۱۴ واقعیت باورنکردنی و عجیب درباره لمورها
بویایی نقش بسیار زیادی در زندگی لمور‌های دم حلقه‌ای ایفا می‌کند، از ارتباطات بویایی و علائم بویایی گرفته تا «دعوا‌های بدبو» آمیز که بین نر‌های رقیب رخ می‌دهد.
فرادید | به راحتی می‌توانید یک لمور را دوست داشته باشید. آن‌ها زیبا، کاریزماتیک و به طرز عجیبی شبیه انسان هستند. لمورها از پستاندارن هستند، و با اینکه به اندازه شامپانزه‌ها و سایر میمون‌ها با مردم ارتباط نزدیکی ندارند، اما هنوز هم در قالب خانواده با هم زندگی می‌کنند.
به گزارش فرادید؛ با این حال، علیرغم محبوبیت گسترده لمورها، طبق گفته اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) آن‌ها در معرض خطر انقراض هستند. حدود ۹۴ درصد از همه گونه‌های لمور در فهرست قرمز IUCN در معرض خطر قرار دارند. لمورها را فقط در ماداگاسکارمی توانیم ببینیم و بزرگترین تهدید برای لمورها، از دست دادن زیستگاه است که ناشی از درختکاری و کشاورزی گرفته تا تغییرات آب و هوایی است.
با توجه به آینده مخاطره آمیز لمورها، در اینجا نگاهی دقیق‌تر به این حیوانات شگفت انگیز و زیستگاه‌هایی داریم که بقایشان به آن‌ها وابسته است:
۱. لمور‌های از ۲.۵ اینچ تا ۲.۵ فوت قد دارند
کوچک‌ترین لمور زنده، لمور «موش کوتوله» است که از سر تا پا کمتر از ۲.۵ اینچ (۶ سانتی‌متر) است - اگرچه دم آن‌ها به تنهایی ۵ اینچ است. بزرگترین لمور زنده «ایندری» است که در بزرگسالی می‌تواند تا ۲.۵ فوت (۰.۷۵ متر) بلند شود.
۲. لموری که شبیه آلف (لمور‌های غول پیکر) بود ۵۰۰ سال پیش منقرض شد
برخی از غیرعادی‌ترین اعضای گروه لمورها در قرن‌های اخیر از بین رفته اند. به گفته مرکز دوک لمور، حداقل ۱۷ گونه غول پیکر لمور از زمان رسیدن انسان به ماداگاسکار منقرض شده اند که وزن آن‌ها بین ۱۰ تا ۱۶۰ کیلوگرم (۲۲ تا ۳۵۳ پوند) است.
بنا به گفته موزه تاریخ طبیعی آمریکا، یکی از نمونه‌های قابل توجه مگالاداپیس ادواردسی، لمور غول پیکری است که تا ۲۰۰ پوند وزن داشت و به اندازه یک انسان بالغ کوچک بود. (ظاهراً بینی بزرگ و گوشتی‌ای داشته است) همانطور که در تصویر بالا نشان داده ایم. شواهد فسیلی حاکی از آن است که وقتی اروپایی‌ها در سال ۱۵۰۴ به ماداگاسکار رسیدند، لمور آلف هنوز وجود داشت.
۳. جامعه لمورها را «ماده‌ها» اداره می‌کنند
به گفته مرکز ملی تحقیقات پستانداران ایالات متحده، در جامعه لمور‌های دم حلقه ای، یک ماده با رتبه برتر معمولاً نقطه کانونی گروه است. تسلط ماده بر نر‌ها در میان پستانداران نادر است. اما محققان در مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۸ اشاره کردند که این یک هنجار برای لمورها است و در همه خانواده‌های لمور بدون توجه به سیستم جفت‌گیری رخ می‌دهد.
رابین آن اسمیت، زیست‌شناس دانشگاه دوک در سال ۲۰۱۵ نوشت: «ماده‌ها مناطق خود را با رایحه‌های متمایز مشخص می‌کنند، همانطور که نر‌ها این کار را انجام می‌دهند. نر‌ها اغلب تا زمانی که ماده‌ها سیر نشده باشند، سهم خود را از یک وعده غذایی نمی‌گیرند.»
