کیست کبد چیست و چقدر خطرناک است؟
اکثر کیستهای کبدی هیچ علامتی را به طور کلی ایجاد نمیکنند. به همین دلیل اکثر افراد از وجود آنها مطلع نیستند، اما در بعضی از موارد، یعنی زمانی که کیست بزرگ شود، باعث ایجاد علایمی خواهد شد.
کیست کبد اکثر مواقع علائمی ندارد و وقتی کیست کبدی خیلی بزرگ میشود باعث ایجاد درد در بعضی از نقاط بدن میشود.
کیست یک کپسول یا یک کیسه پر از مایع سلول و دیگر مواد میباشد که شبیه به یک بالن داخل بدن قرار میگیرد. کیستها معمولاً در زیر پوست خودشان را نشان میدهند. پشت گردن و مچ رایجترین محل ایجاد کیست است، اما کیستها همچنین میتوانند در اعضای دیگر بدن هم ایجاد شوند.
از جمله بافت سینه، تخمدان یا هر عضوی در داخل بدن. کیستهای کبدی هم داخل کبد شکل میگیرند. این کیستها بسیار رایج هستند. از هر ۲۰ نفر حداقل یک نفر کیست کبدی دارد، اما اکثر افراد خودشان از وجود کیست کبدی مطلع نیستند.
علائم کیست کبدی چیست؟
اکثر کیستهای کبدی هیچ علامتی را به طور کلی ایجاد نمیکنند. به همین دلیل اکثر افراد از وجود آنها مطلع نیستند، اما در بعضی از موارد، یعنی زمانی که کیست بزرگ شود، باعث ایجاد علایمی خواهد شد:
نفخ
درد در قسمت راست و بالای شکم
احساس پری و ناراحتی در داخل شکم
درد در شانه راست
زمانی که کیست کبدی عامل ایجاد درد باشد، درد آن معمولاً ناگهانی و با شدت خفیف تا شدید است، اما کیستهای کبدی کوچک دردی را ایجاد نمیکنند، علامتی هم ندارند. به همین دلیل سالها ناشناخته باقی میمانند، اما اگر این کیست بزرگ شود، درد آن نیز افزایش پیدا کرده که گاهی اوقات آنقدر کیست بزرگ میشود که ممکن است حتی از بیرون شکم هم آن را احساس کنید.
خونریزی کیست کبد گاهی اوقات بدون هیچ دارویی، خود به خود قطع میشود که در چنین صورتی درد و علائم هم بعد از دو روز بهبود پیدا میکنند.
علل ایجاد کیست کبدی چیست؟
در بیشتر موارد پزشکان در مورد علت کیست کبدی مطمئن نیستند، اما معمولاً نقص دوران کودکی و نوزادی را عامل ایجاد کیست کبد میدانند.
در بعضی از نقاط دنیا بلع انگلی به نام اکینوکوکوس توسط حیواناتی از جمله سگها انجام میشود که آنها را دچار عفونت میکند. این انگل در بین گله گوسفندها هم وجود دارد و میتواند در هوا پخش شود و عامل ایجاد کیست کبدی باشد.
بعضی از کیستهای کبدی به دلیل وضعیتهای نادری مثلاً بیماری کبدی پلی کیستیک در کبد ایجاد میشوند. گاهی اوقات هم تومورها عامل ایجاد رشد کیست در کبد هستند.
گاهی اوقات کیستهای کبد نتیجه بد شکل شدن کیسههای صفرا هستند که هنوز علت این تغییر شکل مشخص نیست. صفرا مادهای است که توسط کبد تولید میشود و به هضم و گوارش کمک میکند.
بعضی از افراد نیز با کیست کبدی متولد میشوند، اما بعضیها هم هستند که حتی در سنین پیری کیست کبدی داخل بدنشان ندارند. زمانی که کیست کبدی در همان دوران تولد در بدن فرد وجود داشته باشد، معمولاً بدون تشخیص باقی میماند تا اینکه در دوران جوانی علائمی از خودش نشان دهد.
کیست کبدی چگونه تشخیص داده میشود؟
معمولاً پزشکان از سونوگرافی یا دیگر انواع عکسبرداریها برای تشخیص کیست کبد استفاده میکنند و در بعضی از موارد پزشک ممکن است آزمایش خون به عمل بیاورد تا متوجه هرگونه انگل عامل کیست کبد شود.
کیستها معمولاً توسط سی تی اسکن هم تشخیص داده میشوند. فقط بیمارانی نیاز به درمان دارند که علائمی را در خودشان مشاهده کنند. در چنین حالتی ممکن است که فرد برای برداشتن قسمت بزرگی از دیواره کیست نیاز به جراحی پیدا کند.
