بیماری پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس نتیجه یک فرآیند تولید پوست است. به طورمعمول، سلولهای پوستی عمیق در پوست رشد میکنند و به آرامی به سطح میرسند. در نهایت، آنها میریزند. چرخه عمر یک سلول پوست یک ماه است.
کد خبر :
۷۰۵۶۹
بازدید :
۲۲۸۱
فرادید | بیماری پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی مزمن است که سبب ایجاد سریع سلولهای پوست میشود. این ساختار سلولها موجب پوسته پوسته شدن سطح پوست میشود.
التهاب و قرمزی در اطراف زخم مسئلهای بسیار معمول است. زخمهای ناشی از پسوریازیس معمولی، نقرهای مایل به سفید هستند و در ضخامتهای ضخیم و قرمز شکل میگیرند. برخی مواقع این تکهها از بین میروند و خونریزی میکنند.
پسوریازیس نتیجه یک فرآیند تولید پوست است. به طورمعمول، سلولهای پوستی عمیق در پوست رشد میکنند و به آرامی به سطح میرسند. در نهایت، آنها میریزند. چرخه عمر یک سلول پوست یک ماه است.
در افراد مبتلا به پسوریازیس، این فرآیند تولید ممکن است تنها برای چند روز اتفاق بیفتد. در نتیجه، سلولهای پوست زمانی برای ریزش ندارند. این تولید بیش از حد سریع، سبب ایجاد سلولهای پوست میشود.
زخمها معمولا بر روی مفاصل، مانند آرنج و زانو، رشد پیدا میکنند. آنها ممکن است در هر جایی از بدن دیده شوند، ازجمله:
• دست
• پا
• گردن
• پوست سر و صورت
موارد کمتر شایع بیماری پسوریازیس شامل قسمتهایی از ناخن ها، دهان و ناحیه اطراف تناسلی میشود.
طبق آمارهای American Academy of Dermatology (AAD) مشکل پسوریازیس زندگی تقریبا حدود ۷.۵ میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری خود ایمنی مزمن معمولا با چندین شرایط دیگر مرتبط است، از جمله:
• دیابت نوع ۲
• بیماریهای التهابی روده
• بیماریهای قلبی عروقی
• آرتریت پسوریازیس
انواع پسوریازیس
به طور کلی ۵ نوع پسوریازیس وجود دارد:
۱. پسوریازیس پلاک (Plaque)
شایعترین نوع پسوریازیس است.
تقریبا حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا، به این بیماری دچار هستند. در پسوریازیس پلاکها با زخمهای قرمز و ملتهب با فلسهای نقره ای-سفید یا سفید رنگ پوشیده شده اند و معمولا روی آرنج، زانو و پوست سر ظاهر میشود.
۲. پسوریازیس خالدار (Guttate)
این نوع در کودکان شایعتر است. به صورت لکههای صورتی کوچک ظاهر میشود. پسوریازیس خالدار اغلب در نواحی بدن، بازو و پاها دیده میشود و به ندرت مانند پسوریازیس پلاک، ضخیم یا برجسته ظاهر میشود.
۳. پسوریازیس پوسچولر (Pustular)
این نوع پسوریازیس در بزرگسالان شایعتر است. به شکل تاولهای چرکین و سفید ظاهر شده و بخشهای وسیعی از پوست، قرمز و ملتهب میکند. پسوریازیس پوسچولر معمولا ابتدا در نواحی کوچکتر مانند دست یا پا ظاهر میشود، اما ممکن است گستردهتر شود.
۴. پسوریازیس معکوس (Inverse)
این نوع پسوریازیس موجب قرمزی، التهاب و براق شدن برخی نواحی چین خورده پوست از جمله زیر بغل یا سینه، کشاله ران یا اطراف ناحیه تناسلی میشود.
۵. پسوریازیس اریترودرمیک (Erythrodermic)
نوع بسیار شدید و نادر پسوریازیس است.
