رویای ملکۀ نمک
دیوف با اشاره به دشتهایی وسیع که درختان باستانی بائوباب در آن پراکندهاند میگوید: "وقتی دیدم که دیگر مردان زمین خودشان را دارند، با خودم فکر کردم، چرا من نه؟ " در دوردست، در آغوش مزارع ذرت خشک، دهکدهاش به نام ندیمو قرار گرفته که معنای نامش در زبان محلی سرِر میشود، "نمک".
کد خبر :
۶۸۳۰۰
بازدید :
۵۱۰۶
فرادید | ماری دیوف، ۳۵ ساله، در حالی که مگسهای نمک گردش میچرخند، با موبایلش به زبان محلی، ولوف، صحبت میکند.
به گزارش فرادید به نقل از سیانان، او که بوبوی قرمز، لباس محلی سنتی، بر تن دارد، چشماندازی است چشمگیر در میانۀ منظرۀ ساکنی است که در سفیدی پوشیده شده است. در حالی که خورشید در حال غروب هالهای نارنجی بر زمینهای نمکین فاتیک، در جنوب غربی سنگال، میاندازد، دیوف دست به کمر ایستاده و بر گروهی از مردان جوان قویهیکل که تپههای سخت و بلورین را میتراشند، نظارت میکند.
دیوف با اشاره به دشتهایی وسیع که درختان باستانی بائوباب در آن پراکندهاند میگوید: "وقتی دیدم که دیگر مردان زمین خودشان را دارند، با خودم فکر کردم، چرا من نه؟ " در دوردست، در آغوش مزارع ذرت خشک، دهکدهاش به نام ندیمو قرار گرفته که معنای نامش در زبان محلی سرِر میشود، "نمک".
وقتی که سنگال زمینهای این ناحیه را در سال ۲۰۰۰ خصوصی کرد، دیوف اولین زنی بود که سرمایهگذاری کرد. چنین کاری در این کشور غرب آفریقا، جایی که زنان با وجود آنکه عمدۀ کارهای کشاورزی را بر دوش میکشند، دسترسی محدودی به ملک دارند، حرکتی جسورانه است.
این نابرابری، به مذاق دیوف خوش نمیآید.
او میگوید: "وقتی که اوایل کارم را شروع کرده بودم، مردان به من میگفتند که در این کسبوکار دوام نخواهم آورد، اما من به آنها میگفتم که هر کاری که مردان بتوانند بکنند، زنان هم میتوانند بکنند. "
امروز او دهها زن و مرد، از جمله شوهرش، را در کسبوکار کوچکش به کار گفته و در فصل اوج کار، با کشیدن آب رودخانهای نزدیک و بخار کردنش روی زمین، روزانه چهار تا پنج تن نمک تولید میکند.
دیوف میگوید: "در خانه شوهرم رییس است، اما اینجا در زمینهای نمکی، من رییسم. " و میخندد.
همان سالی که دیوف این تکه زمین را به صورت قسطی خرید، یک حکم ریاست جمهوری، یددار شدن تمام نمک استحصالی در سنگال را اجباری کرد. این یک استراتژی سلامت عمومی است که آن را موثرترین را برای پیشگیری از کمبود ید میدانند. این کمبود میتواند موجب گواتر (تورم غدد تیرویید در گردن)، کمبود رشد و عقبماندگی ذهنی شود که مشکلاتی بودند که مدتها گریبانگیر بخشهایی از سنگال بودند. ضمناً این روش ارزان است. هر تن نمک به ۶ اونس پتاسیم یدایت نیاز دارد که تنها ۴.۲۵ دلار قیمت دارد.
در پیشرفتهترین کشورهای جهان، نزدیک به یک قرن است که نمک سر سفره را غنی میکنند، و به همین خاطر است که مسئلۀ کمبود ید در جاهایی نظیر ایالات متحده، به گوش کمتر کسی رسیده است.
اما اینجا مسئله فرق میکند.
سنگال با این وجود که بزرگترین تولیدکنندۀ نمک در غرب آفریقاست (معادن سنگال سالانه ۵۰۰۰۰۰ تن نمک تولید میکنند)، کمبود ید همچنان مشکلی حلنشده در این کشور است. متخصصان میگویند که مسئله به کنترل کیفیت برمیگردد. اکثر سنگالیها، از استحصالکنندگان کوچک دستی، نظیر دیوف، نمک خود را میخرند. این دسته از استحصالکنندگان یک سوم تولید کلی کشور را بر دوش دارند. اما بسیاری از آنها به صورت موثر نمک خود را یددار نمیکنند.
این مسائل کیفی، شبکۀ جهانی ید، اتحاد جهانی برای بهبود تغذیه و دیگران را بر آن داشته تا بر سنگال فشار وارد کنند تا حمایت خود را تولیدکنندگان کوچک برگیرد و آن را بر بکارگیری یددار کردن نمک در مقیاس صنعتی متمرکز کند: در غذاهای فرآوری شده، چاشنیها و سسها.
بنا بر یک بررسی ملی در سال ۲۰۱۵، تنها ۳۷ درصد خانوارهای سنگالی به نمک به اندازۀ کافی یددار دسترسی دارند، و این وضعیت در نواحی روستایی بدتر است. برای مقایسه، خوب است بدانید که تقریباً ۷۰ درصد تمام خانوارهای جهان در سال ۲۰۱۳ به نمک یددار دسترسی داشتند.
نیاز به ید، که برای رشد مغز حیاتی است، در حین بارداری و کودکی افزایش مییابد. بر مبنای بررسی مذکور، در سال ۲۰۱۵، ۳۰ درصد زنان باردار در سنگال کمبود ید داشتهاند. بدون این مادۀ مغذی ضروری، خطر سقط جنین در این زنان افزایش یافته یا ممکن است بچههایی بدنیا بیایند که به آسیب دائمی اعصاب مبتلا باشند. حتی میزان کمی کمبود ید میتواند باعث کاهش بهرۀ هوشی کودک از ۱۰ تا ۱۵ نمره شود.
