حرکت بورس در مدار صفر معاملات

هفته سراسر ریزشی بورس تهران با کاهش ۸۴/ ۱درصدی نماگر اصلی به پایان رسید. در روز شنبه بیش از ۱۲‌هزار واحد ریزش در تالار شیشه‌ای به‌ثبت رسید و تا حدودی به فضای بی‌اعتمادی که در نتیجه تشدید فشار فروش از سوی سرمایه گذاران ایجاد شده، دامن زده است.

دادوستد روز‌های یک شنبه و دوشنبه در حالی در مدار صفر معاملاتی پیگیری شد که معامله‌گران تحت‌تاثیر اخبار پیرامون برجام سرمایه‌گذاری خود را با چاشنی احتیاط همراه کردند. اظهارات جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هفته گذشته انحراف مذاکرات از مسیر اصلی خود را برای سرمایه گذاران به‌وضوح نمایان کرد.

به این‌ترتیب بازار در روز‌های سه شنبه و چهار شنبه در مجموع حدود ۱۴‌هزار واحد دیگر مجبور به عقب نشینی شد و در نهایت رقم یک‌میلیون و ۴۱۲‌هزار واحدی را به خود اختصاص داد.

یکی دیگر از رویداد‌های منفی هفته گذشته شکست محدوده تکنیکالی یک‌میلیون و ۴۲۰‌هزار واحدی بود. حمایتی که به‌راحتی شکست و منجر به تعمیق‌ریزش در بازار سهام شد؛ به‌گونه‌ای که به باور برخی از تکنیکالیست‌های بورس تهران تا حدودی می‌توان گفت که مسیر برای تداوم ریزش بازار با عبور از محدوده ذکر‌شده، حال هموار‌تر از گذشته است.

از سویی احتمال اینکه محدوده ۴/ ۱میلیون واحدی هم در آینده نه‌چندان دور از دست برود نیز دور از ذهن نیست. سیگنال‌های بازار به روایت آمار حاکی از به‌صدا درآمدن زنگ خطر در بورس تهران است، هشداری که اکنون در قامت تغییر مالکیت نمایان شده است.

در هفته منتهی به ۱۶ شهریورماه بیشترین خروج پول پس از ۴ هفته از سوی سرمایه گذاران خرد به‌ثبت رسید، درحالی‌که طی چند وقت گذشته این قشر از سهامداران بخشی از نقدینگی خود را به سمت بخش مولد هدایت می‌کردند به یک باره تحت‌تاثیر سیگنال برجام فروش سهام را در اولویت قرار دادند.

بدین ترتیب در هفته گذشته ۷۸۰‌میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات بورس تهران خارج شد. در این شرایط آلارم افزایش قیمت در اقتصاد می‌تواند در صورت تداوم فرار نقدینگی از بازار سهام و احتمالا تزریق به بازار‌های غیرمولد بلند‌تر از هر زمان دیگری به گوش برسد.

آن‌طور که از جریان ورود و خروج پول در سعادت‌آباد به‌نظر می‌رسد، این روز‌ها تحلیل وضعیت فاندامنتال و تکنیکال سهام شرکت‌ها، تنها نکته‌ای است که متاسفانه چندان برای معامله‌گران بورسی حائزاهمیت نیست. بازیگرانی که تنها اولویت خرید و فروش سهام را به آینده برجام گره زده اند.

به‌رغم فروش سهام در بورس و فرابورس، اما در آن‌سوی بازار‌ها نرخ اسکناس آمریکایی ۰۱/ ۱درصد افزایش پیدا کرد. با توجه به اینکه مذاکرات هسته‌ای نسبت به هفته قبل با انحرافاتی همراه بود، اما بازار ارز واکنش چندانی به این مهم نشان نداد، به‌گونه‌ای‌که دلار در محدوده ۳۰‌هزار و ۱۵۰‌تومان به‌کار خود پایان داد.

به باور این قشر از فعالان، بازارساز با تشدید عرضه ارز در بازار با توجه به سیگنال‌های منفی حول برجام مانع از صعود دلار به ارقام بالاتر شد. مشابه رفتاری که در برهه‌های متفاوت روی داده است، به‌طوری که در مواقع حساس و بروز رفتار هیجانی در ابعاد مثبت و منفی بازارساز با عملکردی معکوس نسبت به جو غالب معاملاتی اقدام به فروکش هیجان بازار ارز کرده است.

