هیولا دقیقا چه چیزی را جابه‌جا کرد؟

پولاد امین | در اوضاع و احوال راکد حاکم بر بازار محصولات نمایش خانگی؛ دیروز رسانه‌ها از قول یکی از مدیران و کارشناسان ‏باسابقه شبکه نمایش خانگی عنوان کردند که در بازار فعلی محصولات نمایشی، همان‌گونه که انتظار می‌رفت، در یکی دو ماه ‏اخیر هیولا پرفروش‌ترین محصول شبکه نمایش خانگی بوده است.

در این آمار درباره کم‌فروش‌ترین محصولات نیز به نکته ‏باورنکردنی و عجیبی برمی‌خوریم که به‌رغم حضور ستاره‌ای، چون لیلا حاتمی و یک دوجین ستاره دیگر، نهنگ آبی نیز ‏کم‌فروش‌ترین سریال این روز‌ها بوده.

در سال‌های اخیر در شبکه نمایش خانگی سریال‌های محبوبی منتشر شده است. عرصه‌ای موفق و جذاب که ‏حواشی و شایعات زیادی را هم درباره میزان فروش آثار و استقبال مخاطبان موجب شده است. ازجمله ادعا‌های پرتعدادی مبنی بر ‏رکورد‌هایی که آثار مختلف شکسته‌اند. اما آیا این شایعات واقعیت دارند؟

فهرست پرفروش‌ها و کم‌فروش‌های شبکه نمایش خانگی البته چندان هم مستند نیست که نه شرکت‌های تهیه و پخش آمار و ارقام ‏درستی منتشر می‌کنند و نه نهاد‌های رسمی. مثلا در همین ‏چند ماه اخیر هفته‌های پشت سر همی بود که از زبان ممنوعه‌ای‌ها می‌شنیدیم که کارشان رکوردشکن شده است و این در حالی است ‏که تیراژ و آمار فروش این سریال هیچ نسبتی با رکوردشکنی ندارد و به‌گفته مقامات مسئول در بهترین شکل ممکن هفته‌ای ‏صدهزار نسخه فیزیکی فروخته.

فروش وی‌او‌دی هم به گفته سعید رجبی فروتن شفافیت مالی چندانی ندارد و به این دلیل که ‏موسسات ‏vod‏ پولی به اغلب آثار نمی‌دهد و معمولا بر مبنای تعداد کلیک و دیده شدن فیلم در این سامانه‌ها به صاحبان آن پول ‏می‌دهند، گردآوری اطلاعات در این حوزه دشوار است.

در سال‌های اول رواج سریال‌های شبکه نمایش خانگی، شاید به‌دلیل دست بازتر تولیدکنندگان در قیاس با تلویزیون و خطوط قرمز ‏کمرنگ‌تر این عرصه استقبال از سریال‌های خانگی بیشتر بوده و حتی گفته می‌شود که سریال‌هایی مثل قلب یخی و ‏قهوه تلخ تیراژ‌های میلیونی داشتند. در سال‌های اخیر، اما تیراژ و فروش آثار افت ملموسی داشته.

به‌گفته سرپرست شبکه نمایش ‏خانگی گردش مالی شبکه نمایش خانگی در‌سال ۹۷، ۲۰۰‌میلیارد تومان بوده که اگر این را در کنار گردش مالی حدود ۱۱۸ ‏میلیارد تومانی این شبکه در‌سال ٩٠ قرار دهیم (با دلار‌هزار تومانی) افت این بازار در گذر این سال‌ها خود به‌خوبی به رخ ‏می‌کشد.

در زمینه تیراژ هم اگر متوسط تیراژ ٥٠٠‌هزار نسخه‌ای‌سال ٩٤ را با کمتر از صدهزار نسخه در شرایط فعلی قیاس ‏کنیم، به نتایجی نگران‌کننده می‌رسیم. ‏درباره وضع اسفناک تیراژ‌های حال حاضر همین بس که‌سال گذشته فیلم هزارپا به‌عنوان ‏پرطمطراق پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تنها حدود ۱۰۰‌هزار نسخه به فروش رفته.

در شرایطی صحبت از این می‌شود که سریال ممنوعه رکوردشکنی کرده است که باید گفت: متوسط تیراژ هر قسمت شهرزاد ‏‏٤٠٠‌هزار نسخه و متوسط تیراژ ممنوعه کمتر از صد‌هزار نفر بود. میزان فروش و تعداد مخاطبان وی‌او‌دی این دو سریال نیز ‏حکم به برتری شهرزاد می‌دهند.

