درباره مزایا و معایب اهدای خون چه میدانید؟!
اهدای خون۶۵۰ کالری را میسوزاند. در فرد مناسب، اهدای خون بسیاری از مزایای سلامتی را با چند ریسک ارائه میدهد. بانکهای خون معمولاً هر احتیاط ممکن را برای کمک به اهدای خون به خون اهدایی میکنند.
بسیاری از افراد برای نجات کسانی که به دلیل بیماری به خون احتیاج دارند برای اهدای خون به بیمارستانها مراجعه میکنند، اما این افراد باید بدانند اهدای خون برای سلامت بدن آنها هم مزایا و معایبی دارد.
هر ساله، هزاران نفر وابسته به دریافت خون و محصولات خون اهدا شده برای زنده ماندن هستند. برخی آسیبها و بیماریهای خاص میتوانند به سرعت باعث کاهش سطح خون شوند. بدون خون کافی، اکسیژن کافی در بدنشان دریافت نمیکنند که منجر به مرگ میشود. بسیاری از بیمارستانها و مراکز پزشکی از خون اهدا شده برای نجات جان بیماران خود استفاده میکنند.
در حالی که اهدای خون برای برخی افراد میتواند حیاتی باشد، اما چه اثراتی بر روی کسانی دارد که خون اهدا میکنند؟ در این مقاله، نگاهی به مزایا و معایب اهدای خون میاندازیم.
مزایای اهدای خون
در حالی که خون اهدا شده برای افراد نیازمند مهم است، اما برخی متخصصان پزشکی ثابت میکنند که اهدا کنندگان خون نیز از اهدا کردن خونشان سود میبرد.
کاهش سطح آهن: آهن مادهای معدنی است که بدن برای تولید گلبولهای قرمز خون به آن نیاز دارد. با این حال، آهن بیش از حد میتواند برای سلامت شخص مضر باشد. میتواند به اندامهای مختلف بدن مثل کبد و قلب تاثیر بگذارد و بر نحوه کارکرد آن اعضا تاثیر بگذارد.
شناسایی عوارض جانبی سلامتی: هر فردی که خون اهدا میکند، یک معاینه فیزیکی ساده و تست خون کوتاه قبل از دادن خون انجام میدهد. در نتیجه این امکان وجود دارد که فرد بتواند نگرانیهای سلامتی ناشناخته را به عنوان بخشی از فرآیند اهدای خون تشخیص دهد. این مسائل مربوط به سلامتی، میتوانند شامل نگرانیهای فشار خون و یا تعداد کم خون باشند.
یک فرد هرگز نباید از اهدای خون برای پیدا کردن بیماریهای مربوط به خون مانند هپاتیت B، هپاتیت C و یا HIV استفاده کند. در عوض، باید به پزشک مراجعه کنند. اگرچه مقدار کم خون یک فرد او را از اهدای خون منع میکند، اما کشف این اطلاعات میتواند به او کمک میکند تا اطلاعات بیشتری در مورد سلامتی خود داشته باشند.
سوزاندن کالری: اهدای خون۶۵۰ کالری را میسوزاند. در فرد مناسب، اهدای خون بسیاری از مزایای سلامتی را با چند ریسک ارائه میدهد. بانکهای خون معمولاً هر احتیاط ممکن را برای کمک به اهدای خون به خون اهدایی میکنند.
کمک میکند که مردم نسبت به خودشان احساس خوبی پیدا کنند: اهدای خون قدرت تاثیر گذاشتن بر سه نفر را دارد که برای زنده ماندن به خون نیاز دارند. دانستن اینکه آنها برای زندگی دیگران تفاوت ایجاد کرده اند میتوانند استرس فرد را کاهش دهد و باعث شود که آنها احساس بهتری نسبت به خودشان داشته باشند.
کاهش خطر حمله قلبی: مطالعات نشان داده است که اهدای خون میتواند خطر حملات قلبی را به میزان ۱ / ۳ درصد به خصوص در مردان کاهش دهد. خون، به ویژه سلولهای قرمز خون، حاوی هموگلوبین هستند که از آهن تشکیل شده اند، که برای اتصال اکسیژن بکار میرود.
