آماری خیره‌کننده از گردش مالی کسب و کار‌های اینترنتی

آماری که یکی از اپلیکیشن‌های مادر در فضای مجازی منتشر کرد نشان می‌دهد که زندگی ما چقدر تحت تاثیر فضای مجازی است. زندگی در حرکت است و نمی‌توان این تاثیر شگفت انگیز را کتمان کرد.

برنامه نویسی بیشتر از هر زمان دیگری روی بورس است؛ کاری که علاوه بر میانگین حقوقی بالا، فرصت‌های شغلی بیشتری در اختیار افراد می‌گذارد. به خصوص در حوزه اپلیکیشن‌های موبایلی و فروش درون برنامه‌ای که خود آن‌ها سود خوبی نصیب جیب شاغلان این حرفه می‌کند.

ولی در این میان همه سود به جیب شاغلان این صنعت نمی‌رود. در حقیقت طبق آخرین آمار کافه بازار صنایع غیر مستقیم دیگری هستند که از رشد این صنعت سود زیادی می‌برند. از راننده‌های تاکسی‌های آنلاین با گردش مالی ۲۰ میلیارد به صورت روزانه گرفته تا حوزه‌هایی مثل تبلیغات، طراحی گرافیکی، تولید محتوا، هاستینگ و ... که با گرفتن پروژه‌های برون سپاری، بازار خوبی برای خود پیدا کرده اند.

اگر شما نیز اهل برنامه نویسی نیستید، ولی نمی‌توانید چشمتان را به روی این صنعت ۱۸۰ میلیارد تومانی ببندید بهتر است با نگاهی به این آمار و بررسی توانایی‌های خودتان، به سراغ یکی از حوزه‌های جانبی و درآمدزای صنعت توسعه برنامه‌های موبایلی بروید.

بازار دو طرفه
نوع اول شغل‌های غیر مستقیم صنعت، شغل‌هایی است که در نتیجه تسهیل ارتباط عرضه و تقاضا در بازار‌های دو طرفه به وجود آمده است. بازار‌های دو طرفه‌ای شامل بازار‌های دیجیتالی، شبکه‌های اجتماعی، بخش حمل و نقل، بخش غذا و خوراکیها، خدمات منزل و خودرو، پزشک، مشاوره و خرید آنلاین بلیت که آمده اند تا در صنعت برنامه‌های موبایل طرف‌های عرضه و تقاضا را به یکدیگر متصل کرده و این ارتباط را بهتر و راحت‌تر کنند و از این طریق باعث تسهیل مبادلات کالا و خدمات شوند.

موارد این چنینی می‌توانند بر اشتغال زایی در دیگر صنایع تاثیرگذار باشند، اما محاسبه دقیق تعداد شاغلان این بخش‌ها نیاز به اطلاعات کامل تری از روند تغییرات تعداد شاغلان طرف عرضه و تقاضای هر یک از این بازار‌ها دارد. آنچه در این بخش بررسی می‌شود برآورد‌هایی است که از تعداد شاغلان طرف عرضه این بازار‌ها در صنعت دیجیتال صورت گرفته است.

چند نفر در این بازار اشتغال دارند؟
در نمودار این بخش می‌توانید تعداد کسانی که در بازار‌های دو طرف شاغل هستند را ببینید. مجموعا بیش از ۴۹۰ هزار شغل غیر مستقیم در بخش‌های مختلف شناسایی شده است. بخش حمل و نقل با بیش از ۴۱۰ هزار راننده با اختلاف زیاد رتبه اول کسب و کار‌های دو طرف را مال خود کرده است.

بخشی که به لطف اسنپ، تپسی و دیگر سرویس‌های آنلاین در چند سال اخیر حسابی رونق گرفته است. اما نکته جالب ماجرا حجم عجیب گردش مالی این بخش است. یعنی اگر در نظر بگیریم که راننده‌های تاکسی‌های آنلاین روزانه ۵۰ هزار تومان درآمد داشته باشند، با این حساب ایرانی‌ها به صورت روزانه حدود ۲۰ میلیارد تومان خرج تاکسی آنلاین می‌کنند.

