برخورد یک ریزشهاب‌سنگ با تلکسوپ جیمز وب

تلسکوپ فضایی جیمز وب در اواخر ماه مه امسال با یک ریزشهاب‌سنگ برخورد داشت که منجر به آسیب به یکی از آینه‌های اصلی این تلسکوپ شد.

اگرچه شدت این ضربه فراتر از پیش‌بینی‌ها بود، اما محققان ناسا معتقدند که جیمز وب همچنان فراتر از انتظارات عمل می‌کند و خللی در عملکرد آن در اثر این ضربه، ایجاد نشده است.

جیمز وب (JWS)، تلسکوپ قدرتمند ناسا است که برای رصد دورترین نقاط جهان و مشاهده ستارگان و کهشکان‌هایی که پس از انفجار بزرگ شکل گرفتند، طی سال‌های تحقیق و تلاش، طراحی و تولید شده است.

برای ساخت این تلسکوپ، تقریبا ۱۰ میلیارددلار هزینه شد و فرآیند ساخت آن نیز حدود دو دهه به طول انجامید؛ تا اینکه جیمز وب در روز کریسمس ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد تا در فاصله یک میلیون مایلی زمین قرار گیرد.

طبق گزارشی که ناسا منتشر کرد، این تلسکوپ از زمانی که به فضا پرتاب شد، حداقل با جهار ریزشهاب‌سنگ برخورد داشت، اما اندازه آن‌ها کوچک و در حدی انتظارات ناسا بود. اما چیزی که در اواخر ماه مه به جیمز وب برخورد کرد، بزرگ‌تر از آن چیزی بود که این سازمان فضایی انتظار آن را داشت.

هرچند ناسا ابعاد دقیق این ریزشهاب‌سنگ را اعلام نکرد، اما گفت که این برخورد بین روز‌های ۲۳ تا ۲۵ مه رخ داد و باعث بروز تاثیری قابل تشخیص در داده‌ها شده و مهندسان این سازمان در حال تجزیه و تحلیل اثرات این برخورد هستند.

اجرام و اشیای فضایی، عناصری جدایی‌ناپذیر در فضا به شمار می‌آیند و ناسا نیز با علم به این موضوع، آینه‌های تلسکوپ جیمز وب را به گونه‌ای طراحی کرد که تا برابر تاثیرات ناشی از این گونه برخورد‌ها مقاومت کند و خللی در عملکرد آن به وجود نیاید.

ناسا همچنین مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و شبیه‌سازی‌های زمینی را روی این تلسکوپ انجام داد تا به راهکار‌هایی موثر برای بالا بردن مقاومت آینه‌ها دست یابد. با این حال، طبق گفته ناسا، در شبیه‌سازی‌های انجام شده، اندازه ریزشهاب‌سنگ‌ها به بزرگی موردی که اخیرا با یکی از آینه برخورد داشته، نبوده است.

در همین رابطه، پاول گیتنر، از مدیران ارشد ناسا می‌گوید: ما همواره می‌دانستیم که جیمز وب می‌بایست محیط‌ها و شرایط فضایی را تحمل کند که انواع اتفاقات از نور ماوراءبنفش مضر، ذرات باردار خورشیدی و پرتو‌های کیهانی از منابع ناشناس در کهکشان گرفته تا برخورد‌های گاه و بی‌گاه ریزشهاب‎سنگ‌ها را شامل خواهد شد.

اگر ناسا بتواند مسیر حرکتی ریزشهاب‌سنگ‌ها را ردیابی و مشاهده کند، می‌تواند آینه و ابزار‌های اصلی جیمز وب را از مسیر این اجرام دور نگه دارد. اما این امر محقق نشد و ناسا آن را یک اتفاق تصادفی اجتناب‌ناپذیر توصیف کرد.

این سازمان فضایی در حال تشکیل گروهی از مهندسان این حوزه است تا بتواند به راهکار‌های برای جلوگیری از برخورد یا کاهش تاثیرات برخورد ریزشهاب‌‎سنگ‌هایی با این ابعاد است. به هر روی، ناسا نسبت به آینده جیمز وب بسیار امیدوار و خوشبین است.

طبق گفته ناسا، عملکرد جیمز وب در شروع، بسیار فراتر از انتظارات است و این تسلکوپ قادر است علمی را که برای دستیابی به آن طراحی شده، دنبال کند. از آنجایی که جیمز وب در فضا تنهاست، مهندسان ناسا مجبور بودند که آن را طوری طراحی کنند که بتواند در برابر چنین اتفاقاتی مقاومت کند و آسیبی نبیند.

این یعنی اگر بخشی از این تلسکوپ آسیب ببنید، مهندسان باید از روی زمین آن را برطرف کنند. در حال حاضر، هیچ امکانی برای ارسال انسان و یا فضاپیمای رباتیک برای تنظیم و تعمیر جیمز وب وجود ندارد.

منبع: آی تی ایران