۴. هرچه لمور باهوش‌تر باشد، محبوب‌تر است
در حالی که سال‌ها مشخص بود که برخی پستانداران می‌توانند مهارت‌های جدید را سریع‌تر بیاموزند، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ که در Current Biology منتشر شد، نشان می‌دهد که هرچه لمور مهارت جدیدی را بیشتر انجام دهد در خانواده محبوب‌تر می‌شود.
این مطالعه شامل ۲۰ لمور بود که مجبور بودند با باز کردن یک کشو، یک انگور را از یک جعبه بیرون بیاورند. اگر یک لمور در بدست آوردن انگور موفق بود، بیشتر مورد توجه سایر لمورها قرار می‌گرفت. سایر لمورها این توجه را با بغل کردن، نشستن کنار لمور موفق و نظافت نشان می‌دادند.
۵. لمورها به صورت گروهی با هم آواز می‌خوانند
از پستانداران اولیه هیچ گونه‌ای به جز انسان‌ها آواز نمی‌خوانند و «ایندری» تنها لمور‌هایی هستند که این کار را انجام می‌دهند. آن‌ها که در گروه‌های کوچک در سراسر جنگل‌های بارانی شرقی ماداگاسکار زندگی می‌کنند، آواز‌هایی را می‌خوانند که نقش کلیدی در تشکیل گروه و همچنین دفاع دارند. نر وماده با هم آواز می‌خوانند و تحقیقات نشان داده است که اعضای گروه با کپی کردن ریتم‌های یکدیگر و همگام سازی نت ها، گروه کُر خود را با دقت هماهنگ می‌کنند.
بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶، برخی از ایندری‌های جوان‌تر در حین آواز گروهی تمایل شدیدی دارند که ضد صدا تولید کنند و خارج از نت هماهنگ شده گروه بخوانند.
جووانا بونادون، یکی از نویسندگان این تحقیق، در بیانیه بعدی توضیح داد: «آوازخوانی همزمان به خواننده اجازه نمی‌دهد فردیت خود را تبلیغ کند، بنابراین منطقی است که ایندری‌های جوان به ضد صدا تولید کنند. این به آن‌ها اجازه می‌دهد توانایی مبارزه خود را برای اعضای گروه‌های دیگر تبلیغ کنند و شخصیت خود را به شرکای جنسی بالقوه نشان دهند.»
۶. لمور‌های دم حلقه‌ای اختلافات را با «مبارزه‌های بدبو» حل می‌کنند
بویایی نقش بسیار زیادی در زندگی لمور‌های دم حلقه‌ای ایفا می‌کند، از ارتباطات بویایی و علائم بویایی گرفته تا "دعوا‌های بدبو" غیرخشونت آمیز که بین نر‌های رقیب رخ می‌دهد.
لمور‌های دم حلقه‌ای باید برای منابع محدودی مانند غذا، قلمرو و جفت با یکدیگر رقابت کنند و رقابت به ویژه در طول فصل تولید مثل در میان نر‌ها شدیدتر می‌شود. گاهی اوقات منجر به نزاع فیزیکی می‌شود، اما برای حیواناتی با چنین چنگال‌ها و دندان‌های تیز خطرناک است و خوشبختانه لمور‌های دم حلقه‌ای راه امن تری را برای حل و فصل اختلافات خود ابداع کرده اند: "دعوا‌های بدبو".
لمور‌های دم حلقه‌ای نر دارای غدد بویایی در مچ دست و شانه‌ها هستند و با استفاده از دم بلند خود، عطر‌ها را برای ایجاد ترس در هوا پخش می‌کنند. به گفته مرکز دوک لمور، مچ دست‌هایشان بوی فرار و کوتاه‌مدتی تولید می‌کند، در حالی که شانه‌های آن‌ها «ماده‌ای شبیه خمیر دندان قهوه‌ای» با رایحه‌ای ماندگارتر پخش می‌کند. هنگامی که یک دعوای بدبو شروع می‌شود، دو نر رقیب دم خود را از میان این غدد می‌کشند تا خز آن‌ها بو را جذب کند. سپس دم‌های خود را برای هم تکان می‌دهند و بوی بد را به جای مشت زدن پراکنده می‌کنند.
