هزینه‌های مرگبار شب بیداری!

هزینه‌های مرگبار شب بیداری!

در چند سال اخیر، چندین پژوهش در رابطه با مضرات جسمانیِ کار طولانی وقت در شب انجام شده است. تمام افرادی که در شیفت شب مشغول به کار هستند، قطعا با مشکلات آن در زندگی روبه‌رو شده‌اند. سارا مونتاگ به دنبال پاسخ این پرسش رفته است.

کد خبر : ۱۶۳۳
بازدید : ۲۱۹۶۰
فرادید | در چند سال اخیر، چندین پژوهش در رابطه با مضرات جسمانیِ کار طولانی وقت در شب انجام شده است. تمام افرادی که در شیفت شب مشغول به کار هستند، قطعا با مشکلات آن در زندگی روبه‌رو شده‌اند. سارا مونتاگ به دنبال پاسخ این پرسش رفته است.

به گزارش فرادید به نقل از بی بی سی ورد، سال‌ها است که نصف شب از خواب بیدار می‌شوم تا سر کار بروم. البته اگر چنین تجربه‌ای را نداشتم، الان هم حرفی برای گفتن نداشتم و از این بابت البته خوشحالم.

همیشه یک سوال را در ذهنم مرور می‌کنم که آیا در طولانی مدت باید بهای بیشتری را برای شب بیدار ماندن بپردازم؟ صبح‌ها درست زمانی که بدنم فریاد می‌کشد همین حالا به تختخواب برگرد، من به ناچار باید خلاف این کار را انجام دهم. اما آیا زمانی که خواب کافی در شب داشته باشیم، می‌توان آسیب‌های ناشی دوران شیفت شب را جبران کرد؟

من تنها یک نفر از آن سه و نیم میلیون نفری هستم که در بریتانیا به صورت شیفتی مشغول به کار هستند. تعداد زیادی هم تمام طول شب را مشغول به کار هستند. مشکل تنها شیفت شب نیست، بلکه متوسط خواب نسبت به پنج سال پیش کمتر شده است. قبلا افراد بالغ به طور میانگین هشت ساعت در روز می‌خوابیدند، ولی حالا این میانگین به شش ساعت و نیم رسیده است.

بسیاری از ما خواب را منشا لذت بخش آرامش می‌دانیم. شب‌ها وقتی عقربه‌های ساعت به 3:25 می‌رسد، من باید با صدای ساعت کوکی از خواب بیدار شوم. همیشه هم به خودم قول می‌دهم که روز بعد جبران خواهم کرد. اما در نهایت فقط خستگی کار برای من می‌ماند.

آیا کار در شیفت شب برای سلامت ما مضر است؟

اما همه به خوبی می‌دانیم که خواب درست به اندازه نفس کشیدن و غذا خوردن برای بدن ضروری است. در ساعات خواب، مغز تمام اتفاقات روز را پردازش کرده و آن‌ها را در قالب خاطره ثبت می‌کند. بدن هم در این ساعات خود را درمان می‌‎کند. اما تا این جای کار فهمیدیم کسانی که شیفت شب کار می‌کنند و در طول روز چندین ساعت می‌خوابند، باز هم سهم بزرگی از خواب شبانه را از دست می‌دهند.

یک باور عمومی بین مردم رایج بوده که ساعت زیستیِ بدن کسانی که شیفت شب کار می‌کنند، به تدریج خود را با مقتضیات این شرایط وفق می‌دهند. اما پروفسور راسل فاستر، پژوهشگر مطرح بریتانیایی، معتقد است: «در تمام پژوهش‌های متفاوت انجام شده به یک نتیجه رسیدیم و آن اینکه بدن خود را وفق نمی‌دهد.»