معمولا بخشهای وسیعی از بدن را درگیر میکند. در پسوریازیس اریترودرمیک پوست آفتاب سوخته به نظر میرسد. پوسته پوسته شدن شدید، قرمزی و گستردگی ضایعات از نشانههای این نوع از پسوریازیس است. فرد مبتلا ممکن است دچار تب شود و اغلب اوقات بیمار باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک میتواند تهدید کننده زندگی بیمار باشد به همین دلیل فرد مبتلا باید سریعا به پزشک مراجعه کند.
نشانه و علائم پسوریازیس
علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به نوع پسوریازیس بستگی دارد. بخشهای میتوانند تحت تاثیر پسوریازیس به صورت پوسته پوسته شدن خفیف مانند پوست سر یا آرنج ظاهر شود یا بخشهای وسیعی از بدن را پوشش دهد.
رایجترین نشانههای پسوریازیس پلاک عبارتند از:
• ضایعات پوستی قرمز و ملتهب
• فلسهای نقرهای سفید روی ضایعات قرمز
• خشکی پوستی که میتواند با ترک خوردن و خونریزی همراه باشد
• درد در نواحی اطراف ضایعات
• خارش و سوزش در اطراف ضایعات
• ضخیم شدن یا ایجاد فرو رفتگی در ناخنها
• مفاصل دردناک و متورم
البته این را باید به یاد داشته باشید که تمامی بیماران این علائم را تجربه نمیکنند و حتی برخی انواع نادر پسوریازیس، علائم کاملا متفاوتی تجربه میشوند.
در اکثر موارد نشانههای بیماری پسوریازیس به صورت دورهای ظاهر میشوند، ممکن است به مدت چند روز یا چند هفته علائم مشاهده شود، سپس از بین رفته و غیر قابل تشخیص شود و مجددا مدتی بعد ظاهر گردد یا حتی برخی مواقع در برخی افراد نشانههای پسوریازیس به طور کامل نا پدید میشود.
آیا پسوریازیس واگیر دار است؟
پسوریازیس مسری نیست و حتی با دست زدن به ضایعات پوست فرد مبتلا، بیماری از یک فرد به فرد دیگر منتقل نخواهد شد.
بسیاری از افراد تصور میکنند که این بیماری واگیر دار است، اما چنین نیست و بهتر است که در این مورد اطلاع رسانی شود.
التهاب و قرمزی در اطراف زخم مسئلهای بسیار معمول است. زخمهای ناشی از پسوریازیس معمولی، نقرهای مایل به سفید هستند و در ضخامتهای ضخیم و قرمز شکل میگیرند. برخی مواقع این تکهها از بین میروند و خونریزی میکنند.
پسوریازیس نتیجه یک فرآیند تولید پوست است. به طورمعمول، سلولهای پوستی عمیق در پوست رشد میکنند و به آرامی به سطح میرسند. در نهایت، آنها میریزند. چرخه عمر یک سلول پوست یک ماه است.
در افراد مبتلا به پسوریازیس، این فرآیند تولید ممکن است تنها برای چند روز اتفاق بیفتد. در نتیجه، سلولهای پوست زمانی برای ریزش ندارند. این تولید بیش از حد سریع، سبب ایجاد سلولهای پوست میشود.
زخمها معمولا بر روی مفاصل، مانند آرنج و زانو، رشد پیدا میکنند. آنها ممکن است در هر جایی از بدن دیده شوند، ازجمله:
• دست
• پا
• گردن
• پوست سر و صورت
موارد کمتر شایع بیماری پسوریازیس شامل قسمتهایی از ناخن ها، دهان و ناحیه اطراف تناسلی میشود.
