بورس‌بازی در فضای تردید

زهرا رحیمی | بورس تهران دومین روز معاملاتی اسفند ماه را با رشد محدود ۲۰ واحدی شاخص کل پشت‌سر گذاشت. بازار سهام با فرو‌نشستن هیجانات نسبت به تحولات بازار‌های موازی دیروز فضای آرام‌تری را تجربه کرد، با این حال همچنان نشانه‌های جدی از تردید در معاملات مشهود بود.

در این فضا یک‌بار دیگر توجه بورس‌بازان به نمادهای خودرویی جلب شد. به‌نظر می‌رسد در فضای تردید کنونی سهامداران به سودای کسب سود در کوتاه مدت نقدینگی خود را به سمت گروه خودرویی سوق داده‌اند. نااطمینانی نسبت به عوامل کلان اقتصادی پیش‌رو به‌ویژه در سطح جهانی و همچنین انتشار گواهی سپرده با سود ۲۰ درصدی توسط بانک مرکزی در کنار تشدید فشار فروش سهامداران نهادی عواملی هستند که خوش‌بینی نسبت به رونق پایدار بورس در کوتاه‌مدت را محدود کرده است.

سه بهانه صعود خودرو
همانطور که اشاره شد، در داد و ستد‌های دیروز گروه خودرو بار دیگر در کانون توجه معامله‌گران قرار گرفت. توجه دوباره به سهام خودرویی بیش از هر عامل دیگری با چاشنی هیجان همراه بود. این گروه دیروز بیشترین حجم و ارزش معاملات را در اختیار داشت.

این اولین‌بار نیست که گروه خودرویی به دنبال بهانه‌هایی با رشد هیجانی قیمت سهام زیرمجموعه مواجه می‌شود. نمونه بارز این رفتار به رشد پرشتاب و افسار‌گسیخته قیمت این نمادها در زمستان سال ۹۴ باز‌می‌گردد. کارشناسان معتقدند حالا نیز سودای کسب سود در کوتاه‌مدت موجب ایجاد موج تقاضا شده است. در این میان سه بهانه برای صعود خودرویی‌ها مطرح می‌شود.

عرضه‌های بلوکی در برخی نمادهای این گروه، طرح نوسازی ناوگان فرسوده حمل‌و‌نقل و خبر امکان افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت بهانه صعود قیمت سهام خودرویی مطرح می‌شوند.

این بهانه‌ها در حالی منجر به تقویت تقاضای سهام خودرویی شده است که کارشناسان ریسک ورود به معاملات این نماد‌ها را به‌خصوص پس از رشد قیمتی اخیر بالا ارزیابی می‌کنند. این کارشناسان در خوش‌بینانه‌ترین حالت و با فرض تایید این اخبار مثبت، سد وضعیت بنیادی این شرکت‌ها را مانعی در برابر صعود قیمت‌ها عنوان می‌کنند.

علاوه بر این در صورتی که تهدیدهای رئیس‌جمهوری آمریکا در قبال برجام به واقعیت بپیوندد، سهام این گروه بیش از دیگر صنایع بورسی در معرض ثبت زیان خواهد بود. ردپای تقابل وضعیت بنیادی شرکت‌های خودرویی با بهانه‌های مطرح‌شده برای صعود قیمت سهام این گروه را می‌توان در افت و خیز معاملات روز گذشته این صنعت به وضوح مشاهده کرد.

به این ترتیب در حالی که سهام این گروه در ساعات ابتدایی در مرکز توجه معامله‌گران قرار داشت اما در نیمه دوم معاملات بر شدت عرضه‌ها افزوده شد. در مجموع گروه خودرو با معاملات بیش از ۵۶۷ میلیون سهمی به ارزش حدود ۵۸‌میلیارد تومان در صدر صنایع بورسی با بیشترین حجم و ارزش معاملات قرار گرفت. علاوه بر این شاخص این صنعت با ثبت رشد ۵۵/ ۲ درصدی رتبه دوم جدول بازدهی صنایع مختلف بورسی را به‌خود اختصاص داد.

