بایدن و معمای جدیدِ ایران؛ رئیسی تحریم باشد یا نباشد؟!
در این راستا، در شرایط فعلی که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران شده، جو بایدن و رابرت مالی (نمایده ویژه دولت آمریکا در مساله ایران)، با فشارهای زیادی مبنی بر عدم لغو تحریمهای مرتبط با وی (سید ابراهیم رئیسی) رو به رو هستند.
"نشریه پولیتیکو" در گزارشی به روی کار آمدن دولت جدید در ایران پرداخته و به طور خاص، رویکرد "ابراهیم رئیسی" به عنوان رئیس جمهور جدید ایران در عرصه سیاست خارجی و همچنین تحریمهای دولت ترامپ علیه شخصِ رئیس جمهور منتخب ایران را که در نوع خود میتوانند محدودیتهایی را برای سید ابراهیم رئیسی ایجاد کنند و در مسیر مذاکرات احیای برجام، ایجاد چالش نمایند، مورد اشاره قرار داده و از آنها به عنوان معماهایِ جدیدی یاد کرده که دولت بایدن با آنها در رابطه با ایران رو به رو است.
پولیتیکو دراین رابطه مینویسد: «ایران رئیس جمهوری جدید را برگزیده که این مساله بدان معناست که "جوبایدن" رئیس جمهور آمریکا، با معمایی جدید رو به رو است.
سیاستمداران تندرو و سابق دولت آمریکا بر این باورند که بایدن حق ندارد تحریمها علیه رئیسجمهور جدید ایران را بردارد. با این حال، مقامهای ایرانی مصرانه تاکید دارند که این تحریمها نیز باید همچون تحریمهای برجامی، لغو شده و فاقد هرگونه اثر باشند.
اگرچه طرفهای مذاکره تاکید دارند که مذاکرات پیشرفتهای قابل توجهی داشته است، با این حال، هیچکس حاضر نیست که به طور قطعی از به نتیجه رسیدنِ مذاکرات خبر دهد و مساله انتخاب رئیس جمهور جدید در ایران نیز این موضوع را بیش از پیش، پیچیده میکند.
یکی مقام آمریکایی نزدیک به فضای مذاکرات میگوید: "تا زمانیکه بر سر همه چیز توافق نشود، این بدان معناست که بر سر هیچ چیز توافق نشده است. هنوز بخشهای مهم و چالش برانگیزی در جریان مذاکرات وین باقی ماندهاند که باید درمورد آنها مذاکره شده و نتیجهای حاصل شود".
دیپلماتهای ارشد بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز این مسائل را در جریان یک بیانیه مورد تاکید قرار دادند و از همه طرفهای برجام خواستند تا در روند وین، آماده انعقاد یک توافق جدید باشند.
با این همه، دولت بایدن و مقامهای آن، عمیقا از اظهارنظرهای صریح و عمومی در مورد جزئیات مذاکرات خود با ایران خودداری میکنند. برای مثال آنها به این موضوع اشاره نمیکنند که فلان شرط را برای ایران گذاشتهاند یا به دنبال انجام مذاکرات گستردهتر با تهران هستند.
بسیاری از ناظران و تحلیلگران آمریکایی بر این باورند که اساسا روی کار آمدن ابراهیم رئیسی در ایران، به معنای یک مانع برای مذاکرات مرتبط با احیای توافق برجام نخواهد بود. دوشنبه گذشته، ابراهیم رئیسی در اولین کنفرانس خبری خود به عنوان رئیس جمهور منتخب ایران گفت: "آمریکا باید کلیه تحریمهای ظالمانه را علیه ملت ایران لغو کند".
با این همه، یکی از چالشهای اساسی پیش روی مذاکرات هستهای ایران، مساله تحریم شخصِ ابراهیم رئیسی از سوی دولت ترامپ و تاکید دولت ایران بر ضرورت لغو کلیه تحریمهای دوره ترامپ علیه تهران است. این در حالی است که دولت بایدن اعلام کرده که هر تحریمِ دوره ترامپ علیه ایران را لغو نخواهد کرد، زیرا دولت بایدن نیز بر این باور است که برخی از آن ها، مبنایی قانونی دارند.
در تاریخ سیاسی آمریکا، نمونهای که در آن آمریکا یک رهبر ارشد دولتهای خارجی را تحریم کرده باشد (نظیر ابراهیم رئیسی) بسیار نادر است. امری که میتواند در نوع خود در مسافرتهای ابراهیم رئیسی و همچنین سفر وی به نیویورک جهت شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز ایجاد محدودیت کند.
در شرایط فعلی، بسیاری از منتقدان ایران در آمریکا بر این باورند که دولت آمریکا باید همچنان تحریمها علیه ابراهیم رئیسی را حفظ کند و به وی اجازه تردد آزادانه در جهان را ندهد.