دعوا‌های بدبو زمانی حل می‌شود که یک لمورعقب نشینی کند، و اگرچه بسیاری از آن‌ها به سرعت تمام می‌شوند، اما به نظر می‌رسد که یک ساعت طول می‌کشد.
آن‌ها در هر زمانی از سال، نه فقط در فصل تولید مثل، دعوای بد بو را انجام می‌دهند و لزوماً به لمورها محدود نمی‌شوند. حس بویایی انسان به اندازه کافی قوی نیست که بو‌ها را تشخیص دهد، اما لمور‌های دم حلقه‌ای این را نمی‌دانند، بنابراین گاهی اوقات سعی می‌کنند با نگهبانان باغ وحش یا سایر افرادی که آن‌ها را تحریک می‌کنند با این روش مبارزه کنند.
جای تعجب نیست که رایحه نیز در فصل تولید مثل، نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند. مکانیسم یکسان است - از طریق دم -، اما معجون این بو خاص است. محققان با نوشتن در Current Biology، سه ماده شیمیایی را توصیف می‌کنند که رایحه‌ای میوه‌ای و گلی ایجاد می‌کنند و برای ماده‌ها فریبنده هستند، اما فقط در طول فصل جفت‌گیری.
۷. کلمه "لمور" در لاتین به معنای "روح شیطانی مردگان" است
"لمور" در سال ۱۷۹۵ توسط کارل لینه، بنیانگذار طبقه بندی مدرن، که آن را از لاتین گرفته بود، ابداع شد. بر اساس فرهنگ ریشه‌شناسی آنلاین، لمورها در اساطیر رومی «ارواح خبیث مردگان» بودند، و اگرچه پیش از آن مبدأ مبهم بود، ممکن است به یک کلمه باستانی و غیرهندواروپایی برای ارواح بدخواه برگردد.
درک این موضوع کار سختی نیست: لمورها بدن انسان‌نما دارند، با ظرافت شبح‌آلود در اطراف حرکت می‌کنند و تمایل دارند در شب فعال باشند. با این حال، بخش "شیطان" کمی ناعادلانه است. ممکن است لینائوس به معنای واقعی کلمه آن را معنی نکرده باشد.
۸. از نظر برخی افراد، لمور «آی آی» یک هیولا است
«آی آی» از انگشت بلند خود برای ضربه زدن به پوست درخت و گرفتن حشراتی که به سختی قابل دسترس هستند استفاده می‌کند. «آی آی» الهام بخش خرافات عمیق در بخش‌هایی از ماداگاسکار است، عمدتاً به دلیل ظاهر شبح‌آمیزشان - نه فقط صورت، بلکه به خاطر شکل انگشتان. بله، به طور کلی دست‌های بلند و نازکی دارند، اما انگشت سوم هر دست از بقیه بلندتر است و یک مفصل توپی شکل به آن اجازه می‌دهد تا ۳۶۰ درجه بچرخد.
این انگشت برای "تغذیه ضربه ای" تکامل یافته است، یک تکنیک شکار که در آن «آی آی» روی پوست درخت ضربه می‌زند و به صدای حفره‌هایی که ممکن است حشرات در آنجا پنهان شده اند گوش می‌دهد. وقتی یکی را پیدا می‌کند، با دندان‌های تیزش سوراخی در چوب ایجاد و از انگشتان بلند خود برای رسیدن به داخل چوب استفاده می‌کند.
