مردم تلگرام را رها نمیکنند
در نظرسنجی خرداد ماه این مرکز تعداد کاربران تلگرام ۴۷.۳ درصد از کل پاسخگویان بوده اند و جدیدترین بررسیهای صورتگرفته گویای آن است که با وجود فیلترینگ، همچنان بیش از ۴۷ درصد کاربران از تلگرام استفاده میکنند.
کد خبر :
۶۳۴۲۹
بازدید :
۲۰۶۳
آخرین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) درباره میزان استفاده ایرانیان از شبکههای اجتماعی منتشر شد. نتایج نشان میدهد کاربران تلگرام از خرداد ماه تاکنون ثابت مانده و این پیامرسان پرحاشیه همچنان و با فاصله، پرکاربردترین در ایران است.
از آن سو، دیگر نتایج این نظرسنجی هم حکایت از آن دارد که کاربران اندک پیامرسانهای داخلی به میزانی چشمگیر نزول کرده و بیشترین کاهش را هم پیامرسان سروش تجربه کرده، به گونهای که تعداد کاربران آن که در نظرسنجی خرداد ماه همین مرکز ۱۳.۵ اعلام شده بود، با یک ریزش سهبرابری به ۴.۳ درصد رسیده است. محبوبیت و کاربرد فراوان تلگرام در شرایطی است که نزدیک به پنج ماه از فیلترشدن این پیامرسان میگذرد، با این حال هنوز ایرانیها به مدد فیلترشکن بیشترین استفاده را از آن میبرند.
در نظرسنجی خرداد ماه این مرکز تعداد کاربران تلگرام ۴۷.۳ درصد از کل پاسخگویان بوده اند و جدیدترین بررسیهای صورتگرفته در مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) گویای آن است که با وجود فیلترینگ، همچنان بیش از ۴۷ درصد کاربران از تلگرام استفاده میکنند.
آمار و نتایج جدیدترین بررسیهای ایسپا که در مهر ماه امسال (۱۳۹۷) انجام شده است، نشان میدهد ۶۲.۵ درصد از پاسخگویان اعلام کردند قبل از فیلتر تلگرام از این پیامرسان استفاده میکردند. نکته جالب توجه اینکه در نظرسنجی خرداد ماه این مرکز نیز ۶۲.۴ درصد پاسخگویان گفته بودند قبل از فیلتر از تلگرام استفاده میکردند.
بر اساس نتایج این نظرسنجی در حال حاضر و با گذشت حدود پنج ماه از فیلتر تلگرام ۴۷.۳ درصد از کل پاسخگویان اعلام کرده اند همچنان از تلگرام استفاده میکنند که این عدد نسبت به خرداد ماه تقریبا ثابت مانده است. بر اساس نتایج این نظرسنجی زنان و مردان تقریبا به یک میزان از تلگرام استفاده میکنند. به گزارش ایسنا همچنین نتایج نظرسنجی نشان میدهد استفاده از واتساپ بعد از فیلتر تلگرام افزایش یافته، این عدد بر اساس نظرسنجی ملی ایسپا در نیمه فروردین ماه سال جاری قبل از فیلتر تلگرام ۱۲ درصد بوده، اما در خرداد و مهر ماه به ترتیب ۲۵ درصد و ۳۰.۱ درصد بوده است. میزان استفاده از اینستاگرام بعد از فیلتر تلگرام رشد صعودی داشته و از ۱۷.۷ درصد در فروردین ماه سال جاری به ۳۲.۲ درصد در خردادماه رسیده بود، اما این عدد طبق نتایج اخیر ایسپا از خرداد تا مهر نسبتا ثابت مانده است.
سقوط داخلیها
از طرف دیگر میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی داخلی از خرداد تا مهر ماه کاهش یافته است؛ پیامرسان «سروش» که در فروردین ماه قبل از فیلتر تلگرام، حدود دو درصد عضو داشته است، در خرداد ماه و بر اساس نتایج نظرسنجی ملی ایسپا به ۱۳.۵ رسیده بود، اما در مهرماه سال جاری این مقدار به ۴.۳ درصد رسیده، «ایتا» از ۲.۹ درصد به ۰.۹ درصد، «آیگپ» و «بله» هرکدام از ۲.۵ و ۱.۸ درصد به ۰.۴ درصد، «گپ» از ۱.۴ درصد به ۰.۲ درصد، «بیسفون» و «ساینا» از ۰.۶ درصد هرکدام به ۰.۱ درصد رسیدهاند. همچنین ۳۶.۳ درصد پاسخگویان اظهار کردهاند در حال حاضر از هیچکدام از شبکههای اجتماعی استفاده نمیکنند. به عبارت دیگر در حال حاضر ۶۳.۷ درصد پاسخگویان اعلام کرده اند حداقل عضو یکی از شبکههای اجتماعی مجازی هستند.
