سیستان توفانیتر از هر سال
در روز گذشته به سبب وقوع توفان و گردوخاک شدید، تمام ادارات و مدارس پنج شهرستان شمال سیستانوبلوچستان تعطیل شدند و بازارهای برخی شهرها نیز به حالت نیمهتعطیل درآمد. پیش از این، حداقل سه روز دیگر نیز در ماههای اخیر ادارات پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز به دلیل وقوع توفان گردوخاک و کاهش شدید کیفیت هوا تعطیل شدند.
کد خبر :
۶۴۱۷۲
بازدید :
۸۶۷
تالاب هامون که روزگاری مایه سرسبزی و درآمد و فخر سیستان بود، حالا خشک شده و بلای جانشان شده است؛ نمونهای از تبدیل نعمت به نقمت به دست انسان. وقتی حقابه بزرگترین تالاب آب شیرین خاورمیانه از آن سوی مرزها و کشور افغانستان پشت سدها و برای مزارع خشخاش ذخیره شد، در این سو تالاب مُرد و این هم نتیجهاش.
تنها یکی از نتایج آن که امسال از دل آمارهای هواشناسی معلوم شد، این است که «در هفتماهه نخست امسال تعداد روزهای همراه با توفان گردوخاک در زابل نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰۰ درصد افزایش یافته است».
این آمار را مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان اعلام کرد و ادامه داد: در این مدت، فراوانی وزش بادهای با سرعت ۹۰ کیلومتر بر ساعت و بیش از آن نیز ۷۰۰ درصد رشد داشته است.
محسن حیدری اظهار کرد: از ۲۱۶ روز سپریشده امسال تا پایان مهر، ۱۶۱ روز آن در زابل همراه با پدیدههای خاکداری شامل باد و گردوخاک، توفان گردوخاک و سایر پدیدهها بوده و تنها ۵۵ روز شرایط عادی و بدون پدیدههای خاکدار در این منطقه حاکم بوده است. او با بیان اینکه مهمترین نکته وزش بادهای امسال زابل افزایش شدت باد است، افزود: فراوانی وزش بادهای با سرعت ۹۰ کیلومتر بر ساعت و بیشتر از آن در زابل ۶۴ روز بوده که نسبت به سال گذشته ۷۰۰ درصد بیشتر شده است.
مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان ادامه داد: علاوه بر این، فراوانی وزش بادهای با سرعت بیش از صد کیلومتر نیز در ۳۳ سال اخیر بیسابقه بوده است. در واقع از ابتدای امسال تا پایان مهر حدود، در ۳۱ روز سرعت وزش بادهای منطقهای زابل به بیش از صد کیلومتر بر ساعت رسیده است.
حیدری با بیان اینکه این شرایط تنها یک بار در نیمقرن اخیر اتفاق افتاده است، گفت: «در سال ۱۳۶۴ حدود ۵۰ روز سرعت وزش باد در زابل بیش از صد کیلومتر بر ساعت بوده است. این در حالی است که سال گذشته در هیچ روزی از هفتماهه نخست سال، سرعت وزش باد در زابل از صد تجاوز نکرده است. در برخی روزهای امسال سرعت وزش باد در چند سال اخیر بیسابقه بوده است؛ برای نمونه، توفان ۱۲۲ کیلومتری روز سوم شهریور امسال در هفت سال اخیر بیسابقه بود و جزء سریعترین بادهای رخداده در ۵۵ سال اخیر به شمار میرود».
مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان افزود: به لحاظ تکرار روزهای همراه با توفان گردوخاک نیز امسال شرایط ویژهای در زابل حاکم است؛ بهنحویکه در هفت ماه نخست امسال، ۱۸ روز این پدیده در شمال استان گزارش شد که به نسبت سال گذشته که فقط سه روز توفانی رقم خورد، ۵۰۰ درصد افزایش را نشان میدهد. این نکته را هم باید دانست که توفان گردوخاک از پدیدههای مخرب جوی است و زمانی گزارش میشود که به صورت همزمان، سرعت وزش باد به ۵۴ کیلومتر بر ساعت و بیشتر از آن برسد و درعینحال دید افقی کمتر از هزار متر باشد.
گردوغبار زابل، سهم ۴۰ شهر و ۸ هزار روستا
حیدی در بخش دیگری از گفتههای خود بیان کرد: «در ۲۱ مرداد سال جاری، هر ۲۰ گزارش جوی ایستگاه هواشناسی زابل به پدیده توفان گردوخاک اختصاص یافت و برای نخستینبار در چند سال اخیر بیش از یک شبانهروز توفان و گردوخاک مداوم و پیوسته در این ایستگاه گزارش شد؛ بهطوریکه بیشینه سرعت وزش باد به ۱۱۹ و کمینه آن به ۸۶ کیلومتر بر ساعت رسید. در این روز بیشینه غلظت ذرات معلق با اندازه ۱۰ میکرون در هر مترمکعب هوای زابل به ۹ هزارو ۴۳ میکروگرم بر مترمکعب و معادل ۶۰ برابر حد مجاز رسید».
مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان افزود: در این روز، شدت توفان به حدی بود که گردوغبار ناشی از آن حداقل ۱۰ مرکز شهرستان و هزاران روستای تابعه آن را فرا گرفت. همچنین در این روز دید افقی در شهرهای زاهدان و سراوان به ۲۰۰ متر و در شهر میرجاوه نیز به ۴۰۰ متر رسید. دید افقی در شهرهای نصرتآباد و خاش نیز در این روز به هزار متر کاهش یافت. در برخی روزهای امسال، مناطق درگیر با پدیده گردوغبار از طریق تحلیل تصاویر ماهوارهای بررسی شدند و نتایج نشان داد گردوغبار ناشی از توفان روز ۱۳ تیر زابل، ۴۰ شهر و هشت هزار روستای استان را فرا گرفته است».
هامون چشمه گردوغبار
مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان درباره کانونهای تولید گردوغبار شمال استان نیز گفت: بر اساس بررسی تصاویر سنجش از دور، بخشهای سهگانه تالاب هامون؛ یعنی تالابهای هامون هیرمند، هامون صابوری و هامون پوزک، مهمترین چشمههای تولید گردوغبار شرق کشور هستند.
حیدری ادامه داد: همانگونه که تالابهای هامون با افغانستان مشترک است، کانونهای تولید گردوغبار نیز با این کشور مشترک است؛ بهطوریکه بخشی از چشمههای تولید گردوغبار در خارج از مرزها و بخش دیگر در داخل کشور قرار دارند. علاوه بر اینها، بخشی از کانونهای تولید گردوغبار خارج از تالاب هامون قرار گرفتهاند که به لحاظ موقعیت جغرافیایی، در شمال و جنوب این تالابها قرار دارند. ضمن اینکه تعداد محدودی کانون محلی به ویژه اطراف شهرستان زهک نیز وجود دارند که سطح آنها زیاد نیست و میتوان آنها را کنترل کرد.
در روز گذشته به سبب وقوع توفان و گردوخاک شدید، تمام ادارات و مدارس پنج شهرستان شمال سیستانوبلوچستان تعطیل شدند و بازارهای برخی شهرها نیز به حالت نیمهتعطیل درآمد. پیش از این، حداقل سه روز دیگر نیز در ماههای اخیر ادارات پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز به دلیل وقوع توفان گردوخاک و کاهش شدید کیفیت هوا تعطیل شدند.
۰