مهران مدیری مقصر نیست

سیدعبدالجواد موسوی؛ قصه کپی کاری مهران مدیری و دوستانش را حتما شنیده اید. منتقدان معتقدند این برنامه یک کپی تمام عیار از یک برنامه موفق هندی است. ظاهرا این ادعا با مستنداتی که منتقدان ارائه می دهند همخوانی دارد. ماجرای تازه ای نیست. پیشتر از این هم برنامه هایی که عینا از روی دست برنامه های خارجی کپی شده بود در تلویزیون به نمایش درآمده است.

برنامه هایی که منتقدان حرفه ای تلویزیون از آن ها چماقی ساخته اند برای محاکمه مدیران وقتِ صدا و سیما. اما جالب آن که هیچ کدام از آن برنامه ها توسط مدیران صدا و سیما توقیف نشده اند. و همین نکته نشان می دهد که برخلاف تصور منتقدان محترم، نه تنها مدیران سازمان صدا و سیما مشکلی با کپی کاری ندارند بلکه برنامه موفق از منظر آن ها برنامه ای است که قبلا توفیقش را در شبکه های خارجی به اثبات رسانده باشد.

مشکل این جاست که اغلب مدیران ارشد در این سازمان عریض و طویل هیچ سر رشته ای از رسانه ندارند و درست به همین دلیل جرئت مواجهه با آدم های خلاق و مبدع را ندارند. جرئت ساخت برنامه های نو و بدیع را هم ندارند.

محافظه کاری آن هم از نوع مذمومش وجه مشترک اغلب این مدیران محترم است. علاوه بر این ها و علیرغم شعارهای انقلابی ای که سر می دهند به شدت شیفته شرق و غربند.

در همان سازمان صدا و سیما بسیاری از مستعدان را نادیده می گیرند و با برخوردهای ناپسند خویش باعث سرخوردگی آن ها می شوند. طرح های خلاقانه و ایده های بکر آن ها را به سخره می گیرند تا بسیاری از آن ها سر از شبکه های آنور آبی در بیاورند و آن وقت به این ها که این جا مانده اند می گویند ببینید بچه های شبکه فلان و بهمان چه می کنند، اگر می توانید شبیه یکی از همان برنامه ها را بسازید عالی است.

مهران مدیری مقصر نیست. او سال ها پیش از این استعداد خود را به نمایش گذاشت. مدیری و امثال او قربانی سیستمی هستند که برای خلاقیت هیچ شانی قائل نیست. سیستمی که صراحتا برنامه سازان داخلی را به تقلید و کپی کاری تشویق می کند.

سیستمی که چشم و گوشش به رسانه های بیگانه است و جز شعار دادن هیچ هنر دیگری دارد. این سیستم اعتماد به نفس ندارد. روی پای خودش نمی تواند بایستد. قدرت تشخیص ندارد. نمی تواند درست را از نادرست و عیب را از هنر تمیز دهد و درست به همین دلیل است که باید یک برنامه پیش تر مهر تاییدش را از شبکه های بیگانه دریافت کرده باشد. اگر یک برنامه تلویزیونی در شبکه های شرق و غرب موفق شد خاطرشان جمع می شود که شبیه این برنامه هم می تواند موفق شود. جرئت آزمون و خطا هم وجود ندارد.

نتیجه این سیستم معیوب می شود همین چیزی که ملاحظه می فرمایید. تلویزیون جمهوری اسلامی ایران که قرار بود روزی روزگاری دانشگاه باشد کلکسیونی است از برنامه های تقلیدیِ پاستوریزه شده غرب و شرق عالم. ایرادی هم ندارد، به هرحال صدا و سیما متعلق به من و شما که نیست. ما وظیفه داریم بابت این برنامه های تقلیدی مالیات بدهیم که می دهیم اما بد نیست حضراتِ سکاندار صدا و سیما این بیت مولانا را گاهی به یاد بیاورند که:

خلق را تقلیدشان بر باد داد

ای دو صد لعنت بر این تقلید باد!