چند روایت از آیت‌الله سیستانی و دیدارهایی که با او انجام شده است

چند روایت از آیت‌الله سیستانی و دیدارهایی که با او انجام شده است

آیت‌ا... سیستانی در سال‌های حیات در عراق، ترجیح داده به دور از لنز دوربین‌ها، بدون حضور رسانه‌ها و بدون داشتن تریبونی برای سخنرانی، نقش مرجعیت خود را تمام و کمال اجرا کند. هرچند دراین بین هیچ‌گاه از پیگیری وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم عراق و سایر کشور‌ها غافل نشده است.

کد خبر : ۶۹۸۵۵
بازدید : ۱۱۵۵۳
چند روایت از آیت‌الله سیستانی و دیدارهایی که با او انجام شده است
مرجان سادات احمدی در روزنامه سازندگی نوشت: نقل خاطراتی از دیدار با آیت‌ا... سیستانی موضوع قابل توجهی در هفته‌های اخیر بوده است. حجت‌الاسلام محمود دعایی به عنوان سفیر اسبق ایران در عراق و نماینده امام راحل، هفته اول اردیبهشت ماه به ذکر خاطره‌ای از رابطه آیت‌الله سیستانی با امام راحل پرداخت.
از سوی دیگر، مجله ناداستان در اولین شماره خود روایتی از یکی دیدار مردمی با آقای سیستانی منتشر کرد و از طرف دیگر با نگاهی به کتاب «آیت‌الله سیستانی و عراق جدید» که توسط مسیح مهاجری نوشته شده، می‌توان شمایل کلی زندگی آقای سیستانی را ترسیم کرد.
واقعیت این است که آیت‌ا... سیستانی در سال‌های حیات در عراق، ترجیح داده به دور از لنز دوربین‌ها، بدون حضور رسانه‌ها و بدون داشتن تریبونی برای سخنرانی، نقش مرجعیت خود را تمام و کمال اجرا کند.
هرچند دراین بین هیچ‌گاه از پیگیری وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم عراق و سایر کشور‌ها غافل نشده است. به هرحال با وجود اینکه روایت‌های کمی از دیدار شخصیت‌های ایرانی با آقای سیستانی به رشته تحریر درآمده، اما از همین مطالب هم می‌توان به برخی ابعاد زندگی او پی برد. ساده‌زیستی، خوش رویی و دوری گزیدن از القاب و عناوین و دست‌بوسی‌ها موضوعاتی است که در همه روایات به نوعی تعریف شده‌اند.

روایاتی از دیدار با آیت‌الله سیستانی
«بیت آیت‌الله در کوچه‌ی باریک بی‌نامی در شارع‌الرسول نجف، ضلع جنوبی حرم حضرت امیر علیه‌السلام، سه کوچه مانده به باب قبله است، در میانه‌ی محله‌های حویش و براق از چهار محله‌ی نجف قدیم در بافت کهن اطراف حرم. خانه‌ای که آیت‌الله سال‌هاست آن را ترک نکرده، حتی برای زیارت حرم حضرت امیر علیه‌السلام که صدوپنجاه متر بیش‌تر از آن فاصله ندارد.»
این بخشی از روایتی است که امیرعلی صبور، در توصیف فضای بیت آیت‌ا... سیستانی در شماره اول مجله ناداستان نوشته است. او که جوان دانشجویی است و اخیرا به همراهی دوستش به دیدار آیت‌ا... سیستانی رفته، در توصیف فضای خانه و سادگی آن نوشته که: «همه‌چیز به‌طوری واقعی ساده است. رنگ تمیز دیوارها، سیم‌های برق مشکی‌ای که به شکل روکار روی دیوار‌ها کشیده‌اند و به کلید‌هایی قدیمی می‌رسند و فرش‌های معمولی زمینه لاکی.»

مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی و از نزدیکان مرحوم هاشمی‌رفسنجانی هم تاکنون سه بار با آیت‌ا... سیستانی دیدار داشته و بیت آیت‌ا... را اینگونه توصیف می‌کند: «خانه کوچک و خشت و گلی او در یکی از کوچه‌های باریک شارع‌الرسول نجف، در ظاهر فقط یک خانه معمولی است، ولی اگر بگویم همه‌ی تشکیلات سیاسی و حکومتی و امنیتی عراق جدید را می‌توان فقط در یکی از اتاق‌های همین خانه کوچک خلاصه کرد، سخن گزافی نگفته‌ام.»