برخی از اسطوره‌ها در ماداگاسکار، آی-آی را به عنوان یک هیولا به تصویر می‌کشند. یکی پیشنهاد می‌کند که با اشاره انگشت بلند خود به مردم تا سر حد مرگ نفرین می‌کند. یکی دیگر ادعا می‌کند که بله، شب‌ها به خانه‌ها می‌روند و از همان انگشت برای سوراخ کردن قلب انسان‌ها استفاده می‌کنند.
در هر صورت، خرافات تنها مشکل آن‌ها نیست: آی آی‌ها نیز توسط افرادی که آن‌ها را برای گوشتشان شکار می‌کنند یا زیستگاه‌هایشان را برای مقاصد دیگری مانند کشاورزی تغییر می‌دهند، تهدید می‌شوند.
۹. لمورها تنها پستانداران غیرانسانی با چشمان آبی هستند
از میان همه گونه‌های پستدانداران نخستین، تنها دو گونه چشم آبی دارند: لمور‌های اسکلتر و انسان. چشمان آبی در میان پستانداران نسبتاً نادر است. دانشمندان تاکنون بیش از ۶۰۰ گونه پستانداران را ثبت کرده‌اند، با این حال تنها دو مورد از آن‌ها با عنبیه آبی شناخته شده‌اند: انسان و لمور‌های سیاه چشم آبی که به لمور‌های اسکلتر نیز معروف هستند.
لمور اسکلتر تا سال ۲۰۰۸ به عنوان یک گونه شناسایی نشده بود، اما طبق یک مطالعه اخیر، ممکن است در حدود یک دهه به دلیل "تخریب شدید زیستگاه" مانند کشاورزی منقرض شود. این گونه دامنه بسیار محدودی دارد. در شبه جزیره ساهامالازا، و همچنین در یک نوار باریک از جنگل در سرزمین اصلی مجاور، جایی که جنگل زدایی جمعیت آن را به شدت کاهش داده است.
طبق گزارش IUCN حدود ۸۰ درصد ازآن‌ها زیستگاه خود را تنها در ۲۴ سال از دست داده اند و همچنین برای غذا و حیوانات خانگی شکار می‌شود. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۴ نشان داد تا ۵۷۰ تله در هر کیلومتر مربع در بخش‌هایی از محدوده آن وجود دارد.
۱۰. لمورها به طرز شگفت انگیزی باهوش هستند
لمورها حدود ۶۰ میلیون سال پیش از دیگر پستانداران به وجود آمدند و تا همین اواخر، بسیاری از دانشمندان فکر نمی‌کردند که حتی به مهارت‌های شناختی میمون دست یافته باشند. با این حال، تحقیقات شروع به نشان دادن هوش شگفت‌انگیز در لمورها کرده است و ما را وادار می‌کند تا درباره نحوه تفکر این حیوان تجدیدنظر کنیم.
به عنوان مثال، لمورها با استفاده از بینی خود برای ضربه زدن به صفحه لمسی نشان داده اند که می‌توانند لیستی از تصاویر را به خاطر بسپارند، آن‌ها را به ترتیب صحیح تایپ کنند، بزرگتر را تشخیص دهند و حتی ریاضیات اولیه را درک کنند. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳، لمور‌هایی که در گروه‌های اجتماعی بزرگتر هستند در تست‌های شناخت اجتماعی بهتر عمل می‌کنند.
۱۱. لمورها با حشرات خود درمانی می‌کنند
لمور‌های پیشانی قرمز راهی هوشمندانه برای مقابله با انگل‌های ناخوشایند پیدا کرده اند. آن‌ها هزارپا‌ها را می‌جوند تا ماده‌ای به رنگ نارنجی ایجاد کنند که در ناحیه تناسلی آن‌ها پخش می‌شود. دانشمندان بر این باورند که هزارپا‌ها بنزوکینون ترشح می‌کنند که یک ماده طبیعی برای دفع پشه است.
این ماده به لمورها کمک می‌کند تا از شر انگل‌ها و میکروب‌های معده که باعث تحریک ناحیه تناسلی می‌شوند خلاص شوند. به نظر می‌رسد لمورها از تکنیک هزارپا هم برای درمان و هم برای پیشگیری استفاده می‌کنند.
۱۲. لمورها متعلق به خانواده‌ای به نام پروسیمیان هستند
این یک زیر گروه از پستانداران است که شامل تارسیر‌ها (میمون شبگرد هندی)، بوش بیبی (گونه‌های نخستین میمون) و لوریس‌ها (تنبل درختی چشم درشت) می‌شود.
پروسیمیان‌ها معمولاً دارای دم بلند، پوزه نوک تیز و گوش‌های بزرگ هستند که آن‌ها را از سایر میمون‌ها متمایز می‌کند. پروسیمی‌ها تمایل دارند شبگرد باشند، برای برقراری ارتباط به رایحه متکی هستند و به جای تک زایی، بچه‌های زیادی را به دنیا می‌آورند. شما می‌توانید پروسیمیان‌ها را از روی دم هایشان تشخیص دهید. اگر یک پستاندار از دم آویزان باشد که بتواند روی شاخه‌ای بایستد، پس پروسیمین نیست.
۱۳. لمورها گرده افشان‌های مهمی هستند
وقتی از گرده افشانی صحبت می‌کنیم بسیاری از مردم به زنبورها، پروانه‌ها یا مرغ مگس فکر می‌کنند. اما طیف گسترده‌ای از موجودات نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان ایفا می‌کنند، از جمله لمورها که بزرگترین گرده‌افشان‌های زمین محسوب می‌شوند.
لمور‌های شناخته شده در این موضوع دو گونه هستند: قرمز یا سیاه و سفید، که هر دو در جنگل‌های بارانی استوایی ماداگاسکار زندگی می‌کنند و از میوه‌های بومی آن تغذیه می‌کنند. به عنوان مثال، درخت خرمای مسافرتی عمدتاً برای گرده افشانی گل هایش به لمور‌های سیاه و سفید متکی است.
هر دو گونه هنگام خوردن میوه و شهد، گرده را در سراسر بینی خود حفظ می‌کند و در نتیجه آن را در گیاهان دیگر پخش می‌کند. دانشمندان شاخص‌های کلیدی سلامت جنگل‌ها را وابسته به رفتار لمورها می‌دانند.
۱۴. زمان لمورها تمام می‌شود
حداقل ۱۰۶ گونه لمور برای علم جانورشناسی شناخته شده است و تقریباً همه آن‌ها با خطر واقعی انقراض تا اواسط قرن روبرو هستند. یک متخصص لمور عضو IUCN در سال ۲۰۱۵ در جمع خبرنگاران گفت، محیط اطراف آن‌ها در حال فروپاشی است. وی با اشاره به اینکه کمتر از ۱۰ درصد از جنگل‌های اصلی ماداگاسکار باقی مانده است، گفت: همانطور که ماهی‌ها بدون آب نمی‌توانند زنده بمانند، لمورها نیز بدون جنگل نمی‌توانند زنده بمانند.
مشکلات لمورها تا حد زیادی به فقر انسانی ختم می‌شود. بیش از ۹۰ درصد از مردم ماداگاسکار با کمتر از ۲ دلار در روز زندگی می‌کنند و حداقل ۳۳ درصد از سوء تغذیه رنج می‌برند. این باعث می‌شود که بسیاری از مردم با منابع طبیعی جزیره درآمد کسب کنند، اغلب با نوعی کشاورزی به نام تاوی، که جنگل را به آتش می‌کشند تا جایی برای محصولات کشاورزی ایجاد کنند، یا با شکار لمورها برای غذا.
علاوه بر همه اینها، لمورها نیز با فشار فزاینده‌ای از تغییرات آب و هوایی مواجه هستند. از ۵۷ گونه‌ای که در مطالعه‌ای منتشر شده بیش از نیمی از آن‌ها احتمالاً در ۷۰ سال آینده ۶۰ درصد از زیستگاه‌های مناسب خود را از دست می‌دهند - و این فقط ناشی از تأثیرات تغییرات آب و هوایی است، به استثنای سایر عوامل.
ترجمه: فرادید
