سلامتِ روده و کاهش وزن با هم ارتباط دارند؟
اگر تاکنون سفرِ کاهشِ وزن را آغاز کرده باشید، میدانید که به سادگیِ «انرژی دریافتی در مقابلِ انرژی مصرفی نیست.» کارآمدیِ بدنِ ما در استفاده از کالری و تنظیمِ اشتها به مجموعهای از عوامل بستگی دارد. برخی از این عوامل مثل آرایشِ ژنتیکی یا سن را نمیتوان تغییر داد. اما بقیه مثلِ ترکیبِ میکروبیِ روده را میتوان تنظیم کرد.
فرادید | مدتهاست میدانیم که کلید کاهش وزن کمکردنِ مداومِ میزانِ کالریِ دریافتی است؛ بااینحال آخرین تحقیقات دراینزمینه نشان میدهد که ممکن است بینِ سلامتِ روده و کاهش وزن ارتباط وجود داشته باشد. پس آیا بهبود سلامتِ دستگاه هضم میتواند در کاهشِ وزن ناخواسته به ما کمک کند؟
به گزارش فرادید، یک مطالعه جدید پیشنهاد میدهد که ترکیبِ محیط میکروبی ِ روده ما میتواند موفقیت ما را در دستیابی به کاهش وزن دلخواه پیشبینی کند. اما دانشمندان تازه در آغاز راه کشفِ ارتباطِ بینِ روده و وزن هستند؛ و انجام این تحقیقات کار سادهای نیست.
متابولیسم ما ساختار بسیار پیچیدهای است. اگر تاکنون سفرِ کاهشِ وزن را آغاز کرده باشید، میدانید که به سادگیِ «انرژی دریافتی در مقابلِ انرژی مصرفی نیست.» کارآمدیِ بدنِ ما در استفاده از کالری و تنظیمِ اشتها به مجموعهای از عوامل بستگی دارد. برخی از این عوامل مثل آرایشِ ژنتیکی یا سن را نمیتوان تغییر داد. اما بقیه مثلِ ترکیبِ میکروبیِ روده را میتوان تنظیم کرد. اگر ارتباطی بین سلامت روده و کاهش وزن وجود داشته باشد، این مورد میتواند فرصتهای تازهای ایجاد کند. برای مثال، پروبیوتیکها و پریبیوتیکها میتوانند برای مبارزه با چاقی مصرف شوند.
اما این ایدهها را چگونه میتوان به کمک علم توضیح داد؟
دراینجا آنچه تاکنون درباره نقش باکتری روده در مدیریت وزن میدانیم را با شما درمیان میگذاریم و به شما روشهایی را معرفی میکنیم که میتوانند به بهبود سلامت روده کمک کنند.
هورمونهای روده
ارتباطِ پیوسته بین سیستم عصبی و گوارش برای متابولیسم و اشتهای ما ضروری است. هورمونهای روده نقشی حیاتی در مبادله این اطلاعات ایفا میکنند و سیگنالهای وضعیتِ تغذیه را از روده به مغز ما منتقل میکنند تا مغز بتواند نیازهای انرژی بدن را تفسیر کند و براساس آنها واکنش نشان دهد.
دستگاه گوارش ما بیش از ۲۰ نوع هورمون متفاوت دارد که در حفظِ تعادل انرژی نقش دارند. سطحِ هورمونهای روده به چند عامل بستگی دارد که شاملِ این موارد است: غذایی که میخوریم، وضعیتِ سلامتیمان و ترکیباتی که توسط باکتریهای رودهمان تولید میشوند.
برخی از این هورمونها میتوانند مستقیم روی رفتارِ تغذیهای ما اثر بگذارند. برطبق نشریه آبِسیتی، کولهسیستوکینین، پیپتیدِ YY، پلیپتید پانکراس، پپتیدِ شبه-گلوکاگون و اکسینتومدولین اشتهای شما را سرکوب میکنند، درحالیکه گرلین شما را گرسنهتر میکند.
مطالعاتی که با تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته عصبی انجام شدهاند نشان میدهند که این هورمونها در تغییر فعالیتهای مغز قدرتمند عمل میکنند. جالب آنکه یکی از اهدافِ گاسترکتومیِ آستین عمودی ـ روشی که در آن بخشی از معده برداشته میشود تا مقدار غذایی که افراد مصرف میکنند محدود شود ـ آن است که روی کنترلِ اشتهای غدد درونریز اثر بگذارد. برطبق نشریه آنالز آو سرجری، این نوع جراحی باعث میشود سطحِ گرلینِ افزایندۀ اشتها به مقدار چشمگیری کاهش پیدا کند.
هورمونهای معده برای کاهشِ وزن ضروری است. برطبقِ نشریه هورمون و متابولیک ریسرچ، رژیمِ کمکالری این سطوح را به نحوی تغییر میدهد تا اشتها افزایش یابد و از کارامدیِ متابولیسم کاسته شود. برای همین است که بسیاری از افرادی که رژیمهای کاهشِ وزن میگیرند با کنترلِ اشتهایشان مشکل دارند و اثرِ ترسناکِ یو-یو را تجربه میکنند.
باکتریهای روده و چاقی
شواهدِ روبهافزایش نشان میدهد افرادی که دچار اضافهوزن هستند، ترکیباتِ رودهشان با افرادِ لاغر متفاوت است. برطبقِ مروری که در نوتریِنت منتشر شده است، میکروبیتای روده افرادِ چاق از تنوعِ کمتری برخوردار است و گونههای مفیدِ باکتری آن کمتر است.