طبق آمارهای American Academy of Dermatology (AAD) مشکل پسوریازیس زندگی تقریبا حدود ۷.۵ میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری خود ایمنی مزمن معمولا با چندین شرایط دیگر مرتبط است، از جمله:
• دیابت نوع ۲
• بیماریهای التهابی روده
• بیماریهای قلبی عروقی
• آرتریت پسوریازیس
انواع پسوریازیس
به طور کلی ۵ نوع پسوریازیس وجود دارد:
۱. پسوریازیس پلاک (Plaque)
شایعترین نوع پسوریازیس است.
تقریبا حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا، به این بیماری دچار هستند. در پسوریازیس پلاکها با زخمهای قرمز و ملتهب با فلسهای نقره ای-سفید یا سفید رنگ پوشیده شده اند و معمولا روی آرنج، زانو و پوست سر ظاهر میشود.
۲. پسوریازیس خالدار (Guttate)
این نوع در کودکان شایعتر است. به صورت لکههای صورتی کوچک ظاهر میشود. پسوریازیس خالدار اغلب در نواحی بدن، بازو و پاها دیده میشود و به ندرت مانند پسوریازیس پلاک، ضخیم یا برجسته ظاهر میشود.
۳. پسوریازیس پوسچولر (Pustular)
این نوع پسوریازیس در بزرگسالان شایعتر است. به شکل تاولهای چرکین و سفید ظاهر شده و بخشهای وسیعی از پوست، قرمز و ملتهب میکند. پسوریازیس پوسچولر معمولا ابتدا در نواحی کوچکتر مانند دست یا پا ظاهر میشود، اما ممکن است گستردهتر شود.
۴. پسوریازیس معکوس (Inverse)
این نوع پسوریازیس موجب قرمزی، التهاب و براق شدن برخی نواحی چین خورده پوست از جمله زیر بغل یا سینه، کشاله ران یا اطراف ناحیه تناسلی میشود.
۵. پسوریازیس اریترودرمیک (Erythrodermic)
نوع بسیار شدید و نادر پسوریازیس است.
معمولا بخشهای وسیعی از بدن را درگیر میکند. در پسوریازیس اریترودرمیک پوست آفتاب سوخته به نظر میرسد. پوسته پوسته شدن شدید، قرمزی و گستردگی ضایعات از نشانههای این نوع از پسوریازیس است. فرد مبتلا ممکن است دچار تب شود و اغلب اوقات بیمار باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک میتواند تهدید کننده زندگی بیمار باشد به همین دلیل فرد مبتلا باید سریعا به پزشک مراجعه کند.
نشانه و علائم پسوریازیس
علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به نوع پسوریازیس بستگی دارد. بخشهای میتوانند تحت تاثیر پسوریازیس به صورت پوسته پوسته شدن خفیف مانند پوست سر یا آرنج ظاهر شود یا بخشهای وسیعی از بدن را پوشش دهد.
رایجترین نشانههای پسوریازیس پلاک عبارتند از:
• ضایعات پوستی قرمز و ملتهب
• فلسهای نقرهای سفید روی ضایعات قرمز
• خشکی پوستی که میتواند با ترک خوردن و خونریزی همراه باشد
• درد در نواحی اطراف ضایعات
• خارش و سوزش در اطراف ضایعات
• ضخیم شدن یا ایجاد فرو رفتگی در ناخنها
• مفاصل دردناک و متورم
البته این را باید به یاد داشته باشید که تمامی بیماران این علائم را تجربه نمیکنند و حتی برخی انواع نادر پسوریازیس، علائم کاملا متفاوتی تجربه میشوند.
در اکثر موارد نشانههای بیماری پسوریازیس به صورت دورهای ظاهر میشوند، ممکن است به مدت چند روز یا چند هفته علائم مشاهده شود، سپس از بین رفته و غیر قابل تشخیص شود و مجددا مدتی بعد ظاهر گردد یا حتی برخی مواقع در برخی افراد نشانههای پسوریازیس به طور کامل نا پدید میشود.
