اعمال شب و روز اول ماه مبارک رمضان

فرادید | شب اول ماه مبارک رمضان، شب بسیار شریفی است، که طبق فرموده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شب گشوده شدن در‌های آسمان است.

در بین ماه‌های سال قمری، ماه مبارک رمضان، از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چنانکه در دعای مخصوص آن می‌خوانیم: «؛ و هذا شهر عظمته و کرمته و شرفته و فضلته علی الشهور…»؛ (اقبال الاعمال/۲۴) «و رمضان، ماهی است که او را عظمت و کرامت و شرافت، و فضیلت دادی، نسبت به ماه‌های دیگر.» برای شب و روز اول این ماه، اعمال زیادی ذکر شده است:

اعمال شب اول ماه مبارک رمضان

اوّل

استهلال [یعنی جست‌وجوی هلال ماه]و بعضی استهلال این ماه را واجب دانسته‌اند.

دوم

چون رؤیت هلال کرد، به هلال اشاره نکند، بلکه رو به قبله کرده و دست‌ها را به آسمان بردارد و هلال را خطاب کرده و بگوید:

رَبِّی وَرَبُّکَ اللّٰهُ رَبُّ الْعالَمِینَ. اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالْأَمْنِ وَالْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْمُسارَعَةِ إِلیٰ مَا تُحِبُّ وَتَرْضیٰ. اللّٰهُمَّ بارِکْ لَنا فِی شَهْرِنا هٰذَا، وَارْزُقْنا خَیْرَهُ وَعَوْنَهُ، وَاصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَشَرَّهُ وَبَلاءَهُ وَفِتْنَتَهُ؛ و روایت شده: زمانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هلال ماه رمضان را رؤیت می‌کرد، روی شریفش را به جانب قبله می‌گرداند و می‌گفت:

اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالْأَمْنِ وَالْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْعافِیَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَدِفاعِ الْأَسْقامِ وَالْعَوْنِ عَلَی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْقِیامِ وَتِلاوَةِ الْقُرْآنِ. اللّٰهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِیهِ حَتَّیٰ یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَغَفَرْتَ لَنا وَرَحِمْتَنا؛ و از حضرت صادق (علیه السلام) روایت شده:، چون رؤیت هلال کردی بگو:

اللّٰهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ، وَأَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدیً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ. اللّٰهُمَّ أَعِنَّا عَلَیٰ صِیامِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِیهِ، وَسَلِّمْنا مِنْهُ، وَسَلِّمْهُ لَنا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَةٍ، إِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، یَا رَحْمٰنُ یَا رَحِیمُ.

سوم

«دعای چهل‌وسوم صحیفه کامله سجادیه» را در هنگام رؤیت هلال بخواند.

سیدبن طاووس روایت کرده: روزی حضرت سجّاد (علیه السلام) در راهی می‌گذشت که به هلال ماه رمضان نظر کرد، پس ایستاد و گفت:

أَیُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِیعُ، الدَّائِبُ السَّرِیعُ، الْمُتَرَدِّدُ فِی مَنازِلِ التَّقْدِیرِ، الْمُتَصَرِّفُ فِی فَلَکِ التَّدْبِیرِ، آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِکَ الظُّلَمَ، وَأَوْضَحَ بِکَ الْبُهَمَ، وَجَعَلَکَ آیَةً مِنْ آیاتِ مُلْکِهِ، وَعَلامَةً مِنْ عَلاماتِ سُلْطانِهِ، فَحَدَّ بِکَ الزَّمانَ، وَامْتَهَنَکَ بِالْکَمالِ وَالنُّقْصانِ، وَالطُّلُوعِ وَالْأُفُولِ وَالْإِنارَةِ وَالْکُسُوفِ فِی کُلِّ ذٰلِکَ أَنْتَ لَهُ مُطِیعٌ، وَ إِلیٰ إِرادَتِهِ سَرِیعٌ، سُبْحانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِکَ! وَأَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِی شَأْنِکَ! جَعَلَکَ مِفْتاحَ شَهْرٍ حادِثٍ لِأَمْرٍ حادِثٍ.

