قهر زمین و شعارهای ما

بهروز غریب‌پور | زمین مانند یک موجود زنده در مقابل ما انسان‌ها، حالت تدافعی پیدا کرده و با ما قهر است. چون ما انسان‌ها سال‌هاست که به او ستم می‌کنیم. ما درختان جوانش را قطع کردیم، شاخه‌هایش را برای یک تاب‌بازی کودکانه شکستیم، جنگل‌ها را ویران کردیم و حالا هم برای حمایتش فقط شعار می‌دهیم.

شعار‌هایی مثل همه آنچه در سطح شهر می‌بینیم. مثلا در نزدیکی محل زندگی من، یک منبع آب است که روی آن شعار می‌نویسند. شعار تازه این است: «تهران را دریآب».

اما آیا واقعا این شعار‌ها تاثیر دارد؟ اگر جواب مثبت است، پس چرا ما همچنان گرفتار بی‌آبی هستیم؟ چون با شعار نمی‌شود مشکلات زمین و محیط‌زیست را کم کرد. مثلا برای مشکل کم‌آبی، وزارت نیرو می‌تواند تکلیف کند که تمام شیر‌های آب هوشمند شود یا آبیاری سطح شهر را از فرم سنتی که با شلنگ صورت می‌گیرد و هدررفت زیادی دارد، به آبیاری بارانی یا قطره‌ای تبدیل کنند.

سال‌هاست این اقدامات در جهان مرسوم شده، اما ما از بی‌آبی همین شعار ساختن و نوشتن را بلدیم. در خبر‌ها می‌خوانیم هر سه دقیقه، چندین هکتار جنگل نابود می‌شود؛ در اثر بی‌توجهی، خشکسالی، جنگ و بسیاری بلا‌های دیگر. این خبر‌ها مربوط به امروز نیست. سال‌هاست محیط زیست چنین مسائلی دارد. مردم به‌جز شعار، آموزش دیگری ندیده‌اند و نمی‌دانند با طبیعت چطور باید برخورد کنند.

در روزگاری دور مستند‌هایی درباره محیط‌زیست ساختم و هوشنگ گلمکانی نقدی نوشت که این فیلم‌ها را باید به صورت سکانس‌های کوتاه درآورد و هر شب در تلویزیون نمایش داد، اما حتی به این پیام فرهنگی هم توجه نشد.

چون ما آموزش اولیه نداریم. ما باید به کسی که آشغال در خیابان می‌ریزد یا ته سیگارش را از ماشین بیرون می‌اندازد، آموزش دهیم که بداند با همین کار‌ها چه صدماتی به محیط زیست می‌زند.