جنجال مجلسیها با طرح ممنوعیت سقط جنین و غربالگری
طرح جمعیت و تعالی و خانواده ۳۷ ماده دارد که ماده ۳۵ آن علاوه بر حذف غربالگری اجباری پیش از زایمان، سقط جنین و هر گونه تسهیل جلوگیری را از بارداری را ممنوع اعلام کرده است. علاوه بر این موارد، مجلسیها عقیم سازی را ممنوع اعلام کرده اند.
به گزارش فرادید؛ طرح جمعیت و تعالی خانواده نخستین بار در مجلس نهم و در ۲۸ خرداد ۱۳۹۲ اعلام وصول شد، اما به سرانجام نرسید. البته طرح در مجلس دهم نیز مطرح شد، اما با گذشت دوره چهار ساله نمایندگان به دلیل بالابودن مخالفتها طرح را تصویب نکردند.
اما در نهایت نمایندگان مجلس یازدهم سه روز پس از آغاز به کار دوره، طرح جمعیت و تعالی خانواده را از بایگانی بیرون کشیدند. موضع گیری نمایندگان نیز در همان روزها نشان میداد پارلمان نشینان عزم خود را برای تصویب طرح جزم کرده اند.در این میان مسئولان وزارت بهداشت و متخصصان ژنتیک به موارد مطرح شده در طرح اعتراض کردند، اما مجلسیها بی توجه به مخالفتها طرح را در روزهای پایانی سال ۹۹ به تصویب رساندند.
حالا هم نمایندگان مجلس اعلام کردند که طرح را برای تصویب نهایی به شورای نگهبان فرستاده اند تا در صورت موافقت به صورت قانون ابلاغ شود.
در این میان مجلسیها از طرح «جمعیت و تعالی و خانواده» در برابر منتقدان دفاع کرده و معتقدند این طرح یکی از بهترین طرحهای تاریخ جمهوری اسلامی ایران بوده است.
در این رابطه فاطمه محمد بیگی، عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان طرح «جوانی جمعیت و تعالی» را یکی از مهمترین اقدامات مجلس یازدهم خوانده و گفته است که با توجه به اینکه تصویب قانون جوانی جمعیت و تعالی خانواده در مجلس یازدهم اتفاق افتاد، یکی از بهترین قوانین جمهوری اسلامی ایران در طول تاریخ خواهد بود.
بررسیها نشان میدهد که هدف طرح «جمعیت و تعالی و خانواده» بازگرداندن نرخ باروری به ۲.۵ فرزند است. یعنی هر زن ایرانی به طور متوسط ۲.۵ فرزند به دنیا بیاورد. بر اساس گزارشهای مرکز آمار، نرخ باروری در سال ۱۳۹۸ به ۱.۸ فرزند به ازای هر زن رسیده است.
نمایندگان مجلس یازدهم همچنین در طرح جمعیت تعالی خانواده تمامی قوانین پیشین مرتبط با تنظیم خانواده را حذف کردند.
بر اساس این طرح در عمل سقط درمانی جنینهای با اختلال ژنتیکی حذف میشود. علاوه بر آن با حذف غربالگری اجباری پیش از زایمان، تشخیص اجباری اختلال ژنتیکی جنین کنار خواهد رفت که منجر به تولد نوزدان معلول خواهد شد.
سیدمحمد اکرمی، رئیس انجمن علمی ژنتیک پزشکی ایران با انتقاد از مجلسی ها، درباره خطرات اجاره ماده ۳۵ طرح جمعیت و تعالی خانواده میگوید که حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تولد در سال داریم که از این تعداد ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر از آنان معلول هستند و برخی از آنها با سقط درمانی به تولد نمیرسند، اما اگر قانون سقط درمانی نسخ شود، سالانه ۸ هزار نوزاد معلول به دنیا خواهند آمد.»
ریحانه پیرجانی فوق تخصص پریناتولوژی و مسئول کمیته پژوهشی انجمن پریناتولوژی ایران هم در این رابطه میگوید: «انجام ندادن انجام غربالگری باعث میشود مادران باردار با اطمینان خاطر دوران بارداری را طی کنند و هزینه نگهداری فقط یک سال کودک سندورم داون ۶٠٠ برابر یک بار آزمایش غربالگری جنین است و خانوادههای که فرزند سندروم داون دارند از تولد فرزند دوم جلوگیری میکنند و با غربالگری میبه همین دلیل غربالگری جنین به افزایش جمعیت سالم کشور کمک میکند.»
از طرفی برخی از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان نیز معتقدند که اجرای این طرح منجر به حذف سقط درمانی و افزایش سقط جنین غیرقانونی و به خطر افتادن جان مادران میشود.
مرضیه وحید دستجردی، وزیر اسبق بهداشت در این رابطه میگوید: «با اجرایی شدن این مصوبه، احتمال افزایش سقطهای غیرقانونی وجود دارد چرا که بسیاری از مادران باردار با وجود تایید پزشکان مجوز سقط درمانی نمیگیرند و این احتمال وجود دارد که این مادران باردار سراغ روشهای غیرقانونی برای سقط جنین بروند.»
او همچنین درباره سقط درمانی هم گفته است که «سالیانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار نوزاد متولد میشوند و با غربالگری ۸ هزار جنین با اختلال ژنتیکی و ناهنجاریهای بزرگ سقط درمانی میشوند و با تصویب طرح جدید مجلس بسیاری از این جنینها متولد خواهند شد.»
متخصصان خون و آنکولوژی میگویند که در هر خانمی احتمال تولد نوزادی با نقایص مادرزادی وجود دارد. آنها گفته اند گرچه این احتمال زیاد نیست، اما با انجام آزمایشات لازم در این دوران تا حدود زیادی میتوان به احتمال وقوع این مشکل پی برد. با این حال آزمایشهایی که در سه ماهه اول بارداری برای تشخیص نقصهای مادرزادی جنین انجام میشود شامل آزمایشهای غربالگری و آزمایش تشخیصی است.
متخصصان میگویند که بهترین زمان انجام آزمایشات و غربالگریهای دوران بارداری، قبل از تولد نوزاد است و با توجه به شرایط مادر و جنین در سه دوره انجام میشود.
آزمایشهای غربالگری سهماههی اول میتوانند در ۱۰ هفتگی انجام شوند. این آزمایشها معمولا شامل آزمایش خون و سونوگرافی هستند. موضوع موردبررسی در آنها هم سلامت عمومی جنین و بررسی ابتلای او به بیماریهای ژنتیکی مانند سندروم داون است.
موضوع دیگری که در آزمایشهای غربالگری سه ماههی اول بررسی میشود، فیبروز سیستیک و مشکلات قلبی جنین است.
آزمایش غربالگری سهماههی دوم هم مخصوص به ۱۴ تا ۱۸ هفتگی هستند و با بررسی آزمایش خون، مشخص میشود که جنین مبتلا به سندروم داون یا نقص لولهی عصبی باز است یا خیر. نقص لولهی عصبی باز، مجموعهای از نواقص است که هنگام تشکیل مغز و طناب نخاعی بروز پیدا میکند. علاوهبراینها، سونوگرافی هم انجام میشود.