سید محمود دعایی هم اخیرا به نجف رفته و دیداری با آیت‌ا... سیستانی داشته است. او در همین رابطه به «جماران» گفته: «ایشان در ملاقات‌هایشان در همان منزل روی یک موکت دوزانو می‌نشستند و اینک برای رعایت حال مهمانان اجازه داده‌اند که چهار پایه‌هایی در آن اتاق تعبیه شود. مشابه چهارپایه‌های چوبی که معمولا در قهوه‌خانه‌های معمولی آن‌ها را مشاهده می‌کنیم. نه ظاهری دارد که بوی تشریفات دهد و نه ارزش مادی که شائبه اسراف و تبذیر بگیرد. ساده و تمیز و مهربانانه.»

از سویی در خاطرات مسیح مهاجری آمده که آیت‌ا... بعد از فروپاشی نظام صدام، بیت خود را جز برای سفر درمانی پانزده سال پیش ترک نکرده است که دلیل آن مسائل امنیتی ذکر می‌شود. به قول امیرعلی صبور، «آیت‌ا... ترجیح می‌دهد امیرالمؤمنین را از بام همین خانه زیارت کند تا با ملازمان و محافظان در حرم.»

نکته قابل توجه دیگر هم این است که جز چند عکس از چند دیدار معدود، تصویری از درون خانه و حتی خود آیت‌ا... موجود نیست. بیشتر عکس‌هایی که از دیدار‌ها منتشر شده مربوط است به رئیس سازمان ملل، فرستاده‌های او یا علمای سطح اول جهان تشیع.
آخرین تصویری که در این رابطه مورد توجه قرار گرفت، دیدار حسن روحانی با او بود که اسفندماه سال گذشته و در جریان سفر هیئت ایران به عراق شکل گرفت. ممانعت از دست‌بوسی و دلخوری از این کار هم همواره در خاطرات ذکر شده از دیدار با آیت‌الله سیستانی حائز توجه است. حجت الاسلام دعایی در این باره گفته که «من در ملاقات سعی کردم دستشان را ببوسم و ایشان از بوسیدن دست امتناع داشتند و با تواضع اجازه ندادند.»

موضوعی که امیرعلی صبور هم در مجله ناداستان به آن اشاره کرده و اینطور نوشته است: «همراهم تلاش کرد دست آقا را ببوسد. آقا چهره‌اش را درهم کرد و با حرکت دست کنارش زد. گفت: دستبوسی چه کاری است. دلخوری‌اش ادامه پیدا کرد و با من هم محکم دست نداد.»

نظرات آیت‌الله سیستانی درباره ایران
‌می‌توان گفت که آیت‌ا... سیستانی به عنوان یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین مراجع تقلید شیعیان، هیچ‌گاه دیدار رسمی با مقامات جمهوری اسلامی نداشته است و حسن روحانی تنها رئیس‌جمهوری ایران به حساب می‌آید که توانسته دیداری با آیت‌ا... سیستانی داشته باشد. در این دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق حسن روحانی را همراهی می‌کردند.

علاوه براین، مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در اسفند ۱۳۸۷ و زمانی که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود، دیداری خصوصی با آیت‌ا... سیستانی داشته که بخش‌هایی از آن توسط مسیح مهاجری روایت شده است. پیش از این منابع خبری اعلام کرده بودند که آقای سیستانی سال‌ها قبل درخواست محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت نهم و دهم را برای ملاقات را رد کرده بود که باتوجه به روایات مسیح مهاجری می‌توان تفکرات و عقاید احمدی‌نژاد و اطرافیانش را منشا رد درخواست احمدی‌نژاد دانست.

خبرگزاری «ایسنا» دیدار حسن روحانی با آیت‌ا... سیستانی را دیداری تاریخی دانسته و در این باره نوشته: «برخی وجود برخی از اشتراکات فکری بین این دو روحانی را دلیلی بر دادن وقت ملاقات از سوی او به رئیس‌جمهور ایران اعلام کرده‌اند.»

گفته می‌شود آیت‌ا... سیستانی در بخشی از گفت‌وگوی خود با رئیس‌جمهوری ایران گفته که «سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در این منطقه حساس باید دارای تعادل و اعتدال باشد تا مردم منطقه در معرض فجایع و ضربه‌های بیشتری قرار نگیرند».
تاکید آقای سیستانی بر پیشبرد امور در مشی اعتدالی موضوعی است که سال‌ها قبل و در دیدار با مرحوم هاشمی رفسنجانی هم مورد تاکید قرار گرفته است. طبق روایت مسیح مهاجری در کتاب «آیت‌الله سیستانی و عراق جدید» آقای سیستانی در سال ۱۳۸۷ در این رابطه به مرحوم هاشمی گفته از تندوری‌ها ناراحت است.

