراق امکان ورود آن به استان در روز شنبه و کاهش دید افقی در مناطق مختلف وجود دارد، که درصورت لزوم به صورت اطلاعیه، اقدام خواهد شد.

روز پنجشنبه شاخص آلودگی هوا در اهواز به ١١٥ رسید و در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت و دیروز با شدت‌گرفتن وضع، براساس اطلاعیه سازمان حفاظت از محیط‌زیست استان خوزستان غلظت پدیده گردوخاک در اهواز به ٦٤٧میکروگرم بر مترمکعب رسید و باعث شد که بازی فولاد خوزستان و پیکان هم لغو و پروازها هم مختل شود؛ این گردوغبار داخلی ٦٦برابر حدمجاز بود.

اگرچه اخطاریه شماره ٥ هواشناسی پیش‌بینی کرده که احتمال تشکیل توده غلیظ گردوغبار در روز شنبه (امروز) هم وجود دارد اما دیروز کوروش بهادری، مدیرکل هواشناسی استان خوزستان اعلام کرده بود که منشأ این پدیده زیست‌محیطی داخلی بوده و تا آخروقت جمعه بیشتر ادامه نخواهد داشت. براساس اطلاعات هواشناسی استان، روزجمعه وضع ناسالم‌بودن هوای شهرهای امیدیه ٢١٨، اندیمشک ١٥٧، بهبهان ١٤٧، خرمشهر و آبادان ١٦٦٨، دزفول ٢٤٧، شادگان ١١١٣، شوش ٤٨٤، ماهشهر ١٢٧٧ و هندیجان ٢٤٧٣ برابر حد مجاز اعلام شده است. طبق گزارش‌ها منشأ این گردوخاک که از صبح جمعه روند زندگی شهروندان را مختل کرده، داخلی بوده است. با این شرایط همه مدارس اهواز هم به دلیل آلودگی در روز شنبه تعطیل اعلام شدند.

درحالی که حد مجاز برای ذرات معلق در هوا ۱۵۰میکروگرم در هر مترمکعب است، بعدازظهر دیروز غلظت گردوغبار در اهواز بالای هشت‌هزار میکروگرم رسید. کانون‌های غبار در نبود بارش فعال شده‌اند و احتمال فعالیت کانون‌های خارجی، هراس مردم را از شدت‌گرفتن این روند بیشتر کرده است.

خوزستان اما تنها نقطه آلوده کشور نبود و مطابق اعلام سازمان هواشناسی ایران چند شهر استان ایلام، ازجمله ایلام و مهران هم غبارآلود بودند. آلودگی هوا در هفته گذشته در اهواز درحالی مسأله‌ساز شده بود که چندی پیش مدیرکل محیط‌زیست خوزستان فلرهای نفتی را عامل آلودگی هوای اهواز دانست و از احتمال شکایت از شرکت‌های نفتی خوزستان خبر داد که با واکنش تند مدیران نفتی مواجه شد. این درحالی است که مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در گفت‌وگو با رسانه‌ها مدیران محیط‌زیست را منشأ اصلی مشکلات محیط‌زیستی دانست و گفت: «منشأ آلودگی‌های زیست‌محیطی، آلودگی‌های نفتی نیستند.»