داد‌وستد ضعیف گروه فلزات اساسی
گروه فلزات اساسی به‌عنوان صنعتی که در سال‌جاری بیشترین تاثیر را در صعود شاخص سهام داشته است، دیروز معاملات ضعیفی را شاهد بود. افت قیمت فلزات پایه در بازارهای جهانی مهم‌ترین‌ عامل فشار بر سهام فلزی به‌شمار می‌رود. در ابتدای هفته گذشته قیمت فلزات در بازارهای جهانی با افت مواجه شد، در ادامه اما فعالان بازار تا حدودی شاهد بازگشت قیمت‌ها بودند.

بر همین اساس قیمت هر تن مس در معاملات هفته گذشته حدود ۹/ ۱ درصد افت کرد و به ۷۱۱۱ دلار رسید. سرب و روی نیز در معاملات هفته گذشته با افت به ترتیب ۷/ ۱ و ۲درصدی مواجه شدند. قیمت هر تن سرب و روی در پایان معاملات هفته گذشته به ترتیب حدود ۲۵۳۷ و ۳۵۰۹ دلار در هر تن ثبت شد. در این گروه «فولاد» و «فملی» بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل داشتند. «فولاد»پس از اعلام تعدیل مثبت و بازگشایی همچنان نتوانسته است به سطح ۳۰۰ تومانی بازگردد.

سهام این شرکت برای ششمین روز متوالی افت قیمت را تجربه می‌کند. خبر آزادسازی گندله و همچنین اخبار در مورد تاثیر نوسانات قیمت الکترود گرافیتی از جمله مسائلی است که معاملات نمادهای فولادی را با ابهام مواجه کرده است. دیگر فولاد‌سازان بورسی نیز دیروز مسیر افت قیمت را دنبال کردند، با این حال این ریزش قیمتی شیب ملایمی داشت.

افت قیمت مس به سطح ۷۱۰۰ دلار در پایان هفته گذشته دیروز منجر به عقب‌نشینی تقاضای سهام در نماد معاملاتی ملی‌مس ایران شد. با این وجود حمایت سهامداران حقوقی و برخورد با کف قیمت ۲۷۰ تومانی ریزش قیمت این نماد را محدود کرد. دیگر تولید‌کننده مس فعال در بورس تهران یعنی «فباهنر» پس از برگزاری مجمع‌عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه و بازگشت تالار شیشه‌ای، با رشد ۲۱/ ۷ درصدی قیمت به کار خود پایان داد.

سهام شرکت‌های مرتبط با روی نیز دیروز به اتفاق با نوسان منفی قیمت مواجه شدند. روی که در هفته‌های اخیر سطح ۳۶۰۰ دلاری را تجربه کرده بود، در دو روز پایانی هفته نوساناتی در سطح ۳۴۰۰ تا ۳۵۰۰ دلاری ثبت کرد. در پی این موضوع «فاسمین» بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده روی در بازار سهام افت چشمگیری را تجربه کرد و در نهایت سطح ۷۰۰ تومانی را رها کرد.

در مجموع دیروز گروه فلزات اساسی پس از صنعت خودرو بیشترین ارزش معاملات بین صنایع بورسی را به خود اختصاص داد و در پایان افت ۴۴/ ۰ درصدی شاخص را در کارنامه خود به ثبت رساند.

سهامداران صنعت فلزات اساسی این روزها به دقت نوسانات بازارهای جهانی را رصد می‌کنند. جایی‌که قیمت فلزات پایه در هفته گذشته نوسانات چشمگیری را تجربه کردند. هر چند بخشی از افت قیمت‌ها در روزهای پایانی هفته جبران شد، با این حال برخی تحلیلگران معتقدند هنوز ریزش اصلی رخ نداده است. این امر موجب شده که روند بازارهای جهانی یکی از ابهامات پیش‌روی بورس در کوتاه‌مدت باشد.

علاوه بر این کاهش نرخ دلار در روزهای اخیر نیز یکی از عوامل صبر و انتظار سهامداران به‌شمار می‌رود. باید توجه داشت سطوح کنونی نرخ این ارز مهم همچنان از سهام کالایی بورس تهران حمایت می‌کند، با این حال ریزش بیشتر آن اهرم سودآوری شرکت‌های مزبور را با نوعی تهدید مواجه می‌کند.