مهاجری از مرحوم هاشمی اینگونه نقل می‌کند: «آقای سیستانی می‌گفتند فقط روش اعتدالی است که می‌تواند اقتدار نظام جمهوری اسلامی را در داخل و خارج حفظ کند و کار‌های افراطی، شیعیان را در عراق و سایر نقاط جهان دچار مشکل می‌کند. از اینکه حرمت‌ها حفظ نمی‌شود گلایه داشتند و زیر سوال بردن خدمات دولت‌های گذشته را کار خطرناکی می‌دانستند که موجب زیر سوال رفتن نظام جمهوری اسلامی و انقلاب می‌شود.»

این اظهارات آقای سیستانی دقیقا چند ماه قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ و در سال‌های ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بیان شده است. از سوی دیگر مدیر روزنامه «جمهوری اسلامی» و از همراهان مرحوم هاشمی در این سفر نقل کرده و گفته است که آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی، از دلایل خودداری آیت‌الله سیستانی از سفر به ایران پرسیده و او را برای سفر دعوت کرده، اما آیت‌الله سیستانی این سفر را نپذیرفته و گفته که به دلایل امنیتی حتی برای زیارت بارگاه امام اول شیعیان که در نزدیکی خانه‌اش است، نمی‌رود.

مسیح مهاجری نقل کرده که آیت‌الله سیستانی از اختلافات موجود بین جناح‌های ایران مطلع بود و به اکبر هاشمی رفسنجانی گفته: «شما اگر خودتان در ایران متحد باشید همه مشکلات حل خواهد شد آقای هاشمی رفسنجانی گفتند ما اختلاف نداریم. من و رهبری با هم خیلی خوب هستیم و هیچ مشکلی نداریم. البته گاهی اختلاف نظر‌هایی پیش می‌آید، ولی هر جا نتوانیم حل کنیم من کوتاه می‌آیم و از ایشان تبعیت می‌کنم.»

مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی در کتابش، روایتی هم از دیدار شخصی خود با آیت ا... سیستانی نقل کرده است. او نوشته که این دیدار در سال ۱۳۹۰ انجام شده و بحث‌های زیادی در خصوص اسفندیار رحیم مشایی و همفکران او با آیت‌ا... سیستانی داشته است. طبق گفته مهاجری، آقای سیستانی در آن دیدار گفته که ویژه‌نامه نوروز ۹۰ روزنامه خراسان را خوانده که اطلاعاتی درباره برخی مقامات دولتی ایران و عملکرد آن‌ها و همچنین درباره اظهارات آقای مشایی و همفکران او داشته و از مهاجری پیگیر صحت و سقم آن‌ها شده است.

مهاجری در این رابطه نوشته است: «وقتی به سوال اول آیت‌الله که پرسیدند آیا مطالب ویژه‌نامه درست است؟ جواب مثبت دادم، ایشان گفتند: پس چرا این‌ها حمایت می‌شوند؟ این‌ها از کوروش تعریف می‌کنند و درباره حمورابی چیز‌هایی می‌گویند که در مقابل اسلام است. من خودم درباره این مطالب تحلیل دارم، تحلیل شما چیست؟ در جواب گفتم: تعریف از کوروش و این قبیل حرف‌ها برای این است که می‌خواهند جاذبه‌ای برای کسانی که این افکار را می‌پسندند ایجاد کنند و آرای آن‌ها را هم به دست بیاورند. گفتند: این، همان تحلیلی است که من هم دارم، ولی چطور با انقلاب و قشر دینی قابل جمع است و چرا از این‌ها حمایت می‌شود؟»

آقای سیستانی در بخش دیگری از دیدار خود درخصوص اظهارات مهاجری مبنی بر تغییر و تحول در ریاست جمهوری ایران، هم گفته که: «کس دیگری ندارند. من هر چه فکر می‌کنم، می‌بینم کسی نیست که جای این‌ها بگذارند. به همین دلیل نمی‌دانم چطور می‌شود این مسائل را تحلیل کرد.» در کتاب مذکور آمده که مهاجری از آقای سیستانی می‌خواهد در این رابطه موضع‌گیری کند و آیت‌ا... در این رابطه می‌گوید: «من بنای دخالت در ایران را ندارم. ایران مهندسی شده است و سرمهندس هم دارد من نباید دخالت کنم.»

از سوی دیگر، چندی پیش حجت‌الاسلام دعایی به ذکرخاطره‌ای از ملاقات آقای سیستانی با امام خمینی (ره) پرداخته است. او به بهانه سفر اخیرش به نجف و دیدار با آیت‌ا... سیستانی، از قول او گفته: «من نسبت به آیت‌الله آقای خمینی قدس سره شریف علاقه دیرینه‌ای داشتم و متوالی و متعدد خدمت ایشان رسیده بودم و با ایشان ملاقات‌ها و مذاکراتی داشتم. حتی مواردی پیش می‌آمد که ضرورتی اقتضا می‌کرد پیامی را بین ایشان و آقای خویی منتقل کنیم من این خدمت را انجام می‌دادم و این نقش را ایفا می‌کردم و از علاقمندان دیرینه ایشان بودم.»

سیستانی و عراق جدید
نقش آیت‌الله سیستانی در عراق پس از ۲۰۰۳ همواره مورد توجه و تاثیرگذار بوده است.

او از آغاز سقوط رژیم بعث در سال ۲۰۰۳ به صراحت از تاسیس حکومت دینی در عراق ممانعت به عمل آورده و در مقابل خواهان تشکیل حکومت مدنی شد. آیت‌ا... سیستانی از همین زمان همه تلاش خود را بر اجرای سریع انتخابات قانون اساسی و انتخابات پارلمانی مصروف داشته و فرایند‌های غیر‌دموکراتیک در عراق را نقد و با آن‌ها مقابله کرده است.

مسیح مهاجری در همین رابطه در کتاب «آیت‌ا... سیستانی و عراق جدید» نوشته: «نظر آیت‌الله سیستانی این بود که قانون اساسی عراق باید توسط نمایندگان مردم نوشته شود و هیچ طرحی غیر‌از این نمی‌تواند مشروعیت داشته باشد. نظر ایشان در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه واشنگتن‌پست در بغداد، کتبا توسط دفترشان اعلام شد.» در عین حال بهمن ماه ۱۳۹۴، نماینده آیت‌الله سیستانی رسما اعلام کرد که دیگر در نماز جمعه‌ها پیام سیاسی نمی‌فرستد.
در حالی که پس از سقوط صدام حسین، هر هفته پیام‌های آیت‌الله سیستانی توسط امام جمعه خوانده می‌شد. از سوی دیگر مشخص است که آیت‌ا... سیستانی در طول سالیان رهبری دینی‌اش موفق بوده که از درگیری‌های سیاسی جاری بین ایران و عربستان به دور مانده و نقش بیطرفانه خود را حفظ کند. از این رو، او در بین کشور‌های سنی جنوب ایران به ویژه عربستان نیز از احترام برخوردار بوده و هیچ‌گاه اتهام فرقه‌گرایی به او وارد نشده است.

به طور کلی، در طول دوره زعامت سیستانی نمی‌توان موضع‌گیری، اظهار نظر یا عملکردی فرقه‌گرایانه از وی مشاهده کرد. او به‌رغم آن که رهبر دینی شیعیان عراق به شمار می‌رود، هیچ‌گاه خصوص شیعیان را مورد خطاب خود قرار نداده و همیشه با تعابیری عام با همه مردم عراق سخن گفته است.

در سال‌های اخیر و با حمله داعش به عراق، نقش آیت‌ا... سیستانی مجددا مورد توجه جهانیان قرار گرفت. حشدالشعبی که شامل نیرو‌های شبه نظامی عراقی می‌شود، در سال ۱۳۹۴ به دعوت آیت ا... سیستانی تشکیل شد. آقای سیستانی در این سال از همه کسانی که توانایی جنگیدن داشتند، دعوت کرد تا در کنار نیرو‌های ارتش به مقابله با داعش بپردازند.

واقعیت امر این است که فتوای جهاد به معنای فقهی آن از سوی سیستانی صادر نشد. در مجموع هیچ حکم فقهی ثبت شده در پایگاه رسمی وی یا آثار منتشر شده از او مبنی بر صدور فتوای جهاد وجود ندارد. بلکه اساسا جهاد به معنای دفاع از وطن و افراد از لحاظ فقهی نیازی به فتوا ندارد. آن چه از آیت ا... سیستانی در این خصوص ثبت شده، دعوت سخنگوی رسمی وی شیخ عبدالمهدی کربلایی از همه عراقیان با همه ادیان و قومیت‌های مختلفشان به پیوستن به نیرو‌های امنیتی عراق و یاری رساندن به آن‌ها زیر نظر دولت عراق است. این طرز تعبیر با صدور فتوای دینی تفاوت روشنی داشته و از نوع بیانات سیاسی عام به شمار می‌رود.

به طور کلی، توصیه‌های اخلاقی آقای سیستانی در کاهش موارد نقض حقوق بشر در خلال جنگ با داعش تاثیر فراوان داشته و زمینه همراهی کشور‌های سنی منطقه با عراق در جریان مبارزه با داعش یاری رسانده است. آیت‌الله سیستانی در مجموعه‌ای از اقدامات از سال ۲۰۰۳ تا کنون به افزایش مسؤولیت اخلاقی پیروانش یاری رسانده است و این اقدامات مانع وقوع فجایع بدتری در عراق شده و به راستی می‌توان گفت که آیت ا... سیستانی در بسیاری موارد عامل کنترل رفتار‌های تعدی‌گرانه یا واکنش‌های غضب‌آلود پیروانش گشته است.

آیت‌الله سیستانی کیست؟
سیدعلی حسینی سیستانی در ۱۳ مرداد ۱۳۰۹ در شهر مشهد به دنیا آمد و پدرش به نام جدش، اسم او را علی گذاشت. او از پنج سالگی به تعلیم قرآن پرداخت. سپس به منظور آموزش علوم دینی، وارد مدرسهٔ دارالتعلیم دینی شد. در سال ۱۳۲۰ به امر پدرش شروع به آموختن مقدمات علوم حوزوی کرد و از محضر اساتید زیادی استفاده کرد. پس از فراگیری علوم ابتدایی، مقدمات و سطح، به فراگیری علوم عقلیه و معارف الهیه پرداخت.

نهایتا در سال ۱۳۲۷ به شهر قم مهاجرت کرد و از سید‌حسین طباطبایی بروجردی در فقه و اصول بهره برد و از دانش فقهی او به‌ویژه در علم رجال و حدیث استفاده کرد. در سال ۱۳۳۰ از قم به نجف مهاجرت کرد و در مدرسه بخارایی مستقر شد و در جلسات اساتیدی همچون سید‌ابوالقاسم خویی، حسین حلی، علی محمد بروجردی، سید‌محسن حکیم و سید‌محمود حسینی شاهرودی شرکت کرد.

آیت‌ا... سیستانی در این بین سال‌های طولانی نزد آیت‌ا... خویی تلمذ کرده و از جمله کسانی است که در دوران طولانی شاگرد او بوده‌است.

در سال ۱۳۳۹ تصمیم به بازگشت به مشهد گرفت و چون تصور می‌کرد که در آنجا مستقر خواهد شد، از این رو اساتیدش سید‌ابوالقاسم خویی و حسین حلی، رسیدن به درجه اجتهاد را برای او مکتوب کردند. سید‌علی سیستانی یکی از سه نفری است که از آیت‌ا.. خویی اجازه اجتهاد کتبی گرفتند. دو نفر دیگر میرزا علی فلسفی و سید‌تقی طباطبایی قمی بودند.

آیت‌ا... خویی در اواخر عمرش و همزمان با سال ۱۴۰۹ هجری قمری به او پیشنهاد امامت نماز در مسجد خضرا را داد و از آن پس، سیستانی به جای آیت ا... خویی در آن مسجد امامت نماز را بر عهده داشت. بعد از درگذشت آیت‌ا... خویی هم، علی سیستانی نماز میت را بر جنازه او خواند. پس از آن، آیت‌ا... سیستانی زمام مرجعیت حوزه علمیه را بدست گرفت. بسیاری از مجتهدین وقت از جمله سیدعلی بهشتی و شیخ مرتضی بروجردی پس از فوت آیت‌ا... خویی مردم و مقلدان او را به آیت‌ا... علی سیستانی ارجاع دادند. از سوی دیگر تنها شخصی است که از شیخ حسین حلی اجازه اجتهاد مطلق گرفته‌است.

به این ترتیب سیستانی شهرت زیادی در ایران، عراق، کشور‌های خلیج فارس، هند، آفریقا و اروپا مخصوصاً میان قشر جوان و همچنین علما پیدا کرد و اکنون مرجع تقلید شیعیان جهان است.
۰
نظرات بینندگان
اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید