نوروز سبز بورس ۱۴۰۱

شاخص‌کل بورس تهران در ایام نیمه تعطیل نوروز ۱۴۰۱ با جهش بیش از ۷/ ۴‌درصدی تا پایان هفته گذشته همراه شد و به ابرکانال ۴/ ۱‌میلیون واحد بازگشت. به این ترتیب رویه نوروز‌های مثبت بورس که در دو دهه اخیر تنها در دو سال نقض شده بود، مجددا تکرار شد.

در این میان برخلاف سال‌های گذشته معاملات سهام در هفته‌های نخست سال در مقایسه با روز‌های ماقبل خود، رونق چشمگیری داشت و ارزش معاملات خرد سهام از ۳هزار میلیارد‌تومان فراتر رفت. حقیقی‌ها نیز مجددا به گردونه معاملات سهام بازگشتند و خالص خرید مثبتی را ثبت کردند.

به این ترتیب بورس تهران سال‌۱۴۰۱ را مثبت آغاز کرد تا امید به احیای این بازار پس از رکودی ۱۹‌ماهه پررنگ شود. در این میان تقاضا برای سهام غیرکالایی بیشتر بود؛ موضوعی که به رشد بیش از ۵‌درصدی نماگر هم وزن انجامید.

آغاز سبز بورس با موتور جهانی

بورس تهران معاملات خود را در سال‌جدید پس از تعطیلی یک هفته‌ای آغاز کرد. یک هفته‌ای که معامله گران بازار‌های جهانی مشغول فعالیت بودند و در این بازه زمانی شاهد بازگشت شاخص نفت‌برنت به ۱۲۰ دلار بر هر بشکه و انتظار برای سطوح بالاتر قیمتی در آستانه فصل پرتقاضا برای طلای‌سیاه پررنگ‌تر شد.

مشکلات سمت عرضه نفت و همزمان ادامه تلاش غرب برای منزوی‌ساختن روسیه در اقتصاد جهان و برخی تهاجم‌ها علیه تاسیسات نفتی عربستان و عدم‌حصول نتیجه از احیای برجام از مهم‌ترین دلایل جهش بهای نفت در هفته نخست فروردین‌ماه بود.

در بازار فلزات نیز مس در کانال ۱۰‌هزار دلار بر هر تن نوسان کرد و روی به محدوده ۴‌هزار دلاری بازگشت. اوره هزار دلار را نشان داد و هر تن متانول در سطح ۴۰۰ دلار دادوستد شد. به این ترتیب معاملات بورس در فضای رشد قیمت‌های جهانی، مثبت آغاز شد و شاخص‌کل سهام با رشد بیش از ۷/ ۱‌درصدی به سطح یک‌میلیون و ۳۹۰‌هزار واحد صعود کرد.

برخلاف نوروز‌های گذشته، اما امسال بورس، فضای بهتری را شاهد بود و ارزش معاملات خرد سهام با عبور از مرز ۳ هزار میلیارد‌تومان، از رونق نسبی بازار حکایت می‌کرد. هر چند این متغیر نسبت به روز‌های صعودی سال‌۹۹، همچنان بسیار نازل است، اما در مقایسه با ماه پایانی سال‌۱۴۰۰، خبر از بهبود دادوستد‌ها می‌داد.

در چنین شرایطی بود که سهامداران خرد در ادامه رویه‌ای که در دو روز پایانی اسفندماه در پیش گرفته بودند، به خرید ادامه دادند و روز شنبه خالص ورودی به میزان ۱۹۱ میلیارد‌تومان را ثبت کردند.

رشد قیمت جهانی نفت و فلزات در هفته نخست فروردین‌ماه سبب شد تا شاهد اقبال سهامداران خرد به گروه‌های کامودیتی محور بورس تهران باشیم. به این ترتیب بیشترین خالص ورود حقیقی‌ها به میزان ۷/ ۱۱۹ میلیارد‌تومان به زیرمجموعه‌های پالایشی بورس اختصاص پیدا کرد و پس از آن پتروشیمی‌ها شاهد جابه جایی سهامی به ارزش ۸۴ میلیارد‌تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودند.

فلزی‌ها نیز با ورود سرمایه‌های حقیقی همراه شدند و روز شنبه را با خالص خرید ۹/ ۵۴ میلیارد‌تومانی این گروه از معامله گران پایان دادند. در آنسوی بازار، اما بیشترین خروج سهامداران خرد از سه گروه خودرو، شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی و بانک رقم خورد.

بازگشت شاخص‌کل به ۴/ ۱‌میلیون

دادوستد‌های بورس در دومین روز کاری سال‌نیز مثبت آغاز شد و شاخص‌کل سهام پس از گذشت دو ساعت از آغاز معاملات توانست باردیگر ابرکانال ۴/ ۱‌میلیون واحد را از آن خود کند. از ابتدای دی ماه ۱۴۰۰، شاخص‌کل چنین محدوده‌ای را به خود ندیده بود و در آن ماه نیز تنها یک روز توانست در این کانال حساس مقاومت کند.