طبق اعلام روابط عمومی ایسپا، طرح نظرسنجی «بررسی مسائل روز کشور از منظر افکار عمومی مردم ایران» در مهرماه ۱۳۹۷ با پرسشگری از هزارو ۲۸۱ نفر از افراد بالای ۱۸ سال به بالای کشور به شیوه تلفنی انجام شد و بخشی از طرح مذکور به میزان استفاده مردم ایران از شبکههای اجتماعی اختصاص داشته است.
فرمان فیلتر
بر اساس آمارهای رسمی تا قبل از فیلترینگ تلگرام دستکم ۴۰ میلیون نفر از ایرانیان در این پیامرسان حساب کاربری داشتهاند. با این حال دهم اردیبهشت امسال بود که خبرگزاری وابسته به قوه قضائیه خبری با این تیتر منتشر کرد: «دستور قضائی درخصوص مسدودسازی پیامرسان تلگرام صادر شد».
بر این اساس دستور قضائی برای فیلترکردن پیامرسان تلگرام در ایران رسما صادر شد و از همان شب این پیامرسان به صورت رسمی و برای همیشه -دستکم تا الان- فیلتر شد. فرمان فیلتر این پیامرسان را بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران با این دستور اعلام کرد: «کلیه ارائهدهندگان خدمات دسترسی به اینترنت کشور خصوصا شرکت ارتباطات زیرساخت و اپراتورهای تلفن و دارندگان پروانه ارائه خدمات ارتباطات ثابت مکلف هستند از تاریخ ۱۰/۰۲/۹۷ نسبت به اعمال مسدودسازی کامل وبسایت و اپلیکیشن شبکه اجتماعی تلگرام اقدام نمایند».
اگرچه در بند پایانی این دستور آمده بود: «متذکر میگردد اعمال مسدودسازی باید به نحوی اجرا شود که محتوای شبکه مذکور با هیچ نرمافزاری (اعم از فیلترشکن و نظایر آن) در کشور قابل دسترس نباشد تخلف از اجرای این دستور مستوجب تعقیب کیفری خواهد بود». اما پژوهشها و گزارشهای منتشرشده پس از آن نشان میداد نه تنها چنین اتفاقی رخ نداد بلکه کاربرد فیلترشکن به شکل چشمگیری رونق گرفت. پیش از فیلترینگ تلگرام بود که دستوری مبنی بر ممنوعیت فعالیت اشخاص، رسانهها و نهادهای رسمی در تلگرام صادر شد. کمی بعد کوچ بزرگی از تلگرام آغاز شد و بسیاری از اشخاص شناختهشده و مسئولان کشور بهعلاوه نهادهای رسمی کانالهای خود در این پیامرسان را تعطیل کردند.
هرچند بعد از مدتی برخی از این کانالها با عناوینی دیگر و برخی با همان کارکرد و اسم قبلی خود به عرصه فعالیت برگشتند. براساس بخشنامهای که اوایل سال ۹۷ به دستگاههای اجرائی ابلاغ شد، استفاده از پیامرسانهای خارجی برای تمامی نهادهای دولتی و عمومی غیردولتی ممنوع شد. در متن بخشنامه آمده بود: «به استناد بند ۷ مصوبه شورای عالی فضای مجازی با موضوع سیاستها و اقدامات ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی، باید کلیه نهادها و مؤسسات دولتی و عمومی غیردولتی هرگونه تبلیغات خود در محیط پیامرسانهای اجتماعی را صرفا از طریق پیامرسانهای اجتماعی داخلی که به صورت رسمی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام میشود، انجام دهند. بدیهی است هرگونه استفاده از پیامرسانهای اجتماعی خارجی برای مکاتبات اداری و ارائه خدمات اداری کماکان ممنوع است».
بازگشت دولتیها به تلگرام ممنوع
گویا هنوز این ممنوعیت به قوت خود باقی است؛ چراکه همین روز گذشته رئیس پلیس فتا در اظهارنظری در این باره اعلام کرد: «فعالیت هر دستگاه و نهاد دولتی در تلگرام ممنوع است و آنها اجازه بازگشت به این پیامرسان را ندارند». سردار کمال هادیانفر در گفتگو با تسنیم در پاسخ به سؤالی که آیا بازگشت دستگاههای رسمی به تلگرام ممنوع است، اینگونه پاسخ داد: «قطعا ممنوع است و بر اساس ابلاغ دولت، هیچ دستگاه و نهاد دولتی یا مجموعهای که از بودجه بیتالمال استفاده میکند، اجازه فعالیت در تلگرام را ندارد. این ممنوعیت بهخصوص برای دستگاهها، سازمانها و نهادهایی که اسناد طبقهبندیشده دارند دارای اهمیت خاصی است و هیچ دستگاهی حق فعالیت در پیامرسان تلگرام را ندارد». رئیس پلیس فتا همچنین اعلام کرد: «حالا وضعیت پیامرسانهای داخلی سروش و گپ بهتر از سایرین بوده و با وجود حمایتهای یکسان از همه آنها، استقبال مردم از این دو بیش از بقیه بوده است».
۰