اوضاع سرایدارها چطور است؟

احمدرضا نجفی | خودتان را جای سرایداری بگذارید که به همراه همسرتان در سوئیت چندمتری سرایداری یک مجتمع ساکن شده اید و هر دو شما شبانه روز کار کرده، کل ایام تعطیل را در خانه مانده اید و سالانه تنها ۱۰ روز مرخصی به شما داده اند، آن هم در صورت معرفی جایگزین!

آخر ماه هم با حقوق ۵۰۰ هزار تومانی به سراغتان آمده اند که تا بانک رفته و قبوض آب و برق مجتمع را پرداخت کنید. یا برعکسفکر کنید صاحبخانه اید و همان سرایداری که تا دیروز با یک نگاه طبقاتی از کنار سوئیتش رد می‌شدید و جواب سلامش را به زور میدادید، حالا با یک طلب چند ده میلیونی پشت در خانه شما نشسته و تا پولش را نگیرد خیال ول کردن یقه تان را ندارد.

در این گزارش با بررسی آگهی‌های جذب سرایدار، حقوق‌های پیشنهادی برای سرایدار‌ها را بررسی کرده ایم و با گوشه چشمی به قانون کار و آپارتمان و همچنین مراجعه به چند رای دادگاه در مورد اختلاف صاحبخانه‌ها با سرایدارشان، به نکات جالبی رسیدیم که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست.

سرایدار‌ها ماهی چقدر حقوق می‌گیرند؟

حقوق سرایدار‌ها به شرایط محیط کار و توانایی‌هایی که از آن‌ها انتظار می‌رود بستگی دارد. در بین بعضی از آگهی‌های جذب سرایدار نکات جالبی در مورد شرایط کار و توانایی‌های لازم وجود دارد. کار‌های مورد انتظار از سرایدار‌ها بیشتر در حوزه نظافت محیط است.

باغبانی، کار‌های فنی و نگهبانی از دیگر مواردی است که صاحبان املاک از سرایدار خود انتظار دارند. به عنوان مزایا هم، معمولا جای خواب و غذای رایگان و بیمه به متقاضیان کار سرایداری ارائه می‌شود که بعضا طبق قانون کار حقوق و مزایای مصرح سرایدارهاست و نباید به چشم لطف صاحب کار به سرایدار با آپشن‌های زندگی سرایداری به آن‌ها نگاه کرد. رنج حقوق پیشنهادی به سرایدار‌ها اغلب در حول وحوش ماهانه یک میلیون ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون ۹۰۰ هزار تومان می‌چرخد. اما به طور کلی پیشنهاد‌ها از ۹۰۰ هزار تا دو میلیون تومان برای سرایداری تغییر می‌کند.

البته پیشنهاد‌هایی هم هستند که شغل‌های دیگری را با سرایداری اشتباه گرفته و تا پنج میلیون تومان هم برای آن‌ها در نظر می‌گیرند.

به طور مثال در یکی از آگهی‌های معقول، حقوق یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی برای یک سرایدار مجرد تبعه افغانستان برای نگهبانی و نظافت مجتمع مسکونی با شرایط جای خواب و غذا پیشنهاد شده است. همچنین حقوق پیشنهادی برای یک سرایدار مجرد ماهانه یک میلیون ۶۰۰ هزار تومان به همراه یک سوئیت ۳۰ متری برای اسکان سرایدار است.

برای یک نگهبان و سرایدار مرد افغان هم یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به عنوان حقوق ماهانه پیشنهاد کرده اند. یکی از آگهی دهنده‌ها به عنوان یکی از آپشن‌های مهم سرایداری، انتظار دارد که سرایدارش حتما از یک نژاد خاص باشد. او در آگهی خود گفته یک سرایدار بدون فرزند می‌خواهد با حقوق یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی به همراه بیمه و سوئیت ۵۰ متری برای اسکان. البته سرایدار مورد نظر حتما باید زیر ۴۰ سال بوده و از اصالت‌های خراسان، مشهد، گیلان، مازندران و آذربایجان باشد!

