چگونه به کودکان انگیزه‌ی مطالعه بدهیم؟
متاسفانه برای بسیاری از کودکان مطالعه یک کار کسل‌کننده و سخت است. در دنیای دیجیتالی امروز ترغیب کودکان و حفظ انگیزه‌شان برای مطالعه کار دشواری است. یکی از عوامل مهم ایجاد انگیزه، فراهم کردن زمینه‌‌ی لذت بردن از این کار است.
فرادید | نظرسنجی سریع: فرزند شما به کدام دسته تعلق دارد؟
- عاشق مطالعه است.
- برایش فرقی نمی‌کند.
- واقعا از مطالعه متنفر است.
به گزارش فرادید؛ هدف ما و احتمالاً شما هم اینست که فرزندان را به گروه اول سوق دهیم. اما حالا که آن‌ها انگیزه‌ای برای خواندن ندارند، چه‌کار کنیم؟ بیایید قبل از معرفی راه‌کار‌های انگیزه دادن، کمی موشکافی کنیم.
چرا فرزند شما علاقه‌ای به خواندن ندارد؟
قبل از اقدام به انگیزه دادن به فرزندتان، در درجه‌ی اول دلیل مقاومت او دربرابر خواندن را پیدا کنید. کدام سناریو بیانگر بی‌میلی فرزند شما به خواندن است؟
«خواندن کار سختی است!»
خود شما کار سخت را به‌عنوان فعالیت تفریحی انتخاب نمی‌کنید. پس اگر برای فرزندتان هم خواندن کار سختی باشد، انجام آن از نظر او هیچ جذابیت و لذتی ندارد. سعی کنید دلیل عدم‌علاقه‌ی او به خواندن را پیدا کنید. آیا او با روان‌خوانی مشکل دارد یا در آوانگاری (فونوگرام) ضعف دارد؟ شاید مشکل او فکر کردن به واژه‌هاست یا مهارت‌های واژگانی او پیشرفت زیادی نکرده است.
حتی این امکان وجود دارد که خوانش‌پریشی (Dyslexia) یا چالش یادگیری دیگری داشته باشد. دلیل هرچه که باشد، اگر فرزند شما احساس می‌کند خواندن کار بسیار سختی است، دست‌به‌کار شوید و حوزه‌های ضعف او را شناسایی و برطرف کنید.
«خواندن کار خسته‌کننده‌ای است!»
برای برخی از بچه‌ها خواندن سخت نیست، خسته‌کننده است یا شاید آن‌ها هنوز با موضاعاتی مواجه نشده‌اند که انگیزه‌ی خواندن را در آن‌ها ایجاد کند. به این فکر کنید که او عاشق انجام چه کاری است. سرگرمی او چیست؟ آیا به چیز خاصی علاقه دارد؟ مثلا دایناسور‌ها یا ژیمناستیک. با دقت کردن به این پرسش‌ها و انتخاب درست موضوع، انگیزه‌ی خواندن او تقویت می‌شود.
۱۰ نکته برای تشویق کودکان به مطالعه
برای مطالعه وقت تعیین کنید. اگر برنامه‌ی درسی فرزند شما فشرده است و ناچار هستید به‌زور و بین کلاس‌های مختلف برای مطالعه وقت پیدا کنید، آن‌گاه این کار از دید او به یک کار ناخوشایند تبدیل می‌شود. اجازه دهید مطالعه برای او یک تجربه‌ی آرامش‌بخش و لذت‌بخش به‌دور از فشار باشد.
زمان منظمی را به روخوانی بلند با فرزندان اختصاص بدهید. انواعی از موضاعات باکیفیت متناسب با سن و علاقه‌ی او را انتخاب کنید. کتاب‌های صوتی هم گزینه‌ی خوبی یک خواننده‌ی بی‌انگیزه است. با بزرگ‌ترشدن بچه‌ها عادت روخوانی بلند را ترک نکنید.
