علت مرگ پرندگان مهاجر در میانکاله، قتل عام بود؟

فرادید | روز‌های گذشته بیانیه‌ای منتسب به شکارچیان شرق مازندران در فضای مجازی منتشر شد که در آن، مرگ پرندگان مهاجران را صراحتاً پذیرفته اند. آن‌ها در این بیانیه گفته اند که میانکاله را آن‌ها مسموم کرده اند. این بیانیه با واکنش تند فعالان محیط زیست و سازمان محیط زیست مواجه شده است.

به گزارش فرادید، در بیانیه منصوب به شکارچیان شرق مازندران ادعا شد که آن‌ها این سم را در انتقام از دولت و به خصوص محیط زیست انجام دادند که در سال‌های اخیر برخوردشان را بر شکارچیان متخلف گسترش دادند و آن‌ها با ریختن سم به داخل آب تالاب میانکاله و تلفات چندین هزار پرنده مهاجر به نوعی انتقام خودشان را از دولت و محیط زیست گرفتند.

در این بیانیه از دریافت وجه برای صدور پروانه شکار یک ماه از سوی محیط زیست و باطل کردن این پروانه‌ها پیش از سر رسیدن موعدشان به دلیل شیوع تلفات نیز انتقاد شد.

با این وجود دو روز بعد از صدور این بیانیه، جمع دیگری خود را "شکارچیان قانونمند شرق مازندران" خواندند و بر علیه صادرکنندگان بیانیه موضع گرفتند و از دستگاه قضایی خواستار برخورد قاطع با آن‌ها شدند، ولی سکوتشان درباره اصالت داشتن یا نداشتن بیانیه این گمانه‌زنی را تقویت کرده که احتمالاً ادعای ریختن سم صحت دارد.

در آخرین اظهار نظر، علیرضا رفیعی رئیس سازمان دامپزشکی گفته بود که پرندگان مسموم شده اند. او گفت که "نتایج نمونه‌های آزمایشگاهی سازمان دامپزشکی کشور و انستیوتو پاستور به عنوان رفرنس بین‌المللی نشان می‌دهد که پرندگان مهاجر میانکاله در اثر مسمویت از بین رفته‌اند".

البته وی مرگ و میر ناگهانی پرندگان مهاجر میانکاله را یک رخداد ناشناخته دانسته و اظهارداشت: "سازمان دامپزشکی کشور به عنوان متولی امر با بازدید میدانی و نمونه برداری‌ها طی مدت زمان پنج روز توانست علت مرگ و میر پرندگان را با سم بوتولیسم اعلام کند. "

رییس سازمان دامپزشکی کشور افزود: "نتایج آزمایشگاهی نشان می‌دهد که ایجاد بوتولیسم در میانکاله در اثر راکد بودن آب، فساد بوته و درختچه‌ها و در نهایت سمی‌شدن موجودات زنده این تالاب اتفاق افتاده است. "

رفیعی پور با بیان اینکه دانشکده دامپزشکی مرجع اعلام نتایج و وقوع بیماری‌ها نیست، گفت: "برخی تلاش دارند با حرف‌های غیر علمی نتایج علمی و تخصصی را به حاشیه ببرند. "

پس از صدور بیانیه منسوب به شکارچیان شرق مازندران، سازمان محیط زیست به این موضوع واکنش نشان داد. حسینعلی ابراهیمی کارنامی مدیرکل محیط زیست مازندران در پاسخ به ادعای شکارچیان مبنی بر اینکه که آن‌ها در تالاب میانکاله سم ریخته و باعث مرگ پرندگان شده اند، گفت: "در این راستا محیط زیست شکایت را مطرح کرده و اگر واقعا این شکارچیان سم به میانکاله ریخته باشند باید به لحاظ قانونی و زیست محیطی پاسخگو باشند. "

وی ادامه داد: "خسارت‌هایی که به محیط زیست و پرندگان وارد شد باید از سوی شکارچیان پرداخت شود و همچنین ما هزینه زیادی برای جمع‌آوری و پاکسازی منطقه کردیم که تمام این‌ها باید مورد محاسبه قرار گیرد. "