حقوق پیشنهادی به زوج‌های سرایدار

بین آگهی ها، آن‌هایی که آگهی دهنده یک شخص است و برای خانه، ویلا یا محل کار خود سرایدار می‌خواهند، حقوق پیشنهادی بسیار بیشتر و حتی نزدیک دو برابر نسبت به آگهی‌های شرکتی است. شرکت‌هایی که چندین فرصت شغلی را در قالب یک آگهی ارائه می‌دهند و بازه حقوق‌های دور از ذهنی برای آن‌ها معین می‌کنند.

به طور مثال یکی از این آگهی‌ها نیازمند یک زوج سرایدار بدون فرزند بود که چندین محیط کاری را در نظر داشت. حقوق پیشنهادی این شرکت از یک میلیون تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بود. در ابتدا گمان کردیم که این حقوق برای هر کدام از افراد این خانواده در نظر گرفته شده، اما بعد از تماس با مسئول آگهی متوجه شدیم این رقم مجموع حقوق دو نفر مورد نیاز است.

یعنی نفری ۵۰۰ تا ۸۵۰ هزار تومان. قبلا در صفحه راهنمای بازار هزینه‌های یک زندگی مینیمال را بررسی کردیم و متوجه شدیم مجموع اقلام مصرفی خوراکی در ماه که برای یک زندگی حداقلی مورد نیاز است، ۶۷۸ هزار تومان در ماه خرج بر می‌دارد. خرج‌های پوشاک و سلامت و... سرایدار به جای خود. این شرکت‌ها چه انتظاری از یک سرایدار دارند؟ البته در بین این آگهی‌های گروهی و چندتایی، پیشنهاد‌های بهتری هم پیدا می‌شود.

مثلا در یکی از این آگهی‌ها حقوق دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی برای خانم زیر ۴۰ سال و در ازای انجام امور منزل و جای خواب پیشنهاد شده است. حقوق پیشنهادی سرایدار مجرد آقا برای کار در ویلا، در همین آگهی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است. اما جالب است که همین آگهی حقوق زوج سرایدار اتباع را یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در نظر گرفته که برای هر کدامشان ۸۵۰ هزار تومان می‌شود. انگار که شرکت‌ها با زوج‌های سرایدار میانه خوبی ندارند!

وسوسه انگیزترین آگهی که به چشممان خورد و به سرمان زد که همین حالا از شغل روزنامه نگاری کناره گرفته و با یک تماس با شماره اعلام شده این فرصت شغلی را از دست نداده و به سرایداری مشغول شویم، پیشنهاد حقوق یک میلیون و صدهزار تا پنج میلیون تومانی به همراه غذا و بیمه و جای خواب برای یک سرایدار نگهبان و کارگر ساده و ماهر بود که ساعت کاری آن در روز‌های کاری از ساعت ۹ تا پنج و پنجشنبه‌ها از ساعت ۹ تا یک بود.

در مجموع انتظار بعضی از این آگهی دهنده‌ها از سرایدار مورد نظر خود خیلی بالاست. طوری که مرز‌های سرایداری را جابه جا کرده و به انجام اموری مثل کار در رستوران پنج ستاره، فست فود، کارواش، تهیه غذا و سفره خانه رسیده است. در حالی که شغل سرایداری در نگهبانی و انجام امور نظافتی املاک تعریف می‌شود، نه آشپزی و رانندگی و مانند آنها.

قانون کار، پشتوانه سرایدار‌ها

پشت سرایدار‌ها آنچنان هم خالی نیست. در خیلی از موارد پیش می‌آید که صاحبخانه‌ها بعد از چند سال با سرایدارشان به مشکل می‌خورند و آن‌ها را اخراج می‌کنند. اما خبر ندارند که این سرایدار چه حقوق و مزایایی دارد.

یکی از حقوق قانونی سرایدار‌ها حق بیمه است. صاحبخانه به عنوان صاحب کار موظف است که سرایدار خود را بیمه کرده و ماهانه حق بیمه بپردازد. خیلی‌هایی که به این موضوع توجه نمی‌کنند، بعد از چند سال در هنگام اخراج سرایدارشان با بدهی‌های سنگینی در بازه ۲۰ میلیون تومان تا چندین برابر این مبلغ مواجه می‌شوند.

علاوه بر حق بیمه، بحث سنوات و دیگر مزایای قانونی شغل سرایداری هم مطرح است. اینجاست که صاحبخانه‌ها تازه متوجه می‌شوند در طول این همه سال باید سرایدار خود را بیمه می‌کردند و حالا همان شخصی که تا دیروز نگاه طبقاتی و بالا به پایین نثارش می‌کردند، طلبکارشان شده و آن هم چه طلبکاری!

قانون علاوه بر حقوق و مزایا، وظایف و تکالیف سرایدار‌ها را هم با جزئیات مشخص کرده است. این وظایف در فصل چهارم قانون تملک آپارتمان‌ها آمده است. مطابق ماده ۳۶ این قانون، وظایف سرایدار عبارت است از نگهبانی از ساختمان و مراقبت در حفظ امنیت ساختمان و واحدها، نظافت راهرو‌ها و پله ها، لابی، پارکینگ ها، آسانسور، پشت بام، محوطه بیرونی ساختمان و کلیه مشاعات عمومی ساختمان، برف روبی حیاط، راه عبوری پارکینگ‌ها و محوطه بیرونی ساختمان در فصول سرد سال، آبیاری باغچه‌ها و مراقبت از فضای سبز ساختمان، مراقبت از آسانسور، تاسیسات گرمایشی و برقی و تجهیزات ساختمان و جمع آوری کیسه زباله ساکنین از در منازل در ساعت مشخص شده توسط مدیر.

همچنین به رغم دیدگاه خیلی‌هایی که به سرایدار با چشم پادوی ساختمان نگاه می‌کنند و فکر می‌کنند سرایدار باید مثل برده در اختیار آن‌ها باشد، انجام امور شخصی ساکنین جزو وظایف سرایدار نیست. اگر دلش بخواهد و به شرطی که لطمه‌ای به پروسه انجام وظایف اصلی اش وارد نشود، می‌تواند با توافق فی مابین به نظافت منزل، نظافت اتومبیل، خرید و کمک در جابه جایی وسایل و نظایر این کار‌ها مشغول شود و در ازای آن حقوق جداگانه دریافت کند.

به علاوه طبق این قانون سرایدار مجاز خواهد بود با هماهنگی و موافقت مدیر در سال حداکثر به مدت ۱۰ روز و با معرفی فرد جایگزین به مرخصی برود. البته این قانون فقط شامل حال سرایدار‌هایی می‌شود که متاهل بوده و حداکثر یک فرزند داشته باشند. در صورت مجرد بودن، سرایدار باید حداقل ۵۰ سال و حداکثر ۶۰ سال سن داشته باشد.

عدم اعتیاد به مواد مخدر، عدم سوء پیشینه کیفری، سلامت جسمی و روانی دیگر صلاحیت‌های عمومی برای یک سرایدار است. چنین شخصی به عنوان سرایدار، با یک قرارداد یک سوئیت سرایداری در طبقه منهای یک اجاره کرده و متعهد می‌شود به ازای اجاره بهای این سوئیت، وظایف مربوط به سرایداری را انجام دهد و مابه التفاوت اجاره بها و خدماتی که ارائه می‌کند را به عنوان حقوق ماهانه دریافت کند.

حقوق سرایدار از محل شارژ ساختمان پرداخت می‌شود البته این حقوق آنقدر‌هایی نیست که بتوان سرمایه لازم برای راه انداختن یک شغل دیگر را دست و پا کرد. مگر شانس بیاورید صاحب کارتان حقوق شما را نادیده بگیرد تا هنگام اخراج با طلب چند ۱۰ میلیونی در خانه اش را بزنید!

منبع: روزنامه هفت صبح