سال 2017؛ چه چیزی شبیه گذشته نیست؟!

فرادید | گوین هویت؛ سال 2016 سال از هم‌گسیختگی بود. هنجارها ناهنجار شدند، ایده‌های قدیمی به چالش کشیده و دور ریخته شدند، دنیای آرام ما به لرزه درآمد و ما به شوک جدید عادت کردیم.

به گزارش فرادید به نقل از بی‌بی‌سی، از زمان جنگ جهانی دوم این باور وجود داشت که تجارت فقط جنبه اقتصادی و مالی ندارد. بلکه ابزاری برای صلح است. کاهش موانع تجاری سبب رشد و شکوفایی می‌شد. اما اکنون این باور رو به ویرانی است.

تجارت جهانی برای اقتصاد خوب است اما لایه‌های ساخت و تولید را از بین می‌برد. یکی از پیروزانِ نبرد هرج‌ومرج و تحولات سیاسی، "حمایت گرایی" بود.

تجارت‌های عظیم و چندملیتی با چالش روبرو هستند. دونالد ترامپ اعلام کرده از پیمان شراکت ترانس- پسیفیک خارج خواهد شد. روند تجاری به‌سوی معاملات دوجانبه پیش می‌رود. حتی در فرانسه نیز صداهای مصمم و خشمگینی بر خواسته که خواستار حفاظت دولت از کشور در برابر منافع خارجی و جهانی‌شدن هستند.

ناسیونالیسم دوباره زنده شده است. نه به شکل قدیمی، بلکه این بار به شکل ناسیونالیسم اقتصادی. دونالد ترامپ یک شعار انزواطلب قدیمی را زنده کرده است: "اول آمریکا". در معاملات تجاری، در روابط بین‌المللی و تمام امور دیگر، عامل اصلی در تصمیم‌گیری حفظ نظم جهانی نخواهد بود؛ هدف اصلی منافع و خدمت به آمریکا خواهد بود.

در انگلستان، فعالان حامیِ خروج این کشور از اتحادیه اروپا به رأی‌دهندگان فرصت دادند تا کنترل کشور را دوباره در دست بگیرند. با شعار اول انگلستان. در فرانسه، سیاست‌مدار حزب راست "فرانسوا فیون" و مردی که به‌احتمال‌زیاد ساکن بعدی کاخ الیزه خواهد بود، اعلام کرد "سیاست‌های خارجه فرانسه باید در راستای منافع فرانسه باشد." او گفت: "بیایید رویای یک اروپای فدرال را از سر بیرون کنیم."

"لری سامرز" وزیر خزانه‌داری سابق آمریکا از "ناسیونالیسم متعهد و مسئول" سخن گفته است. وی می‌گوید: " وظیفه اصلی هر دولت تأمین رفاه شهروندانش است، نه تعهد به مفهوم نظم بین‌المللی."

دونالد ترامپ و اطرافیانش "قدرت" پوتین را تحسین می‌کنند. ما شاهد ظهور دموکراسی لیبرال هستیم. اقتدارگرایان جدید قرار است در دنیای پیچیده امروز نظم برقرار کنند.

در کنار ولادیمیر پوتین، افرادی چون رجب طیب اردوغان از ترکیه و ویکتور اوربان از مجارستان قرار دارند. در فرانسه، مارین لوپن به انتظار نشسته و البته، به این لیست باید نام دونالد ترامپ را نیز افزود.

این اقتدارگرایان، ارزشی برای سازمان‌های بین‌المللی قائل نیستند. ترامپ سازمان ناتو را "منسوخ" خواند. پوتین به معاهداتی که قدرت او را محدود کنند، عمل نمی‌کند و بنابراین ساختارهای بین‌المللی ایجادشده در دوران پس از جنگ، در حال تضعیف و فروپاشی است.

انزواطلبی به میدان بازگشته است. هم در آمریکا و هم اروپا، تمایل کمی برای عملیات و همکاری‌های نظامی مشترک وجود دارد.

با اینکه اتحادیه اروپا، روسیه را به دلیل اقداماتش در اکراین تحریم کرده، اما بازهم رهبران جدید به دنبال ازسرگیری روابط با مسکو هستند.

اروپایی‌ها تنها در صورتی حاضر به معامله با ترکیه هستند که این کشور، هجوم موج پناهندگان به کشورهای اروپایی را کاهش دهد. البته ارزش‌های اساسی که اروپا را به امریکای شمالی متصل می‌کرد از میان نرفته‌اند؛ اما دموکراسی لیبرال غربی نامشخص و نامطمئن است و فاز دفاعی به خود گرفته است.

اخیراً، "هنری کیسینجر" وزیر پیشین امور خارجه گفت: "این اولین بار پس از جنگ جهانی دوم است که آینده روابط آمریکا با جهان، باثبات و مشخص نیست."

هویت ملی باری دیگر حائز اهمیت شده است. در فرانسه، فرانسوا فیون نامزد اصلی حزب راست اعلام کرد: "فرانسه یک ملت چند فرهنگی نیست." در آلمان، آنگولا مرکل تأکید دارد که "ما جوامع موازی را نمی‌خواهیم. قوانین ما از قوانین قبیله‌ای، اصول افتخار و شرف، و شریعت مقدم‌تر است." و بدین ترتیب، در سراسر اروپا و آمریکای شمالی، بحث بر سر ائتلاف و یکپارچگی بالا گرفته است.