مطمئن شوید موضوع مطالعه فرای توانایی خواندن او نباشد. علاقه شاید وجود داشته باشد، اما اگر خواندن کتاب سخت باشد، از انگیزه‌ی فرزند شما می‌کاهد.
یک کنج خلوت و آرام را برای مطالعه ایجاد کنید. ایجاد یک فضای خاص برای مطالعه شاید تمام نیاز فرزند شما برای لم دادن و مطالعه باشد.
به دنبال موضوعات متنوع باشید. کودکان معمولاً مجذوب قفسه‌ی ادبیات داستانی کتابخانه‌ها می‌شوند، اما به این ژانر اکتفا نکنید. ژانر‌های طنز، آشپزی، خودآموزها، رمان‌های مصور و زندگینامه‌ها همگی جزو آثار خوب غیرداستانی محسوب می‌شوند. مجلات کودکان هم روش جالبی برای تشویق کودکان به مطالعه هستند.
خواندن مشارکتی/نوبتی را امتحان کنید. شما هم در امر خواندن با او مشارکت کنید تا با این روش روان‌خوانی کودک بهبود یابد و حس بهتری نسبت به این کار پیدا کند.
از او بخواهید برای خواهر یا برادر کوچک‌ترش کتاب‌های تصویری آسان بخواند. این تمرین عالیست، بدون این‌که حس کار را در او ایجاد کند.
بگذارید شوخ‌طبعی معجزه‌اش را بکند. کتاب طنزی متناسب با سطح خواندن فرزندتان انتخاب کنید و فصل اول را خودتان با صدای بلند بخوانید. سپس وسط کار دست از خواندن بکشید. اگر فرزند شما مایل به دانستن ادامه‌ی داستان بود، خواندن را به او واگذار کنید.
عشق خودتان را به مطالعه به نمایش بگذارید. وقتی کودکان شاهد عشق خود شما به مطالعه باشند، احتمال علاقمندی‌شان به مطالعه بیشتر خواهد شد.
کتاب‌ها را در دسترس قرار دهید. او را با کتابخانه‌های عمومی آشنا کنید. در خانه خودتان کتابخانه داشته باشید تا دسترسی به کتاب‌ها برای او آسان باشد.
نکات انگیزشی توصیه‌شده از سوی دیگران
- برای هر ۱۰ کتابی که می‌خواند اجازه دهید خودش یک جایزه انتخاب کند. (تعداد کتاب‌های خوانده‌شده به انتخاب خودتان یا توافقی باشد)
-
- کتاب‌ها و موضوعاتی را انتخاب کنید که او هم‌اکنون به آن‌ها علاقه‌مند است.
- اجازه دهید خود او هم در مورد انتخاب کتاب نظر بدهد.
- بهتر است کتاب‌هایی که سطح خوانش بالاتری دارند تصویری باشند.
- از موضوعات فکاهی غافل نشوید.
- از او بخواهید نام و نویسنده‌ی کتاب‌هایی را که خوانده در یک دفترچه یادداشت کند. (تقویت‌کننده‌ی انگیزه)
- رمان‌های مصور را امتحان کنید.
- به کمک عروسک‌های انگشتی همراه او با صدای بلند بخوانید.
- از موضوعات طنز برای قلقلک دادن حس شوخ‌طبعی و ترغیب او به خواندن استفاده کنید.
- متناسب با کتابی که فرزند شما مشغول خواندن آن است، فعالیت‌های مفرح و سرگرم‌کنند ایجاد کنید.
- او را به این چالش سرگرم‌کننده دعوت کنید که حین خواندن، برای شخصیت‌های مختلف لحن صدایش را عوض کند، خودتان هم در این تمرین مشارکت کنید.
- برای ریختن ترس او از طولانی بودن داستان‌ها، از داستان‌های کوتاه تک‌صفحه‌ای استفاده کنید. می‌توانید توانایی خودتان را در داستان‌نویسی محک بزنید.
منبع: allaboutlearningpress
مترجم: زهرا ذوالقدر