عقب‌نشینی خریداران در گروه پالایشی
گروه پالایشی نیز دیروز معاملات ضعیفی را پشت‌سر گذاشت. نمادهای پالایشی روز شنبه در واکنش به افزایش قیمت نفت در ساعات ابتدایی معاملات با افزایش قیمت مواجه شدند اما در ادامه دامنه رشد سهام این شرکت‌ها محدود شد و بیشتر این نمادها با نوسان منفی به‌کار خود پایان دادند. «شپنا» تک نماینده این گروه در فهرست نمادهای موثر بر رشد شاخص کل بود.

هر‌چند انتظار می‌رفت افزایش قیمت نفت و رسیدن به سطح بالاتر از ۶۷ دلار در آستانه انتشار گزارش‌های ۹ ماهه از معاملات این گروه حمایت کند، با این حال انتشار گزارش مالی پالایش نفت تهران تا حدودی به ابهامات موجود در این افزود. هر چند پیش‌بینی می‌شد تعدیل مثبت ۲۴ درصدی سود هر سهم «شتران» به‌عنوان عاملی در جهت تقویت تقاضای دیگر نمادهای این گروه عمل کند، اما میزان سودآوری این شرکت پایین‌تر از برآورد کارشناسان بود.

این امر به ابهامات این صنعت افزود. علاوه بر این احتمال اتخاذ رویکردی متفاوت از روند فعلی در نرخ‌گذاری شرکت پالایش و پخش، معاملات این گروه را در فاز احتیاط فرو برد. در معاملات روز گذشته این گروه بیش از ۶/ ۲۰ میلیون سهم به ارزش بیش از ۹ میلیارد تومان معامله شد. نتیجه این داد وستدها در نهایت منجر به رشد محدود ۲۳/ ۰ درصدی شاخص گروه پالایشی شد.

معاملات سهام از دریچه آمار
در داد‌و‌ستدهای روز گذشته، سرمایه‌گذاران بیش از یک میلیارد و ۳۸۰ میلیون سهم به ارزش بیش از ۵۸۰ میلیارد تومان جابه‌جا‌ شد. از این میزان تنها ۱۵۶ میلیارد تومان به معاملات خرد سهام اختصاص داشت.در این روز بیشترین ارزش معاملات به داد‌و‌ستد اوراق صکوک ایران‌خودرو اختصاص داشت. ارزش معاملات این اوراق بالغ بر ۳۵۰ میلیارد تومان بود.

نماد معاملاتی شرکت‌های سایپا، پارس‌خودرو، سرمایه‌گذاری غدیر، پالایش نفت اصفهان و گل‌گهر درصدر نمادها با بیشترین تاثیر مثبت در محاسبه شاخص کل قرار داشتند. در مقابل نمادهای فولاد مبارکه و ملی مس ایران با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه نماگر اصلی بازار، از رشد بیشتر آن جلوگیری کردند. گروه‌های خودرو، فلزات اساسی و شیمیایی‌با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعتی قرار داشتند.

شاخص ۱۳ صنعت با رشد مواجه شد. در مقابل ۲۰ صنعت با ثبت زیان در قعر جدول بازدهی صنایع بورسی قرار گرفتند. صدرنشینی بازار با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای مس شهید باهنر، ایران‌خودرو دیزل، ریخته گری تراکتورسازی ایران، محورسازان ایران خودرو، کمک فنر ایندامین، بهنوش ایران و رینگ‌سازی مشهد بود. در مقابل نمادهای سازه‌پویش، تکنوتار، کارتن ایران، صنایع شیمیایی سینا، داروسازی سینا، داده پردازی ایران و کاشی الوند با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند.

سهامداران دیروز برای خرید اوراق صکوک ایران خودرو، واحدهای صندوق امین یکم و اوراق مشارکت ملی نفت ایران طولانی‌ترین صف‌های خرید را ثبت کردند. در مقابل گروهی از سرمایه‌گذاران با تشکیل صف‌های فروش طولانی تلاش کردند از اوراق صکوک ایران خودرو، واحدهای صندوق کمند، سهام مس شهید باهنر، حق تقدم سرمایه‌گذاری نیرو، اوراق صکوک سایپا و اوراق مشارکت شهرداری سبزوار خارج شوند. در پایان معاملات دیروز حق تقدم لیزینگ رایان سایپا با معامله ۱۸۲ میلیون سهم بیشترین حجم معاملات و اوراق صکوک ایران خودرو با معامله ۳۵۰ میلیارد تومانی بیشترین ارزش معاملات را داشتند.