بحران اشتغال و خطر انفجار در منطقه
صندوق بینالمللی پول هشدار داده است که خاورمیانه و شمال آفریقا باید به اصلاحات اقتصادی سرعت ببخشند و مقابله با بحران بیکاری در میان زنان و جوانان را که به خطر ناامنی گسترده در سراسر منطقه دامن زده است، در دستور کار قرار دهند.
کد خبر :
۶۰۴۰۵
بازدید :
۸۰۹
روزنامه اقتصادی فایننشال تایمز این هفته در گزارشی با عنوان «بحران اشتغال در خاورمیانه به ناآرامی دامن میزند» به وضعیت هشداردهنده منطقه که بازتابش در گزارش صندوق بینالمللی پول آمده، پرداخته است.
صندوق بینالمللی پول هشدار داده است که خاورمیانه و شمال آفریقا باید به اصلاحات اقتصادی سرعت ببخشند و مقابله با بحران بیکاری در میان زنان و جوانان را که به خطر ناامنی گسترده در سراسر منطقه دامن زده است، در دستور کار قرار دهند.
صندوق در گزارشی که روز پنجشنبه منتشر شد، از شکاف جنسیتی گسترده در نیروی کار منطقه پرده برداشت. براساس این گزارش اگر نابرابری در بیشتر بازارهای نوظهور و اقتصادهای درحالتوسعه از سه به یک، به دو به یک میرسید، رشد اقتصادی این منطقه در دهه گذشته میتوانست دوبرابر باشد و یک تریلیون دلار درآمد تجمعی در پی داشته باشد؛ اما طبق گزارش صندوق بینالمللی پول، «نتایج» این بازار در ۱۵ سال گذشته تغییر درخورتوجهی نداشته است. بیکاری جوانان منطقه که بالاترین میزان در جهان است و به حدود ۲۵ درصد میرسد، از سال ۲۰۱۰ تاکنون «به طور درخور توجهی» بدتر شده است؛ یک سال قبل از آنکه قیامهای مردمی سراسر جهان عرب را متحول کند.
جهاد آزور، مدیر بخش خاورمیانه این صندوق، به فایننشال تایمز گفته است: «زمان برای برنامهریزی جامع اصلاحات با اعمال سیاستهای خاص فرا رسیده است. هنوز خواستههای مردم محقق نشده است.... پرسش این است که آیا باید منتظر بمانیم تا انفجار دیگری ببینیم یا باید به ریشه این مشکلات بپردازیم؟».
به گفته آقای آزور، اصلاحات مورد نیاز شامل بهبود محیط کسبوکار، دسترسی آسانتر به سرمایه، مبارزه با فساد و اصلاح سیستمهای یارانه پرهزینه و ناکارآمد برای خدمات بهتر به نیازمندان و سرمایهگذاری دولتی رایگان برای افزایش رشد اقتصادی است.
صندوق بینالمللی پول گفته است اگر ۶۰ درصد از جمعیت زیر ۳۰ سال وارد بازار کار شوند، در پنج سال آینده حدود ۲۷ میلیون جوان باید وارد بازار کار شوند. بیکاری جوانان در هشت کشور، ازجمله عربستان سعودی، بزرگترین اقتصاد و مصر، پرجمعیتترین کشور جهان عرب، بیش از ۳۰ درصد است.
دشواری برای زنان که با موانع فرهنگی، قانونی و اجتماعی روبهرو هستند، بیشتر است. به گفته صندوق بینالمللی پول زنان منطقه، یکسوم مردان در نیروی کار حضور دارند. میزان بیکاری زنان جوان نزدیک به ۳۶ درصد است و در عربستان سعودی به ۶۲ درصد میرسد. زنان علاوهبر اهمیت از لحاظ اقتصادی، در مسئله ثبات اجتماعی و مشارکت نیز بسیار تأثیرگذارند.
گزارش صندوق بینالمللی پول در شرایطی ارائه شده که منطقه با رشد ناچیز، کسری بودجه وسیع و افزایش بدهی مواجه است. ناامنی اقتصادی و سیاسی به کاهش ۵۳درصدی ورود سرمایههای مستقیم خارجی در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ منجر شده است. در اینحال بیکاری و کاهش یارانههای دولتی بر خشم عمومی میافزاید؛ چون دولتها تلاش میکنند ترازهای مالی خود را پس از یک دوره طولانی ناپایداری قیمت نفت و بیثباتی سیاسی متعادل کنند.
در شش ماه گذشته سرخوردگی و خشم سبب تظاهرات و اعتصابات در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا ازجمله در ایران، مصر، تونس و اردن شده است. تظاهرات در اردن ملک عبدالله را در ماه ژوئن (خرداد) به برکناری نخستوزیر واداشت. اصلاحات اقتصادی در سه کشور عربی بهعنوان بخشی از شرایط وام صندوق بینالمللی پول اجرا شده است. صندوق اصرار دارد این اقدامات که موجب افزایش قیمت مواد غذایی، سوخت و برق در برخی کشورها شده، برای ایجاد سیستمهای یارانهای پایدارتر و هدفمندتر و ایجاد «رشد جامع» ضروری است.
آقای آزور میگوید: «اقدامات انجامشده برای حل این مشکلات در گذشته مناسب نبود؛ زیرا در بسیاری از موارد منجر به افزایش میزان اشتغال در بخش دولتی شد و دولت به بزرگترین کارفرما تبدیل شد و بخش خصوصی را به حاشیه راند».
او افزود «دولتها باید شجاعت داشته باشند که به مردم توضیح دهند چرا این اصلاحات مهم هستند». اگر دولتها بتوانند رشد را ۱.۷ درصد از میانگین ۳.۶درصدی بالاتر ببرند، نرخ بیکاری منطقه تا سال ۲۰۳۰ از ۱۰.۶ درصد به هشت درصد کاهش مییابد؛ اما اگر رشد تولید و اشتغال در سطح امروز باقی بماند، بیکاری ۱۴ درصد خواهد شد.
به گفته آلیا موباید، تحلیلگر مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، بهبود شرایط برای بخش خصوصی «تنها راه برای ایجاد اشتغال پایدار» است. او با اشاره به تعهدات عربستان سعودی در موضوع خصوصیسازی و افزایش تعداد زنان شاغل میگوید برخی کشورها بهتر از دیگران عمل میکنند؛ اما هشدار میدهد بحران بیکاری «شاخص مهمی است که اگر به آن توجه نشود، بالقوه میتواند موج بیثباتی را به راه بیندازد».
۰