عروسِ دریاییِ نامیرا راز طول عمر را فاش می‌کند؟
ژن‌هایی که آن‌ها در عروس‌دریایی نامیرا شناسایی کرده‌اند می‌تواند به فرایندِ پیری در انسان نیز مرتبط شود. این ژن‌ها می‌توانند الهام‌بخشِ تولید دارو‌هایی برای جوان‌سازی باشند یا دانشِ مقابله با بیماری‌های مرتبط با سن مثلِ سرطان یا بیماری‌های مرتبط با اضمحلالِ اعصاب را در اختیار دانشمندان قرار دهند.
فرادید | یک گونه عروس‌دریایی نامیرا دو نسخه از ژن‌هایی را دارد که از دی‌اِن‌اِی محافظت و آن را ترمیم می‌کنند. این یافته جدید می‌تواند سرنخ‌هایی درباره پیری انسان و عوارض مرتبط با افزایشِ سن در اختیار دانشمندان بگذارد.
به گزارش فرادید، عروس‌های دریایی در بدو تولد لارو‌های شناور در آب هستند. آن‌ها به تدریج به کفِ دریا متصل می‌شوند و به‌تدریج به زائده‌های جوانه‌مانند تغییر شکل می‌دهند.
این ساکنانِ قعر دریا سپس خودشان را تکثیر می‌کنند و کلونی‌های انباشتی و رسوبی‌ای را شکل می‌دهند که در نهایت جوانه می‌زنند و به شکلِ مدوزا یا عروس‌دریاییِ چتری درمی‌آیند.
این مرحله برای اغلبِ گونه‌های عروسِ دریایی با مرگ پایان می‌یابد، اما نوعی خاص از عروس‌دریایی با عنوانِ عروس‌دریاییِ نامیرا Turritopsis dohrnii می‌تواند این چرخه را معکوس کند.
وقتی که اوضاع سخت می‌شود، مثلاً در محیط‌زیست‌های خشن یا بعد از آسیب‌دیدگی و جراحت، این گونه بدنش را ذوب می‌کند و به کیستِ بی‌شکلی تبدیل می‌شود، سپس خودش را مجدداً به کفِ دریا می‌چسباند و و در حرکتی روبه‌عقب دوباره به حالتِ زائده (پولیپ) درمی‌آید.
آن‌ها می‌توانند این چرخه را به صورتِ نامحدود ادامه دهند و از مرگ بر اثر کهولت سن بگریزند.
ماریا پاسوکوآل-تورنر و همکارانش در دانشگاه اویدو در اسپانیا می‌خواستند بدانند که عروس دریاییِ نامیرا چگونه پیری را منتفی می‌کند؛ پس توالی ژنوم ـ مجموعه کامل دستورالعمل‌های ژنتیکی ـ آن را مشخص کردند و آن را با توالی ژنومِ یک گونه عروس‌دریایی زرشکی Turritopsis rubra که میراست، مقایسه کردند.
آن‌ها دریافتند که عروس‌دریاییِ نامیرا دوبرابر بیش‌تراز گونه میرا دارا ژن‌هایی است که از دی‌اِن‌اِی محافظت و آن را ترمیم می‌کنند. این ژن‌های دوبرابر می‌توانند مقادیر بیش‌تری پروتئین محافظتی و بازسازی‌کننده تولید کنند.
عروس‌دریایی نامیرا هم‌چنین جهش‌های ژنیِ منحصربه‌فردی داشت که از تقسیم سلولی پیش‌گیری می‌کرد و از تخریبِ تلومر‌ها ـ کلاهک‌های محافظتیِ کروموزوم‌ها ـ پیش‌گیری می‌کرد.
سپس، دانشمندان برای آنکه بفهمند عروس‌دریایی چگونه دوباره با بازگشت به عقب تبدیل به پولیپ (جوانه یا زائده) می‌شود، به توالی ژنوم آن در در این دوره توجه کردند تا ببینند کدام ژن‌ها در دوره دگرگونی فعال هستند.
آن‌ها دریافتند که عروس‌دریایی‌های نامیرا ژن‌های رشد را غیرفعال می‌کنند تا سلول‌ها را به وضعیتِ آغازین برگردانند و ژن‌های دیگری را فعال می‌کنند که به سلول‌های نوپدید اجازه می‌دهد به محضِ اینکه یک عروس‌دریاییِ تازه از کلونی جوانه می‌زند، فعالیتِ تخصصی خود را از سر بگیرند.
تورنور می‌گوید این دگرگونی‌های ژنتیکی رویهم از حیوان در برابر گذرِ زمان محافظت می‌کند.
اما ماریا پا‌میگلیتا از دانشگاه اِی. اَند. اِم در تگزاس می‌گوید عروس‌دریاییِ زرشکی هم می‌تواند خودش را جوان‌سازی کند، اما این کار در میانِ این گونه زیاد شیوع ندارد. او می‌گوید، مقایسه این دو گونه با هم بیش‌تر از آنکه کلیدی برای فهمِ نامیرایی باشد، تفاوتِ درجه و میزانِ نامیرایی در دو گونه را برجسته می‌کند.
بااین‌حال، تورنر می‌گوید ژن‌هایی که آن‌ها در عروس‌دریایی نامیرا شناسایی کرده‌اند می‌تواند به فرایندِ پیری در انسان نیز مرتبط شود. این ژن‌ها می‌توانند الهام‌بخشِ تولید دارو‌هایی برای جوان‌سازی باشند یا دانشِ مقابله با بیماری‌های مرتبط با سن مثلِ سرطان یا بیماری‌های مرتبط با اضمحلالِ اعصاب را در اختیار دانشمندان قرار دهند.
او می‌گوید: «قدم بعدی شناساییِ سویه‌های این ژن‌ها در موش یا در انسان است.»
منبع: New Scientist
مترجم: عاطفه رضوان‌نیا- فرادید