فَأَسْأَلُ اللّٰهَ رَبِّی وَرَبَّکَ، وَخالِقِی وَخالِقَکَ، وَمُقَدِّرِی وَمُقَدِّرَکَ، وَمُصَوِّرِی وَمُصَوِّرَکَ؛ أَنْ یُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ یَجْعَلَکَ هِلالَ بَرَکَةٍ لَاتَمْحَقُهَا الْأَیَّامُ، وَطَهارَةٍ لَاتُدَنِّسُهَا الْآثامُ، هِلالَ أَمْنٍ مِنَ الْآفاتِ، وَسَلامَةٍ مِنَ السَّیِّئاتِ، هِلالَ سَعْدٍ لَانَحْسَ فِیهِ، وَیُمْنٍ لَانَکَدَ مَعَهُ، وَیُسْرٍ لَایُمازِجُهُ عُسْرٌ، وَخیْرٍ لَایَشُوبُهُ شَرٌّ، هِلالَ أَمْنٍ وَإِیمانٍ، وَ نِعْمَةٍ وَ إِحْسانٍ، وَسَلامَةٍ وَ إِسْلامٍ

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا مِنْ أَرْضیٰ مَنْ طَلَعَ عَلَیْهِ؛ وَأَزْکیٰ مَنْ نَظَرَ إِلَیْهِ، وَأَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فِیهِ، وَوَفِّقْنَا اللّٰهُمَّ فِیهِ لِلطَّاعَةِ وَالتَّوْبَةِ، وَاعْصِمْنا فِیهِ مِنَ الْآثامِ وَالْحَوْبَةِ، وَأَوْزِعْنا فِیهِ شُکْرَ النِّعْمَةِ، وَأَلْبِسْنا فِیهِ جُنَنَ الْعافِیَةِ، وَأَتْمِمْ عَلَیْنا بِاسْتِکْمالِ طاعَتِکَ فِیهِ الْمِنَّةَ، إِنَّکَ أَنْتَ الْمَنّانُ الْحَمِیدُ، وَصَلَّی اللّٰهُ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّیِّبِینَ، وَاجْعَلْ لَنا فِیهِ عَوْناً مِنْکَ عَلَیٰ مَا نَدَبْتَنا إِلَیْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طاعَتِکَ وَتَقَبَّلْها إِنَّکَ الْأَکْرَمُ مِنْ کُلِّ کَرِیمٍ، وَالْأَرْحَمُ مِنْ کُلِّ رَحِیمٍ، آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.

چهارم

غسل شب اول ماه را انجام دهد. روایت شده: هرکه در شب اول ماه رمضان غسل کند تا ماه رمضان آینده بدنش دچار خارش نشود.

پنجم

اگر بتواند در نهر جاری غسل کند و سی کف آب بر سر بریزد که تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوی باشد.

ششم

مزار امام حسین (علیه السلام) را زیارت کند تا گناهانش ریخته و ثواب حاجیان و اهل‌عمره آن سال را دریابد.

هفتم

از این شب خواندن «هزار رکعت نماز این ماه» را که در پایان بخش دوم ذکر شد شروع کند. (رجوع به کتاب مفاتیح الجنان)

هشتم

در این شب دو رکعت نماز به‌جا آورد، در هر رکعت سوره حمد و سوره انعام را بخواند و از خدا درخواست کند که او را کفایت و از آنچه از درد‌ها می‌ترسد حفظ کند.

نهم

دعای «اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا الشَّهْرَ الْمُبارَکَ» را که در اعمال «شب آخر ماه شعبان» گذشت بخواند.

