کرایه‌های سرگردان؛ شوک عجیب قیمتی
تاکسیرانی اعلام کرده است که نوسان نرخ‌ها در برخی خطوط کرایه‌ها را فقط ۱۰ درصد بالا برده است، اما به نظر می‌رسد که رانندگان تاکسی، نرخ‌ها را دست بالا گرفته‌اند و افزایش ۱۰ درصدی تقریباً در هیچ کجا دیده نمی‌شود.
حمیده امینی فرد | اول اردیبهشت ماه بود که رسماً افزایش ۲۵ درصدی کرایه‌های حمل‌ونقل عمومی کلید خورد. از آن زمان تاکنون تقریباً ۱۸ روز می‌گذرد، اما شواهد میدانی و بررسی‌های ما از سطح شهر تهران نشان می‌دهد آنچه به‌نام افزایش ۲۵ درصدی رقم خورده است با آنچه در واقعیت خیابان‌های تهران اعمال می‌شود، تفاوت زیادی دارد.
اگرچه سازمان تاکسیرانی چند روز قبل با تفسیر مصوبه شورا از افزایش ۲۵ درصدی (به طور میانگین) به حداکثر ۳۵ درصد، بخشی از این گرانی‌ها را توجیه کرد، اما واقعیت این است که مسافران بعد از پایان تعطیلات انتظار این شوک عجیب قیمتی را نداشتند.
تاکسیرانی اعلام کرده است که نوسان نرخ‌ها در برخی خطوط کرایه‌ها را فقط ۱۰ درصد بالا برده است، اما به نظر می‌رسد که رانندگان تاکسی، نرخ‌ها را دست بالا گرفته‌اند و افزایش ۱۰ درصدی تقریباً در هیچ کجا دیده نمی‌شود.
به طوری که حداقل نرخ که به «ورودی» هم معروف است دراغلب نقاط شهر تهران حالا از ۳ هزار تومان به ۵ هزار تومان افزایش یافته و مسافران تاکسی برای هربار سوار شدن و پیاده شدن از تاکسی بدون آنکه مسافت در نظر گرفته شده باشد باید ۵ هزار تومان بپردازند.
سؤال این است که اگر برای یک مسیر کوتاه یک کیلومتری، کرایه تا ۴۰ درصد افزایش یافته، چگونه می‌توان انتظار رانندگان در مسافت‌های طولانی و با این حجم ترافیک در ساعات پیک را روی ۱۰ درصد ثابت نگه داشت. البته نگاهی به مسافت‌های طولانی نشان می‌دهد که این افزایش تقریباً ۲۰ درصد اعمال شده و رانندگان اغلب ترجیح داده‌اند تا با گرد کردن نرخ‌های تقریبی، کرایه‌های سرراست‌تری را از مسافران دریافت کنند.
موضوعی که البته به مذاق مسافران هم خوش آمده و آن‌ها نیز که برای پیدا کردن پول خرد به دردسر نمی‌افتند به این افزایش اجباری پاسخ مثبت داده‌اند. این درحالی است که با وجود افزایش نرخ کرایه‌ها خبری از افزایش تعداد تاکسی‌ها و کیفیت ارائه خدمات به مسافران نیست.
تاکسی‌های فرسوده بدون کولر یا با کولر‌های خاموش و صندلی‌های یک در میان زهوار در رفته و البته رانندگانی که از افزایش نرخ‌ها همچنان ناراضی‌اند تصویری از حال و هوای این روز‌های تاکسی‌ها در کلانشهر تهران است
در آن سوی ماجرا البته رانندگانی قرار دارند که می‌گویند قول مسئولان برای ارائه تسهیلات از جمله وام‌های نوسازی و تبلیغات روی تاکسی‌ها اجرا نشده و افزایش نرخ کرایه‌ها بی‌توجه به نرخ تورم موجب شده تا چرخ زندگی آن‌ها نیز نچرخد!
جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران در پاسخ به این گلایه‌ها که امسال زودتر از انتظار شروع شده، به مصوبه شورا برای جبران نرخ کرایه‌ها از طریق تبلیغات روی تاکسی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید که هنوز سازمان تاکسیرانی این مصوبه را اجرا نکرده است!
او در پاسخ به اینکه چرا با توجه به مصوبه قانونی افزایش نرخ کرایه‌ها، مسافران شاهد بی‌نظمی‌های زیادی در خطوط تاکسی و سطح شهر هستند، می‌گوید که هنوز گزارشی از سوی تاکسیرانی در این زمینه به شورا ارائه نشده است و زمان زیادی باقی مانده تا مشخص شود که تخلفی صورت گرفته یا نه!
با وجود این مسافران اذعان می‌کنند که کرایه‌ها بیش از رقم مصوب افزایش بیشتری یافته و نظارت و ضابطه‌ای بر چگونگی اجرای این مصوبه در سطح شهر وجود ندارد. برخی‌ها هم از میانگین افزایش ۲۵ درصدی اطلاع چندانی ندارند و معتقدند که با توجه به اینکه در طول سال چندین بار نرخ‌ها افزایش می‌یابد، عملاً باید افزایش نرخ در حمل‌ونقل عمومی نیز آزاد شود تا بازار رقابتی تاکسی‌ها، میزان نرخ منطقی را مشخص کند.
اما کمبود تاکسی خطی و جولان تاکسی‌های گردشی در سطح شهر عملاً این وضعیت را با چالش جدی مواجه کرده است. خانم رستمی ساکن شهرک حکیمیه است. او از این شهرک تا ایستگاه متروی فرهنگسرا روزانه ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان فقط برای مسیر رفت می‌پردازد که به گفته او تا همین دو هفته پیش ۸ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است.
دلیل این کرایه بالا البته جدا از افزایش سالانه، رعایت فاصله اجتماعی و سوار شدن دو نفر در صندلی عقب است. خانم رستمی می‌گوید که وقتی مجبور است از تاکسی، سوار اتوبوس و متروی پر ازدحام شود، این فاصله‌گذاری که فقط بهانه بالا بردن کرایه‌ها شده و مسافران زیادی را در خطوط معطل می‌کند، چه منطقی دارد؟!
او می‌گوید که روزانه حدود ۴۰ هزار تومان کرایه می‌پردازد که ماهانه مبلغی حدود ۸۰۰ هزار تومان می‌شود و این درحالی است که بخش زیادی از مسیر را با مترو و اتوبوس طی می‌کند. کرایه‌ای که او در مسیر دوم از متروی مصلی تا ابتدای خیابان خرمشهر می‌پردازد هم ۵ هزار تومان شده که قبلاً در حدود ۲ تا ۳ هزار تومان بوده است.
آقای کرمی هم با انتقاد از افزایش عجیب و غریب نرخ‌ها بویژه در تاکسی‌های گردشی می‌گوید که هیچ کنترلی بر این تاکسی‌ها وجود ندارد، به طوری که از مسیر کردستان تا فاطمی طی سه روز با سه نرخ متفاوت مواجه شده که هیچ تناسبی با هم نداشته‌اند و فقط به وجدان راننده بستگی داشته است.
او می‌گوید که سال گذشته حدوداً سه بار با افزایش کرایه‌ها مواجه شده و امسال هم اطمینان دارد که این اتفاق خواهد افتاد. از طرفی افزایش کرایه تاکسی‌های اینترنتی هم بهانه‌ای شده تا «گردشی ها» به سمت «اینترنتی ها» کوچ کنند و مسافران برای پیداکردن تاکسی بویژه در روز‌های بارانی و پرترافیک با چالش جدید مواجه شوند.
خانم جهانی هم به بی‌نظمی نرخ کرایه‌ها در خیابان یوسف آباد اشاره می‌کند و می‌گوید که مسیر کوتاهی که حتی ممکن است به دو کوچه نرسد از ۶ هزار تومان به ۸ هزار تومان افزایش یافته و ازدحام مسافران در خطوط هم موجب شده تا هیچ کس نای اعتراض نداشته باشد.
او می‌گوید: «ترافیک و باران برای مسافران هم هست و نمی‌توان به این بهانه کرایه‌ها را هر روز تغییر داد. ما نگران چند ماه دیگر هستیم که باید در این گرما هم پول بدهیم و هم هوای داغ را تحمل کنیم.
اگر تاکسی در کشور‌های دیگر لوکس محسوب می‌شود هم اتوبوس و مترو به اندازه کافی هست و هم تاکسیمتر کرایه را تعیین می‌کند نه حال و روز راننده‌ای که از زمین و زمان شاکی است.» افزایش نرخ‌ها البته در اتوبوس و مترو اگر طبق مصوبه اعمال می‌شود، اما فشار زیادی را به مسافرانی وارد می‌کند که روزانه مجبورند چندین مرتبه از این وسیله برای تردد استفاده کنند.
شلوغی واگن‌ها و تأخیر در حرکت اتوبوس‌ها البته مهم‌ترین دلیلی است که بر این نارضایتی دامن زده است. به نظر می‌رسد که این وضعیت بلاتکلیف باید زودتر سروسامان یابد.
برنامه‌های وزارت کشور برای توسعه ناوگان اتوبوسرانی و تاکسیرانی شهری
از سوی دیگر معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور خبر داد که وزارت کشور در راستای تحقق برنامه تأمین ۱۰ هزار دستگاه اتوبوس جهت تقویت سامانه‌های اتوبوسرانی شهری سراسر کشور، در گام نخست قرارداد تأمین دو هزار دستگاه اتوبوس را با یک خودرو ساز داخلی در اواخر سال گذشته منعقد کرد.
مهدی جمالی نژاد اعلام کرد: با تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه، مرحله اول اجرایی شدن این قرارداد با تحویل ۴۰ دستگاه اتوبوس به ۱۱ شهرداری کشور به زودی عملیاتی می‌شود و سایر اتوبوس‌ها نیز تا پایان سال جاری تولید و به شهرداری‌های مشمول، که به طور عمده مراکز استان‌ها هستند، تحویل خواهد شد.
در این طرح، ۸۰ درصد هزینه تأمین اتوبوس‌ها برعهده دولت و ۲۰ درصد آن برعهده شهرداری‌ها خواهد بود. وی افزود: پیش از این نیز در پایان سال گذشته هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال از اعتبارات وزارت کشور برای احداث سامانه اتوبوس برقی در حدفاصل میدان بهارستان- جمهوری در شهر تهران به شهرداری پایتخت پرداخت شده که عملیات مقدماتی آن در حال اجراست.
معاون عمرانی وزیر کشور همچنین از برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای نوسازی ۱۰ هزار تاکسی فرسوده در سال جاری خبر داد.
منبع: روزنامه ایران