این بدین معنا است که افرادی که طولانی مدت در شب‌ها کار می‌کنند، احتمالا به برخی بیماری‌های جدی مانند دیابت نوع دوم، سرطان و مشکلات قلبی مبتلا خواهند شد. برخی دانشمندان می‌گویند کسانی که ساعت چهار صبح کار خود را شروع می‌کنند (مانند من)، به خوبی نمی‌توانند اطلاعات را پردازش کنند. به عبارت بهتر، قدرت ذهنی این افراد مانند کسی است که مشروبات الکلی مصرف کرده است.

تفکر در چنین شرایطی بسیار دشوار است. اگر در دو ساعت ابتدایی روز، مطلب خاصی را پردازش کنیم به طور قطع با چاشنی خواب همراه خواهد بود. اگر ساعت را بعد از شش صبح کوک کنیم، چرا راحت بیدار می‌شویم؟ اصلا چرا دو ساعت خواب تا این اندازه تفاوت ایجاد می‌کند؟

پاسخ را باید در هزاران سلول مغزی پیدا کرد، یعنی همان جایی که ساعت زیستی بدن یا ﻫﺴﺘﻪ ﺳﻮﭘﺮاﮐﯿﺎﺳﻤﺎﺗﯿﮏ suprachiasmatic nucleus قرار دارد. زمانی که به خواب می‌رویم، از خواب بیدار می‌شویم یا زمانی که کبدمان برای هضم غذا آنزیم تولید می‌کند، این سلول‌ها کنترل اوضاع را به دست می‌گیرند. این سلول‌ها تپش قلب ما را نیز کنترل می‌کنند تا صبح‌ها افزایش و عصرها نیز کاهش پیدا کند.

آیا کار در شیفت شب برای سلامت ما مضر است؟

پروفسور مایکل هاستیگز 20 سال است که در دانشگاه کمبریج بر روی ساعت زیستی بدن پژوهش می‌کند. او می‌گوید: «تمام اندام‌ها بدنمان با این الگوی ژنتیکی از پیش تعیین شده کار می‌کنند. در این صورت است که بدن ما در بخشی از روز یک کار و در بخش دیگر کار دیگر را انجام می‌دهد.»

این رویه در سیر تکاملی بهبود یافته و می‌توان به جرات گفت که یک کار مهندسی‌شده است. این الگوی برای انسان‌های غارنشین نئاندرتال هم جواب می‌‎داد، اما کارکنان شیفت شب قرن 21 با این الگو سازگار نیستند!

اگر نصف شب یک مافین شکلاتی بخورید، مانند کار هر شب من، قند و چربی آن برای مدت بیشتری نسبت به روز در جریان خونی شما گردش خواهد داشت. قند خون بالا منجر به دیابت نوع 2 و افزایش چربی نیز در نهایت مشکلات قلبی را برای شما ایجاد خواهد کرد. به همین دلیل است که احتمال ابتلای بیماری‌های قلبی در افرادی که شیفت شب کار می‌کنند، یک و نیم برابر دیگران است. بنابراین جای تعجب ندارد که کارکنان شیفت شب کمی چاق‌تر از دیگران هستند.

شیفت شب با سرطان هم در ارتباط است. سازمان جهانی بهداشت در سال 2007 اعلام کرد که کار در شیفت شب یکی از عوامل احتمالی سرطان است.

چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی و سرطان... این فهرست به اندازه کافی آدم را مایوس می‌کند. اما باید یک مورد دیگر را نیز اضافه کنیم. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که مغز کسانی که ده سال تمام در شیفت شب کار کرده‌اند، حدود شش سال و نیم بیشتر پیر شده است. این افراد نمی‌توانستند مانند هم‌سن‌های خود به سرعت فکر کنند یا خاطره‌ای را به یاد آورند. پژوهشی جامع در ایالات متحده بر روی 75 هزار پرستار خانم انجام شده است. تمام این پرستارها 22 سال تمام به صورت شیفتی مشغول به کار بوده‌اند. نتیجه این پژوهش نشان داد که از هر ده پرستار، یکی زودتر خواهد مرد.

