دعای روز ۱۳ ماه مبارک رمضان

فرادید | در روز ۱۳ ماه رمضان از خداوند رحمان و رحیم می‌خواهیم:

اللَّهُمَّ طَهِّرْنِی فِیهِ مِنَ الدَّنَسِ وَ الْأَقْذَارِ، وَ صَبِّرْنِی فِیهِ عَلَى کَائِنَاتِ الْأَقْذَارِ، وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِلتُّقَى وَ صُحْبَةِ الْأَبْرَارِ، بِعَوْنِکَ یَا قُرَّةَ عَیْنِ الْمَسَاکِینِ.

خدایا مرا در این ماه از آلودگی‌ها و ناپاکی‌ها پاک کن، و بر شدنی‌های مورد تقدیرت شکیبایم گردان، و به پرهیزگاری و هم نشینی با نیکان توفیقم ده، به یاری ات‌ای نور چشم درماندگان.

آیت الله مجتهدی در تفسیر این فراز می‌گوید: در این دعا از خدا می‌خواهیم ما را از کثافات پاک کند. منظور از «کثافات»، چرک گناه و معصیت است. انسان اگر اهل معصیت باشد، بوی بدی به خود می‌گیرد و اگر مؤمن باشد، خوش‌بو خواهد بود.

«اویس قرن» هنگامی که به ملاقات پیامبر (ص) آمده بود، فضای خانه رسول‌الله (ص) را معطر کرده بود و فردای آن روز که پیامبر (ص) به خانه خویش باز گشت، فرمود: «إِنِّی لَأَجِدُ نَفَسَ الرَّحْمَنِ مِنْ جَانِبِ الْیمَن»، یعنی پیامبر (ص) رایحه خوش اویس را استشمام کرده بود.

وی در ادامه با تأکید بر برطرف کردن بوی تعفن روح می‌افزاید: در حال حاضر زمانه به گونه‌ای است که طهارت واقعی نداریم و همه‌چیز شبهه‌ناک است. در طول سال انواع غذا‌های حرام و شبهه‌ناک را خورده‌ایم و «ماه رمضان» فرصتی برای شست‌وشوی باطنی است. تناول غذا‌های حلال در استجابت دعاتأثیرگذار است. قرائت قرآن در هنگام سحر، زنگار دل را از بین می‌برد.

ایشان با اشاره به عبارت «الدَّنَسِ وَالْأَقْذَارِ» که «کثافات و پلیدی گناه» است، می‌گوید: گناه آدمی را کثیف می‌کند و دل را زنگار می‌گیرد. برای اینکه زنگار قلب را از بین ببریم باید سحر‌ها قرآن بخوانیم. در روایت آمده است که قلب انسان زنگ می‌زند، همان‌طوری که آهن زنگ می‌زند، پس قلب‌تان را با استغفار و قرائت قرآن جلا بدهید. همچنین کمک کردن و دستگیری از یتیمان هم زنگار دل را از بین می‌برد.

خدایا! بر تقوا و همنشینی نیکان توفیقم بخش.

آن چه انسان را در مقابله با حوادث، مشکلات و سختی‌ها نیرومند می‌سازد، صبر و شکیبایی است؛ صبری که از اعتقاد و تقوا سرچشمه بگیرد، توفان‌های مصایب را بر انسان هموار می‌کند. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:‌ای کسانی که ایمان آورده اید، از صبر و نماز کمک بگیرید

«صبر»، هرگز به معنی تحمل بدبختی‌ها و تن دادن به ذلّت و تسلیم در برابر عوامل شکست نیست بلکه صبر و شکیبایی به معنی پایداری و استقامت در برابر مشکل‌ها و حوادث است.

برای اهمیّت صبر همین بس که در قرآن کریم هفتاد بار از «صبر» سخن به میان آمده است. تاریخ زندگی مردان بزرگ گواهی می‌دهد که مهم‌ترین عامل در پیروزی آنان، استقامت و شکیبایی بوده است. افرادی که از این نعمت بی بهره اند، در گرفتاری‌ها به زودی از پا در می‌آیند. امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند:

بر شما باد به صبر که صبر در برابر ایمان هم، چون سر است در مقابل تن، همان گونه که تن بی سر فایده‌ای ندارد، ایمان بدون صبر، ناپایدار و بی نتیجه است. در بعضی از روایات «صبر» به سه نوع تقسیم شده است: اول صبر بر اطاعت، بدین معنا که در برابر مشکلاتی که در راه اطاعت وجود دارد، مقاومت کنیم. دوّم _ صبر بر معصیت. سوّم _ صبر بر مصیبت.

در روایات فراوانی کلمه «صبر» به بردباری بر روزه تفسیر شده است، ولی صبر منحصر به روزه نیست، بلکه روزه مصداق بارز و روشن آن است؛ زیرا انسان در پرتو این عبادت بزرگ اراده‌ای قوی پیدا می‌کند و عقل، بر هوس حاکم می‌شود.

درباره‌ی تقدیرات الهی نیز آن را به دوگونه تقسیم کرده اند: تقدیرات قابل تغییر و تقدیرات تغییرناپذیر که به طور حتمی واقع می‌شوند. در دعا نیز منظور صبر و شکیبایی در برابر تقدیرات نوع دوم است.

باید در این گونه تقدیرات از خدا توفیق صبر خواست. مُسلّم است که مقدمه‌ی چنین صبری، همان پاکی از آلودگی‌ها و تصفیه‌ی درون است. با دقت در احوالات امیرالمؤمنین علیه السلام، می‌بینیم که ایشان اسوه‌ی صبر و در حقیقت «اصبرالصابرین» بودند؛ زیرا فرمود: من در شرایطی صبر کردم که خار در چشم و استخوان در گلو داشتم.

در این بخش از دعا از خدا می‌خواهیم که ما را موفق به تقوی کند. تقوا به معنی این هست که اگر کسی از اعمال ما با خبر شود، طوری زندگی کرده باشیم که ناراحت نشویم. ماه مبارک رمضان فرصتی برای تمرین تقوا است.

همچنین از خدا می‌خواهیم که خدایا ما را با خوبان و ابرار همنشین کند. باید به این نکته توجه داشت که با چه کسی همنشین می‌شویم چانچه در شعری داریم: «با بدان کم نشین که صحبت بد / گر چه پاکی تو را پلید کند».

خدایا به کمک و یاری خودت این چهار دعای من را مستجاب کن،‌ای کسی که روشنی چشم فقرا هستی.