بنن در رؤیای معماری جدید جهان

فرحناز دهقی | در حالی که روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به خودی خود باعث به راه افتادن تنش‌ها و درگیری‌های متعددی در عرصه سیاست اقلیم پادشاهی ملکه الیزابت شده، افشای دخالت نیرو‌های خارجی در آن هم گره‌ای بر گره‌های کلاف سر در گم آن خواهد افزود.

اگرچه ناظران از دو سال پیش به تأثیر کمپین دونالد ترامپ و شخص استیو بنن بر برگزیت و خروج بریتانیا مشکوک بوده‌اند، اما روز جمعه مشاور سابق رئیس‌جمهوری امریکا، از میل خود به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا پرده برداشت و با نارضایتی گفت که اتحادیه اروپا مانع تحقق خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شده است و پس از آن نیز مدارکی افشا شد که اعتبار این شائبه‌ها را تقویت کرد و نشان داد، ترامپ و بنن، برگزیت را طعمه پیش بردن اهداف خود قرار داده‌اند.

به گزارش نیویورکر، ایمیل‌های افشا شده بیانگر این است که استیو بنن و کمبریج آنالیتکا، یک شرکت آماری و داده‌پردازی با مدیریت آرون بنکس که بنن در آن مشغول به کار بود، در تلاش بودند تا جنبش‌های ملی‌گرا را در سال ۲۰۱۵ تقویت کنند. با تقویت احتمال دخالت نیرو‌های خارجی در روند برگزیت، ضرورت وجود تحقیقات مستقل و شفاف مانند تحقیقات رابرت مولر در امریکا بیش از هر زمانی احساس می‌شود.

اما براینت، کارشناس دانشگاهی تبلیغات سیاسی دانشگاه جرج واشنگتن، نامه‌های جدیدی را کشف کرده که نشان می‌دهد بنن در تولد برگزیت نقش فعالی داشته است. این ایمیل‌ها که در تاریخ اکتبر ۲۰۱۵ نوشته و فرستاده شده‌اند، بیانگر این هستند که بنن که آن زمان معاون مؤسسه کمبریج آنالیتکا بوده با سران جنبش‌های ملی‌گرایانه بویژه رهبران سازمان Leave.EU (به معنای ترک اتحادیه اروپا) در ارتباط بوده و تلاش کرده سازمان‌های ناسیونالیست افراطی را حمایت کند. یک ماه بعد، این سازمان کمپین خود را برای متقاعد کردن بریتانیایی‌ها به رأی دادن برای خروج از اتحادیه اروپا آغاز کرد. سرانجام مردم بریتانیا در ژوئن ۲۰۱۶ به پای صندوق‌های رأی رفتند تا به برگزیت یا همان خروج از اتحادیه اروپا رأی مثبت بدهند. اکنون با گذشت حدود دو سال، اتمسفر سیاسی انگلیس آبستن حوادث و تهدید‌های بسیاری است و پایه‌های دولت محافظه‌کار ترزا می، نخست‌وزیری این کشور، از همیشه سست‌تر شده است.

بنن تاکنون درباره این ایمیل‌ها اظهار نظری نکرده است، اما نام و ایمیل شخصی او در ایمیل‌ها نشان می‌دهد میان او، بریتانی کیسر مدیر توسعه برنامه کمبریج آنالیتکا و آرون بنکس مدیر کمپین Leave.EU، که بنن در کتاب خاطرات خود در فصل «پسر بد‌های برگزیت» درباره او نوشته است، ایمیل‌هایی رد و بدل شده است.

آشکار شدن نقش مشخص نیرو‌های خارجی در تقویت و کمک مالی به برگزیت می‌تواند مناقشه و جنجال بسیار زیادی به راه بیندازد. در قوانین بریتانیا، دخالت نیرو‌های خارجی در کمپین‌های سیاسی بشدت ممنوع است و قوانین به نحوی نوشته شده‌اند که مانع هرگونه دخالت خارجی در سیاست داخلی شوند. با این حال در نامه‌ای به تاریخ ۲۴ اکتبر ۲۰۱۵، بنکس از کمبریج آنالیتکا خواسته بود از طریق امریکا کمک‌های مالی به مؤسسه Leave.EU را افزایش دهد. بنکس در این نامه نوشته است: «ما تمایل داریم که کمبریج آنالیتکا با ارائه راهبردی، کمک‌های امریکا به مؤسسه ما را افزایش دهد». بر همین اساس، احتمال دارد تحقیقاتی مانند آنچه در پرونده دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا و پیروزی ترامپ شاهدش هستیم، در پرونده برگزیت روی بدهد. اگر این کمیته تشکیل شود، نقش نایجل فریج، رهبر سابق گروه راست‌گرای افراطی استقلال بریتانیا که متحد بنن و ترامپ محسوب می‌شود، از مهم‌ترین محور‌های تحقیق خواهد بود.