به هر روی در بازار سکه نیز وضعیت تا حدودی متفاوت‌تر از بازار ارز دنبال شد. سرمایه گذاران این بازار با توجه به وضعیت حاکم در سایر بازار‌ها موجبات رشد ۲۷/ ۲‌درصدی سکه را فراهم‌کردند، در واقع این میزان از رشد در مقیاس هفتگی را می‌توان نشات گرفته از رکودی دانست که سایه آن در سایر بخش‌ها حاکم است.

بر این اساس سکه توانست در صدر فهرست کسب بیشترین بازدهی در هفته جای گیرد. اسکناس آمریکایی نیز در رتبه دوم و بورس تهران در رتبه سوم به لحاظ کسب بازدهی قرار گرفت.

یکی از نکات حائزاهمیت در دادوستد‌های هفته معاملاتی مذکور به موضوع ارزش معاملات خرد بازمی‌گردد، در واقع روز یک شنبه کمترین ارزش معاملات خرد (از ۱۰‌مرداد‌ماه ۱۴۰۱ تاکنون) با رقمی در محدوده ۱۳۹۴‌میلیارد‌تومانی به ثبت رسید.

هر چند در سایر روز‌های معاملاتی نیز این پارامتر بورسی با فراز و فرود‌هایی همراه بود، اما این رقم می‌تواند از وضعیت نامساعد بازار و به‌عبارتی مستعد‌بودن برای کاهش به سطوح پایین‌تر را در جای خود نشان دهد. به روایت آمار و ارقام حقوقی‌های بورس همچنان خرید سهام شرکت‌های دلاری و ریالی را دنبال می‌کنند و دقیقا در نقطه مقابل حقیقی‌های بازار قرار گرفته اند، جایی‌که سهامداران خرد ریسک معاملات را در سطوح فزاینده‌ای ارزیابی می‌کنند، این قشر از سرمایه گذاران با آرامش خیال در مسیر بهبود چینش پرتفوی خود گام برمی دارند.

در مجموع معاملات هفته گذشته صنایعی نظیر محصولات شیمیایی با ۱۴۷‌میلیارد‌تومان، چندرشته‌ای صنعتی با ۱۲۱‌میلیارد‌تومان و فرآورده‌های نفتی با ۱۱۵‌میلیارد تومان خروج پول از سوی سرمایه گذاران خرد مواجه بودند. در ادامه این فهرست گروه‌هایی اعم از خودرو و ساخت قطعات، بانک‌ها، حمل‌ونقل و... قرار دارند.

صنایع بورسی با بیشترین ورود پول سرمایه گذاران خرد در مقیاس هفته نیز به مخابرات با ۳۹‌میلیارد‌تومان و اطلاعات و ارتباطات با ۳۴‌میلیارد‌تومان و ... ختم شد. مطابق آمار غالبا شرکت‌های کوچک مقصد سرمایه سهامدارانی است که این روز‌ها اقدام به شناسایی سود از شرکت‌های دلاری و برجامی می‌کنند.

در هفته‌ای که گذشت ارزش بازار بورس تهران ۸۹/ ۱‌درصد افت کرد. حجم معاملات بورس نیز ۲/ ۵‌درصد با کاهش همراه شد و ارزش معاملات از افت ۹۴/ ۰درصدی حکایت داشت.

فارغ از سایه ریسک سیستماتیک در جریان معاملات بورس تهران که زمینه فرار نقدینگی را فراهم کرده است، در واقع کمبود پول در بازار منجر به نزول پارامتر‌های فوق شد. بازار‌های جهانی در هفته‌ای که گذشت وضعیت چندان مساعدی نداشتند و برخی از کالایی‌ها به‌رغم درجا‌زدن مستعد ریزش بیشتر نیز بودند.

افت سایر کامودیتی‌ها نیز در حالی به‌وقوع پیوست که مسیر ریزشی از ماه‌ها قبل هموار شده و احتمالا با توجه به شرایط رکودی در مقوله کالایی‌ها این روند توام با نوساناتی، اما در شیب نزولی همراه خواهد بود.