ماجرای لندکروز در دوربرگردان مرگ

محمد جواد ترابی | «در گلستان بیش از ۸۰ نقطه حادثه خیز داریم که دور برگردان‌های آن باید اصلاح هندسی شوند؛ دوربرگردان‌ها به این شکل مورد تایید پلیس نیست»

این راما نگفته‌ایم، شهروندان استان گلستان هم نگفته اند. این بخشی از گفته‌های سردار تقی مهری، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در مراسم وداع با پیکر مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی و معاون او است. در گزارش دیگری به نقل از او آمده که «دوربرگردان‌های استان گلستان بسیار خطرناک و پر خطر است.»

بله یکی از همان ۸۰ نقطه که بار‌ها جان دیگر هموطنانمان را گرفته و فکری به حال شان نشده است، این بار جان دو تن از مقامات برجسته دولتی را گرفت: مرحوم سید محمد تقی نوربخش، رئیس سازمان تامین اجتماعی و عبدالرحمن تاج الدین معاون حقوقی و امور مجلس این سازمان. خبر را همه ما شنیده ایم؛ این دو مقام عالی سازمان تامین اجتماعی در جریان سفر وزیر کار به استان گلستان دچار سانحه رانندگی شدند و به رغم تلاش پزشکان در بیمارستان فوت شدند. در اینجا به حاشیه نویسی از این حادثه می‌پردازیم.

علت تصادف چه بود؟
سرهنگ علی عبدی، رئیس پلیس راه گلستان علت حادثه تصادف رانندگی خودروی دکتر نوربخش و تاج الدین را سه عامل عدم رعایت حق تقدم راننده سواری، عدم توجه کافی به جلو راننده تریلی و قصور مسئولان راه برای احداث دوربرگردان ایمن اعلام کرد.

او در این باره توضیح داد: «بر اساس بررسی‌های به عمل آمده در خصوص علت تصادفی که منجر به فوت مدیر عامل و معاون پارلمانی سازمان تامین اجتماعی کشور شد، سه عامل مشترک در این حادثه نقش داشتند؛ اولین علت، بی احتیاطی از جانب راننده سواری تویوتا لندکروزر به علت عدم رعایت حق تقدم عبور هنگام دور زدن، دومین علت، عدم توجه کافی به جلو از جانب راننده تریلی نفتکش و سومین علت مربوط به قصور مسئولان راه برای احداث دور برگردان ایمن یا تقاطع غیرهمسطح بوده است.»

فرض اول: مقصر، راننده لندکروزر
بنابر گفته‌های رئیس پلیس استان گلستان، راننده سواری تویوتا حق تقدم را رعایت نکرده است. این سواری‌های دولتی سفید رنگ تویوتا لندکروزر جی ایکس را بسیاری از ما در خیابان‌ها دیده ایم. گرچه اگر این سواری دولتی است، باید پرسید چرا پلاک این خودرو سفید است و آبی مثل تمام خودرو‌های دولتی نیست.

تشخیص این که در آن زمان راننده مقصر بوده یا نه، کار ما نیست، ولی بررسی آنچه راننده را در آن پست قرار داده است، بسیار اهمیت دارد. برای این کار از نیازمندی‌های همشهری آگهی استخدام راننده دولتی را که چهارشنبه گذشته منتشر شده بود یافتیم و با شماره نوشته شده در آن تماس گرفتیم. فرد پاسخگو در همان تماس مطرح کرد که برای یکی از وزارتخانه‌های مهم کشورمان (از ذکر نامش معذوریم)، راننده می‌خواهد. ویژگی؟ صرفا تاکسی بالای مدل ۹۵! بدون هیچ چیز دیگر.

به عبارتی فرقی میان یک راننده تاکسی با یک راننده دولتی نیست و برخلاف برخی کشور‌های توسعه یافته که با افزایش حساسیت کاری، پرسنل خدمات دهنده باید دوره‌های تخصصی خاصی ببینند، برای راننده دولتی شدن در ایران همان گواهینامه و یک سری التزام‌های همیشگی که می‌دانیم کافی است. مگر مهارتی را در دنیا می‌توان یافت که کارمندان موظف به انجام آن مهارت‌ها نیازی به باز آموزی، نظارت و تعیین سطح نداشته باشند، فعلا که برای جذب راننده دولتی گویا در ایران می‌شود.