البته ما همیشه به خودمان صدمه نمی‌زنیم، بلکه گاهی اوقات دیگران را نیز متوجه خطر می‌کنیم. من با شخصی صحبت کردم که شب‌ها به عنوان نظافتچی کار می‌کرد. او می‌‎گوید که شب‌ها به خانه می‌آید و دوش می‌گیرد. بعد از آن به جای اینکه استراحت کند، شغل دوم خود یعنی رانندگی با کامیون در حومه شهر را آغاز می‌کند.

آیا کار در شیفت شب برای سلامت ما مضر است؟

البته قوانین وجود دارد که ساعات کار هر راننده کامیون را محدود می‌کند، اما کسی کنترل نمی‌کند که شاید یکی از راننده‌ها در ساعات استراحت خود مشغول به کار است. در انگلستان هیچ قانون خاصی برای سلامت و امنیت کارهای شیفتی وضع نشده است، اما خود کارفرمایان تا حدی امور را کنترل می‌کنند. برخی از شرکت‌های خصوصی و دولتی حداقل به خاطر ترس از قانون، اوضاع را جدی‌تر کنترل می‌کنند. برای نمونه می‌توان به دولت دانمارک اشاره کرد که برای کارکنان زنی که در شیفت شب کار می‌کنند و به سرطان سینه مبتلا می‌شوند، حقوق و مزایای اضافی در نظر می‌گیرد. در کره جنوبی نیز تمامی کارکنان شیفت شبِ بخش الکترونیک از مزایای اضافی برخوردار خواهند بود.

البته راه‌هایی وجود دارد که میزان آسیب را کم کرد. یک شرکت باربری در آمریکا در طول چند هفته فعالیت خود سه مورد تلفات داد. در نهایت این شرکت شیفت‌های چرخشی را از برنامه خود حذف کرد تا رانندگان به طور متناوب شب و روز کار نکنند. علاوه بر این موارد، این شرکت اطمینان حاصل کرد که تمامی رانندگان دو روز پشت سر هم تعطیل باشند. این شرکت حالا یکی از بالاترین درصدهای ایمنی در دنیا را دارا است.

البته بعضی از این افراد معتقدند که کار در شب مزایای خاص خود را هم دارد. من با یکی از آن‌ها صحبت کردم. او می‌گوید که از دیدن طلوع آفتاب لذت می‌برد. همچنین کارگرانی را می‌بیند که با عجله به سمت محل کار خود می‌دوند. البته او می‌گوید که می‌تواند در طول روز دنبال فرزندانش جلوی مدرسه برود و آن‌ها را به خانه بیاورد.

آیا کار در شیفت شب برای سلامت ما مضر است؟

از شواهد این‌گونه برمی‌آید که بدن ما هزینه زیادی را باید برای شب بیداری بپردازد. علاوه بر این مسئله، درک ما از چگونگی کارکرد ساعت زیستی بدن نیز به مراتب بیشتر شده است. ما از این طریق می‌توانیم مسئله شیفت شب را از جهاتی مختلف بررسی کنیم تا آسیب‌های ناشی از آن را به حداقل برسانیم.

موسسه ولکام تراست مبلغ سه میلیون پوند را در اختیار پروفسور راسل فاستر و گروه پژوهشی‌اش در دانشگاه آکسفورد قرار داده تا آن‌ها پژوهش‌های جدید را در این ارتباط انجام دهند. امیدواریم پژوهش‌های جدید نتایج کمک‌کننده‌ای برای ما به همراه داشته باشد.

در مجموع می‌توانم بگویم که در این چند سال همواره نگران مسئله خواب بوده‌ام. چند سال است که نصف شب باید از خواب بیدار شوم و سر کار بروم و چون می‌دانم که این کار چقدر به مغز و بدنم آسیب می‌رساند، افسرده شده‌ام. اما چه می‌توان کرد؟!
علل بی خوابی
به منظور درمان درست بی خوابی، شما باید به یک کارآگاه خواب تبدیل شوید. مسائل عاطفی مانند استرس، اضطراب، و افسردگی باعث نیمی از موارد بی خوابی هستند. اما عادت فرد در طول روز، روال خواب، و سلامت جسمی نیز ممکن است نقش مهمی داشته باشند. سعی کنید تمام علل بی خوابی را شناسایی نمایید. هنگامی که ریشه مشکل بدرستی شناسایی شود می‌توان درمان مناسب را انتخاب کرد.

