شورش آمریکا علیه شرکای تجاری

پنج‌شنبه هفته گذشته دونالد ترامپ با لغو معافیت افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم برای کشور‌های متحد آمریکا به‌طور رسمی شیپور جنگ تجاری را با متحدان دیرینه کشورش به صدا درآورد. او سال جدید میلادی را با فرمان افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم آغاز کرد، اما اندکی بعد تصمیم به معافیت برخی کشور‌های به اصطلاح متحد آمریکا - شامل اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک - گرفت.

معافیتی که کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد تمدید نخواهد شد. پس از این بیانیه وزیر امور خارجه اتریش در واکنش به این بیانیه کاخ سفید گفت: زمان آن فرارسیده است که اروپا راه خود را از آمریکا جدا کند. وزیر اقتصاد آلمان نیز این تصمیم آمریکا را بسیار زیان‌بخش خواند و خواستار اقدام صریح و قاطع اتحادیه اروپا شد. اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده است در مقابل این رفتار ترامپ حتما واکنش مناسبی نشان می‌دهد.

روزنامه گاردین هم می‌نویسد: آمریکا و متحدان سنتی‌اش در آستانه یک جنگ تمام‌عیار تجاری هستند. در این میان کانادا و مکزیک نیز به صف اروپایی‌ها پیوسته‌اند. در همین حال مجله فارن‌پالیسی نوشت: ترامپ تصمیم گرفته است اروپایی‌ها را در صورت همکاری با ایران تنبیه کند و به همین دلیل با افزایش تعرفه‌های تجاری، جنگ با بروکسل را علنی‌تر کرده است.

جدال آمریکا و اروپا به مراحل حساس خود رسیده است. کشور‌های دو سوی آتلانتیک هیچ‌گاه تا این حد تضاد منافع پیدا نکرده بودند. در این راستا حتی وزیر امورخارجه اتریش گفته زمان آن فرا رسیده است که اروپا راه خود را از آمریکا جدا کند. داستان تعیین تعرفه‌های جدید ازسوی آمریکا رابطه بروکسل و واشنگتن را به‌شدت بحرانی کرده است. اتحادیه اروپا گفته است در مقابل این رفتار ترامپ حتما واکنش مناسبی نشان خواهد داد. مهم‌ترین نمود این اختلافات در سخنان وزیر امورخارجه اتریش هویدا شده است.

کارین نیسل، پیش‌تر نیز با انتقاد از عملکرد ترامپ نسبت به خروج یکجانبه از برجام گفته بود که سیاست جهانی نمی‌تواند بسان یک شرکت بزرگ جهانی مدیریت شود. برخی می‌گویند این تضاد منافع از برجام شدت بیشتری گرفته است. درحالی‌که آمریکا یکجانبه از قرارداد برجام بیرون می‌آید، اما اتحادیه اروپا خواهان حفظ قرارداد هسته‌ای با ایران است. از سویی درحالی‌که آمریکا سفارت خود را از تل‌آویو به قدس منتقل می‌کند، در مقابل کشور‌های اروپایی گفته‌اند انتقال سفارت آمریکا به قدس به تنش‌های بیشتر در خاورمیانه منجر می‌شود.

کشور‌های ناحیه یورو همچنین از انتقال سفارت‌هایشان به قدس خودداری کرده‌اند. اختلافات اروپا و آمریکا چه در حوزه سیاست و چه در حوزه اقتصاد روزبه‌روز درحال بزرگ‌تر شدن است. شکاف موجود را می‌توان در سخنان وزیر اقتصاد آلمان نیز مشاهده کرد. وزیر اقتصاد آلمان تصمیم آمریکا برای اعمال تعرفه ویژه گمرکی بر واردات فولاد و آلومینیوم را بسیار زیان‌بخش خواند. وزیر اقتصاد آلمان این تصمیم را اشتباه خوانده و خواستار اقدام صریح و قاطعانه اروپا علیه آن شده است. او که روز پنج‌شنبه با کانال یک تلویزیون آلمان مصاحبه کرده، گفته است اعمال تعرفه‌های ویژه بر واردات فولاد و آلومینیوم از اتحادیه اروپا در عین حال به میزان چشمگیری همبستگی میان کشور‌های عضو اتحادیه برای واکنش به این تصمیم را افزایش داده است.

وزیر اقتصاد آلمان می‌گوید که آمریکا جنگ تجاری علیه اروپا به راه انداخته است. ترامپ چنین جنگی را علیه چین نیز به راه انداخته، اما بر حسب یک توافق موقت، چین موافقت کرده است تا تراز منفی تجاری با آمریکا را جبران کند. هرچقدر در ناحیه پاسیفیک اوضاع به سود آمریکا شده، در این سوی آتلانتیک داستان برای واشنگتن خوب پیش نمی‌رود.

ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در واکنش به اعمال تعرفه‌های گمرکی بر واردات فولاد و آلومینیوم این اقدام را غیرقابل قبول خواند و اعلام کرد که اعضای این اتحادیه به‌زودی درباره اقدامات متقابل علیه آن تصمیم‌گیری خواهند کرد.

روزنامه گاردین هم می‌نویسد: آمریکا و متحدان سنتی‌اش در آستانه یک جنگ تمام عیار تجاری هستند. در این میان کانادا و مکزیک نیز به صف اروپایی‌ها پیوسته‌اند. به اعتقاد برخی، مهم‌ترین شکاف به‌وجود آمده در ارتباط آمریکا با کشور‌های اروپایی از زمان لغو معاهده برجام از سوی آمریکا کلید خورده است. مجله فارن پالیسی در گزارشی نوشت: متحدان آمریکا از اینکه واشنگتن یکجانبه از معاهده‌ای چندجانبه بیرون آمده بسیار نگران هستند.

چرا که به اعتقاد آنها، ترامپ نه تنها تصمیم گرفت از این معاهده بیرون بیاید، بلکه تصمیم گرفته است اروپایی‌ها را در صورت همکاری با ایران نیز تنبیه کند. همچنین واشنگتن با افزایش تعرفه‌های تجاری جنگ با بروکسل را علنی‌تر کرده است. ترامپ درحالی‌که جنگ تجاری با اتحادیه اروپا آغاز کرده، قصد دارد تا از تحریم‌ها به‌عنوان سلاح خود علیه کشور‌های اروپایی استفاده کند. اروپا نیز در برخورد با آمریکا باید یک تصمیم سخت و دشوار بگیرد؛ اگر آن‌ها قصد دفاع از حق و حقوق خود را داشته باشند، باید صابون تخریب روابط تجاری ترنس آتلانتیک را نیز به تن خود بمالند.

فارن پالیسی در ادامه می‌نویسد: آمریکا قصد دارد تا بیش از پیش حق تصمیم‌گیری را از اروپایی‌ها بستاند. به‌عنوان مثال، سفیر تازه آمریکا در آلمان در توییتی به شرکت‌های آلمانی هشدار داده است در صورتی که قصد معامله با ایران را داشته باشند باید منتظر مجازات‌های سنگین باشند. این توییت، اما با واکنش تند وزیر خارجه آلمان و وزیر اقتصاد فرانسه روبه‌رو می‌شود. این دو گفته‌اند بالاترین تضمین‌ها را برای شرکت‌های اروپایی فراهم خواهند کرد تا درصورت همکاری با ایران کمترین آسیب متوجه‌شان شود.

اروپا از اقدامات یکجانبه آمریکا به شدت نگران است. توییت روز پنج‌شنبه یونکر نیز در باب افزایش تعرفه‌های آلومینیوم و فولاد چنین مساله‌ای را گواه می‌دهد: «من به راستی نگران چنین تصمیمی هستم.» اتحادیه اروپا معتقد است که اقدام یکجانبه آمریکا در افزایش تعرفه‌ها ناعادلانه و عجیب است و به شدت به ساختار قوانین تجارت جهانی لطمه می‌زند.