آیا پسوریازیس واگیر دار است؟
پسوریازیس مسری نیست و حتی با دست زدن به ضایعات پوست فرد مبتلا، بیماری از یک فرد به فرد دیگر منتقل نخواهد شد.
بسیاری از افراد تصور میکنند که این بیماری واگیر دار است، اما چنین نیست و بهتر است که در این مورد اطلاع رسانی شود.
علت ایجاد پسوریازیس
پزشکان هنوز نتوانسته اند علت دقیق ایجاد پسوریازیس را مشخص کنند. با این حال به لطف یک دهه تحقیق و مطالعه، به یک ایده کلی از دو عامل کلیدی در بروز این بیماری دست یافتند: ژنتیک و سیستم ایمنی.
سیستم ایمنی
پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است. بیماریهای خود ایمنی به دلیل حمله سیستم ایمنی به سلولهای بدن ایجاد میشوند. در حالی که در بدن یک فرد سالم، گلبولهای سفید مسئولیت حمله و نابود کردن باکتریهای مهاجم و مبارزه با عفونت بر عهده دارند، در پسوریازیس گلبولهای سفید نوع T. به اشتباه به سلولهای پوستی حمله میکنند.
در نتیجه این مسئله سرعت تولید سلولهای پوستی افزایش پیدا میکند و موجب قرمزی و التهاب پوست میشود.
ژنتیک
تعدادی از افراد ژنهایی را به ارث میبرند که احتمال ابتلا به پسوریازیس را افزایش میدهند. اگر عضو خانوادهای هستید که این مشکل پوستی را تجربه میکند، باید بدانید که خطر ابتلا به پسوریازیس نیز بیشتر میشود. به طور کلی درصد افرادی که به این بیماری به صورت ژنتیکی مبتلا شده باشند، اندک است ندارد و از میان آنها تنها ۲ تا ۳ درصد به پسوریازیس مبتلا میشوند.
تشخیص پسوریازیس
احتمالا پزشک برای تشخیص دقیق دو آزمایش را برای فرد بیمار تجویز کند:
۱. معاینه فیزیکی
اکثر پزشکان با مشاهده علائم ظاهری فرد، قادر به تشخیص پسوریازیس هستند و نشانههای این مشکل معمولا آشکار و قابل تشخیص است.
در طی معاینه، سعی کنید تمام مشکلاتی را که تجربه کرده اید با پزشک خود در میان بگذارید.
۲. بیوپسی
در صورتی که علائم پسوریازیس نا مشخص باشد، پزشک ممکن است انجام بیوپسی از پوست راتجویز کند.
در این شیوه، بخشی از پوست نمونه برداری شده به آزمایشگاه فرستاده میشود و در زیر میکروسکوپ بررسی میشود.
سایر عوامل موثر درابتلا به پسوریازیس
بعضی از عوامل دیگر در ایجاد پسوریازیس موثر هستند. این عوامل همیشه مشابه نیستند و در طول زمان ممکن است تغییر پیدا کنند.
شایعترین عوامل ایجاد کننده پسوریازیس شامل موارد زیر میشود:
• استرس
• مصرف الکل
• عوارض جانبی ناشی از واکسیناسیون و آفتاب گرفتن
• عوارض جانبی ناشی از مصرف دارو ها، داروهای ضد مالاریا، داروهای فشار خون
• عفونتها
گزینههای درمان پسوریازیس
پسوریازیس هیچ درمان قطعی ندارد، درمان به منظور کاهش التهاب و زخم ها، کاهش رشد سلولهای پوست و حذف پلاکها است. درمان پسوریازیس به سه دسته تقسیم میشود:
۱. درمان موضعی
کرمها و پمادهایی که به طور مستقیم به پوست اعمال میشوند و ممکن است برای کاهش پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشند.
درمانهای پسوریازیس موضعی عبارتند از:
• کورتیکو استروئیدهای موضعی
• رتینوئیدهای موضعی
• آنترالین
• ویتامین D.