سوالات زیر مطمئنا به شما در یافتن علت بی خوابی کمک می‌کند:
• آیا شما تحت استرس زیاد قرار دارید؟
• آیا شما افسرده یا احساس عاطفی منفی دارید؟
• آیا شما با احساس مزمن اضطراب مبارزه می‌کنید؟
• آیا شما به تازگی یک تجربه آسیب زا داشته اید؟
• آیا شما هر گونه دارو‌هایی که بر خواب تاثیر می‌گذارد مصرف می‌کنید؟
• آیا شما از مشکل جسمانی رنج می‌برید؟
• آیا محیط مناسبی برای خواب آرام و راحت دارید؟
• آیا زمان کافی را در نور روز صرف می‌کنید؟
• آیا سعی می‌کنید هر شب در زمان مشخصی به رختخواب بروید؟

بی خوابی و درمان
برخی از کار‌هایی که برای مقابله با بی خوابی انجام می‌دهید در واقع ممکن است مسئله را بدتر کند. برای مثال، اگر با استفاده از قرص‌های خواب آور و یا الکل به خواب می‌روید، این موضوع می‌تواند در دراز مدت بر خواب تاثیر بگذارد و به شیوه‌های گوناگون آن را مختل کند. همچنین مصرف زیاد قهوه بر خواب اثری منفی می‌گذارد و ممکن است در طی مصرف آن اختلالات خواب شبانه را تجربه کنید. اغلب تغییر عادات برای مدتی کوتاه موجب تقویت بی خوابی می‌شود، اما زمانی که بتوانید به خوبی این تغییر را ایجاد کنید به طور حتم راحت‌تر می‌خوابید.

شاید عاداتی مانند استرس زیاد در طول روز، جستجو زیاد در اینترنت، خوردن غذایی خاص و یا تفکر و مطالعه، برخی مواقع موجب بی خوابی در شما شود. با یادداشت کردن کار‌های روزانه می‌توانید راحت‌تر علت بی خوابی را بیابید.

آماده سازی مغز برای خواب
مغز هورمون ملاتونین را برای کمک به تنظیم چرخه خواب و بیداری تولید می‌کند. قرار گرفتن در نور روز باعث می‌شود مغز شما به اندازه کافی ملاتونین ترشح نماید، اما وجود نور مصنوعی بیش از حد باعث می‌شود تولید ملاتونین سرکوب شود و سخت‌تر به خواب بروید. اگر می‌خواهید مغزتان به طور طبیعی برای خواب آماده شود کار‌های زیر را انجام دهید:
• افزایش مدت قرار گیری در معرض نور طبیعی در طول روز
• محدود کردن نور مصنوعی در شب
• خاموش کردن صفحه نمایش تلویزیون، گوشی‌های هوشمند و کامپیوتر حداقل یک ساعت قبل از خواب
• استفاده از ماسک خواب
۰
نظرات بینندگان
  • مرتضی ارسالی در

    بنده با خواندن مطالب و گفته های آقای عرب نیا بسیار متاسف شدم و ناراحتماز این بابت که ما داریم رو به زوال حرکت میکنیم و همچنین مسایلی و اتفاقاتی در تمامی قسمت های جامعه رواج ژیدا کرده و مردم دیگر به عهد و پیمان و عقاید دینی و فرهنگی خود اعتقادی ندارند . بنده از آینده می ترسم. حرمت ها به راحتی شکسته می شود و بزرگان و احترام به سخن ایشان جایی در آیین امروزی کشور ما ندارد.

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید