عیارسنجی رفتار سرمایه‌گذاران صنعتی

امید سرمایه‌گذاران برای مشارکت در روند توسعه صنعتی افزایش یافته است؛ این را از تغییرات صدور جواز تاسیس صنعتی در ضلع تعداد مجوزها، میزان سرمایه‌گذاری و پیش‌بینی اشتغال می‌توان مشاهده کرد.دمای مثبت صنعت و انتقال پیشران رشد از بخش نفتی به بخش غیرنفتی از یکسو و وقوع رشد در مهم‌ترین گروه‌های صنعتی از سوی دیگر، نشان می‌دهد که انگیزه برای سرمایه‌گذاری صنعتی در سال جاری رو به افزایش است.

ارزیابی‌های صورت گرفته حکایت از آن دارد که در ۹ ماه منتهی به آذر سال جاری، صدور جواز تاسیس به لحاظ تعداد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد حدود ۱۷ درصدی را تجربه کرده، این رشد در سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده بالغ بر ۱۴ درصد بوده و اشتغال پیش‌بینی شده برای مجوزهای صادره نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵/ ۱۸ درصدی داشته است.

عیارسنجی رفتار سرمایه‌گذاران صنعتی
ارزیابی صورت گرفته در مدت زمان مورد بررسی درخصوص صنایع جذاب نیز نشان‌دهنده آن است که گروه‌های «ساخت مواد و محصولات شیمیایی، ساخت فلزات اساسی، ساخت کک و فرآورده‌های حاصل از نفت، محصولات غذایی و انواع آشامیدنی و ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک» توانسته‌اند در رده صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گیرند و بیشترین سرمایه پیش‌بینی‌شده در مدت زمان مورد بررسی را به خود اختصاص دهند.

آمارهای بانک مرکزی نیز این موضوع را تایید می‌کند؛ چراکه همچنان تولید محصولات شیمیایی و فلزات اساسی در رده جذاب‌ترین صنایع است. در نیمسال امسال، شاخص تولید محصولات شیمیایی رکورد تاریخی زده و تولید فلزات اساسی نیز از سال گذشته سبقت گرفته است. از سوی دیگر بررسی آمار اعلام شده بیانگر آن است که استان‌های «خوزستان، بوشهر، یزد، فارس و مرکزی» در ۹ ماه منتهی به آذر سال جاری توانسته‌اند عنوان سرمایه‌پذیرترین استان‌ها را از آن خود کنند.

آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۱۳ هزار و ۹۷۴ فقره جواز تاسیس در کشور صادر شده که با توجه به جوازهای تاسیس صادره در مدت مشابه سال گذشته (۱۱ هزار و ۹۵۴ فقره) حدود ۱۷ درصد رشد داشته است. آمار اعلام شده بیانگر آن است که اشتغال پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در ۹ ماه منتهی به آذر سال جاری نیز برابر با ۳۱۵ هزار و ۸۲۹ نفر بوده که با توجه به رقم مدت مشابه سال گذشته (۲۶۶ هزار و ۴۵۵ نفر) ۵/ ۱۸ درصد افزایش داشته است.

از سوی دیگر آمارهای اعلام شده بیانگر آن است که گروه‌های «ساخت مواد و محصولات شیمیایی، ساخت فلزات اساسی، ساخت کک و فرآورده‌های حاصل از نفت، محصولات غذایی و انواع آشامیدنی و ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک» در رده گروه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار داشته‌اند.

به‌طوری که برای گروه ساخت مواد و محصولات شیمیایی در مدت زمان مذکور بالغ بر ۲۷۳ هزار میلیارد ریال سرمایه پیش‌بینی شده است، ‌مجموع مجوزهای صادره برای این گروه برابر با ۱۲۴۳ فقره بوده و اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز برابر با ۳۲ هزار و ۸۲۸ نفر است. برای گروه ساخت فلزات اساسی نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۵۴۲ فقره جواز تاسیس با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بالغ بر ۱۶۶ هزار میلیارد ریالی صادر شده است.

