درباره آزمایش خون CO۲ چه می‌دانید؟
آزمایش CO۲ یک تست ساده خون است که مقدار گاز CO۲ خون بیمار اندازه می‌گیرد. این آزمایش معمولا بخشی از تستی به نام تست کامل الکترولیت (electrolyte panel) است.
کد خبر :
۷۰۹۱۰
بازدید :
۲۹۷۷
پزشکان خون را برای سنجش میزان نرمال یا غیر نرمال دی اکسید کربن یا CO۲ بررسی می‌نمایند، چنین تستی را انجام می‌دهند، زیرا به آن‌ها در تشخیص برخی بیماری‌ها کمک می‌کند. برای مثال، آزمایش CO۲ خون می‌تواند به تشخیص مشکلات کلیوی و تنفس، کمک کند.
آزمایش CO۲ یک تست ساده خون است که مقدار گاز CO۲ خون بیمار اندازه می‌گیرد. این آزمایش معمولا بخشی از تستی به نام تست کامل الکترولیت (electrolyte panel) است.
کلیه‌ها و ریه‌ها غلظت CO۲ را در خون حفظ می‌کنند. در صورتی که یک فرد میزان CO۲ خون بالا‌تر از حد نرمال داشته باشد احتمالا پزشک آزمایش‌های دیگری را برای بررسی عملکرد کلیه و ریه تجویز می‌کند تا سایر گاز‌های موجود در خون بررسی شود یا احتباس مایعات ارزیابی شود.
در این مطلب به تفسیر آزمایش CO۲، و نتایج غیر طبیعی آن خواهیم پرداخت.
آزمایش CO۲ خون چیست؟
آزمایش CO۲ خون مقدار دی اکسید کربن را در خون اندازه گیری می‌کند که به شکل CO۲، بی کربنات (HCO۳) و اسید کربنیک (HCO۳) وجود دارد. عمدتا به شکل بی کربنات وجود دارد.
بدن انسان به عنوان بخشی از عملکرد طبیعی خود، اسید‌های خاصی را تولید می‌کند و تعادل یکدیگر را پایه گذاری می‌کنند. وجود هر گونه اختلال در این تعادل ممکن است نشانه اولیه بیماری زمینه‌ای باشد.
دی اکسید کربن یک جز از ترکیب "اسیدی" است، زیرا با آب ترکیب می‌شود تا اسید کربنیک تشکیل شود. این سبب اسیدی شدن خون می‌شود. آزمایش CO۲ خون تغییرات در میزان اسیدی شدن خون را بررسی می‌کند.
یک کارشناس و متخصص درمانی می‌تواند به کمک یک آزمایش خون ساده سطح CO۲ خون شخص را اندازه گیری کند. همچنین ممکن است خون را از یک شریان یا یک ورید بگیرد.
از طریق سیاهرگ میزان بیکربنات را می‌تواند اندازه گرفت. همچنین سرخرگ فشار ذره‌ای دی اکسید کربن را نشان می‌دهد. هر دو مولفه نشانگر اکسیژنی شدن خون هستند.
انجام تست معمولا طی ۲ تا ۵ دقیقه انجام می‌شود. پرستار یا کارشناس آزمایشگاه یک سوزن ظریف را در بازوی شخص فرو می‌کند و مقداری خون را در لوله آزمایش جمع کرده و سپس برای آزمایشگاه ارسال می‌کند.
طبیعی است که احساس ناراحتی و ناخوشایند جزئی ناشی از گرفتن خون را تجربه کنید، اما این مسئله موقتی است و خودش از بین خواهد رفت.
آزمایش CO۲ یک تست ساده خون است که مقدار گاز CO۲ خون بیمار اندازه می‌گیرد. این آزمایش معمولا بخشی از تستی به نام تست کامل الکترولیت (electrolyte panel) است.
کلیه‌ها و ریه‌ها غلظت CO۲ را در خون حفظ می‌کنند. در صورتی که یک فرد میزان CO۲ خون بالا‌تر از حد نرمال داشته باشد احتمالا پزشک آزمایش‌های دیگری را برای بررسی عملکرد کلیه و ریه تجویز می‌کند تا سایر گاز‌های موجود در خون بررسی شود یا احتباس مایعات ارزیابی شود.
در این مطلب به تفسیر آزمایش CO۲، و نتایج غیر طبیعی آن خواهیم پرداخت.
آزمایش CO۲ خون چیست؟
آزمایش CO۲ خون مقدار دی اکسید کربن را در خون اندازه گیری می‌کند که به شکل CO۲، بی کربنات (HCO۳) و اسید کربنیک (HCO۳) وجود دارد. عمدتا به شکل بی کربنات وجود دارد.
بدن انسان به عنوان بخشی از عملکرد طبیعی خود، اسید‌های خاصی را تولید می‌کند و تعادل یکدیگر را پایه گذاری می‌کنند. وجود هر گونه اختلال در این تعادل ممکن است نشانه اولیه بیماری زمینه‌ای باشد.
دی اکسید کربن یک جز از ترکیب "اسیدی" است، زیرا با آب ترکیب می‌شود تا اسید کربنیک تشکیل شود. این سبب اسیدی شدن خون می‌شود. آزمایش CO۲ خون تغییرات در میزان اسیدی شدن خون را بررسی می‌کند.
یک کارشناس و متخصص درمانی می‌تواند به کمک یک آزمایش خون ساده سطح CO۲ خون شخص را اندازه گیری کند. همچنین ممکن است خون را از یک شریان یا یک ورید بگیرد.