• اسید سالیسیلیک
• مرطوب کنندهها
۲. داروهای سیستمیک
افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید و کسانی که به سایر انواع درمان پاسخ نداده اند، ممکن است نیاز به مصرف داروهای خوراکی یا تزریقی داشته باشند. بسیاری از این داروها دارای عوارض جانبی شدیدی هستند، بنابراین پزشکان معمولا آنها را برای مدت کوتاهی تجویز میکنند.
این داروهای عبارتند از:
• متوترکسات
• سیکلوسپورین
• داروهای بیولوژیک
• رتینوئید
۳. نور درمانی
درمان این پسوریازیس با استفاده از اشعه ماورا بنفش (UV) یا نور طبیعی است. نور آفتاب گلبولهای سفید خون را که به سلولهای سالم پوست حمله میکنند را میکشد و باعث رشد سریع سلول میشود. هر دو نور UVA و UVB ممکن است در کاهش علائم پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشند.
اکثر افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید از ترکیبی از درمانها سود خواهند برد. این نوع درمان بیشتر از یک نوع درمان برای کاهش علائم استفاده میکند. تعدادی از افراد ممکن است از همان درمان برای تمام عمر خود استفاده کنند. دیگران نیز ممکن است نیاز به تغییر گاه به گاه در نحوه درمان را داشته باشند، در صورتی که علائم پوستی متوقف نشود، میتوانند از شیوههای درمانی دیگر بهره ببرند.
۴. داروهای بیماری پسوریازیس
اگر پسوریازیس متوسط یا شدید داشته باشید یا اگر پسوریازیس به درمانهای دیگر پاسخ ندهد، پزشک ممکن است یک داروی خوراکی یا تزریقی را برای درمان در نظر بگیرد.
رایجترین داروهای خوراکی و تزریقی که برای درمان پسوریازیس مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
داروهای بیولوژیک
این دسته از داروها سیستم ایمنی بدن را تغییر میدهد و مانع تعامل بین سیستم ایمنی بدن و مسیرهای التهابی میشود. این داروها به صورت تزریق یا تزریق داخل وریدی (IV) تجویز میشود.
رتینوئیدها
این داروها باعث کاهش تولید سلولهای پوست میشود. هنگامی که استفاده از آنها را متوقف کنید، علائم بیماری پسوریازیس احتمالا باز میگردد. عوارض جانبی شامل ریزش مو و التهاب لب است.
زنانی که باردار هستند یا ممکن است در سه سال آینده باردار شوند، نباید از رتینوئیدها به خاطر خطر نقص احتمالی در زایمان، استفاده کنند.
سیکلوسپورین
این دارو از پاسخ سیستم ایمنی جلوگیری میکند که میتواند از علائم بیماری پسوریازیس بکاهد. همچنین به این معنی است که یک سیستم ایمنی ضعیف دارید، بنابراین ممکن است به راحتی بیمار شوید. عوارض جانبی شامل مشکلات کلیوی و فشار خون بالا است.
متوترکسات
مانند سیکلوسپورین، این دارو سبب از بین رفتن سیستم ایمنی بدن میشود. ممکن است عوارض جانبی کمتری در هنگام مصرف در دوزهای پایین ایجاد شود. اما در طولانی مدت میتواند عوارض جانبی جدی را به همراه داشته باشد. این شامل آسیب کبدی و تولید گلبولهای قرمز و سفید میشود.
توصیههای رژیم غذایی برای افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس
غذا نمیتواند سبب درمان این بیماری شود و یا حتی در درمان بیماری پسوریازیس کمکی کند، اما انتخاب غذاهای سالم ممکن است نشانهها و علائم این بیماری را کاهش دهد. این پنج تغییر شیوه زندگی ممکن است به کاهش علائم پسوریازیس و کاهش عوارض کمک کند.