مقدار مورد نیاز آهن به جنسیت و سن بستگی دارد. مردان بزرگسال به ۸.۵ میلی گرم در روز و زنان بزرگ سال در سن بارداری به ۱۸.۹ میلی گرم روزانه نیاز دارند. آهن از مواد غذایی مشتق شده از منابع زیستی (آهن غیر هموگلوبینی) با فراهمی زیستی ۲ - ۳ % و منابع حیوانی (آهن هموگلوبینی) با فراهمی زیستی ۲۰ - ۲۳ % بدست میآید.
این حقیقت که جذب آهن غیر هموگلوبینی سخت است در واقع مفید به نظر میرسد، به این دلیل که آهن به راحتی هنگام مصرف بیش از حد جذب میشود، مانند آهن هموگلوبینی که از گوشت دریافت شده و در بدن تجمع مییابد، میتواند خطر بیماریهای قلبی عروقی را افزایش دهد.
با تجمع آهن، رادیکالهای آزاد در بدن افزایش یافته و کلسترول را اکسید کند. کلسترول اکسید شده روی دیوارهای رگهای خونی قرار میگیرد. اکسیداسیون کلسترول در رگهای خونی باعث ایجاد پلاک (آترواسکلروز) میشود که شیوع بیماری قلبی عروقی است.
با اهدای منظم خون، احیا خون به سرعت صورت میگیرد، اکسیداسیون کلسترول آهستهتر میشود. علاوه بر این، خون به آرامی جریان مییابد و میتواند از تجمع چربی و کلسترول در دیواره عروق کرونری جلوگیری کند؛ بنابراین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش میدهد.
جلوگیری از آسیب کبد: کبد عضو بسیار مهم بدن است که به طور فعال، فرآیند متابولیسم ویتامین ها، مواد معدنی، پروتئین، چربی ها، و کربو هیدراتها را تضمین میکند. کبد گلوکز را به گلیکوژن تبدیل کرده و به ذخیره سازی گلیکوژن، ویتامینها و مواد معدنی کمک میکند. این عضو حیاتی بدن نقش مهمی در تصفیه خون و سم زدایی نیز دارد، همچنین پروتئینهای پلاسما و عوامل لخته کننده خون را ترکیب میکند.
با اهدای منظم خون باید از آسیب کبد ناشی از آهن اضافی در بدن جلوگیری کنیم. مصرف غذاهایی که غنی از آهن هستند میتواند سطح آهن را در بدن افزایش دهد، چون آهن بطور محدود استفاده میشود، آهن اضافی جذب شده و در کبد و پانکراس ذخیره میشود. در پایان میتواند خطر ابتلا به سیروز، از کار افتادن کبد، آسیب پانکراس و اختلالات قلبی را افزایش دهد.
تحریک گلبولها: پس از اهدای خون، بدن برای تامین خون از دست رفته تلاش میکند. این افراد به طور مرتب میتوانند به تحریک تولید سلولهای جدید خون کمک کنند. اهدای خون به سلامت بدن و عملکرد موثر آن کمک میکند.
کاهش خطر هموکروماتوز: هموکروماتوز یک اختلال ژنتیکی است که در آن بدن بیش از حد آهن را از غذا جذب میکند. سپس آهن اضافی در اندامهای مختلف، به خصوص کبد ته نشین میشود. آهن اضافی نیز میتواند در لوزالمعده، کبد، بیضه، تخمدان، پوست و مفاصل ذخیره شود. برای غلبه بر هموکروماتوز، باید بطور روتین خون را تعویض کنید تا آهن اضافی بدن کاهش یابد.
این بیماری میتواند به ارث برده شود و یا ممکن است بر اثر اعتیاد به الکل، یا. ایجاد شود. اهدای خون به صورت مداوم میتواند به کاهش آهن بیش از حد کمک کند.
کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی: در خون، آهن وجود دارد که بر روی غلظت خون تاثیر میگذارد. سطح بالای آهن باعث میشود خون غلیظ شود. علاوه بر افزایش سطح آهن نیز میتواند فرآیند اکسیداسیون کلسترول را تسریع کند.
این بیماری میتواند در خون تاثیر گذاشته و اصطکاکی را افزایش دهد که جریان خون در رگهای خونی و خطر وقوع مقاومت در رگهای خونی را بیشتر میکند. براساس مجله آمریکایی اپیدمیولوژی، با اهدای خون، میتوانید خطر ابتلا بیماری قلبی را به میزان ۳۳% و خطر حمله قلبی را به میزان ۸۸% کاهش دهید.
محققان انجمن پزشکی آمریکا اعلام کردند که با اهدای خون در هر شش ماه یکبار میتوان خطر حمله قلبی و سکته در سنین ۴۳ تا ۶۱ سال را کاهش داد.
کاهش خطر ابتلا به سرطان: سرطان یک بیماری مرگبار است. خطر ابتلا به سرطان اغلب با سطوح بالای آهن در خون مرتبط است. هرچه آهن بالاتر باشد، پتانسیل برای رشد سرطان بیشتر خواهد بود. خبر خوب برای اهدا کنندگان دائمی خون این است که با خون اهدایی، میزان آن خون آنها کنترل میشود. یعنی خطر سرطان کبد، روده، ریهها و گلو کاهش مییابد.
کاهش کلسترول: با اهدای خون، ما نه تنها به دیگران کمک میکنیم بلکه خطر کلسترول بالا را نیز کاهش میدهیم. چگالی بالا لیپوپروتئین HDL میتواند برای بدن مفید باشد، چون میتواند جریان خون را سرعت بخشد. اما شما باید نگران باشید، چگالی کم لیپوپروتئین LDL، که میتواند منجر به مسدود شدن جریان خون شود.
خون حاوی آهن است، اگر آهن در خون بیش از حد باشد، کلسترول میتواند اکسید شود. این به این معنی است که انسداد در رگهای خونی وجود خواهد داشت. بنابراین، اهدای خون برای کاهش مقدار آهن در خون لازم است.
کلسترول LDL معمولا در غذاهای حیوانی مثل گوشت و غذاهای دیگر مثل فست فود و شیر یافت میشود. اگر آهن از طریق اهدای خون از بین نرود، باعث رسوب چربی بر روی دیوارههای رگهای خونی میشود که به نوبه خود میتواند منجر به بیماریهایی نظیر بیماریهای قلبی و سکته شود.
تسریع در فرآیند التیام زخم: وقتی یک خون اهدا میکنید، بدن با کاهش سلولهای قرمز خون وفق داده میشود. تنظیم بدن زمانی رخ میدهد که بدن التیام پیدا میکند. تاثیر این تنظیمات بر فرآیند التیام زخم نیز تاثیر خواهد گذاشت که شما تجربه میکنید.
کنترل وزن: برای افرادی که اضافه وزن دارند، توصیه میشود که به طور منظم خون اهدا کنند. به این دلیل که هر اهدای خون میتواند بیش از ۶۵۰ کالری چربی را بسوزاند. با این حال، راهی برای کاهش وزن تلقی نمیشود، زیرا کاهش وزن تنها راه کنترل وزن است. برای اهدا کردن خون، شرایط ویژهای وجود دارد.
برای اهدا کنندگانی که حدود ۴۹ کیلوگرم وزن دارند، باید سطوح معینی هموگلوبین و آهن وجود داشته باشد تا بتوانند هر دو ماه یا سه ماه به طور منظم خون اهدا کنند.
جلوگیری از پیری زودرس: چنانچه در بخش سلامت نمناک میخوانید با اهدای منظم خون، نه تنها وزن خود را کاهش میدهید بلکه ذهن شما نیز پایدارتر میشود. با انجام این کار، برای تمام فعالیتهایی که انجام میدهید تمرکز بیشتری داشته و باعث میشوید که همه چیز به آرامی در حال اجرا باشد؛ بنابراین استرس را تجربه نمیکنید.