به هر حال معاملات روز یکشنبه با رشد ۹۲/ ۰‌درصدی این نماگر پایان یافت و شاخص‌کل با قرارگرفتن در سطح یک‌میلیون و ۴۰۳‌هزار واحد، بالاترین ارتفاع از ۲ آذر ۱۴۰۰ را تجربه کرد. حقیقی‌ها نیز در این روز خالص خرید ۲۶ میلیارد‌تومانی را رقم زدند.

روز یکشنبه در نبود عامل بازار جهانی، نگاه معامله گران به خبر‌های برجامی معطوف بود؛ جایی که انریکه مورا شنبه شب وارد تهران شد و روز یکشنبه با باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران دیدار کرد. هر چند در میانه معاملات شوکی برجامی به بازار وارد شد، اما نتوانست به تغییر جهت نماگر‌های بورسی بینجامد.

رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در نشست دوحه مدعی شد: «سپاه پاسداران ایران در چارچوب تحریم‌ها باقی می‌ماند و این موضوعی متفاوت از توافق هسته‌ای است.» دیگر نکته مهم اظهارات رابرت مالی، موضع او درخصوص نزدیکی به توافق احیای برجام بود، درحالی‌که طی هفته‌های گذشته همه طرف‌های مذاکرات اظهار می‌کردند که توافق بسیار نزدیک است، نماینده ویژه بایدن در امور ایران گفت: «مطمئن نیستم که توافق هسته‌ای قریب الوقوع باشد، ما گاهی اوقات به آن نزدیک شده ایم.»

با این حال گروه‌های برجامی شامل خودروسازان، بانک و صنعت حمل ونقل روز یکشنبه به لیست خرید حقیقی‌ها بازگشتند و در مجموع شاهد جابه جایی سهامی به ارزش ۲/ ۳۳ میلیارد‌تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. در آنسوی بازار، اما برخی از صنایع کامودیتی محور شاهد افزایش فروش از سوی سهامداران خرد بورس تهران بودند.

در این‌خصوص می‌توان به خالص خروج ۷۲۶ میلیارد‌تومانی حقیقی‌ها از زیرمجموعه‌های گروه فلزات اساسی اشاره کرد. این مهم در دو گروه فرآورده‌های نفتی و کانه‌های فلزی نیز به ترتیب با جابه جایی سهامی به ارزش ۳/ ۱۳ و ۶/ ۷ میلیارد‌تومان در مسیر حقوقی به حقیقی دنبال شد.

سبزپوشی بورس در تعطیلی فرابورس

هفته به میانه رسید و با وجود بازگشایی منفی بازار‌های جهانی، اما نماگر‌های بورسی به صعود ادامه دادند. روز دوشنبه شاخص‌کل بورس تهران ۰۷/ ۱‌درصد افزایش ارتفاع داد و تغییر نگاه بورس بازان به صنایع ریالی موجب جهش حدود ۲‌درصدی نماگر هم وزن شد.

در فرابورس، اما به دلیل قطعی سامانه‌های معاملاتی، روز دوشنبه دادوستدی انجام نشد. در این روز بود که روح الله دهقان، مدیر فناوری بورس در گفت‌وگویی عنوان کرد «مشکل فنی هسته معاملاتی پلتفرم فرابورس برای نخستین‌بار پیش آمده و تاکنون تجربه این اشکال فنی را نداشته ایم.»

وی همچنین تصریح کرد «به طور دقیق نمی‌توانیم جزئیات مشکل پیش آمده را شفاف کنیم، اما درصدد حل این مشکل هستیم و باید بررسی‌های فنی انجام شود. این نقص فنی در بورس تهران نیست و فقط شامل معاملات فرابورس است.» به هر حال این نقص فنی تا پایان روز به قوت خود باقی ماند تا فرابورس در میانه هفته روزی تعطیل را تجربه کند.

همان‌طور که اشاره شد روز دوشنبه نگاه بورسی‌ها به صنایع ریالی به‌ویژه گروه‌های برجامی معطوف شد. بانک و خودرو و همزمان «شستا» به سبب رشد قیمت و ورود سرمایه‌های خرد در صدر نماد‌های اثرگذار بر رشد شاخص‌کل خودنمایی کردند. آنگونه که آمار‌ها نشان می‌دهد روز دوشنبه بورس تهران شاهد خالص ورود ۴۳۷‌میلیارد و ۷۵۳‌میلیون‌تومانی سهامداران خرد بود که از ۱۰ شهریورماه ۱۴۰۰ سابقه نداشت.

جدی شدن بحث واگذاری سهام خودروسازان به کنسرسیومی از بخش‌خصوصی اصلی‌ترین دلیل افزایش اقبال حقیقی‌ها به این گروه پس از گپ و گفت‌های برجامی بود. به این ترتیب روز دوشنبه حدود ۷۲ میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی وارد زیرمجموعه‌های خودرویی بورس تهران شد.

