از بین بردن سلولهای سرطانی با زهر زنبور عسل
ملیتین و زهر زنبور عسل به سرعت انواع سلولهای سرطانی مذکور را از بین میبرند و در عین حال تاثیر ناچیز و به شدت محدودی بر سلولهای طبیعی و سالم بدن دارند.
در مطالعات آزمایشگاهی، ترکیب اصلی و فعال زهر زنبور عسل توانسته است با سرعت بالا دو نوع از سلولهای سرطان سینه را که درمان دشواری دارند، از بین ببرد. این در حالی است که سم مورد نظر به سلولهای سالم هیچگونه آسیبی وارد نمیکند.
از گذشتهای دور، موم و زهر زنبور عسل اروپایی (Apis mellifera) به عنوان دارو استفاده شده است. بر اساس مطالعه منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا، در تستهای آزمایشگاهی مشخص شده که زهر زنبور عسل و ماده فعال آن تحت عنوان ملیتین برای طیف وسیعی از تومورها از جمله ملانوما و سرطانهای ریه، تخمدان و پانکراس سمی است.
ملیتین مولکولی است که احساس دردناک نیش زنبور عسل به واسطه آن ایجاد میشود. با این حال، دانشمندان هنوز به طور کامل نمیدانند که این ترکیب چگونه سلولهای سرطانی را میکشد.
برای اولین بار محققان تاثیر ملیتین و زهر زنبور عسل را روی طیف وسیعی از سرطانهای سینه از جمله دو مورد از تهاجمیترین و سختترین انواع آن، بررسی کردند.
سرطان سینه شایعترین سرطان در زنان است و دو نوع تهاجمی آن، معروف به سرطان سینه سه گانه- منفی و همچنین HER۲ با وخیمترین نتایج ممکن همراه هستند. این دو معمولا مقاومت بالایی در برابر درمانهای معمول از خود نشان میدهند.
دانشمندان موسسه تحقیقات پزشکی هری پرکینز در پرت، استرالیا و همچنین دانشگاه استرالیای غربی، دریافتند که ملیتین و زهر زنبور عسل به سرعت انواع سلولهای سرطانی مذکور را از بین میبرند و در عین حال تاثیر ناچیز و به شدت محدودی بر سلولهای طبیعی و سالم بدن دارند.
دکتر Ciara Duffy مسئول ارشد مطالعه میگوید: "زهر مورد استفاده بسیار قوی بود و ما دریافتیم که ملیتین میتواند غشای سلولهای سرطانی را عرض ۶۰ دقیقه به طور کامل از بین ببرد"
این مطالعه همچنین نشان داد که زهر زنبورهای گرده که حاوی ملیتین نیست، سلولهای سرطانی را حتی در غلظتهای بالا از بین نخواهد برد. حاصل این کار از طریق مجله npj Precision Oncology قابل دسترسی است.
مسدود سازی پیامها
ملیتین میتواند سلولها را در کمتر از ۱ ساعت با سوراخ کردن غشای بیرونی آنها از بین ببرد. از طرفی دیگر این ترکیب ظرف ۲۰ دقیقه پس از تجویز نیز انتقال پیامهای شیمیایی را که برای رشد و تقسیم سلولها ضروری است، مختل میکند.
دکتر Duffy توضیح میدهد: "ما بررسی کردیم که چگونه زهر زنبور عسل و ملیتین بر مسیرهای سیگنال دهی سرطان؛ پیامهای شیمیایی که برای رشد و تولید مثل سلولهای سرطانی اساسی هستند، تاثیر میگذارند. نهایتا متوجه شدیم که این مسیرهای سیگنالینگ بسیار سریع بسته شده اند"
دانشمندان کشف کردند که ملیتین این کار را با جلوگیری از فعال شدن گیرندههای فاکتورهای رشد در غشای سلولها انجام میدهد. گفتنی است که یکی از دلایل رشد سریع و زیاد سلولهای سرطانی HER۲ و برخی از سرطانهای سینه سه گانه- منفی، وجود تعداد زیادی از همین گیرندهها است.
ملیتین با جلوگیری از عبور این سیگنالهای رشد، تکثیر سلولها را متوقف میسازد.
پروفسور پیتر کلینکن که در این تحقیق شرکت نداشت، دانشمند ارشد دانشگاه استرالیای غربی است. وی از این یافتهها استقبال کرده و میگوید: "این یک مشاهده فوق العاده هیجان انگیز است که ملیتین، جزء اصلی زهر زنبور عسل، میتواند رشد سلولهای سرطانی سینه و به ویژه سرطان سینه سه گانه- منفی را سرکوب کند.
این مطالعه به طور قابل توجهی نشان میدهد که چگونه ملیتین با مسیرهای سیگنالینگ در سلولهای سرطان سینه به منظور کاهش تکثیر سلولی تداخل ایجاد میکند. از این نمونه شگفت انگیز میتوان نتیجه گرفت که ترکیبات موجود در طبیعت برای درمان بیماریهای انسانی موثر واقع میشوند"
درمان ترکیبی
از آنجایی که ملیتین سوراخهایی در غشای سلولی ایجاد میکند، ممکن است به داروهای شیمی درمانی موجود اجازه نفوذ بهتر و نابودسازی سلولهای سرطانی را نیز بدهد.
به منظور تجزیه و تحلیل صحت این احتمال، محققان مدل حیوانی سرطان سینه سه گانه- منفی را با ترکیبی از ملیتین و دارویی به نام دوستاکسل تحت درمان قرار دادند. این درمان ترکیبی در راستای کاهش اندازه تومورها از دوستاکسل و یا ملیتین به تنهایی موثرتر بود.
پزشکان به طور بالقوه میتوانند از استراتژی مذکور برای افزایش اثربخشی یا کاهش دوز داروهای شیمی درمانی استفاده کنند و در نتیجه عوارض جانبی مضر را کاهش دهند.
نویسندگان مطالعه اضافه میکنند که زهر زنبور عسل نسبتا ارزان و به راحتی قابل دستیابی است. از این رو این ترکیب به گزینه خوبی برای درمان سرطان در کشورهایی با منابع بهداشتی محدود تبدیل میشود. لازم به ذکر است که این سری از تحقیقات همچنان در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و محققان هنوز کارآزماییهای بالینی را روی انسان با هدف ارزیابی ایمنی و کارایی ملیتین برای درمان سرطان سینه انجام نداده اند.
هرچند در این مطالعات هیچ شواهدی مبنی بر آسیب به سلولهای غیر سرطانی به دست نیامده است، بهتر است متخصصان مراقبتهای بهداشتی ملیتین را تحت دستورالعمل درمان هدفمند مورد استفاده قرار دهند تا از آسیب جانبی احتمالی به بافتهای سالم جلوگیری شود.