خیز بنن برای تقویت ناسیونالیسم در سراسر جهان
از بیشتر از یک سال پیش که بنن از کاخ سفید بیرون رانده شد، تلاشش برای گسترش ملی‌گرایی در سراسر جهان آغاز شد. به گزارش سی‌ان‌ان، او با ملی‌گرا‌ها و پوپولیست‌ها، که بخش قابل توجهی از آن‌ها تحت تأثیر ترامپ هستند، از پاکستان گرفته تا ژاپن، برزیل و کلمبیا در ارتباط است تا به زعم خود کمک کند راهی به سیاست باز کنند. خود بنن می‌گوید، اوایل نوامبر به استرالیا رفته بود و قرار است مراسم شکرگزاری را در سنگاپور سر کند و بعد راهی مصر و اسرائیل شود. او می‌گوید: «ما در کارمان محدودیتی نداریم. ما یک ان‌جی‌اوی پوپولیست و ملی‌گرا هستیم. ما جهانی هستیم».

اما ظاهراً اروپا اولین مقصد بنن است. او طی دو سال اخیر با گروه‌های راست افراطی اروپا از جبهه ملی فرانسه به رهبری مارین لوپن گرفته تا حزب استقلال بریتانیا به رهبری نایجل فاراژ و همچنین ویکتور اوربان، نخست‌وزیر پوپولیست مجارستان و نیز شماری از نمایندگان احزاب پوپولیست لهستان ارتباط نزدیکی برقرار کرده است. در مرکز تلاش‌های جهانی بنن، گروه «جنبش» وجود دارد که سال گذشته مایکل مودریکامن، سیاستمدار راست‌گرای بلژیکی آن را تأسیس کرد. بنن تابستان پیش به این گروه پیوست و مدعی است که هزینه آن از جیب خود گروه پرداخت می‌شود و برخی حامیان اروپایی به آن کمک می‌کنند.

به گزارش بلومبرگ، بنن در تلاش است نظم سیاسی را در سراسر جهان به هم بریزد و پیروزی اخیر خود، یعنی ایجاد دکترین ترامپ، را این بار در اروپا تکرار کند. جلسات متعدد او با رهبران پوپولیستی اروپایی و پیدا کردن متحدانی تازه نیز در جهت برآورده شدن این رؤیای جدید بنن است.

اما اقدامات اخیر او باعث افزایش نگرانی رهبران اتحادیه اروپا از جمله امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه شده است. نشست‌های اخیر رهبران این اتحادیه تحت تأثیر دو محور اساسی بوده است: برگزیت و بحران مهاجرت که هر دو به کارزار عرض اندام و قدرت‌نمایی ناسیونالیست‌ها تبدیل شده است. چندی پیش، مودریکامن گفته بود: «ما مبارزه را به قلب اتحادیه اروپا خواهیم کشاند. ما می‌خواهیم صدای آدم‌های عادی‌ای باشیم که نخبگان سیاسی به آن‌ها خیانت کرده‌اند» و در این میان بنن تلاش می‌کند مسیر ناسیونالیست‌های افراطی را هموار کند.

برآورد نتایج تلاش بنن کار ساده‌ای نیست. گاه گروه‌های افراطی اروپایی به بنن و اقداماتش بی‌توجهی نشان داده‌اند و گاه او را عضو ثابت اتاق فکر‌های خود کرده‌اند. برخی رهبران پوپولیست می‌گویند او نمی‌تواند تجربه کار با ترامپ را در عرصه جهانی تکرار کند. آنتونیو تاجانی رئیس پارلمان اروپا در کنفرانسی گفت: «آقای بنن عزیز، برو خانه. اگر می‌خواهی گردشگر باشی، گردشگر باش. به نفعت است که در کاری دخالت نکنی». بنن، اما در پاسخ گفت: او به اروپایی‌ها نمی‌گوید چه کار کنند، بلکه او شرایط سیاسی جهان را با فکت و آمار به آن‌ها نشان می‌دهد و تصمیم‌گیری را بر عهده خودشان می‌گذارد.