ارز معتبری که بلای جان سلطان محمود شد!

حلاجیان | احتمالا لشکرکشی به هند را می‌توان مهم‌ترین بخش فتوحات سلطان محمود غزنوی دانست. سلطان محمود که برای درگیری با حکومت‌های مسلمان غرب ایران، مانند آل‌بویه با مشکلات زیادی روبه‌رو بود، جنگ‌ها و لشکرکشی‌های خود را در مناطق شرقی متمرکز کرد.

فتح هند توسط وی، موجب به دست آوردن غنایم بسیار برای دربار غزنوی شد. محمود غزنوی در بازگشت از هند، صندوق‌های پُر از طلا را با خود به غزنه آورد. مقدار طلای به‌غنیمت گرفته‌شده از هند و پخش شدن تدریجی آن در میان تجار، صنعتگران و دیگر طبقات اجتماعی، درحدی بود که موجب تغییرات اساسی و ساختاری در شهر غزنه شد

ساخت مساجد و خانه‌های مجلل و فاخر و همچنین، تاسیس محله‌ها و بازار‌های باشکوه و عظیم مانند بازار نوبهار، تنها بخشی از هزینه‌کردن این غنایم در غزنه بود.

در این بین، با دستور سلطان محمود، عیار سکه‌هایی که در غزنه ضرب می‌شد، بالا رفت و همین موضوع باعث شد توجه تجار از سراسر جهان به غزنه جلب شود؛ چراکه در آن دوران، غزنه، معتبرترین و گران‌ترین ارز رایج جهان را دارا بود.

سیل کالا‌ها و اجناس خارجی به سوی غزنه جاری شد و البته این رویکرد، خروج سریع طلا از محدوده قدرت غزنویان را به دنبال داشت. به همین دلیل، طی حدود ۵۰ سال، شکوه امپراتوری غزنوی در نشیبی تند، رو به افول قرار گرفت.

از آن‌جا که اُمرای غزنوی، صاحب پیشینه تاریخی در امور مُلک‌داری نبودند و نسب آن‌ها به غلامان دربار سامانی می‌رسید و در کل، جز جنگیدن و تحرکات نظامی با چیز دیگری آشنا نبودند، نتوانستند فضای اقتصادی موجود را به‌درستی مدیریت کنند.

این سوءمدیریت و ولخرجی بی‌ضابطه برای غزنویان تبعات بدی داشت و آن‌ها را چنان فقیر کرد که نتوانستند برای جلوگیری از گسترش اقتدار سلجوقیان، ارتشی درخور تدارک ببینند و به این ترتیب، دورانشان به سر رسید.

منبع» روزنامه خراسان