دهم

پس از نماز مغرب دست‌ها را بلند کند و این دعا را که از امام جواد (علیه السلام) وارد شده و در کتاب «اقبال» ذکر شده بخواند:

اللّٰهُمَّ یَا مَنْ یَمْلِکُ التَّدْبِیرَ وَهُوَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، یَا مَنْ یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَتُجِنُّ الضَّمِیرُ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ. اللّٰهُمَّ اجْعَلْنا مِمَّنْ نَویٰ فَعَمِلَ، وَلَاتَجْعَلْنا مِمَّنْ شَقِیَ فَکَسِلَ، وَلَا مِمَّنْ هُوَ عَلَیٰ غَیْرِ عَمَلٍ یَتَّکِلُ

اللّٰهُمَّ صَحِّحْ أَبْدانَنا مِنَ الْعِلَلِ، وَأَعِنّا عَلَیٰ مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنا مِنَ الْعَمَلِ، حَتّیٰ یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُکَ هٰذَا وَقَدْ أَدَّیْنا مَفْرُوضَکَ فِیهِ عَلَیْنا. اللّٰهُمَّ أَعِنّا عَلَیٰ صِیامِهِ، وَوَفِّقْنا لِقِیامِهِ، وَنَشِّطْنا فِیهِ لِلصَّلاةِ، وَلَاتَحْجُبْنا مِنَ الْقِراءَةِ، وَسَهِّلْ لَنا فِیهِ إِیتاءَ الزَّکاةِ. اللّٰهُمَّ لَاتُسَلِّطْ عَلَیْنا وَصَباً وَلَا تَعَباً وَلَا سَقَماً وَلَا عَطَباً

اللّٰهُمَّ ارْزُقْنا الْإِفْطارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ. اللّٰهُمَّ سَهِّلْ لَنا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ، وَیَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِکَ، وَاجْعَلْهُ حَلالاً طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْآثامِ، خالِصاً مِنَ الْآصارِ وَالْأَجْرامِ

اللّٰهُمَّ لَاتُطْعِمْنا إِلّا طَیِّباً غَیْرَ خَبِیثٍ وَلَا حَرامٍ، وَاجْعَلْ رِزْقَکَ لَنا حَلالاً لَایَشُوبُهُ دَنَسٌ وَلا أَسْقامٌ، یَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ، یَا مُتَفَضِّلاً عَلَیٰ عِبادِهِ بِالْإِحْسانِ، یَا مَنْ هُوَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، وَبِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ، أَلْهِمْنا ذِکْرَکَ، وَجَنِّبْنا عُسْرَکَ، وَأَنِلْنا یُسْرَکَ، وَاهْدِنا لِلرَّشادِ، وَوَفِّقْنا لِلسَّدادِ، وَاعْصِمْنا مِنَ الْبَلایا، وَصُنَّا مِنَ الْأَوْزارِ وَالْخَطایا

یَا مَنْ لَایَغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ، وَلایَکْشِفُ السُّوءَ إِلّا هُوَ، یَا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ؛ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ، وَاجْعَلْ صِیامَنا مَقْبُولاً، وَبِالْبِرِّ وَالتَّقْویٰ مَوْصُولاً، وَکَذٰلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنا مَشْکُوراً، وَقِیامَنا مَبْرُوراً، وَقُرْآنَنا مَرْفُوعاً، وَدُعاءَنا مَسْمُوعاً وَاهْدِنا لِلْحُسْنیٰ، وَجَنِّبْنا الْعُسْریٰ، وَیَسِّرْنا لِلْیُسْریٰ

وَأَعْلِ لَنَا الدَّرَجاتِ، وَضاعِفْ لَنَا الْحَسَناتِ، وَاقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَالصَّلاةَ، وَاسْمَعْ مِنَّا الدَّعَواتِ، وَاغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئاتِ، وَتَجاوَزْ عَنَّا السَّیِّئاتِ، وَاجْعَلْنا مِنَ الْعامِلِینَ الْفَائِزِینَ، وَلَاتَجْعَلْنا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ، حَتَّیٰ یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضانَ عَنَّا وَقَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیامَنا وَقِیامَنا، وَزَکَّیْتَ فِیهِ أَعْمالَنا، وَغَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنا، وَأَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصِیبَنا، فَإِنَّکَ الْإِلٰهُ الْمُجِیبُ، وَالرَّبُّ الْقَرِیبُ، وَأَنْتَ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ.