تلاش شده مهاجران را وادار به پذیرش ارزش‌های لیبرال موجود در جامعه کنند. آنگولا مرکل می‌گوید: "حجاب کامل زنان مناسب نیست. داشتن حجاب کامل باید هر جا که از لحاظ قانونی ممکن است، ممنوع شود."

در آلمان فرهنگ استقبال از مهاجران "willkommenskultur"، پژمرده شده است. گفته‌شده ورد موج پناهندگان به آلمان همانند آنچه در سال 2015 اتفاق افتاد، دیگر تکرار نخواهد شد.

در آمریکا، یکی از شعارها و وعده‌های اصلیِ ستاد مبارزاتی ترامپ، جلوگیری از مهاجران غیرقانونی و "ساخت دیواری بسیار بزرگ در مرز جنوبی کشور" بود.

آنگلا مرکل برای چهارمین دوره، صدراعظم آلمان خواهد بود.

احتمالاً دونالد ترامپ با به دست گرفتن قدرت، مواضعش نرم‌تر و متعادل‌تر خواهد شد. اما بحث بر سر مهاجرت که یکی از موضوعات کلیدی در کمپین برکسیت بود، همچنان در آب‌های سیاسی تلاطم ایجاد خواهد کرد.

اقتصاد حامیِ پولداران و ثروتمندان به میدان برگشته است. در آمریکا، همه افراد از جمله ثروتمندان کاهش پرداخت مالیات خواهند داشت و بر این باورند که این کار اقتصاد را پرجنب‌وجوش خواهد کرد. دولت ترامپ برنامه دارد توسط یک محرک عظیم مالی و تزریق پول، زیرساخت‌های آمریکا را بازسازی کند. مقررات زیادی برای این طرح وضع خواهد شد. در اروپا نیز که انتخابات مهمی پیش رو دارد، تعهد به کاهش کسری بودجه کم خواهد شد.

تصور می‌شد که اختلاف‌ها بر سر گرمایش کره زمین حل‌شده است، اما درواقع به پله اول بازگشته است. توافقنامه پاریس جامعه بین‌المللی را الزام کرد تا در جلوگیری از افزایش دمای جهان تلاش کنند. دونالد ترامپ برای سمت رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، مردی را برگزیده که مبحث علمی گرمایش جهانی را به چالش کشیده و به‌نوعی آن را قبول ندارد.

اکنون باید منتظر ماند و دید آیا رئیس‌جمهور جدید آمریکا را از توافق پاریس خارج می‌کند یا نه.

تمام دولت‌های غربی با این سؤال روبرو خواهند بود: آیا دولت می‌تواند در برابر جهانی‌شدن مقاومت کند؟

میلیون‌ها نفر از مردم اروپا و آمریکا از احزاب سیاسی مستقر قطع امید کرده‌اند. تاکنون سوسیال‌دموکرات‌ها و احزاب چپ‌گرا موفق نشده‌اند ناامنی و نابرابری را به موضوع اصلی خود تبدیل کنند.

جهانی‌شدن، یکی از مهم‌ترین مسائل در سال‌های آتی خواهد بود.

سیاستمداران بر سر جذب ذهن رأی‌دهندگان در عصر سیاست‌های دروغین و اخبار جعلیِ متشکل از تئوری‌های توطئه، مبارزه خواهند کرد. در آمریکا و اروپا، رسانه‌ها درگیر مبارزه با اخبار غلط هستند. کارشناسان اخراج شده‌اند.

در آمریکا، برخی از نزدیکان ترامپ سعی کرده‌اند تعریف جدیدی از حقیقت ارائه دهند. آن‌ها می‌گویند حقیقت داشتن یا نداشتن یک موضوع، اهمیتی ندارد. آنچه اهمیت دارد این است که مردم چه چیزی را باور می‌کنند، حتی اگر یک توطئه باشد. رسانه‌ها در مرکز نبرد این اندیشه‌ها قرار خواهند داشت.

فعالان ضد نظام فکر می‌کنند نزدیک به پیروزی هستند. یکی از اعضای ارشد جبهه ملی فرانسه گفت که ساختارهای قدیمی "در حال فروپاشی هستند. ساختارهای ما در حال شکل‌گیری‌اند." نایجل فراژ رهبر سابق UKIP (حزب استقلال پادشاهی متحد) از "انقلاب دموکراتیک" سخن گفته که در حال پای‌گیری است.

"بپه گریلو" از جنبش "پنج ستاره" در ایتالیا می‌گوید: " افراد ریسک‌پذیر، کله‌شق و وحشی جهان را به جلو هدایت خواهند کرد." بسیاری عقیده دارند این وحشی اکنون به دروازه‌های لیبرال دموکراسی رسیده‌اند.

بنابراین سال 2017 شاهد نبرد و رقابت بیشتر میان این دو دیدگاه خواهد بود. در یک طرف افراد متعهد به دفاع از کشور قرار دارند که در مقابل جهان خطرناک و ناپایدار دیوار می‌سازند. در طرف دیگر، افراد معتقد به بین‌الملل گرایی لیبرال، آزادی، تجارت آزاد و نهادهای بین‌المللی قرار دارند.

منبع: BBC

ترجمه: وب‌سایت فرادید