فلسفۀ کایزن؛ راز ژاپنی برای رسیدن به موفقیت‌های بزرگ
اصل و اساس فلسفۀ کایزن دربارۀ اهمیت گام‌های کوچک برای رسیدن به اهداف بزرگ است.
فرادید | اهداف بزرگ و دوردست، دست‌نیافتنی و غیرواقعی به نظر می‌رسند. از دست دادن روحیه و ناامید شدن در راهِ رسیدن به آن‌ها آسان است. «کایزن» اصلِ تغییر تدریجی است و از ما می‌خواهد به مرور زمان و به آهستگی تغییرات کوچک ایجاد کنیم. در عصر لذت‌های آنی، تسلط یافتن بر این مهارت کار سختی است. در این مطلب، با سه روش عملیِ به کار بردن کایزن آشنا می‌شوید.
به گزارش فرادید؛ ایجاد تغییر در زندگی به خصوص یک تغییر بزرگ، دلهره‌آور است. اگر هدف کم کردن وزن باشد، پس از ماه‌ها عرق ریختن، به نفس افتادن و سالاد خوردن، اگر نتیجه چشمگیر نباشد به راحتی تسلیم می‌شویم و هدف‌مان را رها می‌کنیم. هرگونه کار بزرگی از خودسازی گرفته تا نوشتن پایان‌نامه ما را چنان خسته می‌کند که به هدف نرسیده، انگیزه‌مان را از دست می‌دهیم. ما از پس «بزرگی» به خوبی برنمی‌آییم و افق‌های دوردست برای بسیاری از ما دست نیافتنی است.
انتظار ما از خودمان و دیگران بیش از حد است
مشکلی در ما وجود دارد که حتی اگر زندگیِ بی‌عیب و نقص، عاری از گناه و کاملی داشته باشیم باز هم چیزی برای انتقاد کردن پیدا می‌کنیم. شاید فرد انسان‌دوستی باشید، اما زمان زیادی را فقط به خودتان اختصاص دهید. شاید دختر دلسوز و سخت‌کوشی باشید، اما آنقدر که باید با پدرتان تماس نگیرید. شاید در محیط کار پرتلاش و متعهد باشید، اما اندکی از زمان کارتان را به وقت‌گذرانی در رسانه‌های اجتماعی سپری کنید. هیچ‌کس بی‌عیب نیست. قرار نیست کامل و بی‌عیب و نقص باشید. قرار است بهتر باشید. بی‌عیب و نقص شدن غیرممکن است.
ما در عصری زندگی می‌کنیم که انتظارمان از دیگران زیاد است. اشتباهات هرقدر هم ساده و غیرعمد، مشاغل و روابط را از بین می‌برد. تمرکز ما نباید روی بهترین شدن بلکه باید روی بهتر شدن از نسخه‌ی قبلِ خودمان باشد. همانطور که سنکا، فیلسوف رواقی روم باستان گفته است:
«من مردِ عاقلی نیستم و هرگز نخواهم شد. پس انتظار نداشته باشید بهترین باشم. من باید از نابکاران بهتر باشم. همین که هر روز از تعداد گناهانم کم کنم و خطاهایم را بپذیرم کافی است.»
مشکل این است که تفکر «بهتر بودن» نمونه‌ی کلاسیکی از یک اراده‌ی مبهم و بیهوده است که معمولاً وقت ناهار از یاد می‌رود. اهداف تکراری، ملال‌آور و نامشخص به جایی نمی‌رسند. به همین دلیل فلسفه‌ی ژاپنی کایزن اینقدر قدرتمند و کاربردی است. این فلسفه چیرگی‌ناپذیر‌ها را مهارپذیر می‌کند و به ما اجازه می‌دهد به بزرگ‌ترین اهداف برسیم.
فلسفه‌ی کایزن
کایزن یک راز محرمانه‌ی باستانی نیست که لابلای طومار‌های گمشده در صومعه‌ای دفن شده باشد بلکه روش کسب و کاری است که در قرن بیستم توسط تویوتا (Toyota) متداول شد. کایزن «تغییرِ خوب» ترجمه می‌شود و روش بهبود تدریجی و مداوم است. این فلسفه می‌گوید همه‌ی ما می‌توانیم خودمان را بهتر کنیم، اما بهترین و پایدارترین راهِ انجام این کار این است که آن را به آهستگی و با گام‌های کوچک انجام دهیم. تویوتا زمانی یک شرکت نساجی بود و تبدیل آن به یک شرکت چندملیتی سازنده‌ی خودرو یک انقلاب یک‌شبه نبود. هر روز و هر هفته تغییر کوچکی ایجاد شد و پس از یک سال تغییر شگفت‌انگیزی ایجاد شد.
ما در عصر راه‌حل‌های سریع و لذت‌های آنی زندگی می‌کنیم، اما کایزن هیچ‌یک از این‌ها نیست. بهبودِ آهسته و مصممِ کایزن را اگر به تنهایی در نظر بگیرید کوچک و بی‌اهمیت به نظر می‌رسد، اما کایزن با همین قطره‌های کوچک تغییر، پس از یک سال هر نوع زندگی را دگرگون می‌کند. کایزن یک روشِ اثبات‌شده، موثر و عملی برای بهتر شدن است.
سه نمونه از کابرد‌های کایزن در زندگی
مرتب کردن خانه : فرقی نمی‌کند خانه‌ی شما چقدر بزرگ است. تمیزکاری اساسیِ خانه یک کار طاقت فرسا است، اما اگر با فلسفه‌ی کایزن به آن نگاه کنید باید بگویید: «امروز فقط اتاق خواب را تمیز میکنم نه هیچ کجای دیگر» یا «امروز صبح صندلی‌ها و بعدازظهر میز‌ها را تمیز میکنم»
اهداف ورزشی : برای کسانی که دونده نیستند، ماراتون یک ورزش استقامتی نفس‌گیر بنظر می‌رسد، اما از نگاه کایزن، ماراتون صرفاً یک گام کوچک بعد از گام کوچک بعدی است. بسیاری از دوندگان ماراتون با تکرار جملاتی از قبیل «فقط تا بالای آن تپه» یا «فقط یک مایل دیگر» یک مایل را به ۲۶ مایل می‌رسانند.
تغییر شخصیت : حقایق زیادی در قدرتِ عادت نهفته است. وقتی کاری را بار‌ها و بار‌ها انجام می‌دهیم، مغز خودش را سیم‌کشی مجدد می‌کند. «نیک سرشتی» خصلتی نیست که یک‌شبه اتفاق بیفتد. دستیابی به این خصلت به تغییرات کوچک و تدریجی نیازمند است. اگر کایزن را الگو قرار دهیم باید آگاهانه تلاش کنیم تا پیش از ظهر یک کار نیک و تا قبل از خواب شب یک کار نیک دیگر انجام دهیم. به مرور زمان، می‌آموزیم روزی می‌رسد که به آسانی و از روی عادت نیکی می‌کنیم و نیک‌سرشتی خصلت ما شده است.
در دورانی که «کندی» عیب انگاشته می‌شود، بهره‌مندی از فلسفه‌ی کایزن کار سختی است، اما به آهستگی و به مرور زمان کار‌های بزرگی را می‌توان به سرانجام رساند.
منبع: Bigthink
مترجم: زهرا ذوالقدر