از طریق سیاهرگ میزان بیکربنات را می‌تواند اندازه گرفت. همچنین سرخرگ فشار ذره‌ای دی اکسید کربن را نشان می‌دهد. هر دو مولفه نشانگر اکسیژنی شدن خون هستند.
انجام تست معمولا طی ۲ تا ۵ دقیقه انجام می‌شود. پرستار یا کارشناس آزمایشگاه یک سوزن ظریف را در بازوی شخص فرو می‌کند و مقداری خون را در لوله آزمایش جمع کرده و سپس برای آزمایشگاه ارسال می‌کند.
طبیعی است که احساس ناراحتی و ناخوشایند جزئی ناشی از گرفتن خون را تجربه کنید، اما این مسئله موقتی است و خودش از بین خواهد رفت.
چه زمانی آزمایش CO۲ خون باید انجام شود؟
یک کارشناس مراقبت درمانی ممکن است آزمایش CO۲ را به عنوان بخشی از یک چکاپ معمولی یا برای بررسی علت زمینه‌ای علائم و نشانه‌های خاص، پیشنهاد کند. آن‌ها همچنین در موراد اورژانسی یا قبل از جراحی نیز ممکن است انجام این آزمایش را توصیه کنند.
افرادی که شاهد علائم زیر هستند، احتمالا تست CO۲ خون را باید انجام دهند، این علائم عبارتند از:
• تهوع یا استفراغ
• تنگی نفس
• مشکلات تنفسی
• گیجی یا احساس خستگی بیش از حد
کارشناس درمانی شما احتمالا آزمایش CO۲ خون را به عنوان بخشی از آزمایش الکترولیت برای بررسی بیکربنات که یکی از اشکال CO۲ است، انجام خواهد داد.
این آزمایش میزان الکترولیت‌ها را از جمله سدیم، کلرید و پتاسیم را در خون همراه با میزان بیکربنات اندازه گیری می‌کند. الکترولیت‌ها تعادل بخش مایع بدن را در حالت تعادل نگه می‌دارند و به حفظ ضربان قلب، انقباض عضله و عملکرد مغز کمک می‌کنند.
آزمایش الکترولیت‌ها به پزشکان در مورد وضعیت عملکرد کلیه بیمار چیز‌های مفیدی را ارائه خواهند داد. بالا یا پایین بودن میزان بی کربنات می‌تواند حاکی از آن باشد که شخص به ترتیب آلکالوز یا اسیدوز دارد.
هر دو خون سرخرگ و همچنین سیاهرگ می‌توانند تصویر کلی از وضعیت الکترولیت‌های شخص و تعادل اسید‌ها در خون فرد، فراهم کنند.
محدوده نرمال آزمایش CO۲ خون
نتایج آزمایش CO۲ خون ممکن است بسته به سن، جنس و سابقه پزشکی و سلامتی شخص متفاوت باشد همچنین روش انجام و دارو‌هایی که فرد مصرف می‌کند نیز تاثیر گذار است.
انجمن آمریکایی شیمی بالینی محدوده نرمال CO۲ خون به صورت کلی را به صورت زیر ارائه داده است. واحد اندازه گیری میلی اکی والان در هر لیتر (mEg/l) برای واحد‌های آمریکایی و میلی مول در لیتر (mmol/l) برای سیستم بین المللی واحد‌ها (واحد SI) به صورت زیر است:
بر اساس نتایج مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ در مجله بالینی جامعه نفرولوژی آمریکا (Clinical Journal of American Society of Nephrology) منتشر شد، میزان HCO۳ زنان تقریبا ۱ میلی اکی والان در لیتر بیش از مردان گزارش شد.
نتایج غیر نرمال چه معنی دارد؟
نتیجه آزمایش غیر طبیعی CO۲ می‌تواند به این معنی باشد که CO۲ در سطح بالا یا پایینی در بدن وجود دارد.
وجود تغییر در میزان CO۲ ممکن است نشان دهنده این باشد که مایعات بدن خیلی قلیایی و یا بالعکس بسیار اسیدی شده باشند؛ که این خود می‌تواند نشان دهنده عدم تعادل در سیستم الکترولیت بدن باشد.
سطح پایین‌تر از حد معمول بودن CO۲ می‌تواند شامل علائم زیر شود:
• بیماری آدیسون (Addison)
• اسهال
• اسیدوز لاکتیک
• تشنج
• سرطان
• کمبود شدید اکسیژن ناشی از کم خونی شدید، نارسایی قلبی یا شوک
• کتواسیدوز دیابتی (اسیدوز دیابتی)
سطح بالا‌تر از حد معمول بودن CO۲ می‌تواند شامل علائم زیر شود:
• اختلالات تنفسی (نفس نفس زدن)
• سندروم کوشینگ
• عفونت تنفسی
خطرات و عوارض جانبی احتمالی آزمایش CO۲
درست همانند هر آزمایش خون دیگری، افراد ممکن اس عوارض جانبی جزئی را تجره کنند، که شامل موارد زیر می‌شوند:
• احساس سنگینی سر
• سر گیجه و ضعف
• خونریزی جزئی در ناحیه‌ای که خون گرفته شده
• کبودی در پوست ناحیه خون گرفته شده
کلام نهایی
گاز CO۲ به طور طبیعی در بدن ایجاد می‌شود. سطح CO۲ ممکن است به علت عفونت، دارو‌ها یا مشکلات سلامتی افزایش یا کاهش یابد.
انجام آزمایش خون CO۲ ممکن است روش درستی برای مشخص کردن مشکلات سلامتی حال حاضر فرد باشد که پزشک را قادر به تشخیص و درمان مشکل می‌سازد.
منبع: medicalnewstoday
۰