ساخت کک و فرآورده‌های حاصل از نفت نیز با اخذ ۱۴۵ فقره جواز تاسیس و پیش‌بینی بیش از ۱۵۹ هزار میلیارد ریال سرمایه در جایگاه سوم صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. چهارمین گروه سرمایه‌پذیر در مدت زمان مورد بررسی نیز به گروه ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنی‌ها اختصاص داشته، به‌طوری که در مدت زمان مورد بررسی برای این گروه ۲۱۴۵ فقره جواز تاسیس با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۱۵ هزار میلیارد ریالی صادر شده است.

اما گروه محصولات از لاستیک و پلاستیک نیز که براساس آمار اعلام شده در ۹‌ماه منتهی به آذر سال جاری با اخذ ۱۳۵۴ فقره جواز تاسیس در مدت زمان مورد توانست جایگاه پنجم صنایع جذاب را برای سرمایه‌گذاران به خود اختصاص دهد، ‌براساس ارزیابی صورت گرفته پیش‌بینی سرمایه برای این گروه بالغ بر ۷۲ هزار میلیارد ریال است.

به لحاظ تعداد نیز در مدت زمان مورد بررسی و از مجموع ۱۳ هزار و ۹۴۷ فقره جواز تاسیس صادره بیشترین جواز تاسیس به گروه‌های «محصولات غذایی و انواع آشامیدنی، ساخت محصولات کانی غیرفلزی، ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک، ساخت مواد و محصولات شیمیایی و ساخت محصولات فلزی فابریکی به استثنای ماشین‌آلات» اختصاص یافته است.

براساس آمار اعلام شده جوازهای تاسیس صادره برای گروه محصولات غذایی و انواع آشامیدنی برابر با ۲۱۴۵ فقره بوده، همچنین در مدت زمان مورد بررسی برای گروه ساخت محصولات کانی غیرفلزی نیز ۱۶۱۰ فقره جواز تاسیس صادر شده است. سهم ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک نیز از جوازهای تاسیس صادره برابر با ۱۳۵۴ فقره است، اما ساخت مواد و محصولات شیمیایی نیز در این مدت توانست ۱۲۴۳ فقره جواز تاسیس به خود اختصاص دهد، ساخت محصولات فلزی و فابریکی به استثنای ماشین‌آلات نیز با اخذ ۱۱۹۰ فقره جواز تاسیس در جایگاه پنجم قرار گرفته است.

استان‌های پیشرو
آمارهای اعلام شده همچنین بیانگر آن است که استان‌های «خوزستان، بوشهر، یزد، فارس و مرکزی» بیشترین سرمایه پیش‌بینی‌شده در مدت زمان مورد بررسی را به خود اختصاص داده‌اند و توانستند در میان استان‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گیرند. سرمایه پیش‌بینی‌شده برای استان خوزستان برای ۴۸۷ فقره جواز تاسیس صادره بالغ بر ۱۸۱ هزار میلیارد ریال است.اما سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای استان بوشهر نیز بالغ بر ۵۱ هزار میلیارد ریال است که برای ۱۷۱ فقره جواز تاسیس صادره پیش‌بینی شده است.

استان یزد به‌عنوان سومین استان جذاب برای سرمایه‌گذاران نیز در این مدت موفق به اخذ ۱۰۷۹ فقره جواز تاسیس شد و برای این استان نیز سرمایه‌ای بالغ بر ۴۹ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. برای استان فارس نیز با اخذ ۱۰۲۴ فقره جواز پیش‌بینی سرمایه بیش از ۴۵ هزار میلیارد ریال ثبت شده و برای استان مرکزی نیز بیش از ۴۳هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده است، مجموع جوازهای تاسیس صادره برای این استان ۴۹۰ فقره است.