برطبقِ نشریه جینز اند نوتریشن، برخی گونههای باکتری که با چاقی و اختلالاتِ متابولیکی در جمعیتِ کشورهای غربی مرتبط است ممکن است بر جمعیتِ کشورهای شرقی بیاثر باشد. برای مثال باکتریهای پرووتِلا و رومینوکوکوس در مطالعاتِ غربی با چاقی مرتبط بودند، اما در میانِ شرقیها با لاغری مرتبط بودند؛ بنابراین معلوم نیست این تفاوتها علت وزنِ اضافه هستند یا نتیجه آن.
برای فهم این رابطه به مطالعات بیشتری نیاز است. همچنین وقتی پای پیوندِ مدفوع برای درمان چاقی به میان میآید، شواهد مختلف است. پیوندِ میکروبیتای مدفوع (FMT) روشی است که در آن باکتریای مدفوع از فردی به فردِ دیگر پیوند زده میشود. عقیده پشتِ آن این است که میکروبیتایای یک فردِ لاغر میتواند به متعادل کردن محیطِ میکروبیِ روده افراد چاق کمک کند و باعث تحریک کاهشِ وزن شود. اما، در افرادی که چنین روشی روی آنها انجام میشود، تغییری در سطحِ قند خون، توده بدنی یا کلسترول دیده نمیشود.
با اینوجود، مطالعات نشان دادهاند که برخی مشتقاتِ میکروبی مدام در بدنِ افراد چاق در حالِ افزایش است. افرادی که چاقی مفرط دارند بیشتر از سایرین برای شناساییِ متابولیتهایی مثل آمینواسیدها، لیپیدها و متابولیتهای لیپیدمانند، مشتقاتِ اسید صفراوی و سایر ترکیباتی که نشاندادهشده باعثِ افزایش خطرِ مقاوتِ انسولینی، هایپرگلیسمی و دیسلیپیدمی میشود، آزمایش میشوند.
میکروبهای روده و کاهشِ وزن
علم درباره سلامتیِ روده و مداخلات برای کاهشِ وزن چه نظری دارد؟ برطبقِ فراتحلیلی که در نشریه گات میکروبز منتشر شده است، کاهش وزن باعث میشود که تنوع میکروبهای روده افزایش پیدا کند. کاهش وزن همچنین به نفعِ افزایشِ گونههای مفید میکروبهای روده عمل میکند.
شواهدی نیز هستند که نشان میدهند سلامتِ روده میتواند نشان دهد که افراد چهقدر سریع میتوانند وزنِ ناخواستهشان را کاهش دهند. برطبقِ این یافتهها میکروبیتایِ پایه روده ـ یعنی ترکیببندیِ میکروبهای روده در آغازِ برنامه کاهش وزن ـ میتواند یکی از مهمترین پیشبینیکنندههای نتایج موفقیتآمیز در پایان برنامه باشد.
درهمینحال، تحقیقاتی که در نشریه آمریکاییِ نوتریشن کلینیکال منتشر شده است، نشان میدهد که میکروبهای روده ممکن است در مقابلِ تغییرات تقریباً مقاوم باشند. میزانِ این تغییرات نیز ممکن است به نوعِ رژیم کاهش وزن مرتبط باشد. برای مثال، مطالعهای که در نشریه پرسونلایزد مدسین، منتشر شده است بهطور ویژه از رژیمِ مدیترانهای به عنوانِ رژیمی که بیشترین سود را برای محیط میکروبی معده دارد، نام میبرد.
فعالیتهای جسمانی نیز میتوانند ترکیب میکروبهای روده را تغییر دهند. برطبقِ مطالعهای که در نشریه نوتریشن، متابولیسم اند کاردیووسکیولار دیزز، منتشر شده است، ورزش میتواند رشدِ گونههای مفید باکتری را در روده تقویت کند و درعوض باعثِ کاهشِ پروتئوباکتریهای مرتبط با چاقی شود؛ بنابراین بینِ سلامتِ روده و چاقی ارتباط وجود دارد، اما هنوز به یقین نمیدانیم که چه چیزی واقعاً کار میکند و چه چیزی بیاثر است. بااینحال، مطمئنیم که مراقبت از باکتریهای روده و مصرف غذاهای مفید فواید زیادی برای ما دارد.
غذاهایی که برای سلامتِ روده مفیدند کدامند؟
غذاهای غنی از فیبرِ رژیمی:
• میوهها
• سبزیجات
• غلات کامل
• انواع لوبیا
• آووکادو
• حبوبات
غذاهای غنی از پروبیوتیکها:
• محصولات لبنیِ تخمیری مثل ماست و کفیر
• محصولاتِ سویای تخمیری مثلِ ناتو و تمپه
• سوپ میسو که با خمیر سویا درست میشود
• کیمچی
• کامبوجا
• کلم ترش
غذاهای غنی از پریبیوتیکها:
• سیر
• پیاز
• ریشه کاسنی
• نخود
• انواع لوبیا
• موز
• جو
• بادام
• کنگر فرنگی
• پیازچه
آیا مصرفِ مکملِ پروبیوتیک به کاهشِ وزن کمک میکنند؟
آیا میتوان پروبیوتیک را برای کاهش وزن مصرف کرد؟ پاسخ قطعی به این سوال کار سختی است. علم هنوز برای کشف ارتباطِ مکملهای پروبوتیک و کاهشِ وزن در ابتدای راه است. ممکن است تا حدِ زیادی بستگی به گونههای باکتریای داشته باشد که مصرف میکنیم. اما این باکتریها هم باید با رژیم کمکالری همراه شوند تا بهترین نتایج به دست آید.
ترجمه: سایت فرادید