اگر بخواهند فقط مایع داخل کیست را خالی کنند، نتیجه تاثیر گذاری نمیگیرند و یا دوباره بعد از چند روز داخل آن با مایع پر میشود. این پروسه توسط لاپاراسکوپی انجام میشود و فقط نیاز به دو الی سه برش کوچک دارد که احتمال بازگشت آن کم است.
بیماری کبدی پلی کیستیک نادر است. از هر هزار نفر، ۶ نفر را درگیر میکند. این بیماری شبیه به خوشههای انگور در شکل بزرگ و کوچک یا ترکیبی از آنها ظاهر میشود. ۹۰ درصد افرادی که این بیماری را میگیرند، احتمالاً به کیست کبد مبتلا میشوند.
تومورهای کیستی کبد برعکس کیست ساده کبد خیلی رایج نیستند. این تومورها دارای بخشهای جامد و مایع هستند و اکثر آنها بدون آسیب میباشند، اما ممکن است به سرطان هم تبدیل شوند. در موارد بسیار نادری افراد ممکن است دچار التهاب لوزالمعده یا پانکراس شوند و یک نوع کیست کاذب هم در کبد آنها ایجاد گردد.
کیست کاذب یعنی کیست واقعی وجود ندارد، بلکه بقایا و مایعات باقیمانده از لوزالمعده در کبد جمع شده است که در چنین حالتی مایع اضافی را با جراحی و یا بدون آن بیرون میکشند. اگر پزشک چیزی را در کبد شما تشخیص دهد، احتمالا میتواند با آزمایش متوجه شود که کیست بوده یا تومور.
علائم تومورهای کیستی کبد شامل احساس پری و درد در شکم است که باز هم سونوگرافی و سی تی اسکن میتواند این تومورها را تشخیص دهد و همه تومورهای کیستی کبد را از طریق جراحی خارج میکنند.
حتی اگر کیستهای کبدی هم خیلی بزرگ شده باشند و درد شدیدی را ایجاد کنند، باز هم چشم انداز ما نسبت به درمان مثبت است. همچنین باید تمام گزینههای درمانی را به خوبی بشناسید. مزایا و معایب هر کدام را بدانید و تصمیم بگیرید که کدام یک را انتخاب کنید. کیست کبد معمولا عاملی برای نارسایی یا سرطان کبد نیست.
درمان کیست کبد چیست؟
اگر کیست کبد شما عامل ایجاد علائم نشده باشد، احتمالاً پزشک اصلاً آن را درمان نمیکند، اما اگر علامت داشته باشید، احتمالاً آب کیست کبد را خارج میکنند. در بعضی از موارد پزشک ممکن است که جراحی را برای خارج کردن بخشی از کیست پیشنهاد کند تا بخواهد از تجمع دوباره مایعات داخل کیست جلوگیری کند.
همان طور که گفتیم این جراحی لاپاراسکوپی محسوب میشود و نیاز به برشهای کوچکی دارند که معمولاً بعد از آن، فرد یک الی دو شب داخل بیمارستان بستری میشود.
در بیشتر موارد بعد از دو هفته به حالت طبیعی برمی گردید. کیستهای کبد بعد از جراحی هرگز برنمی گردند. اگر هم تومور کبدی داشته باشید، همانطور که گفتیم تنها راه، جراحی است تا پزشک قادر باشد کل تومور را از داخل بدن بیرون بیاورد.
درمان رژیمی کیست کبدی
هیچ رژیم خاصی برای افراد مبتلا به کیست کبد وجود ندارد، اما در هر صورت چه کیست کبد داشته باشید و چه نداشته باشید، بهتر است که یک رژیم غذایی بدون چربی مصرف کنید. حتماً باید از موادی مثل الکل و شکر دوری کنید و میوه، سبزیجات و حبوبات و پروتئین را بیشتر به ماده غذایی خود اضافه کنید که در سلامت کلی کبد شما موثر است.
آیا کیستهای کبدی خطرناک هستند؟
در موارد نادری کیستهای کبدی غیر سرطانی میتوانند به کیستهای سرطانی تبدیل شوند. زمانی که این کیستها سرطانی میشوند، اکثر علائمشان شبیه به کیست ساده هستند و درد بسیار شدیدی را در قسمت بالایی شکم ایجاد میکنند.
گاهی اوقات هم کیست کبدی به دلیل بیماری کبدی پلی کیستیک ایجاد میشود و در بعضی از موارد بسیار شدید، ممکن است که فرد به پیوند کبد نیاز پیدا کند که این اتفاق در موارد بسیار نادری رخ میدهد.
منبع: ایسکانیوز