از سوی دیگر، براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مذکور از مجموع ۳۱۵ هزار و ۸۲۹ نفر شغل پیش‌بینی شده برای ۱۳ هزار و ۹۷۴ فقره جواز تاسیس صادره استان‌های «خراسان رضوی، یزد تهران، سمنان و آذربایجان شرقی» بیشترین اشتغال‌زایی را به خود اختصاص داده‌اند. براساس آمار اعلام شده اشتغال پیش‌بینی شده برای استان خراسان رضوی برای۳۰ هزار و ۳۶۴ نفر است، مجموع جواز تاسیس صادره برای این استان برابر با ۱۳۰۳ فقره بوده است.

اشتغال پیش‌بینی شده برای استان یزد نیز برای ۱۹هزار و ۸۹۹نفر است، مجموع جوازهای تاسیس صادره برای این استان برابر با ۱۰۷۹ فقره است. اشتغال پیش‌بینی شده برای استان تهران نیز برای ۱۸هزار و ۹۷۳ نفر بوده برای این استان در مجموع ۶۴۸ فقره جواز تاسیس صادر شده است. برای استان سمنان نیز در مجموع ایجاد ۱۸هزار ۵۰۰ نفر شغل پیش‌بینی شده و مجموع جواز تاسیس صادره برای این استان برابر با ۷۵۸ فقره است. برای استان آذربایجان شرقی نیز در مجموع ۷۲۹ فقره جواز تاسیس صادر شده و با توجه به جوازهای صادره پیش‌بینی شده که ۱۸هزار و ۱۴۴ نفر شغل در این استان ایجاد شود.

وضعیت صدور جواز در مناطق آزاد و ویژه
ارزیابی‌های صورت گرفته همچنین از شتاب سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی حکایت دارد.آخرین وضعیت صدور جواز تاسیس در ۹ ماه منتهی به آذر سال جاری بیانگر آن است که روند سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۱۹۰ درصدی داشته است که با این شرایط می‌توان گفت زمینه برای خروج این مناطق از بن‌بست رکود فراهم شده است. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی از مجموع ۱۳ هزار و ۹۷۴ فقره جواز تاسیس صادره در کشور، ۱۶۷ فقره جواز تاسیس برای مناطق آزاد ویژه اقتصادی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال (۷۲ فقره جواز تاسیس صادره در سال گذشته) رشدی حدود ۱۳۲ درصدی داشته است.

در نظر گرفتن تسهیلات ویژه برای سرمایه‌گذاران خارجی در مناطق آزاد و ویژه و اقتصادی عمده دلیلی است که می‌توان بازگشت این بخش روی ریل توسعه را به آن نسبت داد. با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌توان گفت در مدت زمان مورد بررسی از مجموع بیش از یک‌میلیون و ۱۴۶ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده، سهم مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بالغ بر ۱۶۵ هزار میلیارد ریال بوده که مناطق ویژه اقتصادی با ۱۴۶ هزار میلیارد ریال سرمایه پیش‌بینی شده در این مدت توانستند از مناطق آزاد سبقت گیرند.

براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی و از مجموع ۱۶۷ فقره جواز تاسیس صادره برای این مناطق در مجموع ۶۸ فقره جواز تاسیس برای منطقه ویژه اقتصادی صادر شده که با این شرایط می‌توان گفت مناطق ویژه اقتصادی به لحاظ تعداد جوازهای تاسیس صادره نیز از مناطق آزاد پیش افتاده است.منطقه آزاد ارس نیز با اخذ ۲۸ فقره جواز تاسیس در مدت زمان مورد بررسی در جایگاه دوم این مناطق قرار گرفته و توانست رشد بیش از ۲۷ درصدی را به لحاظ تعداد جواز صادره نسبت به سال گذشته تجربه کند. رشد جوازهای تاسیس صادره و سرمایه پیش‌بینی شده برای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی موجب شد با توجه به آمار اعلام شده پیش‌بینی اشتغال برای مناطق نیز رشد حدود ۲۰۰ درصدی را تجربه کند.