سریال "تاریک"؛ ترکیبی از یک حادثه هسته‌ای و تقدیری شوم
«تاریک» در ژانر وحشت ساخته نشده، اما دیدنش وحشت را به شکل شدیدی به تماشاگر القا می‌کند. در واقع این یکی از ترسناک‌ترین سریال‌هایی است که در این سال‌ها ساخته شده است. چون دست روی چیزی گذاشته که همیشه وسوسه بشر بوده است. در شهر کوچک ویندن در آلمان یک کودک گم می‌شود.
کد خبر :
۵۸۴۳۸
بازدید :
۱۳۸۴
«تاریک» در ژانر وحشت ساخته نشده، اما دیدنش وحشت را به شکل شدیدی به تماشاگر القا می‌کند. در واقع این یکی از ترسناک‌ترین سریال‌هایی است که در این سال‌ها ساخته شده است. چون دست روی چیزی گذاشته که همیشه وسوسه بشر بوده است. در شهر کوچک ویندن در آلمان یک کودک گم می‌شود.
طراحان: باران بو اودار، یانشه فریس
طراحان: باران بو اودار، یانشه فریس
کارگردان: باران بو اودار
مدیر فیلمبرداری: نیکلاس زومرر
بازیگران: لوئیس هافمن، الیور ماسوچی، استفان کمپویرث، یوردیس تریبل، آندریاس پیتسچمن، آنگلا وینکلر، میشل مندل
محصول: شبکه نت فلیکس، یک فصل، ۱۰ قسمت
خلاصه داستان: در شهر کوچک ویندن در آلمان یک کودک گم می‌شود. وجود یک نیروگاه هسته‌ای در حاشیه شهر توجه پدر کودک را به خود جلب می‌کند، اما نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. تا این که مشخص می‌شود ماجرا فراتر از یک آدم ربایی ساده است و چرخه‌های زمانی، زندگی آدم‌های شهر ویندن را درگیر خود کرده است.
«تاریک» در ژانر وحشت ساخته نشده، اما دیدنش وحشت را به شکل شدیدی به تماشاگر القا می‌کند. در واقع این یکی از ترسناک‌ترین سریال‌هایی است که در این سال‌ها ساخته شده است. چون دست روی چیزی گذاشته که همیشه وسوسه بشر بوده است: زمان و بازی هایش.
خلاصه داستان: در شهر کوچک ویندن در آلمان یک کودک گم می‌شود. وجود یک نیروگاه هسته‌ای در حاشیه شهر توجه پدر کودک را به خود جلب می‌کند، اما نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. تا این که مشخص می‌شود ماجرا فراتر از یک آدم ربایی ساده است و چرخه‌های زمانی، زندگی آدم‌های شهر ویندن را درگیر خود کرده است.
«تاریک» در ژانر وحشت ساخته نشده، اما دیدنش وحشت را به شکل شدیدی به تماشاگر القا می‌کند. در واقع این یکی از ترسناک‌ترین سریال‌هایی است که در این سال‌ها ساخته شده است. چون دست روی چیزی گذاشته که همیشه وسوسه بشر بوده است: زمان و بازی هایش.
چیزی که اینجا شما را دچار هول و هراس می‌کند، نه آن غار اسرار آمیز است، نه نیروگاه هسته ای، نه کینه‌ها و توطئه‌ها و بی وفایی‌های شخصیت‌های شهر کوچک ویندن؛ این «زمان» است که مثل یک هیولای نامرئی پشت همه چیز ایستاده و می‌تواند انسان‌ها را در هم بشکند.
هنر سازندگان تاریک آن است که یک درام معمایی را با داده‌های واقعی و تاریخ و فانتزی در هم آمیخته اند و طوری این کار را کرده اند که حس رئالیستی دارد و تمام مدت قرارداد نانوشته «این یک چیز تخیلی است» وجود ندارد. البته که این یک چیز تخیلی است، اما جور دیگری ساخته و پرداخته شده و آن حس واقعی وقتی با معما و اتفاق‌های محیرالعقول ترکیب می‌شود، حاصلش ترسی عمیق و کمتر تجربه شده است.
می‌توان مقایسه کرد با سریال مشهور «چیز‌های عجیب تر» که بی دلیل بیش از حد تحویل گرفته شده و شباهت‌های تماتیک جالبی با «تاریک» دارد و هر دو هم محصول نتفلیکس هستند. نتیجه این مقایسه چیزی نیست جز این که آن سریال امریکایی درباره چند نوجوان و ماجرا‌های شان با یک دنیای موازی در برابر این سریال آلمانی شبیه اسباب بازی پر زرق و برقی در برابر یک ماشین پیچیده و عبوس و مهیب است. این ماشین واقعا راه می‌رود و آن اسباب بازی فقط سرگرم می‌کند.
هنر سازندگان تاریک آن است که یک درام معمایی را با داده‌های واقعی و تاریخ و فانتزی در هم آمیخته اند و طوری این کار را کرده اند که حس رئالیستی دارد و تمام مدت قرارداد نانوشته «این یک چیز تخیلی است» وجود ندارد. البته که این یک چیز تخیلی است، اما جور دیگری ساخته و پرداخته شده و آن حس واقعی وقتی با معما و اتفاق‌های محیرالعقول ترکیب می‌شود، حاصلش ترسی عمیق و کمتر تجربه شده است.
می‌توان مقایسه کرد با سریال مشهور «چیز‌های عجیب تر» که بی دلیل بیش از حد تحویل گرفته شده و شباهت‌های تماتیک جالبی با «تاریک» دارد و هر دو هم محصول نتفلیکس هستند. نتیجه این مقایسه چیزی نیست جز این که آن سریال امریکایی درباره چند نوجوان و ماجرا‌های شان با یک دنیای موازی در برابر این سریال آلمانی شبیه اسباب بازی پر زرق و برقی در برابر یک ماشین پیچیده و عبوس و مهیب است. این ماشین واقعا راه می‌رود و آن اسباب بازی فقط سرگرم می‌کند.
داستان سریال در سال ۲۰۱۹ و با یک خودکشی آغاز می‌شود. مردی که نمی‌شناسیمش، نامه‌ای به جا می‌گذارد و خود را حلق آویز می‌کند. روی پاکت نامه نوشته شده قبل از ۱۲ نوامبر باز نشود. بعد داستان به چند ماه بعد می‌رود و جوناس پسر همان مرد خودکشی کرده را می‌بینیم که مدتی بعد از مرگ پدرش از مدرسه دور بوده و حالا بازگشته است. خیلی زود متوجه می‌شویم این داستان چهار خانواده در شهری کوچک در آلمان است. جایی نزدیک به یک نیروگاه هسته‌ای که قرار است تعطیل شود.
همه چیز حکایت از آن دارد که با یک درام معمایی مواجهیم. پسربچه‌ای گم شده و شهر نگران است. اما به تدریج غاری معرفی می‌شود که از درون آن صدا‌هایی می‌آید. بچه‌ها برای تفریح می‌روند و یکی از آن‌ها گم می‌شود. از اینجاست که به تدریج ماهیت واقعی سریال آشکار می‌شود. ظاهرا موجودی فراطبیعی از درون غار مسبب این گم شدن هاست. اما سازندگان سریال ایده‌های عجیب تری دارند.
همه چیز حکایت از آن دارد که با یک درام معمایی مواجهیم. پسربچه‌ای گم شده و شهر نگران است. اما به تدریج غاری معرفی می‌شود که از درون آن صدا‌هایی می‌آید. بچه‌ها برای تفریح می‌روند و یکی از آن‌ها گم می‌شود. از اینجاست که به تدریج ماهیت واقعی سریال آشکار می‌شود. ظاهرا موجودی فراطبیعی از درون غار مسبب این گم شدن هاست. اما سازندگان سریال ایده‌های عجیب تری دارند.
ترکیبی از یک حادثه هسته‌ای و تقدیری شوم که مفهوم زمان را تغییر داده است. نکته مهم همان ۱۲ نوامبر است و مردی که خودکشی کرده بود؛ آنی که فکر می‌کردیم نیست.
آن سیاهی که نام سریال به آن اشاره دارد، بازتاب دهنده مفهومی نمادین است. گناه؟ احتمالا همین است. خیانتی بین خانواده‌ها در جریان است و مردی که یک سوی آن است، پدر دومین بچه گم شده است. وقتی گره سرنوشت بچه گشوده می‌شود و مرد تاوان گناهش را به شکل غافلگیرکننده می‌دهد. ماجرا به فرجام نمی‌رسد. برعکس، گره‌های بزرگ‌تر و ترسناک تری ساخته می‌شود و جوناس تنها شاهد ماجراست.
آن سیاهی که نام سریال به آن اشاره دارد، بازتاب دهنده مفهومی نمادین است. گناه؟ احتمالا همین است. خیانتی بین خانواده‌ها در جریان است و مردی که یک سوی آن است، پدر دومین بچه گم شده است. وقتی گره سرنوشت بچه گشوده می‌شود و مرد تاوان گناهش را به شکل غافلگیرکننده می‌دهد. ماجرا به فرجام نمی‌رسد. برعکس، گره‌های بزرگ‌تر و ترسناک تری ساخته می‌شود و جوناس تنها شاهد ماجراست.
اما گناه دیگر دستکاری انسان در طبیعت است. خطایی نابخشودنی که مجازاتش تغییر معنای خط سیر و درهم ریختگی فضا - زمان است. این اتفاق هم شکل نمادین دارد. اشاره‌ها به چرنوبیل و فاجعه‌ای که در اوکراین رخ داد و حالا اتفاق مبهمی که درون نیروگاه افتاده و تا انتهای فصل اول مشخص نمی‌شود چیست، نوعی مجازات در برابر این دستکاری‌های انسان جاه طلب در برابر طبیعت تصویر می‌شود.
از جایی به بعد، با سه خط زمانی روبرو می‌شویم و «تاریک» به سریالی پیچیده و دقیق تبدیل می‌شود که باید با تمرکز فراوان دنبالش کرد. همه این تمهید‌ها به جز محتوا و موضوع، نوعی ساختارشکنی در روایت و آشنایی زدایی از ژانر است. این چه اثر فانتزی است که شخصیت شرور ندارد؟ این چه سریال علمی - خیالی است که عنصر علم در آن تا این حد ابهام دارد؟ و این چه معمایی است که هرچه بیشتر به گشودنش نزدیک می‌شویم، انگار از پاسخ دورتر شده ایم؟
بازگشت به گذشته، آینده و این که هر نوع دخل و تصرف در خط سیر طبیعی زمان می‌تواند تبعات جبران ناپذیر داشته باشد، دستمایه آثار زیادی بوده است. اما «تاریک» قضیه را پیچیده‌تر می‌کند. اینجا با یک حلقه زمانی مواجهیم که از جایی به بعد ابتدا و انتها ندارد. یک دایره کامل که مشخص نیست نقطه مبدأش کجا بوده است. همه چیز در حال تکرار است و از جایی به بعد همه چیز شبیه به سؤال مشهور اول مرغ بود یا تخم مرغ؟
به نظر می‌رسد. هنر سازندگان سریال آن است که خودشان در این دایره و در این دوگانه مرغ یا تخم مرغ گرفتار نمی‌شوند. از جایی ماجرا را فراتر می‌برند و نشان می‌دهند چیزی که فکر می‌کردیم دایره بوده، در حقیقت نیمی از واقعیت است. سریال جایی تمام می‌شود که آن نیمه دیگر آشکار می‌شود و حالا باید صبر کرد و منتظر ماند تا یک خط زمانی جدید بیاید و به سؤال مشهور مرغ یا تخم مرغ و البته چندین معمای دیگر پاسخ دهد. خطری که آینده این سریال را تهدید می‌کند، همان گرفتار شدن نویسندگان در دنیای دایره شکل است. آیا آن‌ها به اندازه کافی طرح و برنامه و نقشه برای عبور از این دام دارند؟
آیا فصل دوم - واحیانا فصل‌های بعدتر - تبدیل به تکرار و رفت و برگشت مداوم بین چند خط زمانی نمی‌شود؟ پاسخ قطعی وجود ندارد و باید به آینده امیدوار بود. اما آنچه سازندگان آلمانی در فصل اول نشان داده اند این است که ایده‌ها و کلیشه‌ها ومؤلفه‌ها را می‌توان به کار گرفت، ولی از آن‌ها عبور کرد و در بند قواعد پذیرفته شده ژانر‌ها نماند. این انرژی و اعتماد به نفس سازندگان نه چندان مشهور سریال و ساخته شدن آن در اروپا می‌تواند امید به آینده «تاریک» و تجربه کردن چیز‌هایی عجیب را زنده نگه دارد. چیز‌هایی واقعا عجیب‌تر از سریالی مثل «چیز‌های عجیب تر»!
از جایی به بعد، با سه خط زمانی روبرو می‌شویم و «تاریک» به سریالی پیچیده و دقیق تبدیل می‌شود که باید با تمرکز فراوان دنبالش کرد. همه این تمهید‌ها به جز محتوا و موضوع، نوعی ساختارشکنی در روایت و آشنایی زدایی از ژانر است. این چه اثر فانتزی است که شخصیت شرور ندارد؟ این چه سریال علمی - خیالی است که عنصر علم در آن تا این حد ابهام دارد؟ و این چه معمایی است که هرچه بیشتر به گشودنش نزدیک می‌شویم، انگار از پاسخ دورتر شده ایم؟
بازگشت به گذشته، آینده و این که هر نوع دخل و تصرف در خط سیر طبیعی زمان می‌تواند تبعات جبران ناپذیر داشته باشد، دستمایه آثار زیادی بوده است. اما «تاریک» قضیه را پیچیده‌تر می‌کند. اینجا با یک حلقه زمانی مواجهیم که از جایی به بعد ابتدا و انتها ندارد. یک دایره کامل که مشخص نیست نقطه مبدأش کجا بوده است. همه چیز در حال تکرار است و از جایی به بعد همه چیز شبیه به سؤال مشهور اول مرغ بود یا تخم مرغ؟
به نظر می‌رسد. هنر سازندگان سریال آن است که خودشان در این دایره و در این دوگانه مرغ یا تخم مرغ گرفتار نمی‌شوند. از جایی ماجرا را فراتر می‌برند و نشان می‌دهند چیزی که فکر می‌کردیم دایره بوده، در حقیقت نیمی از واقعیت است. سریال جایی تمام می‌شود که آن نیمه دیگر آشکار می‌شود و حالا باید صبر کرد و منتظر ماند تا یک خط زمانی جدید بیاید و به سؤال مشهور مرغ یا تخم مرغ و البته چندین معمای دیگر پاسخ دهد. خطری که آینده این سریال را تهدید می‌کند، همان گرفتار شدن نویسندگان در دنیای دایره شکل است. آیا آن‌ها به اندازه کافی طرح و برنامه و نقشه برای عبور از این دام دارند؟
آیا فصل دوم - واحیانا فصل‌های بعدتر - تبدیل به تکرار و رفت و برگشت مداوم بین چند خط زمانی نمی‌شود؟ پاسخ قطعی وجود ندارد و باید به آینده امیدوار بود. اما آنچه سازندگان آلمانی در فصل اول نشان داده اند این است که ایده‌ها و کلیشه‌ها ومؤلفه‌ها را می‌توان به کار گرفت، ولی از آن‌ها عبور کرد و در بند قواعد پذیرفته شده ژانر‌ها نماند. این انرژی و اعتماد به نفس سازندگان نه چندان مشهور سریال و ساخته شدن آن در اروپا می‌تواند امید به آینده «تاریک» و تجربه کردن چیز‌هایی عجیب را زنده نگه دارد. چیز‌هایی واقعا عجیب‌تر از سریالی مثل «چیز‌های عجیب تر»!
منبع: مجله همشهری ۲۴
۰
