نگاهی به انیمشین شگفت انگیزان

خلاصه داستان: خانواده‌ای با قدرت سوپر قهرمانی در حال گذران زندگی روزمره خود مانند دیگران هستند. اما اتفاقاتی باعث می‌شود آن‌ها بار دیگر لباس سوپر قهرمانی به تن کنند.

راجر ایبرت | به نظر می‌رسد که استودیوی فیلمسازی پیکسار یکبار دیگر گام درستی را برداشته است و با تولید انیمیشن "شگفت انگیزان" اقدام در خود توجهی را انجام داده است.

این انیمیشن، که یک نمایش حیله گرانه ابرقهرمانانه می‌باشد، توانسته است حرکات فوق العاده خطرناک و وحشتناک را با هجو طنز‌های تلویزیونی زندگی در حومه شهر‌ها جایگزین نماید. پس از انیمیشن‌های "داستان اسباب بازی"، " زندگی یک ساس"، "شرکت هیولاها" و "در جستجوی نمو"، می‌توان ادعا نمود که این انیمیشن نیز به عنوان یکی از شاهکار‌های پویانمایی عامه پسند توسط این شرکت فیلم سازی عرضه گردیده است.

اگرچه این انیمیشن به اندازه فیلم "نمو" سحرآمیز و جادویی نیست، اما باید به این نکته توجه داشت که چند عدد از این فیلم‌ها به اندازه فیلم "نمو" جادویی می‌باشند؟ دلیل این امر نیز شاید این موضوع باشد که انسان‌های این انیمیشن ارتباطاتی- هر چند شکننده- با زندگی واقعی دارند. این انیمیشن عاری از آزادی‌های خارق العاده افسانه ماهی می‌باشد.

داستان این فیلم به دنبال کاوش همیشگی حول یافتن خلل و نقطه ضعف‌های ابرقهرمان می‌چرخد. اگر سوپرمن دارای کریپتونین نبود، او به ابرانسانی کامل تبدیل می‌شد و بدین ترتیب، شخصیتی خسته کننده‌ای می‌داشت.

همچنین، تمامی ابرقهرمانان پس از وی نیز بیشتر وقت خود را صرف جبران نقاط ضعف خود می‌کردند. چند لحظه به این موضوع تفکر کنید: همه داستان‌ها با یک ابرقهرمان شکست ناپذیر شروع می‌شوند، اما خیلی زود مشخص می‌شود که او در معرض خطر نابودی حتمی می‌باشد.

آقای شگفت انگیز، قهرمان انیمیشن "شگفت انگیزان"، یک ابر قهرمان به شیوه قهرمانان دهه ۱۹۵۰ میلادی می‌باشد و متحورانه در شهر پرسه می‌زند و با جرم و جنایت مبارزه می‌کند و جان شهروندان بی گناه را نجات می‌دهد.

اما افسوس که عامه مردم قدردان او نیستند و در نتیجه او با پرونده‌های حقوقی زیادی دست و پنجه نرم می‌کند که ناشی از اقدامات خودسرانه اش برای عملیات نجات غیرقانونی می‌باشد. همچنین، وی می‌بایستی تاوان اقدامات متحورانه خود را پرداخت نماید.

بر اساس تصمیم دولت مبنی بر تغییر مکان زندگی ابرقهرمانان، آقای شگفت انگیز (با صداپیشگی کریگ تی نلسون) به همراه همسرش، الستی گرل (با صداپیشگی هالی هانتر) و فرزندانشان، وایولت (با صداپیشگی سارا واول)، داشیل (با صداپیشگی اسپنسر فاکس) و جک کوچولو (با صداپیشگی الی فوسایل و ماو آندرآ) مجبور به زندگی در حومه شهر می‌شوند.

آن‌ها اکنون رسما خانواده پار نامیده می‌شوند؛ یعنی باب و هلن. باب در یک نمایندگی بیمه کار می‌کند. با این حال، نیم تنه زمخت و درشت وی به سختی در درون اتاق‌های کوچک آن اداره جا می‌شود.

هلن نیز خانه دار است و وظیفه بزرگ کردن بچه‌های زیادی را بر عهده دارد. با این حال، به نظر می‌رسد که اوضاع وایولت نوجوان بسیار عالی است، زیرا او می‌تواند از نیروی فوق العاده خود استفاده کند و خود را نامرئی کند و میدان‌های نیرویی حبابی شکل غیر قابل نفوذی را تولید کند.

داشیل، که داش نامیده می‌شود، می‌تواند با سرعت نور حرکت کند، اما زمانی که می‌خواهد در مسیر مدرسه تا خانه با دوستانش مسابقه بدهد، می‌بایستی سرعتش را کم کند (زیرا اگر آن‌ها نتوانند حضور وی را در مسیر مسابقه ببینند، تصور می‌کنند که او به خط پایان نرسیده است و این در حالی است که او یک دور کامل را طی نموده است و دوباره در کنار آن‌ها مشغول دویدن شده است). قدرت جک کوچولو نیز محدود شده است و اجازه استفاده از حقه‌ها را ندارد.

باب پار از شغل فعلی اش، یعنی نمایندگی بیمه، متنفر است. یک ابرقهرمان تبعید شده دیگر نیز در همسایگی آن‌ها زندگی می‌کند. او فروزن (با صداپیشگی ساموئل ال جکسون) نام دارد و در زمینه منجمد کردن مواد مشغول به کار است.

باب و فروزن ادعا می‌کنند که هر دو در لیگ بولینگ بازی کرده اند و بنابراین، شب‌ها یواشکی به بیرون از خانه می‌گریزند و به یاد دوران خوش گذشته لحظاتی را در کنار هم سپری می‌کنند. سپس، کم کم دوران گذشته بازخوانی می‌شود و خانم میراژ (با صداپیشگی الیزابت پنا) به او وعده می‌دهد که او را به یکی از جزایر اقیانوس آرام خواهد برد. نهایتا، آقای شگفت انگیز، که اضافه وزن پیدا کرده و حرکاتش کند شده است، با یک روبات با نام آمنی دروید ۷ در آن جزیره می‌جنگد.

بعد‌ها مشخص می‌شود که این روبات، یکی از ماشین‌های مسابقه‌ای جدید طراحی شده توسط نابغه پلید به نام سیندروم (با صداپیشگی جیسون لی) می‌باشد. سیندورم قبلا و هنگامی که آقای شگفت انگیز کودکی بیش نبود، او را می‌ستود، ولی هنگامی که آقای شگفت انگیز درخواست وی را مبنی بر فرزندخواندگی نپذیرفت، سیندورم با او دشمن شده بود. اکنون، او تلاش می‌کرد تا با رها سازی روبات‌های خود، به دنیایی مستبد و مطلق دست پیدا نماید.

از لحاظ ظاهری می‌توان ادعا کرد که انیمیشن "شگفت انگیزان"، یک اثر ضعیف در حوزه فیلم‌های کمدی ابرقهرمانی می‌باشد. با نگاهی دقیق‌تر و عمیق‌تر نیز درمی یابیم که این انیمیشن در واقع یکنواختی و یک شکلی نوین جامعه آمریکا را به چالش می‌کشد.

آقای شگفت انگیز مجبور است تا خود را بازنشسته کند و دلیل آن نیز سالخوردگی یا منسوخ شدن کردار‌های وی نیست و تنها دلیل آن، تلاش وکلای متزور دادگاه در مخدوش کردن اعمال ناشی از نیات خیرخواهانه وی است. او دقیقا در جایگاه نیک خواهان نیک اندیش می‌باشد و به پیرزن‌هایی که قصد عبور از خیابان را ندارند کمک می‌کند تا از خیابان عبور کنند.

این جامعه نیازمند انجام اقدامات و کردار خداپسندانه نیست و تنها به اصلاح رفتار‌های مجرمانه بسنده می‌کند. آقای شگفت انگیز با حسرت و اندوه می‌گوید: " آن‌ها تمام تلاش خود را می‌کنند تا همه چیز را در حد وسط و معمولی نگه دارند".

هر کسی که یکی از فیلم‌های جیمز باند را تماشا کرده باشد، قطعا ارتباط ملموسی را میان مخفیگاه جزیره سیندروم و پایگاه‌های تبه کاران باند مشاهده می‌کند. انیمیشن "شگفت انگیزان" نیز از وجود یک شخصیت با نام Q. بهره می‌برد که در واقع همان مغز متفکر در فیلم‌های جیمز باند است. این شخصیت، ادنا مود نام دارد و با نماد E. شناخته می‌شود و صداپیشگی آن نیز بر عهده براد برد می‌باشد.

بعلاوه، براد برد وظیفه نویسندگی و کارگردانی این اثر را نیز بر عهده دارد. او یک نابغه کوچک می‌باشد که عینک قاب شاخی بر چهره دارد و سخنرانی‌های متحیرانه‌ای در توجیه عدم وجود شنل دماغه‌ای در لباس جدید آقای شگفت انگیز ارائه نموده است.

او معتقد است که شنل‌ها می‌توانند به اندازه شال گردن ایسادورا دانکن دسیسه آمیز باشند و اگر شما نمی‌دانید که چه اتفاقی برای ایسادورا دانکن رخ داده است، می‌توانید سری به موتور جستجوی گوگل بزنید و داستان آن زن بیچاره را بخوانید و برایش اشک بریزید.

فیلم قبلی براد برد، یعنی "غول آهنی" در سال ۱۹۹۹، در مورد یک روبات فضایی بود که پسر کوچکی با او دوست شده بود. این اثر دارای جذابیت و ظرافت منحصر به فردی در سیاق خود بود. همچنین، انیمیشن "شگفت انگیزان، " نیز از این خصیصه بهره می‌برد و طرز نگاه ظریف و خاصی به شخیصت‌های ابرقهرمان خود دارد که تلاش می‌کنند مخفیانه و مهربانانه در اجتماع زندگی کنند. احتمالا کودکان توانایی درک این موضوعات را ندارند، اما از جنب و جوش شخصیت‌های مثل داش مشعوف می‌شوند. بزرگسالان نیز احتمالا از هوشمندی فیلم متحیر می‌شوند و دقت و تیزبینی نهفته فیلم را می‌ستایند.

منبع: سایت نقد فارسی
محمد حسین جلالی