یازدهم

در این شب دعای روایت‌شده از امام صادق (علیه السلام) را که در کتاب «اقبال» آمده بخواند:

اللّٰهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ، مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ، هٰذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَأَنْزَلْتَ فِیهِ آیاتٍ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ. اللّٰهُمَّ ارْزُقْنا صِیامَهُ، وَأَعِنَّا عَلَیٰ قِیامِهِ

اللّٰهُمَّ سَلِّمْهُ لَنا، وَسَلِّمْنا فِیهِ، وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَمُعافاةٍ، وَاجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفِیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِی لَایُرَدُّ وَلَایُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ، وَاجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ لِی فِی عُمْرِی، وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ.

دوازدهم

«دعای چهل‌وچهارم» صحیفه سجادیه را بخواند.

سیزدهم

بخواند دعای: «اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا شَهْرُ رَمَضانَ … إلی آخره» را که سید در کتاب «اقبال» نقل کرده است.

چهاردهم

بخواند: اللّٰهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضانَ. اللّٰهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ. اللّٰهُمَّ فَبارِکْ لَنا فِی شَهْرِ رَمَضانَ، وَأَعِنَّا عَلَیٰ صِیامِهِ وَصَلَواتِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنَّا.
روایت شده رسول خدا (صلی الله علیه و آله) وقتی ماه رمضان می‌رسید این دعا را می‌خواندند.

پانزدهم

روایت شده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در شب اول ماه رمضان این دعا را می‌خواندند:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی أَکْرَمَنا بِکَ أَیُّهَا الشَّهْرُ الْمُبارَکُ. اللّٰهُمَّ فَقَوِّنا عَلَیٰ صِیامِنا وَقِیامِنا، وَثَبِّتْ أَقْدامَنا، وَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ. اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَکَ، وَأَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَکَ، وَأَنْتَ الْعَزِیزُ فَلایُعِزُّکَ شَیْءٌ، وَأَنْتَ الْغَنِیُّ وَأَنَا الْفَقِیرُ، وَأَنْتَ الْمَوْلیٰ وَأَنَا الْعَبْدُ، وَأَنْتَ الْغَفُورُ وَأَنَا الْمُذْنِبُ، وَأَنْتَ الرَّحِیمُ وَأَنَا الْمُخْطِئُ، وَأَنْتَ الْخالِقُ وَأَنَا الْمَخْلُوقُ، وَأَنْتَ الْحَیُّ وَأَنَا الْمَیِّتُ، أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ أَنْ تَغْفِرَ لِی وَتَرْحَمَنِی وَتَجاوَزَ عَنِّی إِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.

شانزدهم

خواندن «دعای جوشن کبیر» مستحب است.

هفدهم

«دعای حج» را بخواند.

هجدهم

هنگامی که ماه رمضان شروع می‌شود کثرت تلاوت قرآن شایسته است و روایت شده که امام صادق (علیه السلام) پیش از تلاوت قرآن این دعا را می‌خواندند:

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّ هٰذَا کِتابُکَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِکَ عَلَیٰ رَسُولِکَ مُحَمَّدِبْنِ عَبْدِاللّٰهِ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَکَلامُکَ النَّاطِقُ عَلَیٰ لِسانِ نَبِیِّکَ جَعَلْتَهُ هادِیاً مِنْکَ إِلیٰ خَلْقِکَ، وَحَبْلاً مُتَّصِلاً فِیما بَیْنَکَ وَبَیْنَ عِبادِکَ.