استرس یکی از محرکهای پیری زودرس است، اگر بتوانید ذهن خود را کنترل کرده و همچنین اهدای خون انجام دهید، میتوانید پوست خود را صاف نگه دارید که به راحتی چروک نشود.
معایب اهدای خون
هنگامی که به روش درست انجام شود، اهدای خون ایمن است. اگر یک بانک خون برای استفاده مجدد از سرنگ استفاده کند، این میتواند خطر ابتلای فرد را به یک عفونت خونی افزایش دهد.
به همین دلیل، این یک بخش روتین برای گرفتن خون است که باید از سوزنهای جدید برای هر اهدا کننده استفاده کرد و تمام افراد باید دست هایشان را بشویند. سازمان غذا و داروی آمریکا بر روی بانکهای خون نظارت میکند، تا مطمئن شود که آنها به طور ایمن در حال جمع آوری خون هستند. فرد میتواند برخی عوارض جانبی را در نتیجه اهدای خون تجربه کند. این موارد عبارتند از:
سرگیجه
احساس ضعف
سبکی سر
تهوع
این علائم معمولاً ظرف سه روز بعد از اهدای خون تمام میشوند.
اگر سطح آهن فرد پس از اهدای خون خیلی پایین باشد، میتواند مصرف غذاهای غنی از آهن را افزایش دهند. غذاهایی غنی از آهن زیاد شامل گوشت قرمز، اسفناج و اب میوههای غنی از آهن و غلات میشوند.
نکته:
اگر فردی در نظر دارد یک اهدا کننده خون باشد، مهم است که مراحل دخیل در فرآیند را درک کنند.
آماده سازی برای اهدای خون: قبل از اهدا، افراد باید برای اهدا ثبت نام کنند، یک سابقه پزشکی را پر کنند و یک معاینه فیزیکی کوچک انجام دهند. این گامها به تضمین این امر کمک میکنند که فرد در معرض بیماریهایی قرار نداشته باشد، که ممکن است با اهدای خون به دیگران سرایت کند.
این تستها همچنین نشان میدهند که اگر کسی کاندیدای خوبی برای دادن خون است، هیچ مشکلی ندارد. مثالهای این مسائل شامل سطوح هموگلوبین کم و یا فشار خون بالا یا پایین هستند.
پزشک بازو را با پد الکلی تمیز کند و عضوی از تیم اهدا سوزن سرنگ را به رگ فرو میکند.
سوزن جدید و استریل شده.
سوزن به یک لوله و کیسه متصل است و خون تا زمانی که پر شود، کار ادامه دارد.
کل زمان اهدای خون به طور متوسط ۸ تا ۱۰ دقیقه طول میکشد.
اگر فرد یک محصول خونی مانند پلاکتها یا پلاسما را اهدا کند، این فرآیند میتواند تا ۲ ساعت طول بکشد.
پس از اهدای خون: هنگامی که اهدای خون تمام شود، پرسنل پزشکی سوزن را برمی دارد، گاز نخی میگذارد و فشار میدهد و بانداژ را بر روی بازوی فرد قرار میدهند. اهدا کنندگان معمولاً ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از رفتن میمانند و در طی این مدت به خوردن و نوشیدن تشویق میشوند.
پس از اهدای خون، تیمهای پزشکی خون را دریافت خواهند کرد و آن را برای بیماریهای ارثی بالقوه آزمایش خواهند کرد. مثالهایی از اینها شامل HIV، هپاتیت B، هپاتیت C و سیفیلیس است.
سازمان خیریه معمولاً بیش از دوازده تست برای تضمین ایمنی خونهای اهدایی انجام میدهد. خون اهدایی تنها برای مدتی میتواند دوام بیاورد و باید قبل از انقضای آن استفاده شود. در نتیجه، بانکهای خون و بیمارستانها تقریباً نیاز مداوم به خون اهدا شده دارند.
منبع: ایسکانیوز