وی در مورد راهکار کاهش آمار تلفات پرندگان میانکاله افزود: "تن‌ها راه امید به گرم شدن زودتر مناطق سیبری است که مهاجرت معکوس اتفاق بیفتد و پرندگان از تالاب مهاجرت کنند. "

مدیرکل محیط زیست مازندران در پاسخ به اینکه آیا میانکاله راه خروجی آب دارد و چرا هنوز سم در سطح میانکاله مانده است، گفت: "میانکاله با دریا تبادل آب دارد و به عنوان تالاب فعال محسوب می‌شود، مرداب نیست و اینکه چرا سم از آن خارج نشده باید بررسی شود. "

ابراهیمی کارنامی یادآور شد: "هر روز آمار تلفات و جمع آوری لاشه پرندگان از سوی محیط زیست استان به دامپزشکی اعلام می‌شود چراکه از سوی استاندار مازندران این نهاد به عنوان مرجع برای اطلاع رسانی در این حوزه معرفی شده است. "

اسماعیل کهرم، بوم شناس هفته های گذشته در رابطه با علت مرگ پرندگان مهاجر گفت که "سم در آنجا به راحتی مصرف می‌شود؛ آنجا شکارچی و دامدار علیه محیط زیست اند و وقتی که اختلافاتی رخ می‌دهد شکارچیان، محیط زیست را به کشتار پرندگان با استفاده از سم تهدید می‌کنند، چنین مکالمه‌ای دو ماه پیش اتفاق افتاده است. در این کش و قوس شکارچی سم را می‌ریزد و حیوان آن را می‌خورد یا با قرار گرفتن و تماس بدنش در محیط آلوده، می‌میرد. "

وی با بیان اینکه این اتفاق در منطقه سابقه دارد، ادامه داد: "در سال ۱۳۸۳ نیز شکارچیان سم در برکه اصلی ریختند و بر اثر آن آنقدر ماهی تلف شد که تور هوایی آوردند این‌ها را جمع آوری و به مکان دیگری منتقل کردند، چون بوی متعفنی ایجاد کرده بود. "

کهرم با تاکید بر اینکه مرگ گسترده پرندگان در تالاب میانکاله عمدی و با استفاده از سم بوده است، افزود: "در مدت یکی دو روز مگر می‌شود پنج هزار بال بر اثر بوتولیسم مرده باشند؟ آن‌هم در جایی مثل گلوگاه و منطقه قلعه پایان که پرندگان احساس امنیت می‌کردند. "

تالاب بین المللی میانکاله در شرق مازندران حدود ۴۰ هزار هکتار مساحت دارد که از بهشهر در شرق این خطه شمال کشور تا آشوراده در استان گلستان گسترش دارد و همساله در این پهنه آبی که در زمره یکی از ۶۰۰ ذخیرگاه زیست کره جهان قرار دارد بیش از ۱۵۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذر و بومی به طور فصلی زندگی می‌کنند.

از بهمن ماه سال جاری براثر آنچه که بعد‌ها دامپزشکی مازندران از آن به عنوان مسمومیت و بوتولیسم اعلام کرد بیش از چند ده هزار بال پرنده مهاجر از حدود ۳۰ گونه تلف شدند و این تلفات همچنان ادامه دارد.

به دنبال تلفات پرندگان علاوه بر ممنوع اعلام شدن شکار پرندگان و خرید و فروش آن، تالاب بین المللی میانکاله نیز قرنطینه شد و از سوم بهمن ماه تاکنون نیرو‌های محیطزیست سرگرم جمع آوری لاشه‌های این پرندگان با حداقل تجهیزات و ایمنی هستند.

شیوع ویروس کرونا در ایران از حدود ۱۰ روز گذشته تاکنون باعث شد تا حدودی تلفات پرندگان مهاجر زمستان گذر در تالاب میانکاله با وجود جمع آوری لاشه‌ها در فضای سخت و دشوار تالاب از سوی یگان حفاظت محیط زیست مازندران به فراموشی سپرده شود.