منابع ید، به غیر از نمک یددار، شامل غذاهای دریایی، لبنیات و غلات (بسته به خاکی که در آن رشد کردهاند) میشوند. اما در مناطق روستایی سنگال، این غذاها همواره بخشی از رژیم غذایی معمول نیستند. به خصوص برای کسانی که درگیر فقر و فاقد امنیت غذایی هستند؛ بنابراین دیوف، با حمایت سازمان غیرانتفاعی کانادایی به نام "تغذیۀ بینالملل، به غیر از نقش زنی تاجر، نقش منادی سلامت را هم ایفا میکند و خانه به خانه میرود تا آگاهی را در مورد اهمیت ید افزایش دهد. در نتیجۀ این امر، در دهکدۀ ماری دیوف، که در آن به "ملکۀ نمک" معروف است، خلاف آنچه را که دادههای ملی نشان میدهند، شاهد هستیم. بنا بر این دادههاف دسترسی به نمک به میزان کافی یددار، در نواحیای که نمک استحصال میشود از همه جا کمتر است.
بر مبنای تحقیق دولتی سال ۲۰۱۵، تنها ۱۱ درصد از جمعیتی که در مناطق استحصال نمک زندگی میکنند، به نمک یددار دسترسی دارند، در حالی که این میزان در نواحی شهری، ۵۳ درصد است.
آداما نگویران، نمایندۀ محلی پروژۀ دولتی نمک یددار همگانی، میگوید که این اختلاف به چند عامل برمیگردد، اما اصلیترین آنها، نبود امکانات است. وقتی که مردم میتوانند به رایگان در حیاط خود نمک برداشت کنند، سخت است که آنها را به خرید نمک یددار راضی کنید.
نگویران میگوید: "من به پیشرفت کشورم باور دارم و حل این مشکل برای فرزندانمان و آیندۀمان ضروری است. ماری دیوف یک الگو است و برای نشان دادن راه به او متکی هستیم. "
منو مولدر سیباندا، یک متخصص تغذیۀ ارشد که با بانک جهانی کار میکند، میگوید که کاهش کمبود ید، بخشی "ضروری" از سرمایهگذاری در رشد اقتصادی یک ملت است، و با توجه به ظرفیت محدود سنگال برای کشاورزی، محرک اصلی آیندۀ آن کسبوکارهای خدماتی و تکنولوژی خواهند بود.
مولدر سیباندا میگوید: "یک سوال اخلاقی وجود دارد، که چرا در زمینۀ چیزی که اینقدر قابل مدیریت است، اقدام نکنیم. "
پاپه کومب اندوفنه فایه، معلمی در دبستان روستا است، و میگوید که در نتیجۀ کارهای دیوف شاهد تفاوت عمدهای در دستاوردهای دانشآموزانش بوده است. "او میگوید: "از زمانی که پروژه شروع شد، میدانم که دانشآموزان در منزل و اینجا در کانتینر، نمک یددار دریافت میکنند و ظرفیت ذهنیشان بهبود یافته است. " او میافزاید که مدرسۀشان اکنون در بین ۳۱ مدرسۀ منطقه، در ردۀ چهارم ردهبندی امتحانی قرار دارد.
فایه که از سال ۲۰۰۴ به عنوان معلم ارشد مشغول به کار بوده است، اضافه میکند: "اگر به این موضوع به چشم نمودار نگاه کنیم، از زمانی که کارم را شروع کردهام رو به بالا بوده است. "
دیوف امیدهای زیادی برای دختر ۱۳ سالهاش به نام فاتو دارد که دبستان را در اندیمو تمام کرده است. او اکنون هر صبح حدود چهار کیلومتر راه میرود تا خود را به مدرسۀ راهنمایی برساند. دیوف میخواهد دخترش را روزی در مقام مدیرعاملی قدرتمند، دیپلمات یا حتی اولین رییس جمهور زن ببیند.
دختر دیوف
امیدهای او شاید بلند باشند، اما حس میشود که قابل دستیابی هستند. رییسجمهور سنگال، مکی سال، در شهر فاتیک که مابین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ به شهرداریش رسید، به دنیا آمده که تنها ۸ کیلومتر از اندیمو فاصله دارد. مردم محلی اینجا به موفقیت او افتخار میکنند، اما این ناحیه از زمانی که او به ریاست جمهوری رسیده تغییر چندانی نکرده و همچنان در میان فقیرترین نواحی سنگال قرار دارد.
با این حال، نگرش سال به آینده در دیگر نقاط کشور، روشن به نظر میرسد.
در مسیر فاتیک به داکار، سرمایهگذاری سنگال در تکنولوژی و خدمات در شهری درخشان و آیندهگرا متبلور شده است: دیامنیادو. اینجا نگین برنامۀ "سنگال رو به ظهور" سال است. برنامهای که هدفش کاهش فقر و قرار دادن سنگال در مسیر پیشرفت تا سال ۲۰۳۵ است.
منتقدان از این مرکز شهری دو میلیارد دلاری، به عنوان پروژهای برای فخرفروشی یاد میکنند.
در هر صورت، واضح است که اگر سطح پایۀ مواد مغذی به مناطقی نظیر فاتیک نرسد، بخشهای از جمعیت در مسیر سنگال به سوی جهش اقتصادی، عقب خواهند ماند.
دیوف امیدوار است.
"مکی سال همیشه اینجا نخواهد بود، ما میخواهیم که فرزندانمان برای گرفتن جای او آماده باشند. "
۰