کاهش وزن
اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن ممکن است شدت بیماری را کاهش دهد. از دست دادن وزن نیز میتواند سبب شود که روند درمان موثرتر باشد. مشخص نیست که وزن چقدر با بیماری پسوریازیس ارتباط دارد، بنابر این حتی در صورتی که علائم تان بدون تغییر باقی بماند، وزن کم هنوز هم برای سلامتی شما خوب است.
بهره وری از غذاهای سالم برای سلامت قلب
مصرف چربیهای اشباع شده که در محصولات حیوانی مثل گوشت و مواد لبنی یافت میشود را کاهش دهید. مصرف خود را از پروتئینهای نا بالغ که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی آزاد، ساردین و میگو است، افزایش دهید. منابع گیاهی امگا ۳ شامل گردو، دانه کتان و سویا میشود.
پر هیز کردن از غذاهای محرک
پسوریازیس موجب التهاب میشود. تعدادی از غذاها نیز باعث التهاب میشوند. از خوردن این غذاها دوری کنید که این امر ممکن است علائم این عارضه را بهبود بخشد. این مواد غذایی شامل:
• گوشت قرمز
• شکر تصفیه شده
• غذاهای فرآوری شده
• محصولات لبنی
عدم مصرف الکل
مصرف الکل ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. پس بهتر است مصرف الکل و نوشیدنیهای الکلی را کنار بگذارید و برای ترک مصرف این ماده مضر، با پزشک خود صحبت کنید.
مصرف ویتامینها
برخی از پزشکان رژیم غذایی غنی از ویتامین را برای مصرف جداگانه ویتامینها توصیه میکنند. با این وجود، حتی سالمترین مواد ممکن است به کمک مواد مغذی مناسب برای هضم و سلامت بدن نیاز داشته باشد. بهتر است در ابتدا از پزشک خود سوال کنید که آیا نیازی هست که یک مکمل در کنار رژیم غذایی تان در نظر بگیرد یا خیر.
منبع: healthline
اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن ممکن است شدت بیماری را کاهش دهد. از دست دادن وزن نیز میتواند سبب شود که روند درمان موثرتر باشد. مشخص نیست که وزن چقدر با بیماری پسوریازیس ارتباط دارد، بنابر این حتی در صورتی که علائم تان بدون تغییر باقی بماند، وزن کم هنوز هم برای سلامتی شما خوب است.
بهره وری از غذاهای سالم برای سلامت قلب
مصرف چربیهای اشباع شده که در محصولات حیوانی مثل گوشت و مواد لبنی یافت میشود را کاهش دهید. مصرف خود را از پروتئینهای نا بالغ که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی آزاد، ساردین و میگو است، افزایش دهید. منابع گیاهی امگا ۳ شامل گردو، دانه کتان و سویا میشود.
پر هیز کردن از غذاهای محرک
پسوریازیس موجب التهاب میشود. تعدادی از غذاها نیز باعث التهاب میشوند. از خوردن این غذاها دوری کنید که این امر ممکن است علائم این عارضه را بهبود بخشد. این مواد غذایی شامل:
• گوشت قرمز
• شکر تصفیه شده
• غذاهای فرآوری شده
• محصولات لبنی
عدم مصرف الکل
مصرف الکل ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. پس بهتر است مصرف الکل و نوشیدنیهای الکلی را کنار بگذارید و برای ترک مصرف این ماده مضر، با پزشک خود صحبت کنید.
مصرف ویتامینها
برخی از پزشکان رژیم غذایی غنی از ویتامین را برای مصرف جداگانه ویتامینها توصیه میکنند. با این وجود، حتی سالمترین مواد ممکن است به کمک مواد مغذی مناسب برای هضم و سلامت بدن نیاز داشته باشد. بهتر است در ابتدا از پزشک خود سوال کنید که آیا نیازی هست که یک مکمل در کنار رژیم غذایی تان در نظر بگیرد یا خیر.
منبع: healthline
۰