رشد کوچک‌ترها؛ عقب نشینی بزرگان

سه شنبه بورس با تشدید روند نزولی قیمت‌ها در بازار جهانی آغاز شد. قیمت هر بشکه نفت‌برنت با افت سنگین ۶/ ۱۰ دلاری (معادل ۹ درصد) به کمتر از ۱۰۷ دلار رسید. قرنطینه شانگ‌های چین به سبب افزایش موارد ابتلا به کووید و همزمان کاهش نگاه تهاجمی روسیه به اوکراین از مهم‌ترین دلایل شوک به بازار جهانی به‌ویژه طلای‌سیاه بود.

تحت چنین شرایطی بود که میانگین وزنی قیمت سهام در دادوستد‌های روز سه شنبه کاهشی شد و شاخص‌کل بورس تهران با افت ۳۱/ ۰‌درصدی مواجه شد، اما این رنگ قرمز تمام بازار را دربرنگرفت و نماگر هم وزن رشد حدود ۷/ ۰‌درصدی را تجربه کرد تا از چرخش نگاه جدی بورس به سمت صنایع ریالی حکایت کند، با این‌حال سهامداران خرد ترجیح دادند تا در چهارمین روز کاری سال، فروشنده شوند و خالص خروج ۲۹۲‌میلیارد و ۶۰۵‌میلیون‌تومانی را رقم بزنند.

بیشترین خروج سرمایه‌های حقیقی نیز در این روز از گروه‌های بزرگ برجامی؛ چه دلاری و چه ریالی رقم خورد. در صدر این لیست خروج، پالایشی‌ها با خالص فروش ۹۴ میلیارد‌تومانی سهامداران خرد خودنمایی می‌کردند و پس از آن خودرویی‌ها بودند که با جابه جایی سهامی به ارزش ۵/ ۶۸ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی مواجه شدند.

در آنسوی بازار، اما سه صنعت دارو، سیمان و قندوشکر مورد‌توجه سهامداران خرد قرارگرفتند. خالص خرید حقیقی‌ها در صنعت دارو در حالی رقم خورد که عضو هیات‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس از حذف نشدن ارز ترجیحی دارو سخن گفته و اظهار کرده بود «رقم ارز ترجیحی دارو به شکل یک ردیف مشخص در اختیار وزارت بهداشت است که تصمیم بگیرد چگونه هزینه کند.

ممکن است نظر وزارت بهداشت این باشد که مانند گذشته این رقم را به‌عنوان ارز ثابت به وارد کنندگان دارو اختصاص دهد یا اینکه بخشی از هزینه دارو و تجهیزات پزشکی و ... را از طریق بیمه‌ها پرداخت کند یا مابه التفاوت آن را به بیمارستان‌ها بدهد؛ در هر صورت هر نوع اقدامی از سوی وزارت بهداشت برای این ردیف مشخص امکان‌پذیر است و ابدا ارز ترجیحی از دارو حذف نشده است.»

به هر روی این صنعت روز سه شنبه شاهد ورود سرمایه‌های خرد به میزان ۸/ ۳۱ میلیارد‌تومان بود، پس از آن نوبت به سیمانی‌ها رسید تا به واسطه رشد قیمت سیمان در بورس‌کالا و همچنین نزدیک شدن به فصل مجامع، شاهد جابه جایی سهامی به ارزش ۹/ ۲ میلیارد‌تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی باشند. قندی‌ها نیز به واسطه شایعات تعیین قیمت ۲۵۰۰‌تومانی چغندر پرتقاضا ظاهر شدند و شاهد خالص خرید هر چند اندک، اما مثبت سهامداران خرد بودند.

پایان سبز بورس در نوروز

معاملات بازار سهام در آخرین روز هفته منفی آغاز شد، اما خیلی نگذشت تا مسیر نماگر اصلی بورس تغییر کند. در نهایت نیز شاخص‌کل بورس تهران معاملات روز چهارشنبه را با رشد ۲۶/ ۱‌درصدی به پایان رساند و نماگر هم وزن نیز ۸/ ۰‌درصد افزایش ارتفاع داد. در این روز سهامداران خرد نیز به گردونه معاملات سهام بازگشتند و خالص خرید ۷۷‌میلیارد و ۳۳۵‌میلیون‌تومانی را رقم زدند.

به این ترتیب پرونده تالار شیشه‌ای در نوروز ۱۴۰۱ مثبت بسته شد. در روز موردبررسی، خودرویی‌ها به لیست خرید حقیقی‌ها بازگشتند، اما دلیل این اقبال خبر‌های برجامی نبود.

جدی شدن واگذاری سهام خودرویی‌ها و در کنار آن برخی خبر‌های مربوط به افزایش سرمایه یک قطعه ساز مهم‌ترین دلیل ورود سرمایه‌های خرد به این صنعت بود؛ جایی که حقیقی‌ها در پایان هفته گذشته خالص خرید حدود ۵۰ میلیارد‌تومانی را در این صنعت رقم زدند.