اللّٰهُمَّ إِنِّی نَشَرْتُ عَهْدَکَ وَکِتابَکَ، اللّٰهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ عِبادَةً، وَقِراءَتِی فِیهِ فِکْراً، وَفِکْرِی فِیهِ اعْتِباراً، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ اتَّعَظَ بِبَیانِ مَواعِظِکَ فِیهِ، وَاجْتَنَبَ مَعاصِیَکَ، وَلَاتَطْبَعْ عِنْدَ قِراءَتِی عَلَیٰ سَمْعِی، وَلَاتَجْعَلْ عَلَیٰ بَصَرِی غِشاوَةً، وَلَاتَجْعَلْ قِراءَتِی قِراءَةً لَاتَدَبُّرَ فِیها، بَلِ اجْعَلْنِی أَتَدَبَّرُ آیاتِهِ وَأَحْکامَهُ آخِذاً بِشَرایِعِ دِینِکَ، وَلَاتَجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ غَفْلَةً، وَلَا قِراءَتِی هَذَراً، إِنَّکَ أَنْتَ الرَّؤُوفُ الرَّحِیمُ.

حضرت پس از قرائت قرآن کریم این دعا را می‌خواندند:

اللّٰهُمَّ إِنِّی قَدْ قَرَأْتُ مَا قَضَیْتَ مِنْ کِتابِکَ الَّذِی أَنْزَلْتَهُ عَلَیٰ نَبِیِّکَ الصَّادِقِ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ رَبَّنا. اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ یُحِلُّ حَلالَهُ، وَیُحَرِّمُ حَرامَهُ، وَیُؤْمِنُ بِمُحْکَمِهِ وَمُتَشابِهِهِ، وَاجْعَلْهُ لِی أُنْساً فِی قَبْرِی، وَأُنْساً فِی حَشْرِی، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ تُرْقِیهِ بِکُلِّ آیَةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فِی أَعْلَیٰ عِلِّیِّینَ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.

اعمال روز اوّل

اعمالی که در کتاب مفاتیح الجنان برای روز اول ماه رمضان ذکر شده عبارتند از:

غسل

غسل کردن در آب جاری و بر سر ریختن سی کف دست آب که در تمام طول سال باعث ایمنی از همه درد‌ها و بیماری هاست.

زدن گلاب به روی خویش

کفی از گلاب به روی خویش بزند تا از خواری و پریشانی نجات یابد و قدری هم به سر خود بمالد تا در آن سال از سرسام [در برخی نسخه ها:بَرسام به معنی بیماری سینه]ایمن شود.

نماز اول ماه

دو رکعت «نماز اول ماه» را به جا آورد و صدقه بدهد.

دو رکعت نماز بخواند، در رکعت اول سوره‌های حَمد و «اِنّا فَتَحنا» را و در رکعت دوم سوره حمد و هر سوره دیگری را که بخواهد بخواند تا حق تعالی در آن سال بدی‌ها را از او دور کند و تا سال آینده در پناه خدا باشد.

خواندن دعا پس از طلوع فجر

پس از طلوع فجر این دعا را بخواند:

اللّٰهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ، وَأَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدیً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ. اللّٰهُمَّ أَعِنَّا عَلَیٰ صِیامِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنّا، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْهُ لَنا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَةٍ، إِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.

دعای چهل‌وچهارم صحیفه سجادیه را اگر در شب قبل نخوانده بخواند.

علّامه مجلسی در «زادالمعاد» فرموده که شیخ کلینی و شیخ طوسی و دیگران به‌سند صحیح روایت کرده‌اند که حضرت موسی‌بن جعفر (علیه السلام) فرمود: در ماه مبارک رمضان در آغاز سال، یعنی روز اول این ماه این دعا را بخوان. هرکه این دعا را برای رضای خدا و بدون آمیختگی با اغراض ناپسند و ریا بخواند، در آن سال فتنه و گمراهی و آفتی که به دین یا بدنش ضرر برساند به او نرسد و حق‌تعالی او را از شرّ آنچه از بلا‌ها در آن سال واقع می‌شود حفظ می‌کند.