درحال حاضر گفته می‌شود سال‌های دور از خانه و نهنگ آبی بین ٤٠ تا ٥٠‌هزار تیراژ دارند ‏و در شرایط فعلی تنها سریالی که بیش از صدهزار نسخه در هفته عرضه می‌شود، هیولای مهران مدیری با تیراژ ‏‏١٢٠‌هزارتاست‎

. ‎
درباره «هیولا» جدیدترین ساخته مهران مدیری نخستین چیزی که منتشر شد، رکوردشکنی این سریال بود که ظاهرا اولین قسمت ‏این سریال در نخستین روز با رقم ۴‌میلیون و ۳۰۰‌هزار مخاطب در شبکه نمایش خانگی و سرویس‌های ‏VOD ‎رکورد تعداد بیننده در ‏شبکه نمایش خانگی را جابه‌جا کرد. ‏

روز گذشته رسانه‌ها گفت‌وگویی از رئیس اتحادیه شرکت‌های ویدیورسانه منتشر کردند که حاوی آمار و ارقامی جالب است. طبق آمار ‏این مقام؛ تاکنون قهوه تلخ موفق‌ترین سریال نمایش خانگی ایران بوده و تیراژ این سریال در بعضی از قسمت‌ها به بیش از دو‌میلیون ‏نسخه هم رسیده است.

‏ او می‌گوید که تیراژ دیگر سریال‌های موفق شبکه نمایش خانگی حدود ۳۰۰هزار نسخه بوده. ‏بنابه این گزارش فیلم‌های سینمایی نیز که‌زمانی با ارقام بالایی بین ۵۰۰میلیون تا یک‌میلیارد تومان به فروش می‌رسیدند الان، اما حتی کپی‌رایت صد میلیونی فیلم‌ها هم مشتری ‏ندارد‎.

کارشناس شبکه نمایش خانگی: تیراژ میلیونی
تیراژ سریال‌ها به ٥٠ هزار هم نمی‌رسد
سعید رجبی فروتن از مدیران شبکه نمایش خانگی و یکی از باسابقه‌ترین کارشناسان این حیطه است و حرف‌هایش در زمینه اقتصاد شبکه نمایش خانگی می‌تواند شنیدنی باشد.

این روز‌ها از فروش غیرفیزیکی آثار نمایش خانگی صحبت می‌شود و همان آمار قبلی که وجود داشت هم مبهم‌تر شده.

وقتی صحبت از نسخه غیرفیزیکی وسط می‌آید، الزاما این‌گونه نیست که ذهن آدم برود به این سمت که همه خیلی شسته و رفته و منظم و مرتب و آراسته دارند از وی‌او‌دی‌های رسمی و مجوزدار و شناسنامه‌دار استفاده می‌کنند. نه با این روزها، بسیاری از مخاطبان از نسخه غیرمجازی استفاده می‌کنند که در آمار و اطلاعات بهش اشاره نمی‌شود

خب این مشکل که سابق بر این هم وجود داشته...
نه، الان شیوعش به شکل وحشتناکی بالا رفته است.
حتما همه‌اش هم تقصیر رسانه‌های اجتماعی است!
ببینید، قبلا مثلا تلگرام نبود، ولی الان می‌شود در تلگرام لینک دانلود را منتشر کرد، می‌شود در سایت‌های متعددی که دارند این آثار را بارگذاری می‌کنند، هر عنوانی را پیدا کرد. دوباره یک‌سری از سایت‌ها هم هستند که با هدایت مالکان و صاحبان فیلم‌ها دانلودی با نرخ ارزان‌تر در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

حالا از نظر خودتان چرا تا این‌حد فروش نسخه فیزیکی آثار کم شده؟ همه‌اش به خاطر قاچاق؟
قطعا نه. درحال حاضر در دوران گذار از DVD به VOD به سر می‌بریم و روند فروش نسخه فیزیکی فیلم‌ها به این دلیل شیب نزولی شدیدی پیدا کرده است.

شما خودتان چه؟ به‌عنوان یکی از مدیران این حوزه، می‌توانید بگویید که آمار و ارقام منتشره در مورد رکوردشکن‌شدن آثار درست است یا نه؟
درحال حاضر به آمار دسترسی ندارم، ولی می‌توان با تعداد نسخه‌های منتشرشده شمایی از وضع هر اثری را به دست آورد.

ما انتظار داریم از سعید رجبی فروتن که بیاید و به ما بگوید که پرفروش‌ترین آثار این روز‌ها کدام کار‌ها هستند؟
من تنها این را می‌توانم بگویم که وضع فروش فیزیکی کار‌ها آن‌قدر بد و آن‌قدر روحیه‌خراب‌کن است که تماس با دفاتر پخش هم دشوار شده و روحیه پاسخگویی و اطلاع‌رسانی ازشان سلب شده است.

مثلا چقدر بد؟ درست است که تیراژ بسیاری از سریال‌ها به ١٠٠هزار نسخه هم نمی‌رسد؟
من درباره سه سریالی که درحال حاضر عرضه می‌شوند، می‌توانم بگویم که حتی در خوشبینانه‌ترین حالت نیز تیراژشان به ۵۰‌هزار نسخه نمی‌رسد.

اما آماری که می‌دهند، نشان از تیراژ میلیونی دارد. یا خبر‌هایی که از رکوردشکنی‌شان می‌دهند.
شاید در گذشته این‌گونه بود، اما الان نه. در گذشته سریال‌هایی مثل قلب یخی و قهوه تلخ تیراژ میلیونی داشتند.