آیا خودروی تویوتا لندکروزر ۲۰۰۲ که دو ایربگ جلو دارد و مسئولان در صندلی عقب می‌نشینند، امن است؟ اگر امن است، آیا راننده‌ها می‌توانند مسئولان را ملزم به بستن کمربند کنند؟


فرض دوم: این جاده‌ها خون می‌خواهد

محور شرقی-غربی استان گلستان با جاده‌ای ترانزیت و بین المللی به دو تکه شمالی و جنوبی تبدیل می‌شود. سمت شمالی که به دشت‌های ترکمن صحرا می‌خورد و بخش جنوبی که کوهپایه‌ها و کوهستان‌های جنگلی این استان را عمدتا در خود جای داده است.

به عبارتی این جاده مسیری است در امتداد دامنه و به موازات رشته کوه البرز در این استان. کافی است یکبار از این جاده گذر کرده باشید تا با وضعیت عجیب آن مواجه شده باشید. جاده دو باند‌ه‌ای که به نظر با کیفیت می‌آید و با مناظری دیدنی شما را مست تماشا می‌کند. با نهایت سرعت مجاز ۱۱۰ کیلومتر مشغول راندن خودرو هستید که ناگهان تمام این منظره رویایی برای تان در یک لحظه ممکن است تبدیل به جهنم شود؛ شما با تقاطع‌های ۹۰ درجه‌ای بی شمار مواجه می‌شود و درست باید مانند بازی هواپیما در آتاری رانندگی کنید تا در مهلکه دور برگردان‌های غیر اصولی و خطرناک، جان تان را از دست ندهید.

یک ثانیه غفلت کافی است تا امکان کاهش سرعت یا رد شدن از مهلکه را از دست بدهید. چه می‌کنید؟ باید خودرو را به شانه جاده بکشانید، آن هم شانه جاده‌ای که پر است از کانال‌های آب ... گریز از مرگ آسان نیست.

سرهنگ عبدی، رئیس پلیس راه استان گلستان مرداد امسال گفته بود که «تعداد کشته‌های تصادفات در محور‌های برون شهری گلستان از ابتدای سال جاری تا ۵ مردادماه، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۳ درصد کاهش یافته است.»، اما اواخر تیر امسال، روابط عمومی اداره کل پزشکی قانونی استان گلستان خبر داده بود: «در سه ماهه نخست امسال، ۱۲۷ نفر در حوادث رانندگی استان گلستان جان خود را از دست دادند که این آمار در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته که ۱۱۰ نفر در تصادفات رانندگی کشته شده بودند، ۵، ۱۵ درصد افزایش داشته است.»

چرا این دو آمار متفاوتند؟ اعتراف به وجود ۸۰ تقاطع خطرناک، دردی را درمان نمی‌کند. سال دیگر این ۸۰، آیا ۷۹ می‌شود؟ سردار تقی مهری روز گذشته گفت: «قطعا پلیس دوربرگردان‌ها به این شکل را مورد تایید قرار نمی‌دهد. نظر ما این است که این موارد باید به رو گذر یا زیر گذر تبدیل شوند. باید تقاطع‌های غیر همسطح ایجاد کنیم، در غیر این صورت باید همچنان منتظر حوادث تلخ اینچنینی باشیم.»

راننده نفتکش مقصر است؟

چرا راننده کامیون بازداشت شد؟ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در این باره گفت: «در تصادفاتی که منجر به فوت و جرح می‌شود، تا زمانی که شرایط مشخص نشده است، قطعا برابر قانون و دستور مقامات ذیربط اقدام خواهد شد که بازداشت راننده کامیون نیز در همین راستا بوده است.»

در ستایش دکتر نوربخش

علی ربیعی، وزیر سابق کار درباره مرحوم نوربخش نوشت: «دکتر نوربخش فقط یک رئیس سازمان نبود، شرافت و تخصص را در هم آمیخته بود. نیمی از حقوق خود را به بیت المال برمی گرداند.»

سید محمدتقی نوربخش یکی از مهم‌ترین چهره‌های جراحی ارتوپدی ایران بود و پس از درگذشتش، بیماران با بستگان بیماران سابق او هم شهادت به پاکدستی و زندگی کار او می‌دادند. یکی از کاربران اشاره کرده که حتی هزینه ویزیت او زمانی که اغلب مطب ها، ویزیتی کمتر از ۵۰ هزار تومان را نمی‌پذیرفتند، ۲۰ هزار تومان بود. با این حال جاده و تقاطع‌های بی رحم گلستان نشان داده گلچین نمی‌کند.

منبع: روزنامه هفت صبح