در بخش بعدی شبکه‌های اجتماعی و یا همان تلگرام وجود دارد که سهم اشتغال ۴۴ هزار نفری را به خود اختصاص داده است. یعنی سهمی ۱۰ درصدی به نسبت کل شاغلان فعال بر بستر نرم افزار‌های موبایلی عددی که با توجه به فیلتر شدن تلگرام احتمالا تا مدتی از بین خواهد رفت. بعد از آن بخش فروشگاه‌های اینترنتی با ۲۳ هزار نفر قرار گرفته اند و در رده بعدی حمل بار با پنج هزار نفر قرار دارد.

خدمات منزل و خودرو که به تازگی باب شده اند حدود چهار هزار و ۷۰۰ شغل ایجاد کرده اند و خدمات پزشکی نیز باعث اشتغال زایی حدود دو هزار نفر شده اند. خوراکی هم که همیشه سهم خوبی از هزینه‌های ایرانی‌ها را مال خود می‌کند باعث اشتغال زایی حدود هزار و ۹۰۰ نفر شده است.

اشتغال القایی
اشتغال القایی یک واژه جدید است که به تازگی در فرهنگ کسب و کار ما شنیده می‌شود. اشتغال القایی به شغل‌هایی گفته می‌شود که در نتیجه افزایش درآمد فعالان درون یک صنعت و افزایش تقاضای آن‌ها برای دیگر صنایع به وجود می‌آیند.

به عنوان مثال با شکل گیری یک شرکت در یک منطقه، شاغلان آن شرکت مصارف مختلف خود از قبیل: غذا، حمل و نقل و ... را از طریق کسب و کار‌های محلی انجام میدهند و به نوعی باعث افزایش درآمد این بنگاه‌ها می‌شوند. امری که در نهایت باعث میشود اشتغال در آن منطقه و یا با توجه به نیاز آن شرکت بیشتر شده و اشتغال القایی به وجود بیاید.

چند نفر از کنار برنامه نویسان نان می‌خورند؟

در بعضی بخش‌ها این اشتغال بسیار پررنگ است. مثلا براساس داده‌های مراکز آماری ایران، در حوزه گردشگری اشتغال القایی حدود ۱۳۷۸ درصد است. یعنی به ازای ایجاد هر شغل در این صنعت، حدود ۱۴ شغل در بخش‌هایی مثل خرده فروشی و عمده فروشی ایجاد میشود.

با این حال ضریبی برای اشتغال القایی در ایران نداریم. این عدد در دنیا حدود ۱، ۴ تا ۴، ۲ است و در بعضی کشور‌های در حال توسعه نیز در کمترین حالت یعنی نیم حساب شده است.

با این حساب اگر جمعیت شاغلان این صنعت را معدل آمار‌ها و حدود ۲۱ هزار نفر در نظر بگیریم، در کنار آن حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر اشتغال القایی خواهیم داشت.

بازار چه کار‌هایی داغ خواهد شد؟

با توجه به این آمار تهران، خراسان رضوی و فارس با داشتن بیشترین تعداد برنامه نویس شاهد اشتغال القایی خوبی خواهند بود. از یک طرف با توجه به نیاز برنامه نویسان به ابزار‌های خاص و البته صنایع دیگری که در بخش صنایع مرتبط نام برده شد به نظر می‌رسد بازار این صنایع در استان‌هایی مثل خراسان رضوی، فارس و یا قم و اصفهان رو به رشد باشد و یا نیازمند این حوزه‌ها باشد.

خلاصه اگر اهل یکی از این شهر‌های ذکر شده هستید و نمی‌دانید چگونه از کنار صنعت برنامه نویسان پول به جیب بزنید، احتمالا بهترین راه رفتن به سراغ صنایع مرتبط و شناسایی نیاز‌های تیم‌های برنامه نویسی و رفع آن‌ها است.

صنایع مرتبط
در کنار اشتغال دو طرفه و با پا گرفتن برنامه نویسی، نان بسیاری از صنایعی که به این حوزه کمک می‌کنند نیز در روغن می‌افتد. در حقیقت گروه دیگری از شغل‌ها که در ادبیات اقتصادی به عنوان اشتغال غیر مستقیم بررسی می‌شوند، شغل‌هایی هستند که به دلیل نیاز صنعت برنامه نویسی بیشتر از قبل مشتری پیدا می‌کنند.

از جمله این شغل‌ها می‌توان به تبلیغات و بازاریابی دیجیتال، زیرساخت و میزبانی وب، گرافیک و تولید محتوای آموزش مهارت‌های ضروری توسعه برنامه‌های موبایلی و ... اشاره کرد. بیشتر پروژه‌های این تیم‌ها در قالب بحثی به اسم برون سپاری صورت می‌گیرد. یعنی یک تیم یا فرد توسعه دهنده در توان خود نمی‌بیند که این کار‌ها را انجام داده و در قالب قراردادی آن را به یک تیم خارج از شرکت و گروه می‌سپارد.

سهم بخشی از این صنایع از طریق آمار حساب شده است. بخشی که می‌توان گفت: تقریبا نیازی به دانش برنامه نویسی ندارند، ولی از طریق حوزه فناوری پول بسیار خوبی در می‌آورند.

تیم‌های توسعه دهنده چقدر برون سپاری کرده اند؟
براساس آمار‌ها تقریبا ۲۶ درصد توسعه دهنده‌های فعال، حداقل یکی از فعالیت‌های خود را به افراد یا سازمان‌های دیگر برون سپاری کرده اند. اگر به نمودار‌ها نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که توسعه دهندگان بازی بیشترین برون سپاری را داشته اند و بیشتر هم به سراغ سرور و تبلیغات رفته اند. بعد از آن هم طراحی و برنامه نویسی و تولید محتوا برایشان مهم بوده است. جالب اینجاست که برای بازی تقریبا هیچ هزینه‌ای در حوزه تحقیقات بازار خرج نمی‌شود. در حالی که توسعه دهندگان برنامه‌ها حدود چهار درصد خرج تحقیقات بازار می‌کنند.

البته برنامه نویس بیشترین بودجه برون سپاری خود را در بخش طراحی گرافیکی خرج کرده و بعد از آن هم به بخش تبلیغات روی خوش نشان میدهند. خلاصه اگر می‌خواهید از کنار برنامه نویس‌ها نانی به دست آورید، حوزه طراحی با ۳۲ درصد برون سپاری در مجموع بهترین گزینه محسوب می‌شود.

بعد از آن هم حوزه تبلیغات پر رونق است. پس اگر حال یادگیری برنامه نویسی را ندارید، ولی به نرم افزار‌ها علاقه دارید، می‌توانید به سراغ یکی از این دو حوزه بروید.

برون سپاری‌ها موجب موفقیت می‌شوند یا نه؟
در بازار دو نوع تیم توسعه دهنده وجود دارد. یکی تیم‌های توسعه دهنده برتر که سهم زیادی از بازار گرفته اند و تیم‌های توسعه دهنده فعال که با سهم کمی از بازار همچنان به کار خود ادامه می‌دهند. در این میان با توجه نمودار‌ها مشخص می‌شود که چند درصد این تیم‌ها به برون سپاری رو آورده و چه چیز‌هایی را برون سپاری کرده اند. نکته اولی که با نگاه اول می‌توان متوجه شد، در اختیار گرفتن فرایند برنامه نویسی در تیم‌های برتر است.

یعنی این تیم‌ها کمتر به سراغ برنامه نویس بیرونی رفته و همه کار‌های این حوزه را خودشان انجام می‌دهند. در اعوض تیم‌های برتر بیشتر به سراغ برون سپاری زیرساخت و میزبانی وب رفته اند و در بقیه رشته‌ها نیز نسبت به تیم‌های فعال بیشتر برون سپاری کرده اند.

تیم‌های فعال هم بیشترین هزینه را صرف برون سپاری طراحی گرافیکی کرده اند اینگونه که به نظر می‌رسد رابطه مستقیمی بین برون سپاری و موفقیت در این سیستم وجود دارد و تیم‌های برتر متوجه این مسئله شده اند.

منبع: روزنامه هفت صبح