و دعا این است:

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِى دانَ لَهُ کُلُّ شَىْءٍ، وَبِرَحْمَتِکَ الَّتِى وَسِعَتْ کُلَّ شَىْءٍ، وَبِعَظَمَتِکَ الَّتِى تَواضَعَ لَها کُلُّ شَىْءٍ، وَبِعِزَّتِکَ الَّتِى قَهَرَتْ کُلَّ شَىْءٍ، وَبِقُوَّتِکَ الَّتِى خَضَعَ لَها کُلُّ شَىْءٍ، وَبِجَبَرُوتِکَ الَّتِى غَلَبَتْ کُلَّ شَىْءٍ، وَبِعِلْمِکَ الَّذِى أَحاطَ بِکُلِّ شَىْءٍ، یَا نُورُ یَا قُدُّوسُ، یَا أَوَّلُ قَبْلَ کُلِّ شَىْءٍ، وَیَا باقِیاً بَعْدَ کُلِّ شَىْءٍ

یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُغَیِّرُ النِّعَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُنْزِلُ النِّقَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَقْطَعُ الرَّجاءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُدِیلُ الْأَعْداءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَرُدُّ الدُّعاءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى یُسْتَحَقُّ بِها نُزُولُ الْبَلاءِ.

وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَحْبِسُ غَیْثَ السَّماءِ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَکْشِفُ الْغِطاءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُعَجِّلُ الْفَناءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُورِثُ النَّدَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَهْتِکُ الْعِصَمَ، وَأَلْبِسْنِى دِرْعَکَ الْحَصِینَةَ الَّتِى لَاتُرامُ، وَعافِنِى مِنْ شَرِّ مَا أُحاذِرُ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ فِى مُسْتَقْبَِلِ سَنَتِى هٰذِهِ

اللّٰهُمَّ رَبَّ السَّمَاواتِ السَّبْعِ، وَرَبَّ الْأَرَضِینَ السَّبْعِ وَمَا فِیهِنَّ وَمَا بَیْنَهُنَّ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ، وَرَبَّ السَّبْعِ الْمَثانِى وَالْقُرْآنِ الْعَظِیمِ، وَرَبَّ إِسْرافِیلَ وَمِیکائِیلَ وَجَبْرَئِیلَ، وَرَبَّ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ وَخاتَِمِ النَّبِیِّینَ، أَسْأَلُکَ بِکَ وَبِما سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ یَا عَظِیمُ أَنْتَ الَّذِى تَمُنُّ بِالْعَظِیمِ؛ وَتَدْفَعُ کُلَّ مَحْذُورٍ، وَتُعْطِى کُلَّ جَزِیلٍ، وَتُضاعِفُ الْحَسَناتِ بِالْقَلِیلِ وَبِالْکَثِیرِ وَتَفْعَلُ مَا تَشاءُ

یَا قَدِیرُ یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِهِ، وَأَلْبِسْنِى فِى مُسْتَقْبَِلِ سَنَتِى هٰذِهِ سِتْرَکَ وَنَضِّرْ وَجْهِى بِنُورِکَ، وَأَحِبَّنِى بِمَحَبَّتِکَ، وَبَلِّغْنِى رِضْوانَکَ، وَشَرِیفَ کَرامَتِکَ، وَجَسِیمَ عَطِیَّتِکَ، وَأَعْطِنِى مِنْ خَیْرِ مَا عِنْدَکَ وَمِنْ خَیْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِیهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ، وَأَلْبِسْنِى مَعَ ذٰلِکَ عافِیَتَکَ

یَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوىٰ، وَیَا شاهِدَ کُلِّ نَجْوىٰ، وَیَا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ، وَیَا دافِعَ مَا تَشاءُ مِنْ بَلِیَّةٍ، یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ، یَا حَسَنَ التَّجاوُزِ، تَوَفَّنِى عَلَىٰ مِلَّةِ إِبْراهِیمَ وَفِطْرَتِهِ وَ عَلَى دِینِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى خَیْرِ الْوَفَاةِ فَتَوَفَّنِی مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ وَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ

اللّٰهُمَّ وَجَنِّبْنِى فِى هٰذِهِ السَّنَةِ کُلَّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُباعِدُنِى مِنْکَ، وَاجْلِبْنِى إِلىٰ کُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُقَرِّبُنِى مِنْکَ فِى هٰذِهِ السَّنَةَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَامْنَعْنِى مِنْ کُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یَکُونُ مِنِّى أَخافُ ضَرَرَ عاقِبَتِهِ، وَأَخافُ مَقْتَکَ إِیَّاىَ عَلَیْهِ حِذارَ أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَکَ الْکَرِیمَ عَنِّى فَأَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِى عِنْدَکَ، یَا رَؤُوفُ یَا رَحِیمُ

اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى فِى مُسْتَقْبَِلِ سَنَتِى هٰذِهِ فِى حِفْظِکَ وَفِى جِوارِکَ وَفِى کَنَفِکَ، وَجَلِّلْنِى سِتْرَ عافِیَتِکَ، وَهَبْ لِى کَرامَتَکَ، عَزَّ جارُکَ، وَجَلَّ ثَناؤُکَ، وَلَا إِلٰهَ غَیْرُکَ

اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى تابِعاً لِصالِحِى مَنْ مَضىٰ مِنْ أَوْلِیائِکَ، وَأَلْحِقْنِى بِهِمْ، وَاجْعَلْنِى مُسَلِّماً لِمَنْ قالَ بِالصِّدْقِ عَلَیْکَ مِنْهُمْ، وَأَعُوذُ بِکَ اللّٰهُمَّ أَنْ تُحِیطَ بِى خَطِیئَتِى وَظُلْمِى وَ إِسْرافِى عَلَىٰ نَفْسِى وَ اتِّباعِى لِهَواىَ وَاشْتِغالِى بِشَهَواتِى فَیَحُولُ ذٰلِکَ بَیْنِى وَبَیْنَ رَحْمَتِکَ وَرِضْوانِکَ فَأَکُونَ ُ مَنْسِیّاً عِنْدَکَ، مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِکَ وَ نِقْمَتِکَ

اللّٰهُمَّ وَفِّقْنِى لِکُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضىٰ بِهِ عَنِّى، وَقَرِّبْنِى إِلَیْکَ زُلْفىٰ. اللّٰهُمَّ کَما کَفَیْتَ نَبِیَّکَ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ، وَفَرَّجْتَ هَمَّهُ، وَکَشَفْتَ غَمَّهُ، وَصَدَقْتَهُ وَعْدَکَ، وَأَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَکَ.

اللّٰهُمَّ فَبِذٰلِکَ فَاکْفِنِى هَوْلَ هٰذِهِ السَّنَةِ وَآفاتِها وَأَسْقامَها وَفِتْنَتَها وَشُرُورَها وَأَحْزانَها وَضِیقَ الْمَعاشِ فِیها، وَبَلِّغْنِى بِرَحْمَتِکَ کَمالَ الْعافِیَةِ بِتَمامِ دَوامِ النِّعْمَةِ عِنْدِى إِلىٰ مُنْتَهىٰ أَجَلِى، أَسْأَلُکَ سُؤالَ مَنْ أَساءَ وَظَلَمَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ، وَأَسْأَلُکَ أَنْ تَغْفِرَ لِى مَا مَضىٰ مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِى حَصَرَتْها حَفَظَتُکَ وَأَحْصَتْها کِرامُ مَلائِکَتِکَ عَلَىَّ، وَأَنْ تَعْصِمَنِى إِلٰهِى مِنَ الذُّنُوبِ فِیما بَقِىَ مِنْ عُمْرِى إِلىٰ مُنْتَهىٰ أَجَلِى

یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ یَا رَحِیمُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَآتِنِى کُلَّ مَا سَأَلْتُکَ وَرَغِبْتُ إِلَیْکَ فِیهِ فَإِنَّکَ أَمَرْتَنِى بِالدُّعاءِ، وَتَکَفَّلْتَ لِى بِالْإِجابَةِ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.