علی نصیریان؛ برگ برنده کارگردانان

بهناز شیربانی | دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر توسط علی نصیریان، برای فیلم «مسخره‌باز» و نخستین تجربه سینمایی کارگردانش، جالب و مسرت‌بخش بود و غافلگیری عجیبی به همراه داشت.

اینکه به چه دلیل هنرمندی مانند نصیریان در طول سال‌ها فعالیتش در سینما از چشم داوران جشنواره طی سال‌های متوالی برگزاری جشنواره فیلم فجر دور مانده است، حیرت‌انگیز بود، اما صحبت‌های نصیریان در اختتامیه جشنواره در روزهایی که تلخی مرگ همسرش را تجربه می‌کرد، نشان داد برخلاف تصور دوستدارانش، او بی‌هیچ چشمداشتی به تشویق و جایزه‌ها در تمام سالیان عمر هنری‌اش تنها با عشق کار کرده و همچنان دست به تجربه‌کردن می‌زند و اتفاقا به‌خاطر فیلمی تشویق می‌شود که با هنرمندی در کنار کارگردانی جوان ایستاد.

اما نصیریان از جمله هنرمندانی است که مسیرش را در سینما و تلویزیون با آگاهی و دقت انتخاب کرده است و همچنان با وسواس به دعوت کارگردانان پرشمار بله می‌گوید. «بزرگ‌آقا»ی سریال «شهرزاد» از دیگر آثاری است که در سال‌های اخیر از او شاهد بودیم و محبوبیت این شخصیت در بین تماشاگران این سریال فراموش نخواهد شد. «در عین اینکه رنج، زحمت و عرق‌ریزی برای کار دارید، از کار لذت ببرید.

به‌اصطلاح شور داشته باشید و از این شور نیفتید. این در کار ما خیلی مهم است. خاطرم هست سال‌ها پیش با فرهاد آییش کار تئاتری انجام می‌دادیم، نمایش که تمام شد، فرهاد به من گفت: «از همکاری با من خوشت آمد؟» و من حقیقتا از همبازی‌شدن با او لذت بردم.

بازیگر نخستین کسی است که متوجه می‌شود سر جایش هست یا نه. نخستین کسی است که اگر لذت برد و احساس کرد که سر جایش هست با مردم ارتباط برقرار می‌کند. مردم هوشمند هستند، نمی‌توانیم آنها را ساده بگیریم.

عکس‌العمل‌هایی که از مردم می‌بینیم، عملکرد ما را مشخص می‌کند. شخصیت «بزرگ‌آقا» هم برای من جذابیت‌های خاص خودش را داشت. منتها من نگاه دیگری به این شخصیت داشتم و وقتی آن را با آقای فتحی در میان گذاشتم، متوجه شدم که نگاه من ساختار دیگری در قصه طلب می‌کند که نمی‌شد این ساختار را برهم زد.

در نتیجه من قانع شدم که دقیقا همان چیزی را که نوشته شده است اجرا کنم. همان‌طور که بارها اشاره کردم، متن و کارگردان دو فاکتور مهم برای من به‌عنوان بازیگر است که طبعا در سریال «شهرزاد»، هم متن برایم جذاب بود و هم اعتماد کافی به آقای فتحی وجود داشت. «بزرگ‌آقا» برای من شخصیت جذابی است.

با اینکه از ابتدا او را با نگاهی فرنگی‌مآب می‌بینیم و مثل پدرخوانده به او نگاه می‌شد، اما اساسا من در بازی مدل ندارم و حتی دوست ندارم راش‌هایم را در هنگام فیلم‌برداری ببینم و خلاقیتم را چاشنی کارم می‌کنم. در این سریال هم با استفاده از تجربیات، فیلم‌نامه، موقعیت‌ها و توضیحات آقای فتحی شخصیتی که باید، شکل گرفت».

اینها بخشی از گفت‌وگوی علی نصیریان با روزنامه «شرق» در زمان پخش سریال شهرزاد درباره نگاهش به بازیگری و حضورش در این سریال بود.

اما علی نصیریان بعد از چندسال دوری از تلویزیون، شب‌های ماه مبارک رمضان با سریال «برادرجان» بار دیگر به تلویزیون برگشت؛ سریالی که به قلم سعید نعمت‌الله نوشته شده است و محمدرضا آهنج آن را کارگردانی می‌کند.

با گذشت تنها چند قسمت از پخش این سریال قضاوت درباره کیفیت سریال کمی زود است، هرچند در این زمان اندک هم برخی از اهالی سینما از قدرت بازی او و حضور تأثیرگذار نصیریان در مجموعه نوشتند، اما قطعا بسیاری از علاقه‌مندان آثارش از او خاطره‌ای ماندگارتر از شب‌های ماه رمضان دارند و سریال «میوه ممنوعه» یکی از بازی‌های متفاوت او در تلویزیون بود؛ سریالی به قلم علیرضا نادری و کارگردانی حسن فتحی که همچنان بازپخش این سریال تماشاگران زیادی را با خود همراه می‌کند و از جمله مجموعه‌های موفق سینما در سال‌های اخیر محسوب می‌شود.

علی نصیریان بعد از 69 سال کار حرفه‌ای در سینما، تئاتر و تلویزیون همچنان حضورش برای مخاطبان کارهایش غافلگیرکننده است و بی‌تردید برگ برنده آثاری است که هنر او را به نمایش می‌گذارند.

*بخشی از دیالوگ علی نصیریان در سریال «میوه ممنوعه»